مقدمه
آیا کودکان بیشتر از ما دچار پوسیدگی دندان می‌شوند؟ زمانی که دندان‌های کودک دچار پوسیدگی شده است، چه کاری می‌توان کرد؟ در این مطلب برای پاسخ به این سوالات و کمک به شما والدین عزیز، به توضیح در مورد پوسیدگی دندان در کودکان پرداخته‌ایم.
بهداشت دهان و دندان به سلامت کلی اختصاص دارد. بنابراین، ایجاد عادات بهداشتی دهان و دندان برای کودکان در هر سنی اهمیت بسیاری دارد. البته باید توجه کنید که ایجاد این عادت برای کودکان در هر سنی کار دشواری است. با این حال باید به عنوان مراقبین کودکان، در این امر تمام تلاش خود را بکنید.
پوسیدگی زودرس دندانی
پوسیدگی زودرس دندانی (ECC) در حال افزایش است. واقعیت این است که تعداد بیشتری از کودکان خردسال در دندان‌های شیری خود دچار پوسیدگی می‌شوند. پوسیدگی زودرس دندانی، فرآیندی است که در آن مینای دندان شکسته می‌شود و در نهایت پوسیدگی ایجاد می‌شود.
دندان شیری
پوسیدگی در اوایل دوران کودکی بیماری است که برای بسیاری از والدین مطرح نیست. چرا که ممکن است تصور کنند پوسیدگی دندان شیری کودک مشکل بزرگی نیست، به این دلیل که به هر حال قرار است این دندان بیفتد. این در حالی است که باید گفت، دندان‌های شیری مهم هستند. چرا که این دندان‌ها به رشد گفتار کمک می‌کنند و در هضم غذا نقش دارند و در جای دندان‌های دائمی هستند.
روزاموند هریسون (Rosamund Harrison) دندانپزشک کودکان است. وی در این مورد می‌گوید: “هر چه دندان‌های کودک زودتر شروع به پوسیدگی کند، خطر پوسیدگی در آینده بیشتر می‌شود.”
اقداماتی جهت کاهش پوسیدگی
بر اساس گزارش بهداشت دهان و دندان سلامت کانادا، پوسیدگی دندان در این کشور در بین کودکان در حال کاهش است. مواردی مانند دسترسی بهتر به مراقبت‌های بهداشتی حرفه‌ای دهان، استفاده گسترده از خمیردندان فلورایددار این کاهش را به همراه داشته است. همچنین در دسترس بودن آب حاوی فلوراید نیز موثر بوده است. طبق گزارش بهداشت کانادا، درصدی از کانادایی‌ها آب آشامیدنی حاوی فلوراید دریافت می‌کنند.
مسئله‌ای که به خوبی مشخص نیست در مورد برخی از بچه‌ها در سنین بالاتر است که دچار پوسیدگی سریع می‌شوند. در واقع چیزی فراتر از مسواک زدن، نخ دندان و مراجعه به دندان پزشک هر شش ماه یک بار است. هریسون در این مورد می‌گوید: “پوسیدگی دندان یک فرآیند است و اینطور نیست که شما وقتی از صبح بیدار می‌شوید با یک دندان پوسیده برخورد کنید. در واقع مشکل ECC فقط به دندان‌ها مربوط نمی‌شود. این مشکل در مورد کودک، خانواده و جامعه است. این یک بیماری چند عاملی است.”
عوامل موثر
ژنتیک
ژنتیک در پوسیدگی زودرس دندان نقش دارد. اگر هر دو والدین دندان‌های پر شده زیادی داشته باشند، به احتمال زیاد فرزندان آن‌ها دندان‌های مستعد پوسیدگی را به ارث خواهند برد. علاوه‌بر این، مینای دندان‌های شیری متخلخل‌تر است و در نتیجه بیشتر در معرض فرسایش اسیدی است که هنگام متابولیسم قند در داخل دهان توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شود. علاوه‌بر ژنتیک، رژیم غذایی خانواده و بهداشت دهان و دندان نیز تاثیرگذار خواهند بود.
فلوراید
فلوراید می‌تواند در پوسیدگی تاثیرگذار باشد، بنابراین آب حاوی فلوراید یکی دیگر از فاکتورها است. اگر آب فاقد فلوراید باشد، مسواک زدن با خمیردندان حاوی فلوراید مهم است. چرا که حاوی یک ترکیب طبیعی است که مینای دندان را تقویت می‌کند و به آن کمک می‌کند تا در برابر پوسیدگی مقاوم شود.
هریسون می‌گوید: “فلوراید دندان را از بیرون به داخل تقویت می‌کند.” خمیردندان‌های حاوی فلوراید را فقط از سن سه سالگی به بعد می‌توان استفاده کرد. با این حال، انجمن دندانپزشکی کانادا (Canadian Dental Association) یا CDA خمیردندان حاوی فلوراید را برای آن دسته از کودکان زیر سه سال که در معرض خطر ECC هستند توصیه می‌کند. دندانپزشک شما در اولین ویزیت، معمولا در حدود یک سالگی، میزان خطر ECC را برای کودک شما مشخص می‌کند. به گفته هریسون، در خمیر دندان‌های حاوی فلوراید کم اثربخشی مشاهده نشده است.
سایر موارد
انجمن CDA می‌گوید مکمل‌های فلوراید در اکثر جوامع کانادایی مورد نیاز نیستند. البته ممکن است به‌طور خاص توسط دندانپزشک تجویز شده باشند. این مکمل‌ها شامل قرص‌ها، قطره‌ها و قرص‌های جویدنی است. دهانشویه‌های حاوی فلوراید فقط برای کودکان بالای شش سال و در معرض خطر پوسیدگی دندان مناسب است.
مسواک
مورد بعدی که در حفظ سلامت دندان موثر است و از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند، مسواک است. اما مسواک زدن ساده دندان‌های کودکان دو بار در روز ممکن است دیگر کافی نباشد. در کنار مسواک زدن، والدین باید به سایر رفتارهای فرزندان خود از جمله دفعات غذا خوردن و انواع غذاها و نوشیدنی‌هایی که مصرف می‌کنند نیز توجه کنند.
عادات غذایی
مصرف شیر یا آبمیوه‌ها و میان‌وعده‌ها یکی دیگر از عوامل است. سارا هالند (Sarah Hulland) دندانپزشک اطفال می‌گوید: “الگوهای والدین از نسل گذشته تا به امروز تغییر کرده است. بچه‌ها معمولا می‌خورند و می‌نوشند و این معمولا آب نیست بلکه شیر یا آبمیوه است. این نوع میان‌وعده‌ها اثرات فاجعه باری برای دندان دارند.”
فرهنگ ما برای دندان‌های سفید صاف و لبخند بی‌نقص ارزش زیادی قائل است. بنابراین اگر کودکی در چهار سالگی دندان پر کرده داشته باشد، باعث ناراحتی والدین است.
