مقدمه
هورمون های بارداری برای تهوع صبحگاهی، نفخ شکم و تغییرات خلقی غیرقابل پیش‌بینی در دوران بارداری مقصر شناخته می‌شوند. اما بهتر است بدانید که آن‌ها همچنین مسئول برخی اتفاقات شگفت‌انگیز در دوران حاملگی نیز هستند. از موهای باشکوه، پرپشت و براق گرفته تا اولین باری که چشمانتان با چشمان کوچولوی جدیدتان در یک دیگر قفل می‌شوند، همه این‌ها به لطف همان هورمون های بارداری رخ می‌دهند.
پیشنهاد ما: هورمون های بارداری چگونه بر بدن مادر تأثیر می‌گذارند؟
ما با دو تن از متخصصان زنان و زایمان در رابطه با در مورد نتایج خوب، بد و عجیب هورمون‌های بارداری صحبت کردیم. دکتر احمد عزت (Ahmed Ezzat)، رئیس انجمن متخصصان زنان و زایمان کانادا و دکتر الین هرر (Elaine Herer)، از بیمارستان Sunnybrook در تورنتوی کانادا.
بارداری
حتی قبل از اینکه با بیبی‌چک، تست بارداری دهید، هورمون‌ها به سختی در حال کار کردن در بدن شما هستند. آقای عزت می‌گوید: “حالت تهوع و خستگی مفرط در اوایل بارداری می‌تواند به هورمون بارداری HcG (اچ‌سی‌جی یا گنادوتروپین جفتی انسان) ربط داشته باشد. اما تغییرات فیزیولوژیکی به دلیل افزایش هورمون‌های استروژن و پروژسترون در بدن است.” خانم هرر نیز می‌گوید: “همه تلاطمات جسمی و روحی حاملگی را در نظر بگیرید. به این نتیجه می‌رسید که احتمالاً بارداری، دوران سختی است.”
اما مهم است که به یاد داشته باشید، بارداری یک حالت موقتی است. همچنین در پایان، شما یک کودک زیبا (به عنوان پاداش تحمل سختی‌ها) در آغوش خود خواهید داشت. بنابراین با در نظر داشتن این دید خوشحال، برخی از تغییرات متداول هورمون‌محور را که در ادامه آمده است، مطالعه کنید.
تغییرات هورمونی بدن
- تهوع صبحگاهی (حالت تهوع دوران بارداری)، و گاهی اوقات استفراغ که می‌تواند در تمام طول روز ادامه داشته باشد.
- اوج و فرودهای دمدمی احساسات
- تغییرات زیبایی: افزایش حجم خون می‌تواند باعث شکل گرفتن موهای براق‌تر و ناخن‌های محکم‌تر شود. همچنین هم مو و هم ناخن، سریع‌تر از حد معمول رشد می‌کنند. اما برخی از زنان آکنه، شکنندگی ناخن‌ها، حساسیت پوستی (به ویژه در معرض آفتاب) و افزایش رنگدانه‌ها در صورت، نوک سینه‌ها و شکم، تجربه می‌کنند. بر روی شکم برخی از زنان، یک خط عمودی به نام لینا نیگرا (linea negra)، ظاهر می‌شود.
- یبوست و گاز معده: زیرا هورمون پروژسترون عمل هضم را کند و عضلات دستگاه گوارش را شل می‌کند.
- تنگی نفس
- آبریزش بینی، گرفتگی بینی و گاهی خونریزی بینی، به دلیل نازک شدن غشای مخاطی
- افزایش ترشحات واژن
- درد پستان و شکم
- سردرد و میگرن
پس از زایمان
اگر تغییرات در دوران بارداری، از نظر شما بسیار زیاد بودند، بهتر است خودتان را برای دوران بعد از بارداری آماده کنید. آقای عزت می‌گوید: “تغییرات پس از زایمان می‌تواند طاقت‌فرسا باشد. بدن شما در حال تغییر مسیر دادن، التیام پیدا کردن و بهبود یافتن است. احتمالاً اکنون در حال تغذیه نوزاد با شیر خودتان هستید، زیاد نمی‌خوابید و سعی می‌کنید از پس روزهای اول مادر بودن بربیایید. بنابراین همه این‌ها دست به دست هم داده و باعث یک سری تغییرات در شما می‌شوند. هورمون‌ها قطعاً در این تغییرات نقش دارند، اما موارد بسیار دیگری نیز (همچون مواردی که گفته شد)، علاوه بر هورمون‌ها وجود دارند.”
تغییرات هورمونی بدن
- بلافاصله پس از زایمان، هورمون عشق به نام اکسی‌توسین، در بدن شما اوج می‌گیرد و به تشکیل پیوند اولیه مادر و نوزاد کمک می‌کند. اکسی‌توسین همچنین مسئول انقباضات رحمی است و می‌تواند با محبت همسرتان در حین زایمان تحریک شود و به راحت‌تر بودن زایمان شما کمک کند.
- همچنین در حین زایمان، اندورفین، مسکن طبیعی بدن، در مغز تولید می‌شود.
- شیردهی توسط هورمون پرولاکتین، امکان‌پذیر می‌شود. پرولاکتین هورمونی است که در غده هیپوفیز ترشح می‌شود و از تولید شیر پشتیبانی می‌کند. پرولاکتین به عنوان هورمون آرامش‌بخش و تغذیه‌کننده نیز شناخته می‌شود. بنابراین اگر اغلب هنگام شیردهی به نوزادتان، خوابتان می‌برد، تعجب نکنید.
- با افزایش پرولاکتین در بدن، میزان هورمون استروژن افت پیدا می‌کند. این اتفاق، تخمک‌گذاری و و احتمالاً قاعدگی را سرکوب کرده و باعث تعریق شبانه و گرگرفتگی (شبیه به یائسگی) می‌شود. همچنین میل جنسی کم شده و خشکی واژن رخ می‌دهد، که می‌تواند رابطه جنسی پس از زایمان را بسیار ناخوشایند کند.
- تشنگی سیری‌ناپذیر در دوران شیردهی، فقط مربوط به نیاز به آبرسانی مجدد بدن نیست. تغییرات هورمونی در بسیاری از زنان، تمایل ناگهانی و سیری‌ناپذیر به نوشیدن را ایجاد می‌کند.
تغییرات خلقی
گرفتگی خلق پس از زایمان (Baby blues)، یک افت عاطفی ملایم و کوتاه‌مدت است. این گرفتگی خلق در روزهای پس از زایمان کاملاً رایج است. شما کم‌خواب شده‌اید و سعی می‌کنید خود را با واقعیت جدید (مادر شدن) سازگار کنید، به علاوه هورمون‌ها با شما همکاری نمی‌کنند. این‌ها همه باعث رخ دادن تغییرات خلقی در شما می‌شوند.
پیشنهاد ما: مکمل جدید برای درمان گرفتگی خلق پس از زایمان
نگرانی واقعی پزشکان، افسردگی پس از زایمان (PPD) در مادران جدید است. افسردگی پس از زایمان نسبت به گرفتگی خلق پس از زایمان، شدیدتر و طولانی‌مدت‌تر است. بخشی از این افسردگی مربوط به هورمون‌ها (تیروئید) و تا حدی ناشی از ژنتیک است و کاملاً رایج است. طبق گفته‌ی آقای عزت، حدود 10 درصد از زنان به این شرایط گرفتار می‌شوند که همگی آن‌ها به کمک و پشتیبانی احتیاج دارند.
برخی از علائم PPD شامل گریه غیرقابل توجیه، ناتوانی در خواب در صورت داشتن فرصت، بی‌علاقگی نسبت به کودک، خیالات خودزنی، خیالات آسیب رساندن به کودک و یا افکار خودکشی است. اگر این احساسات بیش از یک هفته ادامه پیدا کرد، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید. این موضوع بسیار مهم است.
سخن آخر
در این مطلب بصورت کامل در رابطه با هورمون های بارداری و تاثیرات آن بر بدن و احساسات مادر، پیش و پس از بارداری صحبت کردیم. امیدواریم این مطلب برای سلامت بارداری شما مفید بوده باشد. اگر سوال یا نظری دارید، در قسمت کامنت‌ها، با ما در میان بگذارید. در اسرع وقت به سوالات شما پاسخ خواهیم داد.
