مقدمه
در مورد مصرف ماهی برای کودکان در سنین پایین و مادران باردار محدودیت‌هایی وجود دارد که در این مطلب توضیح داده شده است. همچنین همه‌ی افراد به ماهی علاقه ندارند، با این حال اگر طرز تهیه و علایق اعضای خانواده را بررسی کنید می‌توانید یک وعده‌ی مغذی و باب میل آن‌ها سرو کنید. برای کمک به شما در این مطلب به توضیح در مورد نکاتی در مورد پخت ماهی پرداخته‌ایم.
تجربه یک مادر
یکی از مادران می‌گوید: “من و همسرم علاقه‌ای به خوردن ماهی نداریم. این در حالی است که پسرم عاشق ماهی است. این باعث خوشحالی است که پسرم یک غذای مفیدی و مغذی مانند ماهی را دوست دارد.
ماهی غذای سالمی است و منبع عالی از پروتئین با کیفیت بالا است. همچنین چربی اشباع کمی دارد و حاوی اسیدهای چرب امگاه 3 است. همه ماهی‌ها و صدف‌ها حاوی امگا 3 هستند، اما مقدار آن متفاوت است. با وجود اینکه این غذا مغذی و مفید است، همه نمی‌توانند آن را استفاده کنند. برخی از افراد به دلایل وجود استخوان، پوست لزج و بوی ماهی آن را دوست ندارند.
دایاتا استیل (Diana Steel) متخصص تغذیه است. وی در مورد مصرف ماهی می‌گوید: “من هفته‌ای دو بار سعی می‌کنم برای خانواده ماهی سرو کنم. اینکه من بتوانم در هفته دو بار ماهی را سرو کنم بستگی به دختر سه ساله‌ام دارد که چه میزان گرسنه باشد. بنابراین وقتی شام ماهی است، مطمئن می‌شوم که دخترم فقط یک میان‌وعده سبک بعد از ظهر مانند میوه خورده است. در نتیجه دخترم به ماهی قزل آلا علاقه زیادی پیدا کرده است. برای او فرقی ندارد که ماهی کبابی باشد و یا صرفا با نمک و فلفل و سس سرو شود.”
مصرف ماهی‌های کوچک برای نوزاد
یکی از مادران در مورد مصرف ماهی اینطور می‌گوید: “من از 12 ماهگی برای پسرم ماهی سرو می‌کردم. پسر من هر نوع ماهی را مصرف می‌کرد. البته من به دلایل مربوط به سلامت پسرم از ماهی‌های کوچک مانند تیلاپیا استفاده می‌کردم. در واقع نگرانی مواد شیمیایی بودم که در برخی از ماهی‌ها وجود دارد و چون در ماهی‌های کوچک‌تر میزان آن کم است، از آن‌ها استفاده می‌کردم.”
به گفته بهداشت کانادا، استفاده از ماهی‌های کوچک یک انتخاب عاقلانه است. مقادیر کمی جیوه تقریبا در همه ماهی‌ها و صدف‌ها به دلیل آلودگی و به دلیل اینکه آبی که در آن زندگی می‌کنند دارای جیوه طبیعی است، یافت می‌شود. هر چه ماهی بزرگ‌تر باشد، خطر آن بیشتر است. چرا که آن‌ها در زنجیره غذایی بالاتر هستند و با افزایش سن جیوه بیشتری جمع می‌کنند. ماهیان شکاری مانند کوسه، شمشیرماهی و ماهی تن، از ماهیان کوچکی که حاوی مقادیر بسیار کمی جیوه هستند، تغذیه می‌کنند. جیوه موجود در ماهی‌ها برای سلامتی خطرناک هستند. مقادیر زیاد می‌تواند به سیستم عصبی آسیب برساند و مطالعات طولانی مدت برای تعیین اثرات سطوح پایین جیوه، به ویژه بر روی کودکان زیر 12 سال در حال انجام است.
مصرف ماهی تن
مسئله‌ی دیگر در مورد علاقه‌ی کودکان نسبت به تن ماهی است. در مورد مصرف آن چه باید کرد؟ آیا محدودیتی وجود دارد؟
پیج ریموند کواچ (Paige Raymond Kovach) سخنگوی بهداشت کانادا است. وی می‌گوید: “اگرچه همه انواع ماهی تن کنسرو شده بررسی می‌شوند با این حال آزمایشات نشان می‌دهد که میزان جیوه در ماهی تن سفید کنسرو شده (آلباکور) معمولا بیشتر از ماهیان سبک مانند گیدر و tongol است.”
در حال حاضر، بهداشت کانادا محدود کردن مصرف کنسرو ماهی تن را توصیه نمی‌کند، حتی اگر به ما هشدار داده است که ماهی تن تازه و منجمد را محدود کنیم. اما در ایالات متحده، سازمان غذا و دارو (FDA) به زنان باردار و کودکان کوچک توصیه کرده است که مصرف ماهی آلباکور تنا به یک وعده غذایی حدود ۱۵۰ گرم، حدود یک قوطی، در هفته محدود شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مصرف ماهی برای مادران باردار می‌توانید مقاله‌ی خطرات مصرف ماهی در بارداری را از سایت بهترین مادر مطالعه کنید.
ماهی پرورشی و آزاد
آیا بین ماهی سالمون پرورشی و آزاد تفاوت زیادی وجود دارد؟ پاسخ این سوال بستگی دارد که از چه سازمان و یا فردی بپرسید. بهداشت کانادا در پاسخ به این سوال می‌گوید: “مصرف ماهی سالمون پرورشی خطری برای سلامتی ندارد.”
این در حالی است که طبق گفته جی ریچلین (Jay Ritchli)، سخنگوی بنیاد David Suzuki Foundation، ماهی سالمون پرورشی مقادیر قابل توجهی از آلودگی‌های سمی مانند بیفنیل پلی‌کلر شده یا (PCB) سموم کشاورزی و دی‌اکسین‌ها (dioxins) را نسبت به ماهی سالمون آزاد دارد.
استیل پیشنهاد می‌دهد که والدین بهتر است ماهی وحشی را به جای ماهی پرورشی انتخاب کنند، اما اگر این امکان وجود ندارد، او می‌گوید: “مزایای امگا 3 در ماهی سالمون پرورشی بیشتر از خطرات آن است.” او می‌گوید اسیدهای چرب امگا 3 به ویژه در ماهی سالمون بسیار زیاد است و برای سلامت قلب کودکان و همچنین تقویت رشد و عملکرد مغز، به‌ویژه در سال اول زندگی، مفید است. با این حال، پختن صحیح ماهی سالمون نیز بسیار مهم است. در ادامه استیل نکاتی در مورد پخت ماهی ارائه می‌کند.
پخت ماهی
ماهی را کباب کنید تا چربی آن خارج شود. همچنین پوست را بردارید و بافت‌های قهوه ای و چربی را جدا کنید. ماهی سالمون کنسرو شده را انتخاب کنید. اکثر آن‌ها حاوی ماهی سالمون وحشی هستند، اما برچسب‌ها به طور کلی این را مشخص نمی‌کنند. با این حال سرشار از کلسیم استخوانساز است.
ماهی در برنامه غذایی کودکان
با وجود اینکه ماهی غذای مفید و مغذی است، اما آیا کودکان به راحتی آن را می‌خورند؟ آیا از سن خاصی باید مصرف آن را شروع کرد؟ چگونه می‌توان مصرف ماهی را در برنامه‌ی غذایی کودک خود قرار داد و علاقه را در کودک ایجاد کرد؟
برای اینکه بتوانید این کار را بکنید باید مصرف آن را زودتر شروع کنید. به عنوان مثال بچه‌ها از هفت ماهگی می‌توانند اولین طعم ماهی را بچشند. البته دقت کنید که در این سن مجاز به سرو صدف برای کودک خود نیستید. در این سن سعی کنید ماهی را مرتب سرو کنید. کارشناسان می گویند که اگر فرزندان خود را به طور منظم در معرض غذاهای خاصی قرار دهید، در نهایت آن‌ها را خواهند خورد.
نوع ماهی
آیا باید از ماهی‌های خاصی برای شروع استفاده کرد؟ بچه‌ها ماهی‌های ملایم‌تری مانند ماهی روغن، لوزی ماهی و کفشک ماهی را دوست دارند. امگا 3 بیشتری در ماهی‌های پرچرب مانند سالمون، صدف چروک، شاه‌ماهی، موتوماهیان، ماهی خال‌خالی، قزل‌آلای دریاچه، ماهی تن، کوسه و شمشیر ماهی یافت می‌شود. سعی کنید در مصرف غذاهای دریایی تنوع داشته باشید. غذاهای دریایی مانند میگو، خرچنگ و گوش ماهی حاوی مقادیر متوسطی از امگا 3 هستند و بسیاری از بچه‌ها طعم آن را دوست دارند.
در نهایت، چارچوب فکری مناسبی داشته باشید. علی‌رغم هشدارهای بهداشتی در مورد ماهی، استیل می‌گوید: “از خوردن ماهی لذت ببرید و در مورد آن استرس نداشته باشید. سعی کنید روی چیزهایی که باید اجتناب کنید، تمرکز نکنید و روی به دست آوردن بیشتر چیزهایی که برای شما خوب است تمرکز کنید.”
میزان مصرفی استاندارد
چه میزان ماهی می‌توان مصرف کرد؟
بهداشت کانادا دستورالعمل‌های زیر را برای مصرف ایمن ماهی دارد:
کودکان زیر 12 سال و زنان باردار نباید بیش از یک وعده در ماه کوسه، اره ماهی یا ماهی تن تازه یا منجمد مصرف کنند. سایر افراد باید این ماهی‌ها را به یک وعده غذایی در هفته محدود کنند. یک وعده غذایی 150 گرم ماهی در نظر گرفته می‌شود.
عدم علاقه به ماهی
آیا در خانه شما کسی وجود دارد که علاقه‌ای به ماهی نداشته باشد؟ شاید اگر بتوانید آن را باب میل اعضای خانواده سرو کنید، احتمالا به خوردن آن علاقه‌مند شوند. به همین مظور یک دستور پخت با طعم عالی در ادامه توضیح داده شده است. با این دستور آسان و ارزان، می‌توانید به سلیقه‌ی بچه‌ها ماهی را سرو کنید. این دستور غذایی شبیه پیتزا است. فیله ماهی را می‌توان به صورت منجمد مستقیما از فریزر بپزید و روی برنج سرو کنید.
- 400 گرم فیله ماهی منجمد ملایم (مانند کاد، کفشک ماهی، ماهی آبی بوستون)،
- 1 فنجان (250 میلیلیتر) سس پاستا گوجه فرنگی با کیفیت بالا،
- ½ فنجان (125 میلیلیتر) موتزارلا رنده شده،
- 1 قاشق غذاخوری (15 میلیلیتر) پنیر پارمیجانو،
- 1 قاشق غذاخوری (5 میلیلیتر) پستو (اختیاری) و
- فر را با دمای 400 درجه فارنهایت (200 درجه سانتی‌گراد) گرم کنید.
فیله‌های ماهی منجمد را در یک قابلمه 3.5 لیتر بچینید. سس پاستا را با قاشق روی فیله‌ها بریزید. سپس موتزارلا و پارمیجانو را روی آن بپاشید. نقاط کوچکی از سس پستو را روی آن قرار دهید. 22 دقیقه یا تا زمانی که ماهی مات شود و به راحتی پوسته پوسته شود، بپزید.
این دستور پخت برای 4 وعده است.
در یک وعده‌ی این دستور پخت حاوی مقدار کالری 179، پروتئین 22.6 گرم، چربی 6.0 گرم، کربوهیدرات 7.4 گرم، نیاسین 38 درصد، منیزیم 20 درصد، کلسیم 11درصد، ویتامین ب 12 48 درصد است.
