مقدمه

دوران شیردهی همواره برای مادران چالش‌ها و دغدغه‌هایی را به همراه دارد. به همین دلیل برخی از مادران تصور می‌کنند که با اتمام دوره‌ی شیردهی به کودکشان، نگرانی و چالش‌هایشان کمتر می‌شود. اما اینطور که مادران تصور می‌کنند نیست. به همین دلیل ما در این مطلب به توضیح در مورد عوارض قطع شیردهی برای مادر پرداخته‌ایم.

قطع شیردهی

این که تا چه زمانی مادران باید شیردهی کنند، بستگی به نظر شخصی هر مادر دارد. اما نباید از فواید شیردهی طولانی مدت نیز غافل شد. البته در هر صورت شیردهی از یک جایی به بعد متوقف می‌شود.
قطع شیردهی به منظور پایان چالش‌ها برای مادران نیست. بلکه دوران بعد از قطع شیردهی نیز با اتفاقاتی همراه است. آیا وضعیت روحی و جسمی مادران بعد از قطع شیردهی، تغییر خواهد کرد؟ آیا مادر دچار افسردگی بعد از شیردهی می‌شود؟
در ابتدای پاسخ به این نوع سوالات، باید بگوییم، که از شیر گرفتن کودک می‌تواند دور دیگری از تغییرات را برای مادران ایجاد کند.

مادر - نوزاد - شیردهی
مادر – نوزاد – شیردهی

دوران قائدگی

دکتر باتیا گروندلند (Batya Grundland)، پزشک خانواده در تورنتو، می‌گوید، بازگشت قاعدگی پس از زایمان، برای هر زنی متفاوت است، اما به دلیل افزایش استروژن در بدن، داشتن قاعدگی سخت، همراه با گرفتگی بیشتر، رایج است. هنگام شیردهی، هورمون پرولاکتین افزایش می‌یابد و استروژن کاهش می‌یابد، که می‌تواند مانع از تخمک‌گذاری شود.
وقتی کودک را از شیر بگیرید، به یک دوران قاعدگی طبیعی برمی‌گردید. اگرچه تخمک‌گذاری و قاعدگی برای برخی از مادران هنگام شیردهی اتفاق می‌افتد.

زنان در نوجوانی پریود می‌شوند و سپس اغلب کنترل بارداری را شروع می‌کنند و سپس تصمیم می‌گیرند که یک فرزند داشته باشند و باردار شوند. بنابراین، بسیاری از زنان طی 10 تا 15 سال چرخه‌ی قاعدگی عادی ندارند.

احساسات مادران

به گفته‌ی دکتر گروندلند، یکی از دلایل افسردگی و اضطراب برای مادران، می‌تواند قطع شیردهی باشد. وی در ادامه می‌گوید، قطع شیردهی یک اتفاق غمگین است. چرا که شیردهی یک پیوند بسیار خاص است که با قطع آن اتفاقات و تغییراتی در روابط بین مادر و کودک ایجاد می‌شود.

دکتر گروندلند به مادران پیشنهاد می‌کند، که برای قطع شیردهی، تدریجی عمل کنند. همچنین تشریفاتی را برای بعد از قطع شیردهی برای کودک خود فراهم کنند.

رابین برمن (Robyn Berman)، مامای همراه، می‌گوید، در این شرایط، مادران گرفتگی عضلانی بیشتری را احساس خواهند کرد. این اتفاق برای مادران یادآور درد زایمان است. همچنین بعد از قطع شیردهی، کنار آمدن با قاعدگی نیز ممکن است دشوار باشد.
وی در ادامه می‌گوید: “قطع شیردهی فقط برای مادران همراه با چالش نیست. بلکه اتفاقات خوبی نیز بعد از قطع شیردهی، برای مادران وجود دارد. در واقع احساسات زنانه و رابطه‌ی جنسی مادران بعد از قطع شیردهی بهتر می‌شود. مادران ممکن است به دلیل شیردهی در طول روز و رسیدگی به کودک، نتوانند به خوبی به نیازهای خود پاسخ بدهند. همچنین ممکن است به دلیل مشغله‌ای که مادران دارند، روابط صمیمی با همسرشان نداشته باشند. اما با قطع شیردهی و به دنبال آن کم شدن کارهایشان، این روابط بهتر می‌شوند.”

از دیگر تأثیراتی که بعد از قطع شیردهی مادران می‌توانند مشاهده کنند، تغییر در اندازه و شکل پستان‌ها است. همچنین ممکن است برخی از مادران، بعد از قطع شیردهی، بعد از ماه‌ها احساس آرامش کنند.

اثرات توقف تدریجی شیردهی

لزلی میلز (Leslie Mills)، پرستار بهداشت عمومی، در مورد قطع شیردهی به مادران توصیه می‌کند، مادران باید از شیر گرفتن کودک را به تدریج انجام بدهند. چرا که توقف ناگهانی شیردهی، باعث تغییر بیشتر هورمون‌ها می‌شود.

پرولاکتین و اکسی‌توسین، که به طور قابل توجهی در دوران شیردهی افزایش می‌یابند، بعد از قطع شیردهی، کاهش می‌یابند. هورمون‌های دیگر مانند استروژن، پروژسترون و FSH (هورمون محرکه فولیکولی) افزایش می‌یابند. در واقع این هورمون‌ها مجموعه‌ی دیگری از هورمون‌ها هستند که در بدن شما فعال می‌شوند و دوباره بر بدن شما تاثیر می‌گذارند. علاوه بر موارد گفته شده، باید به این مسئله که سنتان نیز بالا رفته است، توجه کنید. چرا که این مسئله نیز بر پریودی شما تاثیرگذار است. بنابراین، دوره‌ی پریودی شما هرگز مثل سابق نخواهد بود.

عدم تمایل به رابطه جنسی در مادران پس از زایمان، یکی از مشکلاتی است که باتیا گروندلند می‌گوید، بعد از قطع شیردهی برطرف می‌شود. چرا که بعد از قطع شیردهی، هورمون استروژن افزایش می‌یابد.

مادر - کودک - احساسات مادرانه
مادر – کودک – احساسات مادرانه

دریافت کمک

دکتر باتیا گروندلند به مادران توصیه می‌کند، که اگر احساس غم و افسردگی طولانی شد، حتما به متخصص مراجعه کنند.
همچنین مادران برای تسکین گرفتگی می‌توانند پد ضدالتهاب یا یک وان آب گرم را امتحان کنند.
اگر دوره‌های پریودی سخت و طاقت‌فرسایی را می‌گذرانید، دکتر باتیا گروندلند می‌گوید، در چنین وضعیتی، از خطر کمبود آهن غفلت نکنید. بنابراین، در صورت مشاهده‌ی علائم، که شامل سردرد و احساس ضعف و یا خستگی می‌باشد، حتما آزمایش بدهید.

رابین برمن، مامای همراه، به مادران توصیه می‌کند، در چنین شرایطی سعی کنند، که از حمایت پزشک، دوستان، خانواده و یا کمک یک مامای همراه بهره‌مند شوند. نکته‌ای که مهم است، این است که در مورد کارهایی که انجام می‌دهید، با دیگران صحبت کنید. در واقع این مسئله می‌تواند به شما کمک کند که در این مورد احساس تنهایی نکنید. همچنین صحبت با دوستان و یا خانواده، یک نوع همدردی برای شما است. همچنین شما را در این مسیر توانمند می‌سازد.