مقدمه
زمانی که نوزاد شما متولد می‌شود، همه چیز در مورد او سالم و نرمال است. با این حال ممکن است شما با مواردی مانند خال مادرزادی برخورد کنید که برای شما همراه با نگرانی و اضطراب است. به همین دلیل ما در این مطلب به توضیح در مورد انواع خال های مادرزادی در نوزادان و سایر اطلاعات مربوط به آن‌ها پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید تا اطلاعات مفیدی در این زمینه فراگیرید.
خال مادرزادی
خال‌های مادرزادی نوزاد چیست؟
شیلاگ ماگینس (Sheilagh Maguiness)، استادیار پوست و اطفال در دانشگاه است وی در این مورد می‌گوید: “خال‌های مادرزادی ممکن است به هر شکلی که در زمان تولد یا حتی چند هفته بعد از آن مشاهده می‌کنیم، تغییر رنگ داده یا برجسته شود.”
خال‌های مادرزادی نوزادان بسیار رایج هستند، اگرچه به سختی می‌توان فهمید که سالانه چند نوزاد با آن متولد می‌شوند. من هر سال صدها نوزاد را معاینه می‌کنم.
امیلی اسکات (Emily Scott) متخصص مراقبت از نوزادان در بهداشت دانشگاه است. وی در این مورد می‌گوید: “اکثریت قریب به اتفاق نوزادان در جایی خال مادرزادی خواهند داشت.”
پیشنهاد ما: مطالعه‌ی مقاله آکنه نوزاد.
نگرانی و اضطراب
آیا باید نگران خال مادرزادی نوزاد بود؟
اگر چه خال‌های مادرزادی رایج هستند، اما این بدان معنا نیست که والدین در مورد آن‌ها نگران و مضطرب نشوند. با این حال باید بگوییم که در بیشتر موارد، خال‌های مادرزادی دلیلی برای نگرانی نیستند.
مراجعه به پزشک
به طور کلی باید مراقب خال‌های مادرزادی باشید و در صورت مشاهده هر گونه تغییر به متخصص پوست اطفال مراجعه کنید. در همین مورد Maguiness می‌گوید: “اگر خال‌های مادرزادی تحریک می‌شوند، خونریزی می‌کنند یا به سرعت تغییر می‌کنند، وقت آن است که به یک متخصص مراجعه کنید.” در ادامه‌ی صحبت‌های متخصص Maguiness، هیو گیلگالف (Hugh Gilgoff) متخصص اطفال نیز در این مورد موافق است. وی در این مورد اینطور می‌گوید: “بسیاری از بثورات نوزاد یا خال‌های مادرزادی خوش‌خیم و بی‌ضرر هستند. با این حال مواقعی وجود دارد که خال مادرزادی می‌تواند نشانه یک بیماری زمینه‌ای باشد یا نیاز به درمان و نظارت بیشتری داشته باشد.”
اگر در مورد خال تولد نوزاد خود مطمئن نیستید، وی می‌گوید که همیشه بهتر است به پزشک اطفال مراجعه کنید تا وی علائم را بررسی کند و به شما بگوید که مراقب کدام یک باشید و چه زمانی باید به متخصص پوست مراجعه کنید.
انواع
دو شکل اصلی برای خال‌های مادرزادی وجود دارد. این دو مورد عبارتند از عروقی (vascular) و رنگدانهای (pigmented). در ادامه‌ی مطلب هر یک از این موارد توضیح داده شده است.
خال‌های مادرزادی عروقی
حدود پنج درصد از نوزادان با خال‌های مادرزادی عروقی متولد می‌شوند. سیستم عروقی شامل مویرگ‌ها می‌شود که شکلی از رگ‌های خونی هستند و هنگامی که دسته‌ای از رگ‌های خونی روی پوست نوزاد جمع می‌شوند، باعث ایجاد یک خال مشخص می‌شوند. این رگ‌های خونی جمع‌شده می‌توانند به صورت هر چیزی از لکه‌های صورتی گرفته تا برآمدگی‌های زبر و قرمز ظاهر شوند. در ادامه‌ی توضیحات سه نوع رایج از خال‌های مادرزادی عروقی آورده شده است.
همانژیوم نوزادی
همانژیوم نوزادی (Infantile hemangioma)، خال‌های مادرزادی هستند که تقریبا در 5 درصد از نوزادان ظاهر می‌شوند. گاهی اوقات به عنوان خال‌های مادرزادی توت‌فرنگی نیز شناخته می‌شوند. البته متخصص Maguiness می‌گوید که پزشکان دیگر از این اصطلاح استفاده نمی‌کنند. این علائم که در اثر تجمع رگ‌های خونی اضافی ایجاد می‌شوند، خوش‌خیم هستند و معمولا در چند هفته اول زندگی کودک ظاهر می‌شوند. بیشتر همانژیوم‌ها روی صورت، سر یا گردن ظاهر می‌شوند.
شکل ظاهری
همانژیوم به دو شکل سطحی و عمیق ظاهر می‌شود. همانژیوم سطحی برآمدگی خواهد داشت و به رنگ سفید، صورتی یا قرمز شروع می‌شود. سپس به سرعت به ضایعه قرمز روشن تبدیل می‌شود. این خال نوزادی در چند هفته اول زندگی نوزاد اتفاق می‌افتد.
همانژیوم‌های عمیق در زیر پوست عمیق‌تر از همانژیم‌های سطحی هستند و در هنگام لمس صاف هستند. این نوع خال‌ها آبی یا بنفش به نظر می‌رسند. اغلب، همانژیوم زمانی که کودک شما شش ماهه می‌شود شروع به محو شدن می‌کند و تا پنج سالگی به طور چشم‌گیری بهبود می‌یابد. این نوع خال‌ها معمولا تا ۱۰ سالگی کودک تقریبا از بین می‌روند.
شرایط حاد
در موارد نادر، همانژیوم ممکن است به اندازه‌ای بزرگ باشد که بینایی یا تنفس کودک را مختل کند. همچنین ممکن است به دلیل زخم شدن، این خال به زخم یا خونریزی تبدیل شود. در این شرایط واضح است که والدین نگران و مضطرب می‌شوند. اما باید بگوییم که حتی در این شرایط نادر نیز همانژیوم قابل کنترل است. متخصص Maguiness می‌گوید: “اگر مشکلی در همانژیوم وجود داشته باشد و والدین بین پنج تا هفت هفتگی کودک خود را تحت درمان قرار دهند، پیش‌آگهی بسیار خوبی وجود دارد.”
Maguiness توضیح می‌دهد که پروپرانولول، یک بتا بلاکر معمولا اولین خط درمان برای همانژیوم پیچیده‌تر در سر یا گردن نوزاد است. این یک داروی خوراکی است که معمولا دو بار در روز مصرف می‌شود. جراحی معمولا ضروری نیست، اما اگر همانژیوم پوستی کشیده باقی‌مانده باشد یا اگر بافت زخمی وجود داشته باشد که باید برداشته شود، ممکن است مورد نیاز باشد.
خال‌های ساده (Nevus simplex)
خال‌های مادرزادی ساده یا Nevus simplex بسیار رایج هستند به طوریکه ۸۰ درصد نوزادان آن‌ها را دارند. این نوع خال‌ها می‌توانند به رنگ ماهی قزل‌آلا، صورتی یا قرمز باشند و همیشه صاف هستند. اسکات می‌گوید: “اگر وقتی کودکتان گریه می‌کند، این خال‌های مادرزادی تیره‌تر می‌شوند، تعجب نکنید. اکثر لکه‌ها در دومین تولد کودک محو می‌شوند و جای نگرانی ندارند.”
ناهنجاری مویرگی
ناهنجاری‌های مویرگی (Capillary malformation) برای هر نوزاد از هر 300 نوزاد رخ می‌دهد و خال‌های مادرزادی صاف و قرمز تیره هستند. این نوع خال‌ها به دلیل رشد بیش از حد مویرگ‌ها در پوست ایجاد می‌شوند. همچنین نسبت به سایر خال‌های مادرزادی نوزاد بزرگ‌تر هستند و اغلب روی صورت، بازوها یا پاها دیده می‌شوند. برخلاف خال‌ها simplex، لکه‌های ناهنجاری مویرگی با بزرگ شدن کودک از بین نمی‌روند. با این حال معمولا مضر نیستند. معمولا این خال‌های مادرزادی نیازی به درمان ندارند، اما ممکن است نیاز به ارزیابی منظم توسط متخصص پوست داشته باشند تا ببینند آیا تغییراتی وجود دارد یا خیر.
درمان
در برخی موارد، والدین ممکن است به دلایل زیبایی نگران این خال‌های مادرزادی باشند. Maguiness می‌گوید، به طور کلی، اکثر متخصصان پوست کودکان از درمان زودهنگام لکه‌های ناهنجاری‌های مویرگی با لیزر درمانی برای روشن شدن آن‌ها حمایت می‌کنند. لیزر pulsed dye درمان استاندارد طلایی است و معمولا بلافاصله و در چند ماه اول زندگی انجام می‌شود. با چندین درمان، لیزر می‌تواند لکه را کمرنگ کند، اما پاک کردن کامل آن ممکن نیست.
سایر بیماری‌ها
Maguiness توضیح می‌دهد که به ندرت، برخی از لکه‌های ناهنجاری مویرگی می‌توانند با سندرم‌های ژنتیکی مانند سندروم استرج-وبر، که یک اختلال عصبی است، مرتبط باشند. به همین دلیل است که همیشه برای پزشکان مهم است که نوزاد تازه‌متولدشده با یکی از این خال‌های مادرزادی را به دقت ارزیابی کنند. اسکات می‌گوید: “اگر لکه ناهنجاری‌های مویرگی روی پلک یا پیشانی نوزاد قرار داشته باشد، نوزاد باید به چشم پزشک مراجعه کند تا مشکل جدی‌تری مانند آب‌سیاه بررسی شود.”
خال‌های رنگدانهای
خال‌های رنگدانهای از رنگدانه یا سلول‌های رنگدانه (pigment cells) اضافی در پوست تشکیل شده‌اند. رنگ خال مادرزادی به نوع آن بستگی دارد، اما می‌توانند وسعت را از قهوه‌ای روشن تا آبی تیره داشته باشند. در ادامه‌ی مطلب سه نوع رایج از خال‌های مادرزادی رنگدانهای آورده شده است.
خال مادرزادی مول (mole)
حدود یک درصد از نوزادان با خال مول به دنیا می‌آیند. مول‌ها که از نظر پزشکی خال‌های مادرزادی نامیده می‌شوند، به صورت لکه‌های کوچک، تیره، صاف یا ناهموار روی پوست ظاهر می‌شوند. خال‌های کوچک (اندازه کمتر از 1.27 سانتی‌متر) معمولا فقط در معاینات منظم قابل مشاهده هستند و معمولا جای نگرانی ندارند. با این حال، متخصص اطفال کودک می‌خواهد این موارد را با بالا رفتن سن کودک تماشا کند تا مطمئن شود که این نوع خال‌ها رشد یا تغییر نمی‌کنند.
سرطان پوست
خال‌های بزرگ‌تر (بزرگ‌تر از 2.54 سانتی‌متر) که در هنگام تولد روی پوست کودک ظاهر می‌شوند باید توسط متخصص پوست کودکان ارزیابی شوند. این خال‌ها ممکن است برجسته باشند و یا حتی موهای کمی از آن‌ها روییده باشد. Maguiness توضیح می‌دهد که این خال‌های بزرگ‌تر با گذشت زمان بیشتر به سرطان پوست تبدیل می‌شوند. بنابراین باید به طور دوره‌ای توسط متخصص پوست کودکان بررسی شوند.
در مجموع، اکثر خال‌های مادرزادی خوش خیم هستند و نیازی به برداشتن ندارند. اگر به دلایل زیبایی نگران خال هستید، می‌توانید کودک خود را نزد یک متخصص پوست ببرید تا در مورد گزینه‌های برداشتن آن صحبت کنید. اگر کودک شما با خال‌های متعدد متولد شده است، باید او را نزد یک متخصص پوست کودکان ببرید تا بررسی شود. چرا که ممکن است نشان‌دهنده مشکلات دیگری مانند سندرم‌های پوستی عصبی از جمله سندرم‌های نوروکوتانئوس باشد. این نوع سندرم‌ها گروهی از اختلالات عصبی هستند که می‌تواند باعث رشد تومور شوند.
لکه شیرقهوه
لکه شیرقهوه رنگ قهوه‌ای روشن دارد. این نوع خال‌ها در حدود 20 درصد از نوزادان تازه‌متولدشده ظاهر می‌شوند و لکه‌های صاف روی پوست نوزاد هستند. کودک شما این نوع خال‌ها را برای تمام عمر خواهد داشت و تقریبا همیشه جای نگرانی نیست.
با این حال، اگر پزشک اطفال متوجه پنج یا چند نوع از این خال روی بدن کودک شود، کودک باید توسط یک متخصص چکاپ شود. متخصص وضعیت را از نظر شرایط ژنتیکی مانند نوروفیبروماتوز نوع ۱ که باعث ایجاد تومور در زیر پوست می‌شود، بررسی می‌کند.
درمال ملانوسیتوز
درمال ملانوسیتوز یا لکه مغولی مادرزادی، خال‌های مادرزادی بسیار شایعی هستند که اغلب در پایین یا پشت نوزاد دیده می‌شوند. البته می‌توانند در هر جایی از بدن نوزاد ایجاد شوند. این نوع خال‌ها آبی تیره هستند و حتی می‌توانند شبیه یک کبودی باشند. این خال مادرزادی به ویژه در نوزادانی که رنگ پوست تیره‌تری دارند، رایج است. این نوع خال‌ها می‌توانند نسبتا بزرگ باشند، اما به مرور زمان محو می‌شوند و حتی تا زمانی که کودک وارد مدرسه ابتدایی می‌شود بسیاری از آن‌ها ناپدید می‌شوند. برای این لکه‌ها نیازی به درمان نیست.
