در این مطلب قصد داریم در رابطه با 4 مشکل رایج از مشکلات دستگاه تناسلی کودکان یعنی عفونت‌های قارچی واژن (Yeast infections)، ولوواژینیت (vulvovaginitis)، عفونت‌های ادراری (UTIs) و کرم‌های سوزنی (pinworms) صحبت کنیم.

با مطالعه‌ی این مطلب درک خواهید کرد که باید به دنبال چه علائمی برای متوجه این بیماری‌ها شدن باشید و چگونه مشکلات رایج سلامت تناسلی کودکان را درمان کنید.

برخی از مادران برای صحبت کردن در مورد چنین مشکلاتی با مادران دیگر، خیلی راحت نیستند. اما باید بدانید که اگر بچه‌های شما «آن پایین» احساس ناراحتی می‌کنند، تنها نیستند و بچه‌های زیاد دیگری نیز هستند که به این بیماری‌ها دچار می‌باشند.

مایکل دیکنسون، متخصص اطفال در میرامیچی (یک شهر در کانادا)، توضیح می‌دهد که مسائل مربوط به سلامت تناسلی در کودکان، به‌ویژه در سنین پیش‌دبستانی، بسیار رایج است، مشکلاتی اعم از خارش باسن تا ادرار دردناک. او می گوید: “در بیشتر موارد، این مشکلات جدی یا خطرناک نیستند. اما می توانند باعث نگرانی والدین شوند.”

برخی از مادران و پدران ممکن است در مورد صحبت کردن در مورد این علائم با دوستان خود که آنان نیز والدین هستند، خجالت بکشند. در برخی موارد ممکن است نگران باشند که دیگران فکر کنند که این مشکل کودک نشانه‌ای از فرزندپروری ضعیف یا شرایط غیربهداشتی در خانه باشد. دیکنسون در این رابطه اطمینان می دهد که این نوع مسائل در بهترین شرایط بهداشتی نیز به وجود می آیند.

اما برای پیدا کردن این مشکلات در کودکان مهم است که بدانیم چه چیزی را باید جستجو کنیم و به دنبال آن باشیم. بنابراین ما در ادامه رایج ترین علائم مشکلات دستگاه تناسلی در کودکان را معرفی می کنیم.

فهرست موضوعات پنهان کردن
1) راش پوشکی که از بین‌ نمی‌رود!
1.1) چه کسی به این مشکل مبتلا می شود؟
2) قرمزی اطراف واژن
2.1) چه کسی به این مشکل مبتلا می شود؟
3) ادرار دردناک کدر یا بدبو (یا هر دو)
3.1) چه کودکانی به این بیماری مبتلا می شوند؟
4) خارش در محل مدفوع به خصوص در شب
4.1) چه کودکانی به کرمک مبتلا می‌شوند؟
4.2) باید چه کرد؟
4.3) نکات بیشتر برای مراقبت
5) حرف آخر

راش پوشکی که از بین‌ نمی‌رود!

کاندیدا (مخمر: yeast) در مجرای روده ما و به مقدار کم روی پوست ما وجود دارد. اما یک پوشک گرم و مرطوب می تواند باعث رشد بیش از حد مخمر و در نتیجه بوجود آمدن راش های قرمز و خارش دار شود.

شرلی بلیچمن (Shirley Blaichman)، متخصص اطفال و سخنگوی انجمن اطفال کانادا، در این مورد توضیح می‌دهد: “برخلاف رایج‌ترین نوع راش‌های پوشک، که در اثر تحریک ادرار و مدفوع ایجاد می‌شود، این نوع از راش به لمس حساس نیست. ضایعات کوچک‌تری نیز وجود دارند که نزدیک به لکه‌های بزرگ‌تر و مشخص‌تر ظاهر می‌شوند.

چه کسی به این مشکل مبتلا می شود؟

کودکانی که هنوز پوشک دارند.

نحوه تشخیص تفاوت بین انواع مختلف راش پوشک ممکن است سخت باشد. بلیچمن می‌گوید: “اگر نوزاد شما بعد از چند روز استفاده از کرم بازدارنده، راش‌های پوستی دارد که بهبود نمی‌یابد، باید به پزشک مراجعه کند تا مشخص شود که آیا مخمر است یا خیر. احتمالا وسط پزشک یک کرم ضد قارچ تجویز می شود که این کرم باید ظرف چند روز، تاثیر بگذارد.”

بهداشت مناسب پوشک می تواند به دور نگه داشتن کودک از ابتلا به راش کمک کند. بنابراین پوشک را مرتباً عوض کنید، ناحیه مورد نظر را تمیز نگه دارید، در اولین نشانه تحریک از کرم مانع از راش استفاده کنید و اجازه دهید تا مقدار زیادی قسمت‌های حساس در معرض هوا قرار بگیرند.

قرمزی اطراف واژن

ولوواژینیت تحریک ناحیه خارجی واژن است که با درد یا خارش همراه است. این مشکل در کودکان، اغلب به دلیل تنگ بودن لباس، روش‌های ضعیف پاک کردن یا حساسیت به صابون ایجاد می شود.

چه کسی به این مشکل مبتلا می شود؟

دختران از پیش دبستانی تا پیش از بلوغ به این مشکل دچار می‌شوند.

بلیچمن در این مورد توضیح می دهد: “پایین بودن سطح استروژن دختران، را در برابر این مشکل آسیب‌پذیرتر می‌کند.”

هنگامی که دخترها به دوران بلوغ می‌رسند و ترشح هورمون استروژن در آن‌ها افزایش می یابد، پوست اطراف واژن ضخیم می شود و در برابر عوامل تحریک کننده محافظت خواهد شد و این مشکل دیگر کمتر برای آن ها پیش می آید.

بلیچمن می‌گوید: “تحریک‌های موضعی نگرانی بزرگی نیست، اما باید قبل از بدتر شدن، برطرف شوند. دخترانتان را با لباس های گشاد و نخی بپوشانید، او را بدون لباس زیر یا لباس خواب بخوابانید، از حمام کف اجتناب کنید و مطمئن شوید که پس از دستشویی خودش را از جلو به عقب تمیز می کند.” علائم باید طی چند روز برطرف شود.

از دخترتان بخواهید در یک لگن کم عمق آب گرم مخلوط با 1/2 فنجان جوش شیرین بنشیند.

ادرار دردناک کدر یا بدبو (یا هر دو)

عفونت دستگاه ادراری (UTI) یک عفونت باکتریایی در مثانه است. لوئیس براگا، متخصص اورولوژی اطفال در بیمارستان کودکان مک مستر در همیلتون، توضیح می‌دهد: ” عفونت‌ها دستگاه ادراری معمولاً توسط اشریشیا کُلی (نام علمی: Escherichia coli) یا به اختصار E.coli، ایجاد می‌شود که در روده ما زندگی می‌کند اما می‌تواند از راست روده وارد مجرای ادرار [منبع مجاری ادراری] شود.”

بچه هایی که کمی بزرگتر هستند، علائمی مانند نیاز مکرر و فوری به ادرار کردن را بروز می‌دهند. اما در در نوزادان باید به دنبال علائمی همچون بی قراری، کمبود انرژی و کم اشتهایی بگردید.

چه کودکانی به این بیماری مبتلا می شوند؟

تا 10 درصد از کودکان تا دوران نوجوانی دچار عفونت ادراری می شوند. از آنجایی که مجرای ادرار دختران کوتاه‌تر و نزدیک‌تر از مجرای ادرار پسران است، باکتری‌ها راحت‌تر می‌توانند به سمت مثانه آن‌ها حرکت کنند.

در حالی که باکتری‌ها به طور معمول هنگام ادرار کردن بچه‌ها از بین می‌روند، اما از طرفی می‌توانند رشد کنند.

کودکان نوپا و دانش‌آموزان اغلب آنقدر بازیگوش هستند که ادرار خود را نگه می‌دارند و زود به دستشویی نمی‌روند، که همین موضوع به باکتری‌ها اجازه‌ی رشد می‌دهد. در نوزادان، عفونت ادراری می‌تواند همراه با تب باشد، به آن UTI تب‌دار نیز می‌گویند. و این ممکن است نشان‌دهنده یک عفونت جدی‌تر در کلیه‌ها به جای مثانه باشد.

لوئیس براگا در این مورد می‌گوید: “۳۰ تا ۴۰ درصد از نوزادان مبتلا به عفونت ادراری تب دار از رفلاکس ادراری رنج می‌برند.”

رفلاکس ادراری وضعیتی اغلب مادرزادی است که در آن، ادرار عفونی را به جای خروج از مجرای ادرار به سمت کلیه‌ها می‌راند.

خارش در محل مدفوع به خصوص در شب

کرمک‌ها انگل‌های سفید رنگی هستند که و به سختی قابل مشاهده می‌باشند. این‌ها در داخل راست روده زندگی می‌کنند و فقط شب‌ها بیرون می‌آیند تا روی پوست مجاور محل مدفوع تخم بگذارند و باعث تحریک ‌شوند. دیکنسون می‌گوید: “آن‌ها به هیچ وجه خطرناک نیستند. اما کودکی که کرمک دارد، خیلی اذیت می‌شود.”

چه کودکانی به کرمک مبتلا می‌شوند؟

هر کودکی ممکن است به کرمک مبتلا شود، اگرچه در کودکان پیش دبستانی که در مکان‌های پرجمعیت مانند مهدکودک‌ها هستند، بیشتر شایع است. مکان‌های شلوغ، باعث تماس نزدیک بین کودکان می‌شود که گسترش کرمک را تسهیل می‌کند.

پس از اینکه یک کودک به کرمک مبتلا می‌شود، با دستان خود قسمت‌هایی که خارش دارد را می‌خاراند و این باعث می‌شود کرمک‌ها زیر ناخن‌هایش بروند. سپس کودک دست به اسباب‌بازی‌هایش می‌زند و آن‌ها را به اسباب‌بازی‌های مشترک منتقل می‌کند. کودکان دیگر نیز این اسباب‌بازی‌ها را برمی‌دارند و دستشان آلوده به کرمک می‌شود و پس از آن احتمالا دستشان را به دهانشان می‌زنند و بدین ترتیب این کودکان نیز مبتلا به کرمک خواهند شد. دیکینسون می‌گوید: “از آنجایی که تخم‌ها می‌توانند به مدت دو هفته خارج از بدن زنده بمانند، میزان آلودگی مجدد بالاست.”

باید چه کرد؟

اگر شک دارید که کودکتان مبتلا به کرمک شده است، احتمالاً پزشک از شما بخواهد که در طول شب، یعنی زمانی که کرمک‌ها خارج از بدن هستند، نمونه‌ای از تخمک‌ها را جمع آوری کنید.

برای جمع آوری این کرمک‌ها می‌توانید از یک تکه نوار شفاف، یک سواب پنبه یا کیت جمع آوری ارائه شده توسط پزشک استفاده کنید.

یک داروی خوراکی ضدانگل، معمولاً برای تمام اعضای خانواده تجویز می‌شود. این دارو فقط یک قرص است و نیاز به تکرار ندارد. فقط دو هفته بعد برای احتیاط بیشتر این یک قرص تکرار می‌شود. علائم مربوط به کرمک باید ظرف یک هفته ناپدید شوند.

نکات بیشتر برای مراقبت

با تمیز کردن اسباب‌بازی‌ها و شستن ملحفه‌ها در یک روز تمام تخمک‌ها را از خانه حذف کنید. بهداشت را نیز باید رعایت کنید. همراه با کودکتان دستانتان را به خوبی بشویید.

حرف آخر

ما در این مطلب در رابطه با مشکلات دستگاه تناسلی کودکان و اینکه چگونه می‌شود این مشکلات را در کودکان تشخیص دهیم، صحبت کردیم. همچنین برای شما توضیح دادیم که در برابر نشانه هایی که این دست از بچه ها از خود بروز می‌دهند، باید چه واکنشی نشان دهیم؟
امیدواریم این مطلب برای آن دسته از والدینی که کودکانشان مبتلا به مشکلات دستگاه تناسلی کودکان هستند مفید باشد و از آن استفاده کنند تا برای این فرشته‌های کوچک زندگی راحت تری را به ارمغان بیاورند. جدای از هر چیزی مهم است که دیدگاه خود را حفظ کنید و بدانید که بیشتر این مشکلات جزئی هستند. و اگر چیزی نیست که بتوانید خودتان آن را درمان کنید، پزشک اطفال شما برای کمک به شما آماده است.