مقدمه
در دوران بارداری، به دلیل افزایش وزن و تغییرات هورمونی و … علائمی مانند خستگی و تنگی نفس بسیار شایع است. اما در نظر داشته باشید که در صورت شدید بودن این علائم حتما به پزشک مراجعه کنید. زیرا ممکن است، این علائم، نشانه‌های کاردیومیوپاتی بارداری (cardiomyopathy) باشد. کاردیومیوپاتی بارداری به نام کاردیومیوپاتی حوالی زایمان نیز شناخته می‌شود. ادامه مطلب را همراه ما باشید تا با این بیماری و علائم آن، بیشتر آشنا شوید.
کاردیومیوپاتی بارداری
وقتی صاحب یک نوزاد می‌شوید، احتمالا احساس می‌کنید قلب شما دارد از شدت عشق می‌ترکد. اما به ندرت، در حین یا بعد از بارداری، برخی مادران نوع دیگری از تغییر را نیز در قلب خود احساس می‌کنند. بیماری به نام کاردیومیوپاتی بارداری که به معنای ضعف عضله قلب است.
با کاردیومیوپاتی مجرای قلب، قلب به اندازه‌ای که باید، کار پمپ خون را انجام نمی‌دهد. این موضوع منجر به تجمع مایعات می‌شود، زیرا خون به درستی در بدن گردش نمی‌کند. این مسئله ممکن است باعث ایجاد مایعات در ریه‌ها شود که منجر به تنگی نفس و تورم در پاها می‌شود.
آمار
کاردیومیوپاتی بارداری یک بیماری نادر است. به طوری که طبق یک مطالعه در آمریکا، از هر 3000 تا 5000 نفر زن باردار در آمریکای شمالی، فقط یک نفر به کاردیومیوپاتی مبتلا می‌شود. برخی افرادی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار دارند.
عوامل و علائم
لیلی باروچ (Lili Barouch)، متخصص قلب و عروق و استادیار پزشکی در دانشکده پزشکی دانشگاه جابز هاپکینز آمریکا در این رابطه می‌گوید:
“عوامل خطر این بیماری که شایع هستند، شامل تجربه داشتن کاردیومیوپاتی در بارداری‌های قبلی، چندقلو باردار بودن و بالا بودن سن است. بزرگترین عامل خطر برای این بیماری هم این است که اگر قبلاً به آن مبتلا شده باشید، پس در معرض خطر قابل توجهی برای تکرار این بیماری هستید. همچنین اگرچه مشکلات تنفسی و تورم پا از علائم اولیه کاردیومیوپاتی بارداری است، اما برخی افراد همچنین ریتم غیرطبیعی قلب، خستگی و تپش قلب را نیز تجربه می‌کنند.“
اما سوال این است که از آنجایی که تنگی نفس، تورم پا و خستگی در طول بارداری و بعد از آن اغلب برای اکثر زنان به وجود می‌آید و شایع است، پس چگونه می‌توان فهمید آنچه که تجربه می‌کنید، جای نگرانی دارد یا خیر؟ همه این‌ها تا حدی نگران‌کننده هستند. اگر تنگی نفس دارید، هنگام خوابیدن سرفه شدید می‌کنید، تورم شدید در پای شما ایجاد شده است، یا بسیار احساس خستگی می‌کنید، باید به این که به این بیماری مبتلا شده‌اید یا نه، شک کنید. این علائم بالقوه نشان می‌دهد که ممکن است به این بیماری ابتلا پیدا کرده باشید. اما حتی اگر علائم شما خفیف هستند، اما نگران هستید، باروچ پیشنهاد می‌کند با پزشک خود صحبت کنید. زیرا اینکه خودتان بفهمید، این علائم شما طبیعی هستند یا خیر، دشوار است. به خصوص اگر تجربه‌ی اولین بارداری شما باشد.
زمان ابتلا
کاردیومیوپاتی بارداری به طور معمول از یک ماه قبل تا پنج ماه پس از زایمان اتفاق می‌افتد. اگرچه باروچ می‌گوید که این بیماری اغلب پس از تولد کودک شما شروع می‌شود. همچنین اکثریت قریب به اتفاق بیماران علائم را چند روز یا چند هفته پس از زایمان مشاهده می‌کنند.
تشخیص
اگر چنین علائمی، به نحوی که گفته شد را دارید، وقت آن است که به بیمارستان مراجعه کنید. آن برندل (Anne Berndl)، متخصص زنان و زایمان در مرکز علوم بهداشتی کانادا و متخصص طب جنین و مادر، تأکید می‌کند: “هر زمان که دچار نفس تنگی یا درد قفسه سینه شدید، باید خود را به بخش اورژانس برسانید. اگر مشکوک به کاردیومیوپاتی بارداری باشید، پزشک از اکوکاردیوگرام (echocardiogram) برای تشخیص آن استفاده می‌کند.
بیشتر افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، خیلی زود به بیماری‌های مختلف مبتلا می‌شوند. این تنگی نفس به دلیل تجمع مایعات به وجود می‌آید. تنگی نفسی که به عنوان نارسایی احتقانی قلب نیز شناخته می‌شود. اما خبر خوب این است که بسیاری از خانم‌ها در نهایت می‌توانند تمام یا تقریباً عملکرد قلب خود را بهبود ببخشند.
براندل می‌گوید: “در حدود 40 تا 60 درصد زنان در برخی موارد بهبود می‌یابند یا عملکرد قلب خود را بازیابی می‌کنند و دیگر هیچ اختلالی در عملکرد قلب ندارند. درمان این بیماری شامل ادرارآورهایی است که به از بین بردن و دفع مایعات اضافی برای کمک به بدن، در تنفس بهتر کمک می‌کند. همچنین سایر داروها مانند بتا بلاکرها (مسدودکننده‌ی گیرنده‌ی آدرنرژیک بتا) که ضربان قلب را کند می‌کنند تا به قلب استراحت دهند. بنابراین شانس بیشتری برای بهبودی مادر باردار دارد. در صورت عدم درمان، بیماران ممکن است حتی در اثر این بیماری بمیرند.
درمان
باروچ می‌گوید: “بازیابی عملکرد کامل قلب ممکن است، هفته‌ها تا بیش از یک سال طول بکشد. اما برخی زنان، فقط عملکرد جزئی قلب خود را بازیابی می‌کنند. برای آن‌ها، ممکن است داروها برای همیشه، بخشی از زندگی آن‌ها شوند. به ندرت، گروه کوچکی از بیماران، با وجود مصرف داروها، همچنان از نظر احوالی بدتر می‌شوند و حتی ممکن است به درمان جدی‌تری مانند پیوند قلب نیاز داشته باشند.”
برندل می‌گوید: “برای کسانی که بیماریشان، در حین بارداری تشخیص داده می‌شود، اگر احوال آن‌ها و نوزادانشان پایدار باشد، در حالت ایده‌آل نوزادان خود را به دنیا می‌آورند. اولویت، ایجاد ثبات در مادر، از طریق درمان علائم مرتبط با مشکلات قلبی وی است. وقتی احوال مادر و کودک پایدار است، زایمان از طریق واژن (زایمان طبیعی) نسبت به سزارین بهتر است. زیرا عمل سزارین با خطر عفونت و از دست دادن خون زیاد همراه است. با این حال، در صورت نیاز به سزارین، اورژانس این عمل را انجام می‌دهد. برای کسانی که به طور کامل پس از زایمان، از کاردیومیوپاتی بهبود نمی‌یابند، در صورت بارداری مجدد، از هر 5 نفر، برای یک نفر احتمال مرگ وجود دارد.”
بارداری دوم
باروچ می‌گوید: “این بدان معناست که زنانی که عملکرد قلبشان بصورت کامل بهبود پیدا نمی‌کند، هرگز نمی‌توانند با خیال راحت بچه دیگری داشته باشند. برای کسانی که بهبود می‌یابند، راحتی خیال برای داشتن یک نوزاد دیگر هنوز یک علامت سوال بزرگ است. زیرا همه افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند در صورت باردار شدن در معرض خطر ابتلای دوباره به آن هستند.”
همچنین باروچ ادامه می‌دهد: “برخی افراد که به طور کامل بهبود یافته‌اند، احتمالا با مشورت با متخصص قلب خود بتوانند با خیال راحت باردار شده و زایمان کنند. من تاکنون موفق به زایمان چندین زن در حاملگی‌های دوم و سوم و …، بعد از تجربه کاردیومیوپاتی در بارداری قبلیشان شده‌ام. اما همچنان خطراتی هم برای زنان باردار وجود دارد. قلب مادر در هر شرایطی که باشد، به محض تشخیص کاردیومیوپاتی، هرگز در طی یک سال پس از زایمان، بارداری بعدی برای آن‌ها توصیه نمی‌شود. زیرا قلب به طور کامل بهبود نمی‌یابد. یک متخصص قلب می‌تواند این آزمایش را انجام دهد و سپس به شما بگوید که آیا برای بارداری بعدی می‌توانید تلاش کنید یا خیر.
سخن آخر
در این مطلب بطور کامل به معرفی علائم، عوامل و نحوه درمان کاردیومیوپاتی بارداری صحبت کردیم. در صورتی که علائم گفته شده در بالا را دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد. اگر سوال یا نظری دارید، در قسمت کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.
