یکی از سخت‌ترین آلرژی‌ها آلرژی به گندم در کودکان است. چون این ماده غذایی کاربرد بسیار فراوانی دارد. در ایران کاربرد آن نسبت به هر کشور دیگری حتی بیشتر است. در نان، در خمیر پیتزا، در ماکارونی و در خیلی از خوراکی‌ها گندم وجود دارد. از این رو درباره این حساسیت باید مطالعه شود و در مورد آن اطلاعاتی کسب گردد تا بتوان به کودکانی که این نوع حساسیت را دارند، کمک کرد. به همین دلیل ما در این مقاله در مورد علائم آلرژی به گندم و نحوه مقابله با آن صحبت می‌کنیم.
منظور از حساسیت و آلرژی به گندم چیست؟
مانند هر نوع آلرژی به گندم نیز زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن پروتئین موجود در آن را به اشتباه به عنوان یک ماده خطرناک می‌شناسد و آنتی بادی‌های شیمیایی تولید می‌کند تا بتواند با آن مقابله کند. همین مواد شیمیایی آزاد شده در بدن باعث علائم آلرژی در کودک می‌شود.
گندم از چه راه‌هایی بر کودک مبتلا به آلرژی تاثیر می‌گذارد؟
راه‌های رسیدن گندم به کودک اثر گذاشتن آن به کودک مبتلا به آلرژی شامل مصرف آن، قرار گرفتن آن در معرض پوست خراشیده یا زخم شده، یا حتی استنشاق آن می‌باشد.
روش دیگری برای آن معرفی نشده است. اما در کل به هرحال کودک باید به نحوی در معرض آن قرار بگیرد تا واکنش به آن را نشان دهد.
میزان شیوع چقدر است؟
خوشبختانه با اینکه خیلی این آلرژی مهم است از آنجایی که گندم غذای مهمی است، اما میزان شیوع آن بسیار کم دو دهم تا یک درصد از کودکان فقط به گندم آلرژی دارند.
پیشگیری از آلرژی به دانه گندم در کودکان
یکی از راه‌هایی که می‌توانید از این موضوع جلوگیری بکنید این است که در شش ماهگی به کودک گندم بدهید.
در غیر این صورت احتمال بیشتری وجود دارد که در آینده واکنش نشان دهد.
معرفی غذاهای آلرژن به کودک، تاریخچه بلندی دارد و در مورد آن خیلی از انجمن‌ها و پزشکان توصیه‌های زیادی می‌کنند.
نحوه انجام کلی این معرفی همین است که در حدود ۶ ماهگی نوزاد، ماده غذایی آلرژن را به مقدار بسیار کمی به او بدهید تا به بدن کودک معرفی شود.
پیشنهاد ما: مطالعه بهترین راه برای معرفی مواد حساسیت زا به نوزادان
مقایسه حساسیت به گندم و بیماری سلیاک
حواستان باشد که آلرژی به گندم را با بیماری سلیاک اشتباه نگیرید. این دو بیماری با اینکه به یکدیگر شباهت زیادی دارند، اما تفاوت‌هایی هم دارند. ما در مطلبی از مجله بهترین مادر درباره بیماری سلیاک توضیحات کافی را ارائه دادیم می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر آن مقاله را مطالعه کنید. برای مطالعه آن مطلب بر روی همه‌ی آن چیز که باید در مورد بیماری سلیاک بدانید! کلیک کنید.
شباهت‌هایی که بین این دو بیماری وجود دارد عبارتند از:
- هر دو به گندم ربط دارند.
- واکنش ایمنی سیستم ایمنی بدن هر دو را شکل می‌دهد.
- علائم هر دو بلافاصله پس از مصرف اتفاق می‌افتد.
- سیستم ایمنی بدن در هر دوی این‌ها به دلیل تشخیص پروتئین موجود در گندم بعنوان ماده‌ای خطرناک، واکنش نشان می‌دهد.
- برخی علائم مشابه دارند، مانند استفراغ و شکم درد.
اما در کل تفاوت بین این دو این است که:
- سیستم ایمنی بدن نوع متفاوتی از آنتی بادی را در برابر هر کدام ترشح می‌کند.
- سلیاک ممکن است در هر سنی ناگهان ایجاد شود و تا پایان عمر فرد همراه او باشد. اما آلرژی در همان سال اول تولد نوزاد خودش را نشان می‌دهد و با بزرگ شدن کودک میزان آلرژی کمتر می‌شود.
- سلیاک فقط گوارش را تحت تاثیر قرار می‌دهد اما آلرژی به دیگر سیستم‌های بدن نیز ممکن است اثر بگذارد.
- آلرژی می‌تواند در حالت شدید حتی زندگی فرد را تهدید کند. اما سلیاک اینطور نیست.
- سلیاک ممکن است در مقابل دانه‌هایی به غیر از گندم مانند چاودار و جو نیز بوجود بیاید. اما آلرژی به گندم فقط به گندم مربوط است.
- بیماری سلیاک به پوشش روده کوچک آسیب می رساند.
نشانه‌های آلرژی داشتن کودک به گندم
درباره نشانه‌های این حساسیت به گندم باید برخی چیزها را بدانیم:
- اولا تنها پس از اینکه چند دقیقه (کمتر از نیم ساعت) از مصرف/استنشاق/دریافت پوست گندم بگذرد، کودک علائم را نشان می‌دهد.
- 2. اصلی‌ترین سیستم‌های درگیر در علائم آلرژی شامل سیستم پوستی، سپس گوارش، پس از آن تنفسی و در نهایت قلبی عروقی می‌شود.
- در افراد مختلف این علائم متفاوت هستند.
- میزان شدت نیز از فردی به فرد دیگر متفاوت و از خفیف تا متوسط و در نهایت شدید متغیر است.
نشانه‌های پوستی حساسیت به گندم شامل چه مواردی می‌شود؟
- کهیر
- ورم پوست
- اگزما
نشانه‌های تنفسی حساسیت به گندم شامل چه مواردی می‌شود؟
- عطسه
- سرفه
- خس خس سینه
- تنگی نفس
شایع‌ترین نشانه‌های گوارشی آلرژی به گندم شامل چه مواردی می‌شود؟
- حالت تهوع
- · استفراغ
- اسهال
واکنش آلرژیک به دانه گندم چگونه سیستم قلبی عروقی را درگیر می‌کند؟
- گیج شدن
- از دست دادن هوشیاری
واکنش آلرژیک شدید آنافیلاکسی به گندم
آلرژیک شدید آنافیلاکسی یک وضعیت اورژانسی است که ممکن است کودک نسبت به گندم یا هر آلرژن دیگری نشان دهد.
سیستم‌های درگیر: معمولا سیستم قلبی عروقی و تنفسی
مدت زمان ظاهر شدن علائم: به سرعت در حد چند دقیقه
بدترین حالت:از بین رفتن زندگی فرد
نحوه رفتار با کودک در هنگام واکنش به گندم
در قدم اول پس از مشاهده علائم خفیف (مانند کهیر پوست و آبریزش و …) کاری که باید انجام دهید صبر کردن و مراقب او بودن است.
در قدم دوم در اسراع وقت به پزشک مراجعه کنید.
از طرفی پس از مشاهده علائم جدی (مانند بی‌حالی و تنگی نفس) سریعا با اورژانس تماس بگیرید.
پزشکان در این حالت به کودک اپی نفرین دارویی یا تزریقی می‌دهند. اپی نفرین می‌تواند علائم را متوقف نماید.
سایر داروهای احتمالی در کنار اپی نفرین: یکی از انواع آنتی هیستامین، یکی از انواع استروئید و یکی از انواع داروهای شل کردن ماهیچه‌های راه تنفسی کودک.
اقدامات احتیاطی پس از تشخیص آلرژی به گندم در کودک
برخی از والدین این سوال برایشان پیش می‌آید که زمانی که متوجه شدیم فرزندمان به گندم آلرژی و حساسیت دارد، چه اقدامات احتیاطی لازم است انجام دهیم؟
اولا که شما باید از هر نوع غذایی که حاوی گندم و فراورده‌های مربوط به آن است برای کودک، کاملاً خودداری کنید.
اما در قدم دوم کاری که شما باید انجام دهید این است که یک اپی نفرین تزریقی همیشه همراه خود داشته باشید تا در صورتی که تصادفی کودک گندم یا غذای شامل گندم مصرف کرد/استنشاق کرد/ یا در کنار پوست او قرار، گرفت بتوانید از آن استفاده کنید.
حتما خودتان و همه کسانی که از کودکتان مراقبت می‌کنند، باید نحوه استفاده از این اپی نفرین تزریقی را به خوبی بلد باشند.
این نکته را هم در نظر داشته باشید که نباید فقط به استفاده از این دارو اتکا کنید، بلکه بعد از اینکه از آن استفاده کردید، باید سریعا همراه با کودک به پزشک مراجعه کنید. زیرا مدت زمانی که اپی نفرین بر کودک اثر می‌گذارد، تنها 20 دقیقه است. ممکن است کودک اقدامات درمانی بیشتری نیاز داشته باشد.
البته برای علائم متوسط آلرژی از اپی نفرین استفاده می‌شود. در زمانی که علائم کودکان در مقابله با گندم ضعیف هستند و در حد خارش یا کهیر زدن پوست می‌باشد، می‌توانید از داروی آنتی هیستامین که یک ضد حساسیت معروف است، استفاده کنید.
نکته بسیار بسیار مهم: برای آنافیلاکسی به هیچ عنوان نباید از آنتی هیستامین استفاده کرد. این را همیشه یادتان باشد.
پیشنهاد ما مطالعه مطلب آیا محصولات جلوگیری از آلرژی می‌تواند از حساسیت غذایی کودک جلوگیری کند؟
درمان آلرژی به گندم
در حال حاضر هیچ درمان صددرصدی برای آلرژی به گندم وجود ندارد.
ایمونوتراپی خوراکی یکی از راه‌های نویدبخش است که تاکنون بر روی برخی از مبتلایان به حساسیت به گندم جواب داده است.
در روش ایمونوتراپی خوراکی به این شکل عمل می‌شود که زیر نظر متخصص آلرژی بصورت روزانه دوزی از آلرژن مورد نظر به کودک داده می‌شود. هر روز به دوز روز قبل اضافه می‌شود.
یک نکته منفی که درباره ایمونوتراپی خوراکی وجود دارد این است که در برابر آن برخی از افراد واکنش های نامطلوب از جمله آنافیلاکسی را تجربه می کنند.
طبق یک کارآزمایی بالینی که با این روش بر روی افراد انجام شد، نتایج زیر بدست آمد:
- بیشتر از 50 درصد از افرادی که در این کارآزمایی شرکت کردند، بعد از 1 سال درمان، آلرژی‌شان از بین رفت.
- حدود 13 درصد از افرادی که در این کارآزمایی شرکت کردند، بعد 2 سال درمان و چند هفته عدم مصرف دوز گندم روزانه، یک وعده کامل گندم را بدون هیچ نشانه‌ی آلرژی به گندم میل کردند.
- حدود 25 درصد از افرادی که در این کارآزمایی شرکت کردند، به دلیل علائم گوارشی کارآزمایی را ترک کردند.
پیشنهاد ما: مطالعه هر آنچه باید در مورد آلرژی غذایی بدانید!
تشخیص قطعی حساسیت به گندم
تشخیص قطعی حساسیت به گندم توسط پزشک متخصص آلرژی انجام می‌شود.
اولین قدم پزشک: سوال پرسیدن از شما درباره واکنش فرزندتان به گندم
دومین قدم: پزشک با توجه به گفته‌های شما تشخیص می‌دهد که لازم است آزمایش انجام شود یا نه.
سومین قدم: اگر متخصص تشخیص داد که لازم است آزمایش انجام شود، آزمایش پوستی، آزمایش خون یا هر دو را انجام می دهد. چالش خوراکی زیر نظر متخصص آلرژی نیز یکی از گزینه‌های پیش روی دکتر است.
منظور از آزمایش پوستی برای تشخیص قطعی حساسیت به گندم چیست؟
در صورتی که پزشک از صحبت‌های شما به داشتن آلرژی کودک شک کند، او ممکن است آزمایش پوستی برای او انجام دهد. در این روش بخشی از پوست کودک، به مقدار خیلی کم خراش داده می‌شود. سپس آلرژن مورد نظر در مجاورت این بخش خراش داده شده قرار می‌گیرد. اگر پوست تحریک شد، یعنی کودک هم احتمالا حساسیت دارد. اگر هم تحریک پوستی مشاهده نشد، یعنی حساسیت ندارد. هر چه تحریک پوستی وسعت بیشتری را در بر گرفت، یعنی احتمال آلرژی بیشتر است اما درباره شدت آلرژی چیزی مشخص نمی‌شود.
منظور از آزمایش خون برای تشخیص قطعی حساسیت به گندم چیست؟
آزمایش خون سطح آنتی بادی آلرژیک در خون را اندازه گیری می کند.
همچنین با گذشت سال‌ها می‌توانید این آزمایش را تکرار کنید. در صورتی که سطح آنتی بادی نسبت به سال‌های قبل کمتر باشد، به این معنی است که کودک با بزرگ شدن آلرژی‌اش کاهش یافته است.
چالش خوراکی برای تشخیص واکنش آلرژیک به گندم
این چالش زیر نظر پزشک متخصص آلرژی انجام می‌گیرد. در آن مقداری از ماده مورد نظر را (در اینجا گندم) به کودک می‌دهند و سپس دکتر واکنش او را بررسی می‌کند.
رژیم غذایی آلرژی به گندم: کودک شما از چه غذاهایی باید اجتناب کند؟
گندم ممکن است در هر غذایی یافت شود. از کیک و غلات صبحانه و کلوچه گرفته تا مواد غذایی مانند بکینگ پودر و … .
برخی چاشنی‌ها همچون سس کچاپ، سس خردل، سس سویا و سس سالاد نیز ممکن است گندم داشته باشند.
حتی گاهی در بستنی نیز گندم یافت می‌شود.
از این رو هر محصولی را که تهیه می‌کنید، برچسب آن را مطالعه کنید تا از وجود یا عدم وجود گندم در آن مطمئن شوید.
گندم انواع مختلفی دارد. برخی از آن‌ها عبارتند از اسپلت و کاپوت.
تریتیکاله هم از تلاقی گندم و چاودار تولید می شود. بلغور و کوسکوس نیز از گندم تهیه می شود.
حتی وسایلی که در آن از گندم استفاده شده است نیز نباید در نزدیکی کودک قرار بگیرد. صنایع دستی، چسب، کرم ضدافتاب و … .
از آرد گندم هم سعی کنید استفاده نکنید. زیرا حتی اگر گرد آرد گندم هم به مشام کودک برسد، ممکن است دچار واکنش آلرژیک شود.
رابطه افزایش سن با میزان حساسیت به گندم
خوشبختانه در رابطه با آلرژی به گندم، هر چه سن کودک بالاتر می رود، میزان حساسیت او به گندم ممکن است کمتر شود.
بر اساس مطالعات:
29 درصد از کودکان در سن چهار سالگی، 56 درصد از آن‌ها در سن هشت سالگی و 65 درصد از آن‌ها نیز در سن 12 سالگی از آلرژی به گندم خلاص می شوند.
حرف آخر
حرف آخر ما درباره آلرژی به گندم در کودکان این است که والدین خونسردی خود را در مقابل این موضوع حفظ کنند. سعی کنند با آرامش برخورد کنند و حتما از پزشک کمک بگیرند.
از اینکه تا پایان مطلب آلرژی به گندم در کودکان با ما همراه بودید از شما متشکریم. امیدواریم این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد. اگر سوال یا تجربه‌ای در رابطه با این مسئله دارید در قسمت کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.
