مقدمه

کودک در چند سال اول تغییرات زیادی در موارد مختلف از جمله تغذیه، رشد، خواب و چرت دارد. چرت‌های کودک را از سه چرت به دو چرت، سپس از دو چرت به یک چرت تبدیل کنید. بعد از این تغییرات به طور کلی چرت را کنار بگذارید. در این مطلب به توضیح در مورد تغییرات چرت زدن کودکان در سنین مختلف پرداخته‌ایم.
با ما همراه باشید تا مطالب مفیدی را در این زمینه فراگیرید.

خواب

یکی از چالش‌های والدین بعد از تولد کودک، برنامه خواب کودک است. بنابراین، قبل از اینکه بچه به دنیا بیایدبه دلیل مشکلاتی که پیش‌بینی می‌کنید، احتمالا می‌دانید که کمبود خواب را خواهید داشت. اما احتمالا ممکن است پیش‌بینی نکرده باشید که چرت‌ها و فواصل خواب در طول روز کودک شما چقدر در شروع برنامه روزانه شما می‌تواند تاثیر داشته باشد. خواب شبانه بر هر چیزی اولویت دارد. با این حال باید بدانید که چرت کودکان نیز به اندازه‌ی زمان خواب بسیار مهم است. به طوریکه که نوزادی که خوب چرت نمی‌زند یا اندازه‌ی کافی مدت زمان چرت طولانی نیست، احتمالا شب‌ها هم خوب نمی‌خوابد.

خواب - کودک
خواب – کودک

اهمیت خوابیدن

شبلی هریس (Shelby Harris) روانشناس خواب، در مورد چرت کودکان می‌گوید: “چرت برای کودکان بسیار مهم است. خواب به رشد مغز و بدن ما کمک می‌کند و به ماهیچه‌های ما اجازه می‌دهد تا خود را ترمیم کنند.”
وی در ادامه اینطور توضیح می‌دهد، در واقع زمان خواب ذهن ما خاطرات را تشکیل می‌دهد و یادگیری و احساسات را تثبیت می‌کند. خواب باید به اندازه غذا برای کودک مهم باشد. چرا که مغز و بدن به آن نیاز دارند.

چرت‌های کودک

لحظه‌ای که به نظر می‌رسد همه چیز سر جای خود قرار می‌گیرد، اتفاقات دیگری می‌افتند. در واقع کودک کمی بزرگ‌تر می‌شود، چرت می‌زند یا شاید هم دچار اختلال در آن می‌شود و به تدریج دیگر برنامه‌ی روتین گذشته در مورد کودک کار نمی‌کند. به این ترتیبت می‌دانید که زمان آن فرا رسیده است که برنامه چرت کودک را دوباره ارزیابی کنید.

فرقی ندارد که برنامه‌ی چرت زدن کودک شما به چه گونه‌ای است. چه نوزاد تازه‌متولدشده‌ای که یک چرت معمولی را شروع کند، چه نوزادی که از چند چرت به دو یا یک چرت یا کودک نوپایی که به طور کلی چرت می‌زند، کودک شما در یک یا دو سال اول چرت‌های زیادی را پشت سر می‌گذارد.

شروع برنامه چرت

اولین تغییر مهم، زمانی که یک نوزاد شروع به چرت‌های منظم به جای خوابیدن در فواصل زمانی کوتاه‌تر می‌کند، در حدود 12 هفته اتفاق می‌افتد. قبل از این انتقال، متوجه خواهید شد که کودک شما مدت بیشتری بیدار می‌ماند و در دوره‌های بیداری هوشیارتر است. در این مرحله، اگر خوش شانس باشید، متوجه خواهید شد که کودک شما شروع به سه یا چهار چرت دو ساعته یا سه ساعته در طول روز می‌کند.

کیتی پیتس (Katie Pitts)، بنیانگذار Sleep Wise Consulting، توصیه می‌کند که از همان ابتدا یک چرت منظم داشته باشید. به نشانه‌های نوزاد خود توجه کنید. زمانی که کودک خسته است علائم و نشانه‌هایی مانند مالدین چشم‌ها، صورت، خراشیدن بیینی را دارد. بعد از دیدن این نشانه‌ها قبل از اینکه کودک کلافه شود، چرت‌های منظمی را برای او برنامه‌ریزی کنید.

تشابه با خواب

پیتز می گوید: “روتین چرت‌های کودک شبیه روتین قبل از خواب او است. با این حال این روتین بسیار کوتاه‌تر است و فقط 5 تا 10 دقیقه طول می‌کشد. در واقع این فقط راهی است که به بدن و مغز الغا کنیم که زمان خواب فرا رسیده است. فعالیت‌های آرام‌بخش مانند تعویض پوشک، کتاب‌ها یا آهنگ‌ها هم در چرت و هم در زمان خواب نقش دارند، اما در طول روز، این روال کوتاه‌تر می‌شود.

اگر کودک شما فقط در بغل شما چرت می‌زند بهتر است جای او را برای تعویض عوض کنید. اگر کودک در گهواره، کریر، صندلی ماشین یا کالسکه باشد، ایجاد یک روال چرت مداوم در گهواره یا کالسکه ممکن است مداومت بیشتری داشته باشد. البته در مورد خوابیدن کودک در صندلی ماشین باید به خطرات احتمالی آن نیز توجه کنید.

برخی از کارشناسان خواب، در مورد استفاده از تاب برای زمان چرت کودک در حین حرکت موافق نیستند. با این حال اکثر مشاوران خواب توصیه می‌کنند که شیردهی یا تغذیه با شیشه شیر باید جدا از روال چرت شما باشد تا از هرگونه ارتباط بین تغذیه و خواب جلوگیری شود.

خواب - نوزاد - مادر - خواب مشترک
خواب – نوزاد – مادر – خواب مشترک

تغییرات سه چرت به دو چرت

چگونه سه چرت نوزاد را به دو چرت تبدیل کرد؟
انتقال بعدی در چرت‌ها معمولا در حدود شش تا نه ماهگی اتفاق می‌افتد، زمانی که کودک شما از سه چرت به دو چرت تغییر می‌کند. در واقع این تغییر برای زمانی است که چرت سوم به خواب شب نزدیک است و بر زمان خواب تاثیر می‌گذارد یا ممکن است کودک شما به طور کلی از چرت سوم امتناع کند.

حتی اگر کودک در حال مبارزه با چرت سوم باشد، احتمالا کودک آماده نیست تا بتواند برای خواب بدون چرت سوم آخر بعدازظهر، بیدار بماند. در چنین شرایطی می‌توانید برای مدتی اجازه بدهید یک چرت کوتاه داشته باشد یا کمی دیرتر کل برنامه را تغییر بدهید تا انتقال به تدریج آسان شود.

پیتس می‌گوید: “اگر اولین چرت همیشه در ساعت 8:30 صبح بود، اولین چرت را به ساعت 9 تغییر بدهید. “اگر چرت دوم حدود ساعت 12:30 بود، اکنون باید آن چرت را حدود 1:30ساعت به جلوتر تغییر بدهید و سپس زمان خواب را زودتر انجام دهید تا زمانی که آن‌ها تنظیم شوند.”

شش تا نه ماهگی

نیکول جانسون (Nicole Johnson)، توصیه می‌کند که در بازه زمانی شش تا نه ماهگی، زمان خواب باید حدودا 7:00 تا 7:30 باشد، اما ممکن است در اوایل ساعت 5:30 بعدازظهر نیز باشد. به عنوان مثال، نوزادی که از خواب نیمروزی در ساعت 2:30 بعد از ظهر بیدار می‌شود، ممکن است تا ساعت 7:30 بعد از ظهر به سختی بتواند این بازه‌ی زمانی را بیدار بماند. چرا که پنج ساعت زمان زیادی برای بیدار ماندن نوزاد در این سن است.

اگر کودک شما در بعدازظهر بداخلاق است، در طول این انتقال انتظار می‌رود بدخلقی کند، این نشانه آن است که او بیش از حد خسته است و به زمان خواب زودتر نیاز دارد. در عرض دو تا سه هفته، کودک شما باید به برنامه جدید بازگردد، اگرچه برخی از نوزادان سریع‌تر با این تغییرات هماهنگ می‌شوند.

کودک شما زودتر از آنچه می‌خواستید از خواب بیدار می‌شود. بنابراین، کودک شما نسبت به قبل یک چرت را زودتر انجام می‌دهد. در واقع در این شرایط به سه چرت برگشته‌اید، این در حالی است که کودک شما همچنان از چرت سوم امتناع می‌کند. این وضعیت به یک آشفتگی تبدیل می‌شود. اگر این اتفاق بیفتد، وی توصیه می‌کند که اولین چرت را به سمت زمانی که می‌خواهید اتفاق بیفتد، انتقال بدهید حتی اگر کودک بیش از حد خسته شود. با این حال، اجتناب از خستگی بیش از حد قبل از خواب امری کلیدی است، زیرا خستگی بیش از حد می‌تواند منجر به بیدار شدن کودک شما در شب و صبح زودتر شود.

ایجاد فضای خواب

اینکه نوزاد را تا ساعت 6 بعداز ظهر به رخت‌خواب ببرید برای والدینی که شاغل هستند، سخت است. اما باید به یاد داشته باشید که این اتفاق موقتی است. سعی کنید با پیروی از یک روال ثابت، بدون توجه به ساعت، نشانه‌هایی را دال بر اینکه زمان خواب فرا رسیده است در مقابل کودک خود به نمایش بگذارید. به عنوان مثال شاید مجبور باشید برای تاریک کردن اتاق قبل از غروب آفتاب، پرده‌های تیره‌ای را برای پنجره‌ها تهیه کنید. سپس کودک شما می‌تواند خواب از دست رفته در روز را جبران کند. همچنین احتمالا تا زمان بیدار شدن در صبح می‌خوابد.

خواب - نوزاد - نوزاد پسر - اتاق خواب
خواب – نوزاد – نوزاد پسر – اتاق خواب

تغییرات دو چرت به یک چرت

چگونه کودک خود را از دو چرت به یک چرت انتقال بدهیم؟
کاهش از دو چرت به یک چرت ممکن است زمانی رخ بدهد که کودک شما بین 10 تا 18 ماهگی است. بیشتر نوزادان در سن 15 تا 18 ماهگی آماده چرت دوم هستند. رفتن از یک چرت نیمه صبح و اوایل بعدازظهر به فقط یک چرت در اوایل بعدازظهر (معمولا در حدود ساعت 12 یا 12:30 بعدازظهر) می‌تواند یک چالش بزرگ برای کودکان نوپا باشد. همچنین باید به این مسئله نیز توجه کرد که بسیاری از کودکان ممکن است در این زمان مهدکودک را شروع کنند. بنابراین می‌توان گفت که این یک تغییر بزرگ است.

زمان طولانی بیداری بین پایان یک چرت و یک خواب معمولی در ابتدا می‌تواند سخت باشد. همچنین در طول انتقال می‌توانید چرت‌های کوتاه برای کودک داشته باشید. بنابراین زمانی که فرزندتان برای پشت سر گذاشتن بقیه روز به چرت زدن به مدت بسیار زیاد مانند دو تا سه ساعت نیاز دارد، ممکن است فقط یک ساعت و نیم را برای زمان چرت کودک در نظر بگیرید. همچنین خواب زود هنگام به شما کمک می‌کند تا از مشکلات خواب شبانه جلوگیری کنید.

خواب تصادفی

اگر به طور تصادفی اواخر بعدازظهر یا اگر در هنگام شام کودک شما روی صندلی خود بخوابد، جانسون می‌گوید به ساعت نگاه کنید و بعد تصمیم بگیرید که چه کاری باید انجام بدهید. به عنوان مثال اگر به ساعت ۵ بعدازظهر نزدیک‌تر است، احتمالا یک چرت ۱۵ دقیقه‌ای ایده بهتری است.

در طول این انتقال، هم جانسون و هم پیتس یک پیشنهاد غیر منتظره دارند و آن هم ماشین سواری با کودک است. پیتس می‌گوید ماشین سواری با کودک در طی این دوره یک نجات‌دهنده است. در واقع این یک حرکت و تحرک است و هیچ اشکالی ندارد. یک ماشین‌سواری کوتاه 20 دقیقه‌ای می‌تواند ابزار عالی برای از بین بردن چرت کودک باشد. همچنین به جلوگیری از چرت‌ تصادفی کودک در اواخر بعدازظهر که مطمئنا زمان خواب را به هم می‌زند، کمک می‌کند. توجه کنید اگر کودک خود را حدود ساعت 5 یا 5:30 بعدازظهر از مهد کودک بیاورید، چرت در ماشین یا کالسکه ممکن است اجتناب‌ناپذیر باشد. با این حال اجاه ندهید کودک شما بیش از حد طولانی بخوابد. پیتس می‌گوید، سعی کنید کودک را بیدار کنید تا بتوانید زمان خواب منظمی برای کودک داشته باشید.

یک چرت 15 یا 20 دقیقه‌ای به طور کامل کودکان را شاداب نمی‌کند، اما ممکن است آن‌ها را کمتر بدخلق کند و برای شما وقت بخرد تا بتوانید مسائل مربوط به شام رسیدگی کنید.

آمادگی برای چرت

در مورد کودکان هیچ چیز ثابت نیست. تعیین اینکه آیا کودک شما برای تغییر چرت آماده است یا خیر کار ساده‌ای نیست. ممکن است اتفاق دیگری مانند دندان درآوردن یا جهش رشد در حال وقوع باشد که بر خواب کودک تاثیر می‌گذارد، در حال رخ دادن باشد.

در این مورد جانسون می‌گوید، بیشتر اوقات ما سعی می‌کنیم بر اساس یک روز متفاوت با سایر روزهای دیگر تصمیم نگیریم. چرا که در مورد چرت‌های کودک در طی روز یا هر چیز دیگری یک روز می‌تواند خوب و یا بد باشد. قبل از انتقال، منتظر بمانید تا ببینید که کودک شما چهار روز یا بیشتر را در هفته، برای حدود دو هفته، در مورد چرت انعطاف دارد یا خیر. در واقع این مسئله به معنای نخوابیدن نیست، بلکه فقط به معنای انعطاف‌پذیری برای تنظیم خواب هنگام بروز انتقال یا اتفاقی است.
آیا نشانه‌های دیگری نیز در این مورد وجود دارد؟ اگر چرت در زمان خواب اختلال ایجاد می‌کند یا باعث ایجاد مشکلات دیگری در شب می‌شود، نشانه‌ی دیگری در این مورد است.

عدم چرت

کنار گذاشتن کامل چرت می‌تواند دشوار باشد. چرا که این یک انتقال است که می‌تواند زمان زیادی یعنی بیش از شش تا هشت هفته طول بکشد. طیف وسیعی از زمان‌هایی که کودکان چرت زدن را متوقف می‌کنند وجود دارد. به عنوان مثال این وضعیت از دو نیم سالگی تا چهار سالگی بسیار رایج است. با این حال همه چیز به فرزند شما بستگی دارد. به عنوان مثال اگر کودک شما به طور کلی خواب خوبی دارد، می‌توانید متوجه شوید که این اتفاق زودتر می‌افتد. پیتس در این مورد می‌گوید، هر چه کودک بیشتر خوابیده باشد، کودک هر چه زودتر چرت‌های طی روز را رها می‌کند. در واقع وقتی کودک در طول شب خوب می‌خوابد، نیازی به خوابیدن در طول روز ندارد.

خواب - نوزاد - آشفتگی
خواب – نوزاد – آشفتگی

اکثر بچه‌ها وقتی در طول چند هفته به طور مداوم از چرت‌ها خودداری می‌کنند، آماده هستند تا چرت بعدازظهر خود را متوقف کنند. حتی اگر کودک شما همچنان به طور معمول چرت می‌زند (مثلا در مهدکودک یا پیش‌دبستانی)، همچنان می‌تواند در زمان خواب اختلال ایجاد کند یا باعث بیدار شدن زودهنگام صبح شود.

عصبانیت و آشفتگی

پیتز می‌گوید که برخی از بچه‌ها بداخلاق‌تر می‌شوند و با چرت زدن بیشتر عصبانی می‌شوند. چرا که خواب آن‌ها خیلی قطع می‌شود. کودکان به اندازه کافی در طول شب نمی‌خوابند، زیرا در حال چرت در ظهر هستند. بنابراین نه یا ده ساعتی که در طول شب می‌گذرانند، کودکان را در کل روز خسته می‌کند.

وی در ادامه پیشنهاد می‌کند که زمان‌های چرت کودک را برای کودک خود کنار بگذارید و 12 ساعت خواب را برای کودک خود داشته باشید. در واقع این 12 ساعت در مقابل این است که شما آن را بین چرت و خواب شبانه تقسیم کنید. احتمالا با شنیدن این پیشنهاد برای شما این وضعیت غیر قابل تصور باشد، مخصوصا زمانی که یک کودک سه ساله بد اخلاق دارید. با این حال ممکن است که کنار گذاشتن چرت زدن به کاهش این مشکلات رفتاری کمک کند.

فعالیت‌های جانبی

زمانی که بچه‌ها به بیدار ماندن طولانی در طول روز عادت می‌کنند، زمان خواب زود هنگام نیز کلیدی خواهد بود. اینکه کودکان در طی روز نمی‌خوابند به این معنی نیست که نیازی به استراحت در ظهر ندارند. به همین دلیل در این مورد جانسون توصیه می‌کند که حداقل یک ساعت را به زمان استراحت با فعالیت‌های آرام در اتاق خواب کودک اختصاص داده شود.
در اوایل دوران انتقال، ممکن است روزهایی پیش بیاید که کودکان چرت بزنند. با این حال در بیشتر روزها، روی انجام فعالیت‌هایی مانند خواندن کتاب، رنگ‌آمیزی یا انجام پازل تمرکز کنید. این زمانی که کودکان استراحت می‌کنند برای والدین نیز مفید است. در واقع در این زمان والدین نیز می‌توانند استراحت کنند، کارهای خانه یا هر کار دیگری را انجام بدهند.

چرت در ماشین

چرت‌های کوتاه در ماشین نیز می‌تواند برای گذراندن وقت در طول روز بسیار مفید باشد. با این حال حواستان به زمانی باشد که سوار ماشین می‌شوید. استراحت کوتاه 20 دقیقه‌ای حوالی ساعت 14 یا 14:30 می‌تواند یک تنظیم مجدد عالی برای بقیه روز باشد، اما یک چرت در اواسط صبح یا اواخر بعد از ظهر می‌تواند به طور جدی برنامه‌های شما را در این مسیر بهم بریزد.

پیتس توصیه می‌کند در آن زمان‌ها به هر طریقی که شده است از رانندگی اجتناب کنید. با این حال اگر نمی‌توانید از سفر با ماشین اجتناب کنید، هر کاری که می‌توانید انجام دهید تا کودکتان هوشیار باشد.
در این شرایط شما برای بیدار نگهداشتن کودک می‌توانید شیشه‌ی ماشین را پایین بیاورید، یک اسباب‌بازی الکترونیکی پر سر و صدا را در کنار کودک بگذارید. شما همچنین می‌توانید به کودک خود برای اینکه نخوابد میان‌وعده بدهید. به طور کلی هر کاری که می‌توانید انجام بدهید تا کودکتان در این ساعت در ماشین نخوابد.

خواب - نوزاد - نوزاد پسر - ماشین
خواب – نوزاد – نوزاد پسر – ماشین

سخن آخر

با تمام این انتقال‌ها، والدین وظیفه‌شناس سعی می‌کنند این روند را تا حد امکان بدون دردسر کنند. اما واقعا هیچ راهی برای جلوگیری از یک کودک بداخلاق و بیش از حد خسته در صددرصد مواقع وجود ندارد.
تصدیق و انتظار داشتن مقداری تحریک‌پذیری در مسیر می‌تواند پذیرش را آسان‌تر کند.
ثابت ماندن، رعایت یک برنامه روتین، اجتناب از ایجاد عادات جدید درازمدت (که باید آن‌ها را ترک کنید)، و زود خواباندن نوزاد می‌تواند این انتقال را به میزان قابل توجهی قابل کنترل‌تر کند.