مقدمه
آیا رشد نوزادان نارس با سایر نوزادان متفاوت است؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که ممکن است کمی بیشتر طول بکشد تا نوزادان نارس به همتایان خود برسند و به نقاط عطف رشد خود دست پیدا کنند. در این مطلب برای کمک به والدین عزیز در این زمینه به توضیح در مورد رشد نوزادان نارس پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید تا مطالب مفیدی در این زمینه فراگیرید.
رشد
بیشتر نوزادان نارس بین هفته‌ی 32 بارداری تا هفته‌ی 36 بارداری به دنیا می‌آیند. آیا تفاوتی بین نوزادان نارس و سایر نوزادان وجود دارد؟ آیا از نظر رشدی این گروه از نوزادان از سایر نوزادان عقب هستند؟ پیج چرچ (Paige Church)، متخصص نوزادان و رشد اطفال است. وی اینطور پاسخ می‌دهد: “از نظر ظاهر کودک و مهارت‌های حرکتی در یکی دو سال اول زندگی نوزاد، شبیه دیگر نوزادان خواهد شد. بعد از چند سال اول، قد و وزن نوزاد نارس تا حد بسیار زیادی توسط ژن‌ها و نه سن نوزاد، تعیین می‌شود.”
سن
نوزادان بر اساس سن اصلاح شده (corrected age) خود به نقاط عطف خواهند رسید. در واقع سن اصلاح شده عبارت است از سن تقویمی منهای تعدا ماه‌هایی که نوزاد زودتر به دنیا آمده است. منظور از سن تقویمی، سنی است که کودک دارد.
بنابراین، اگر کودک شما دو ماه زودتر به دنیا آمده باشد، احتمالا از هشت تا نه ماهگی شروع به نشستن خواهد کرد. این در حالی است که یک نوزاد معمولی در سن شش تا هفت ماهگی شروع به نشستن می‌کند. همچنین خزیدن نوزاد نارس شما در بین ده تا یازده ماهگی است. در حالی که یک نوزاد معمولی و کامل در سن بین هشت تا نه ماهگی شروع به خزیدن می‌کند. مورد آخر اینکه نوزاد کشیدن و ایستادن را از سن دوازده ماهگی شروع می‌کند، در حالی که یک نوزاد معمولی از سن ده ماهگی شروع می‌کند.
فعالیت بدنی
نوزاد نارس باید در دو سالگی تمام فعالیت‌های بدنی را انجام بدهد. در واقع این همان چیزی است که از نوزاد معمولی انتظار می‌رود. با این حال درست مانند سایر نوزادان که در سن طبیعی خود متولد شده‌اند، طیفی از موارد طبیعی در مورد رشد نوزاد نارس نیز وجود دارد. به طور کلی اگر نوزاد شما در رسیدن به نقاط عطف مربوط به رشد بدون نظم عمل می‌کند، شما باید نگران شوید. همچنین اگر به نظر می‌رسد مهارتی را آنطور که شما انتظار دارید، انجام نمی‌دهد، بهتر است مسئله را جدی بگیرید. چرا که این وضعیت می‌تواند بیانگر یک مشکل نگران‌کننده باشد.
تاثیر مشکلات سلامتی
آیا در مورد مشکلات مربوط به نوزادان نارس اطلاعاتی دارید؟
لئونورا هندسون (Leonora Hendson)، متخصص نوزادان است. وی در این مورد می‌گوید، نوزادانی که زود متولد می‌شوند، یعنی قبل از هفته‌ی 32 بارداری و به خصوص قبل از هفته‌ی 28 بارداری، که با مشکلات مربوط به سلامت نیز درگیر هستند ممکن است برای رشد مهارت‌های حرکتی خود نیاز به زمان بیشتری داشته باشند.
وی در ادامه توضیح می‌دهد: “کودکانی که بسیاری از عفونت‌های تنفسی و مشکلات تنفسی دارند، اغلب دچار تأخیر حرکتی می‌شوند. چرا که نوزادان نارس انرژی خود را برای ریه‌های خود استفاده می‌کنند، نه برای نشستن، خزیدن و غلتیدن.”
مهارت‌های زبانی
در مورد مهارت‌های زبانی چرچ می‌گوید، نوزادی که زودتر از موعد مقرر متولد شده است، معمولا نسبت به سایر نوزادان زمان بیشتری طول می‌کشد تا حرف بزنند. کلمات در حدود 12 ماهگی شروع به ظهور می‌کنند و اصلاح می‌شوند و تا سن دو سالگی اصلاح‌شده، بچه‌ها باید واژگان مناسبی داشته باشند و باید بتوانند دو کلمه را با هم ترکیب کنند. چرچ می‌گوید: “در فاصله زمانی بین سه سالگی اصلاح‌شده و سه سالگی، ما شروع به دیدن این دسته از نوزادان می‌کنیم که خودبه‌خود کلمات را به صورت عباراتی به هم می‌چسبانند.”
با این حال ممکن است نوزاد نارسی بتواند تا سن سه سالگی به طور رسا صحبت کند، اما ممکن است هنوز در برخی از ظرافت‌های زبان مشکل داشته باشد. منظور از ظرافت‌های زبان مواردی مانند درک اینکه برخی از کلمات دو معنا دارند.
بلوغ عاطفی و اجتماعی
هندسون (Hendson) می‌گوید آخرین چیزی که می‌تواند به نوزادان نارس برسد بلوغ اجتماعی-عاطفی است که اغلب می‌تواند تا سال‌های اولیه مدرسه ادامه یابد. وی در ادامه می‌گوید، بلوغ کلی می‌تواند یک چالش باشد. ما همچنین کودکانی در کلینیک خود داریم که با توجه به بی‌حرکت نشستن، تمرکز و عمل بدون فکر مشکلات بسیار بیشتری دارند. البته این تاخیر دیگر صرفا به دلیل تولد زود هنگام نیست، بلکه به نحوه‌ی رشد مغز پس از خروج از رحم نیز مربوط می‌شود.
رشد مغز
هندسون می‌گوید، ما می‌دانیم که مغز نوزادان در رحم به بهترین شکل رشد می‌کند. ما بهترین کاری را که می‌توانیم در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) انجام می‌دهیم، اما این محیط، یک محیط غیر عادی است. در ادامه چرچ اینطور می‌گوید: “بخشی از مغز که در زمان حضور نوزاد در NICU در حال رشد است، شامل تفکر، سازمان‌دهی و مسائل اجتماعی است. بنابراین منطقی است که رشد و توسعه‌ی آن آنقدر قوی نباشد و ممکن است کمی تمرین و زمان لازم باشد تا به سطح مورد نیاز برسد.”
وی در ادامه می‌افزاید که هر چه نوزاد در زمان تولد کوچک‌تر باشد، احتمال بروز هر گونه مشکلی از جمله چالش‌های سلامتی و رفتاری بیشتر است.
ارتباط با سایر کودکان
چرچ برای کودک پیش‌دبستانی که با همسالان خود مشکل دارد، توصیه می‌کند زمانی که کودک خود را در برنامه‌های روزانه مانند کتابخانه، موسیقی یا ژیمناستیک یا حتی مهدکودک پاره وقت ثبت نام می‌کنید، زمان‌های کوتاهی را برای هر برنامه اختصاص بدهید. هم هندسون و هم چرچ توصیه می‌کنند که یک سال پس از ورود به مهدکودک، نوزاد نارس خود را متوقف کنید تا به او فرصتی برای توسعه مهارت‌های حرکتی و اجتماعی بدهید.
