عبارت لقاح آزمایشگاهی (IVF) بارها و بارها در بین افرادی که قصد بارداری دارند، گفته و شنیده می‌شود. اما شاید دقیقا ندانید منظور از این اصطلاح چیست؟ یا نحوه انجام آن چگونه است؟ آیا عوارض خاصی دارد؟ برای چه زوج‌هایی مناسب است و … . از این رو ما این مطلب را آماده کردیم تا برای شما جزئیات کامل مربوط به آی وی اف را توضیح دهیم. ادامه مطلب را همراه ما باشید.
ما در اینجا از نکاتی که دکتر پل کلامن (Paul Claman)، متخصص ناباروری درباره آی وی اف گفته است، استفاده کرده‌ایم.
منظور از IVF چیست؟
آی وی اف یکی از روش‌های درمان ناباروری است. این روش از تاثیر بالایی در درمان برخوردار است.
به این روش لقاح آزمایشگاهی می گویند، زیرا تخمک و اسپرم در محیط آزمایشگاه در داخل یک شیشه در یکدیگر تلقیح می شوند. تخمک‌ها باید از تخمدان خارج شوند، در داخل یک ظرف شیشه‌ای قرار گیرند و سپس اسپرم به آن‌ها تزریق شود.
اگر بپرسید که این روش برای چه زوج‌هایی مناسب است، پاسخ این است که برای تمام زوج‌هایی که هر نوع مشکل باروری دارند. البته در صورتی که تخمک گذاری زن منظم نیست، باید دارو مصرف کند تا تخمدانش تخمک آزاد کند و پزشک آن را خارج کند و داخل ظرف شیشه‌ای قرار دهد. یعنی در یک کلام بهترین حالت برای این روش درمان ناباروری این است که زن در وضعیت سلامت و وزن مناسب قرار داشته باشد. حتما وزنتان را در وضعیت مناسب حفظ کنید، افزایش وزن می‌تواند تاثیر این روش را کمتر کند. البته از طرفی وزن خیلی کم باز هم خوب نیست و شما باید وزن مناسب داشته باشید تا بتوانید فرزند سالمی داشته باشید.
آی وی اف (IVF) یا آی یو آی (IUI)؟
البته ممکن است شما مشکلی داشته باشید که با آی یو آی حل شود. درباره روش آی یو آی می‌توانید در مطلب تلقیح داخل رحمی (IUI) جزئیات زیادی را مطالعه کنید. اما بخواهیم بطور خلاصه بگوییم در روش آی یو آی، بر خلاف آی وی اف، لقاح در داخل رحم انجام می‌شود. اما اسپرم را پزشک با استفاده از ابزارهایی به داخل رحم تزریق می‌کند.
آی یو آی هزینه بسیار کمتری دارد و ممکن است برای زوج ها مناسب تر باشد. از این رو پیش از انتخاب روش، از یک پزشک متخصص ناباروری مشاوره پزشکی لازم را بگیرید.
میزان موفقیت روش آی وی اف 30 تا 50 درصد است.
در صورتی که لوله فالوپ زن آسیب دیده باشد و یا اسپرم مشکل جدی داشته باشد، آی وی اف روشی عالی برای درمان ناباروری و بچه‌دار شدن است.
همچنین در مواردی اسپرم با وارد شدن به رحم زن، به دلایل مختلفی نتواند زنده بماند، آِی یو آی جوابگو نیست و باید از آی وی اف بهره برد.
این نکته را در نظر بگیرید که زنان تخمک‌ها را از اول در داخل بدن خود دارند و وقتی زنان به بالای 35 سال می‌رسند از کیفیت تخمک‌شان کاسته‌می‌شود. بنابراین بعد از 35 سالگی دیگر روش آی وی اف چندان موثر نمی باشد.
در مردان اما با بالا رفتن سن فقط تعداد اسپرم‌ها کم می‌شود اما در کیفیت‌شان تاثیری نخواهد داشت.
لقاح آزمایشگاهی چگونه انجام می‌شود؟
زمانی بین 4 تا 6 هفته برای انجام کامل این روش، زمان لازم است.
در زمان انجام این روش، زنان داروهایی استفاده می‌کنند. داروهایی که وظیفه اصلی را در تحریک تخمدان برای آزادسازی تخمک دارند.
البته دارویی نیز به آنان داده‌می‌شود تا تخمک گذاری زودرس نداشته باشند.
همچنین ممکن است چند بار زنان نیاز به سونوگرافی و آزمایش خون داشته باشند که پزشک متخصص این را برای شما تجویز می‌کند.
پس از اینکه زن آماده بود، پزشک متخصص از داخل تخمدان با استفاده از ابزارهایی تخصصی، تخمک‌هایی را بیرون می‌کشد. نگران درد آن نباشید، زیرا به شما آرامش بخش می‌زنند و متوجه نمی‌شوید. 5 تا 10 دقیقه ممکن است انجام این کار زمان ببرد.
سپس زمان آن است که از مرد نمونه اسپرم بگیرند. اسپرم تخمک‌های خارج شده از بدن زن را در شیشه آزمایشگاهی بارور می‌کند.
اگر اسپرم مشکلی داشته باشد، با روش‌های تخصصی آماده سازی می‌شود.
سپس جنینی که بر اثر این لقاح آزمایشگاهی بدست آمده است، چند روزی برای رشد اولیه در آزمایشگاه می‌ماند. سپس به رحم مادر منتقل می‌گردد.
پس از اینکه متخصص جنین‌ها را به رحم منتقل کرد، مادر باید یک ساعت کامل دراز بکشد سپس مرخص خواهد شد.
بعد از گذشت 17 تا 18 روز از این عمل، مادر تست بارداری می‌دهد تا ببیند باردار شده است یا نه. در این مدت 17 تا 18 روز، پزشک متخصص مکمل‌هایی را برای زن تجویز می‌کند که باید مصرف کند.
آیا آی وی اف ریسک یا خطری دارد؟
همچون آی یو آی، بزرگترین ریسک آی وی اف نیز امکان بارداری چند قلو است. زیرا پزشک متخصص چند جنین را به رحم منتقل می‌کند تا حتما یکی از آن‌ها حداقل باعث بارداری شما شود، اما در بهترین حالت ممکن است چندتا از این جنین‌ها زنده بمانند و شما چندقلو باردار شوید.
شاید بارداری چندقلویی را یک ریسک یا خطر ندانید، اما متاسفانه بارداری دوقلو با آی وی اف خطراتی را به دنبال دارد. وقتی شما دو قلو باردار شوید، امکان ابتلا به بیماری‌های جدی را دارید. عوارضی در دوران بارداری که می تواند منجر به معلولیت مادام العمر در کودکان شود.
باید بدانید که در 25درصد بارداری‌های دوقلو، حداقل یکی از نوزادان دو هفته اول زندگی خود را در مراقبت های ویژه سپری کند.
یکی دیگر از خطرات مهم روش آی وی اف که کمتر شایع است این است که ممکن است مادر بر اثر داروهایی که برای تحریک تخمدان در حین این روش مصرف می‌کند، به سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) مبتلا شود که در بدترین حالت می‌تواند زندگی او را حتی تهدید کند.
نقش مادرزادی نیز در موارد بسیار بسیار کمی در حدود 1 تا 2 درصد ممکن است بوجود بیاید.
احتمال حاملگی خارج از رحم نیز وجود دارد اما این هم خیلی زیاد نیست.
داروهای باروری ممکن است باعث بزرگ شدن تخمدان شوند که این باعث نفخ در زنان می‌شود.
حرف آخر
حرف آخر ما درباره این روش بارداری این است که از متخصص مشورت‌های لازم را بگیرید تا ببینید آیا مناسب شما هست یا نه. اما در کل طبق نظرات دکتر پل کلامن (Paul Claman)، متخصص ناباروری، این روش روشی بسیار موثر است؛ علی الخصوص برای زنانی که دهه 30 زندگی خود را می‌گذرانند.
