مقدمه
دوران بارداری همواره همراه با تغییراتی در بدن مادران است. این تغییرات در برخی موارد باعث رضایت و خرسندی مادر است. از جمله‌ی این موارد می‌توان به رشد خوب موها و پوست درخشان اشاره کرد. اما تغییرات بارداری همواره به این اتفاقات خوب خاتمه پیدا نمی‌کند. چرا که دوران بارداری چالش‌ها و اتفاقات ناراحت‌کننده‌ای را نیز در پی دارد. یکی از این موارد انقباضات دوران بارداری است.
در واقع یکی از مسائلی که احتمالا مادران باردار در مورد آن بسیار نگران هستند، انقباضات دوران بارداری است. احتمالا همه‌ی مادران در مورد آن فکر کرده‌اند. به همین دلیل ما در این مطلب به توضیح در مورد انقباضات و راهکارهایی برای کاهش درد ناشی از این مشکل برای مادران پرداخته‌ایم. همچنین تجربه‌ی مادران و نظرات یک پزشک را نیز در این زمینه آورده‌ایم.
انقباضات دوران بارداری
انقباضات دوران بارداری چه حسی دارند و چگونه‌اند؟ آیا درد ناشی از این انقباضات قابل کنترل است؟ آیا انقباضات دوران بارداری به همان اندازه که در فیلم‌ها و فضاهای مجازی می‌بینیم، دردناک هستند؟
انقباضات در وضعیت‌های مختلف متفاوت است.
بت-شوا لرنر مازلو (Bat-Sheva Lerner Maslow) متخصص زنان و زایمان است.
وی در این مورد اینطور می‌گوید: “انقباضات معمولا با گرفتگی نامنظم شروع می‌شوند.”
انقباضات باعث نرم شدن و آماده شدن دهانه‌ی رحم برای زایمان می‌شوند. انقباضات می‌توانند در طول چند ساعت، چند روز یا حتی گاهی هفته‌ها قبل از زایمان متوقف و یا شروع شوند. همچنین گاهی این انقباضات به عنوان زایمان کاذب، نهفته یا زودرس نیز شناخته می‌شوند.
زمان زایمان
همانطور که در پاراگراف قبلی گفته شد، ممکن است مادران این انقباضات را با زمان زایمان اشتباه بگیرند. در چنین وضعیتی مادران چگونه باید تشخیص بدهند که زمان زایمان فرارسیده است؟ چه راهکاری وجود دارد که انقباضات واقعی برای زایمان اصلی را بتوان تشخیص داد؟
متخصص Maslow در این مورد توضیح می‌دهد: “زمانی که وقت زایمان واقعی فرارسیده باشد، انقباضات پیشرفت می‌کنند. به این معنا که انقباضات با گذشت زمان و نزدیک شدن به وقت زایمان هر ساعت قوی‌تر و بیشتر می‌شوند.”
در زایمان زودرس به تدریج این انقباضات ریتمیک می‌شوند. این انقباضات بسیار قوی‌تر هستند و هر 10 دقیقه یا بیشتر برای بیش از دو ساعت متوالی اتفاق می‌افتند. چنین شرایطی معمولا زمانی است که باید از کسی بخواهید که با پزشک یا ماما تماس بگیرد تا ببیند آیا باید برای چکاپ مراجعه کنید یا خیر.”
دهانه رحم
برای اینکه دهانه رحم گشاد شود، انقباضات معمولا به جایی می‌رسند که نمی‌توانید راه بروید یا صحبت کنید. چرا که آن‌ها بسیار دردناک و آزاردهنده می‌شوند.
هر مادری ممکن است در مرحله‌ای زایمان کند. اما معمولا زمانی زایمان اتفاق می‌افتد که دهانه‌ی رحم بین چهار تا شش سانتی‌متر گشاد شده باشد. در این مرحله، انقباضات فوق‌العاده قوی هستند و دهانه رحم باید هر چند ساعت یکبار (معمولاً حدود یک سانتی‌متر در ساعت) تا زمان زایمان به تدریج گشاد شود.
تمایز اصلی بین زایمان فعال و زایمان زودرس این است که، پس از شروع زایمان فعال، نباید تا زمانی که نوزاد متولد می‌شود، متوقف شوند. اگر انقباضات متوقف شوند، ممکن است نشانه‌ای از وجود مشکل باشد یا در واقع زایمان فعال نبوده است.
انقباضات براکستون هیکس
انقباضات براکستون هیکس چیست و چگونه عمل می‌کنند؟
متخصص مازلو در مورد این انقباضات اینطور می‌گوید: “برکستون هیکس انقباضات نامنظمی هستند. این انقباضات معمولا از بالای عضلات رحم شروع می‌شوند.”
معمولا این نوع انقباضات به اندازه‌ی کافی قوی و پر قدرت نیستند که باعث گشاد شدن رحم شوند. همچنین به صورت مکرر نیستند، به این معنا که ممکن است که چند بار این انقباضات پشت سر هم اتفاق بیفتند، اما در طی چند ساعت به طور مکرر و ثابت اتفاق نمی‌افتند.
انقباضات براکستون هیکس می‌توانند خیلی زود یعنی در اوایل هفته 24 بارداری اتفاق بیفتند. اگر چه اغلب مادران معمولا تا سه ماهه سوم بارداری آن‌ها را تجربه نمی‌کنند. انقباضات براکستون هیکس ناراحت‌کننده هستند اما معمولا دردناک نیستند. همچنین اگر شما بدانید که انقباضات از کدام نوع است، دلیلی دیگر برای نگرانی در مورد آن‌ها وجود ندارد.
انقباضات کمر
نوع دیگری از انقباضات وجود دارد که با درد در ناحیه‌ی کمر شروع می‌شود. انقباضات مربوط به کمر (Back labor) معمولا زمانی اتفاق می‌افتند که صورت نوزاد به جای پایین، رو به بالا باشد. در واقع درد این نوع انقباضات ناشی از فشار سر جنین به قسمت پایین کمر است.
بیتشر مادران می‌گویند، که درد مربوط به این انقباضات بسیار شدید است. در همین مورد متخصص مازلو اینطور می‌گوید، بیشتر مادران در وضعیتی زایمان می‌کنند که نوزادان صورتشان به سمت پشت مادر و سرشان رو به پایین است. نوزاد به صورت طولی در کانال زایمان قرار گرفته و سر نوزاد اولین عضوی است که وارد لگن می‌شود.
اما گاهی اوقات نوزادن در هنگام زایمان در پوزیشن اکسی‌پوت پوستریور یا پس سری خلفی، متولد می‌شوند. این پوزیشن به پشت مادر فشار وارد می‌کند. بنابراین، ممکن است انقباضات خود را به عنوان کمر درد مکرر به جای گرفتگی تجربه کنند. این در حالی است که برخی از مادران حتی زمانی که نوزادانشان در وضعیت رو به پایین هستند، نیز این انقباضات را تجربه می‌کنند.
تجربیات مادران
در ادامه‌ی مطلب به توضیح در مورد تجربیات مادران در زمینه‌ی انقباضات پرداخته‌ایم. مادران انقباضات را به روش‌های مختلف تجربه می‌کنند. به همین دلیل ما برخی از این تجربیات را در این مطلب آورده‌ایم.
درد در ناحیه‌ی لگن و کمر
یکی از مادران در این مورد اینطور می‌گوید، درد در ناحیه‌ی لگن و کمر در دوران بارداری ده برابر شدیدتر از دردهای دوران قائدگی است. مردان برای این که درک کنند مادران چه دردی را در این دوران تحمل می‌کنند، می‌توانند دردهایی را که در دوران مسمومیت‌های غذایی تحمل کرده‌اند را به یاد بیاورند.
انقباضات مانند صدای غرش قطار مترو قبل از اینکه آن را روی ریل ببینید احساس می‌شوند. شما فشار و تاثیرات آن را احساس می‌کنید، درست مثل زمانی که قطار به ایستگاه نزدیک می‌شود.
ترس از زایمان
مادر دیگری در مورد تجربه‌ی خود در دوران بارداری صحبت می‌کند. او اینطور شروع می‌کند: “وقتی باردار بودم از زایمان می‌ترسیدم. به همین دلیل بارها با مادران بسیاری در مورد بارداری صحبت کردم. من بیشتر در مورد انقباضات از مادران سوال می‌کردم. اما هر بار که در مورد انقباضات از مادران سوال می‌کردم توضیح درستی دریافت نمی‌کردم و همین مسئله من را بیشتر از قبل ناامید می‌کرد. همچنین به ترس من در مورد زایمان و انقباضات آن می‌افزود.”
وی در ادامه می‌گوید، اما بالاخره خودم آن انقباضات را تجربه کردم و متوجه شدم که آن‌ها چگونه هستند. شما واقعا نمی‌توانید انقباضات دوران بارداری را با هیچ چیزی مقایسه کنید زیرا هیچ چیزی شبیه به آن‌ها وجود ندارد. فشاری که به مادر وارد می‌شود، واقعا دردناک است. من به یاد می‌آورم که به بدترین شکل به دست‌شویی می‌رفتم.
من مدام از جا می‌پریدم و به دست‌شویی می‌رفتم بدون اینکه در واقعیت چیزی برای دفع داشته باشم. وقتی دهانه‌ی رحم من 9 سانتی‌متر گشاد شده بود من اپیدورال را انجام دادم، هنوز هم انقباضات را حس می‌کردم، اما آن‌ها با دفعات قبلی متفاوت بودند. انقباضات در این وضعیت، فقط امواج بی‌دردی بودند که فقط باعث سفت شدن شکم من می‌شدند. در واقع این انقباضات به من کمک می‌کردند که تشخیص بدهم چه زمانی برای زایمان فشار بدهم بسیار مفید و درست است.
عدم مصرف دارو
مادر دیگری اینطور می‌گوید، درد زایمان مانند این بود که گویی کسی از درون من را فشار می‌دهد. من هیچ دارویی را نمی‌خواستم دریافت کنم. 20 ساعت بدون دریافت هیچ دارویی گذراندم. اما دیگر نتوانستم درد را تحمل کنم و درخواست دارو کردم. تزریق دارو آنقدر طول کشید، که شروع به گریه کردن کردم. این بارداری دوم من بود، اما درد زایمان شدید بود.
احتمالا بسیاری از مادران که قصد بارداری مجدد دارند، تصور می‌کنند که در بارداری دوم دردها کمتر خواهد بود. اما باید بگویم اینطور نیست، یعنی حداقل برای من که تجربه‌ی دوم بارداری را دارم، اینطور نبود.
دستگاه کنترل انقباضات
مادر دیگری اینطور می‌گوید، من چند روز قبل از موعد مقرر به بیمارستان رفتم، پرستاران بخش زایمان دستگاهی را به من متصل کردن که انقباضات را اندازه‌گیری می‌کردند. در حالی که به دستگاه وصل شده بودم، مدام به شوهرم می‌گفتم که واقعا گرسنه هستم.
ولی در کمال ناباوری، دکتر به ما گفت که این وضعیت من به خاطر شروع انقباضات بوده است. من در مقابل صحبت‌های پزشک متعجب شدم و گفتم من انقباضات را احساس نکردم. در ادامه متوجه شدیم که من انقباضاتم را با درد ناشی از گرسنگی اشتباه گرفته بودم. در واقع زمانی که شما گرسنه هستید و معده خالی است، دچار انقباضات شدید معده می‌شوید. به همین دلیل من این دو مورد را با هم اشتباه گرفته بودم.
مقایسه با مشکلات دیگر
مادر دیگری انقباضات خود را با مشکلاتی که در گذشته تجربه کرده است، مقایسه می‌کند.
او در این مورد می‌گوید: “من دوران قبل از بارداری، دچار سانحه‌ی تصادف شده بودم. در اثر این تصادف جراحت‌هایی مثل شکستن مچ پا را تجربه کرده بودم. اما هیچ کدام مانند درد انقباضات دوران بارداری نبود. من 14 ساعت و 45 دقیقه هر دو سه دقیقه یک بار انقباضات را تجربه می‌کردم.”
وی در ادامه می‌گوید، بهترین راه برای توصیف درد این انقباضات این است که گویی یک موجود بیگانه در بدن شما در تلاش برای فرار از بدنتان است. ولی به طور کلی هیچ چیزی برای مقایسه با آن وجود ندارد، به جز اینکه فقط می‌توانم بگویم که آن‌ها دردناک هستند خیلی دردناک به طوریکه برای من حتی اپیدورال هم جواب نداد.
تزریق اپیدورال برای من مانند بستن پانسمان بر روی یک عضو قطع شده بود. بعد از اولین انقباضات من زایمان کردم. به یاد می‌آورم که من با این که زایمان کرده بودم، ولی همچنان در حال گریه کردن بودم.
وضعیت رحم
مادر دیگری اینطور می‌گوید، من برای هر یک از نوزادانم بیش از شش ساعت درد ناشی از انقباضات را داشتم. من فکر می‌کنم انقاضابات مانند یک توپ متورم در رحم مادر هستند. گویی توپی در داخل رحم من باد می‌شد و سپس آرام آرام تخلیه می‌شد. مجددا پس از دو دقیقه توپ دوباره در حال باد شدن و تخلیه بود.
دلیل تحمل درد در مادران
مادر دیگری در این مورد اینطور می‌گوید، انقباضات دوران بارداری شبیه هیچ چیزی نیستند، که کسی بتواند خود را از قبل برای آن‌ها آماده کند. درد انقباضات برای من آنقدرها غیر قابل تحمل نبود، اما بسیار ناراحت‌کننده بود.
هنگامی که زایمان شروع می‌شود، کودک از طریق کانال زایمان حرکت می‌کند، این چیزی است که باعث می‌شود شما احساس کنید که باید فشار بدهید. ممکن است این وضعیت، ساعت‌ها یا روزها طول بکشد. مهم نیست چقدر درد و عذاب دارید، وقتی آن نوزاد به دنیا می‌آید و دکتر او را به شما می‌دهد، همه‌ی آن دردها فراموش می‌شود. بعد از در آغوش گرفتن نوزاد خود متوجه می‌شوید، که ارزش داشت این همه درد را تحمل کنید. شما در چنین شرایطی عشقی را تجربه خواهید کرد که شبیه هیچ چیز نیست، همانطور که دردهایی که تحمل کردید، شبیه هیچ چیز نیست.
زایمان در آب
مادر دیگری اینطور می‌گوید، من یک زایمان در آب و بدون اپیدورال داشتم و می‌توانم حلقه آتشی که انقباضات ایجاد می‌کند را به صورت گرافیکی توصیف کنم. من انقباضات را به این صورت توصیف می‌کنم که شخصی در درون من دو دستش را گرفته و واژن من را از هم جدا می‌کند. آرامش پس از یک انقباض گمراه‌کننده بود و اضطرابی از انتظار درد در آینده را در مادر ایجاد می‌کند. در واقع بعد از هر بار انقباض شما شاید مدت زمان بسیار کوتاهی آرام بگیرید، اما ترس از انقباض بعدی، باعث اضطراب در شما می‌شود.
انقباضات معده
مادر دیگری اینطور می‌گوید، انقباضات برای همه‌ی مادران یکسان نیست. برای خودم، احساس کردم شکمم به شدت سفت شده است. در کنار سفت شدن شکمم، همان دردی که ممکن است در صورت داشتن یبوست تجربه کنید را داشتم.
با این حال درد برای هر فردی متفاوت است. من شانس آوردم و توانستم تمام غروب را در میان آن همه انقباضات که در حال اتفاق افتادن بود، بخوابم. من آنقدر راحت خوابیدم که برای چک کردن انقباضات زنگ ساعت خود را تنظیم کردم تا بیدار شوم و کنترل کنم که آیا انقباضات هنوز هم هر پنج دقیقه یکبار اتفاق می‌افتند یا خیر. بعد از شروع انقباضات همسرم من را به بیمارستان برد تا برای تولد نوزادمان منتظر باشیم.
در اینجا شما را با “همه‌ی آن چیز که باید در مورد انقباضات دوران بارداری بدانید!” آشنا کردیم. از اینکه تا اینجا همراه ما بودید، از شما متشکریم. امیدواریم این مطلب برای شما مفید باشد. اگر سوال یا نظری دارید، حتما در قسمت کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.
