مقدمه

داروهای باروری هنوز مهم‌ترین درمان برای زنانی است که اختلالات تخمک‌گذاری دارند و نمی‌توانند باردار شوند. این داروها هورمون‌هایی را آزاد می‌کنند که چرخه‌ی تخمک‌گذاری را در زنان شروع و منظم می‌کند. تخمک‌گذاری همرا با روش‌های درمان باروری، شانس بارداری را در زنان افزایش می‌دهد. یکی از روش‌های درمان باروری، لقاح خارج از رحم یا IVF است که در ادامه‌ی این مطلب راجع به آن توضیح داده شده است. همچنین در ادامه این مطلب در رابطه با اثرات طولانی مدت و عوارض داروهای باروری صحبت خواهیم کرد.

چرخه قاعدگی - تخمک گذاری
چرخه قاعدگی – تخمک گذاری

پیشنهاد ما: بررسی تاثیر مکمل خزه دریایی در باروری

درمان‌های باروری

بدیهی است که مصرف داروهای باروری برای به دنیا آوردن یک کودک می‌تواند فواید زیادی داشته باشد. اما بسیاری از زنان و متخصصان نگران این هستند که آیا این داروها ممکن است باعث سرطان، عوارض بارداری و موارد دیگر شوند. آن‌چه که باید در این باره بدانید در ادامه‌ی مطلب گفته شده است.

لقاح خارج از رحم

ivf - لقاح خارج رحمی
ivf – لقاح خارج رحمی

چهل سال از تولد اولین کودک که توسط IVF ( لقاح خارج از رحم و یک روش درمان کمک به باروری)، در انگلیس به دنیا آمده است، می‌گذرد. آن نوزاد، که لوئیز براون نام دارد، در این جهان جنجالی به دنیا آمد. بحث‌هایی در مورد اصول اخلاقی ساخت “نوزادان در لوله‌ی آزمایشی” وجود داشت. همچنین آن‌ها نگران این بودند که کودک یا مادر دچار نوعی عوارض سلامتی پایدار شوند.

در دهه‌های گذشته، لقاح آزمایشگاهی برای زوج‌هایی که با ناباروری دست و پنجه نرم می‌کردند، از اخبار صفحه اول به یک انتخاب استاندارد تبدیل شده است. اصلاحات در این روش باعث افزایش موفقیت چرخه IVF از 10 درصد به 40 درصد شده است. همچنین تحقیقات به پزشکان کمک کرده است که رایج‌ترین عوارض و خطرات این روش (لقاح آزمایشگاهی) را در دوران بارداری و تولد تشخیص دهند.

عوارض

اما هنوز در این باره کمبود تحقیقات وجود دارد. تحقیقاتی که بر تاثیر طولانی مدت دارو‌های باروری، که هورمون‌ها را تقویت می‌کنند و تقریبا همیشه بخشی از چرخه IVF هستند، متمرکز باشد. تقریبا در تمام مطالعات انجام شده، فقط میزان موفقیت و آنچه در دوران بارداری اتفاق می‌افتد پیگیری شده‌ است.

جیکوب اودل (Jacob Udell) متخصص قلب در بیمارستان پزشکی کالج زنان در تورنتو می‌گوید: “از نظر عوارض جانبی طولانی مدت، هنوز به وضوح شکاف‌هایی وجود دارد که باید بیشتر آن‌ها را بررسی کنیم. ما اکنون شروع کرده‌ایم که به این سوالات سخت درباره‌ی این روش درمان، پاسخ دهیم و آن را بررسی کنیم.”

عوارض داروهای باروری

یکی از مواردی که در این باره نگران کننده است. ارتباط احتمالی بین روش‌های باروری و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی در آینده است. ناتالی دایان (Natalie Dayan)، استادیار پزشکی در دانشگاه مک گیل و مدیر داروی زنان و زایمان در مرکز بهداشت دانشگاه مونترال می‌گوید: مقادیر بالاتر استروژن مورد استفاده برای القای تخمک‌گذاری، می‌تواند بلافاصله پس از درمان باروری منجر به کمی خطر لخته شدن خون شود. اما مشخص نیست که آیا این ریسک، تا زمانی فراتر از دوران بارداری طول می‌کشد یا خیر.

بیماری قلبی عروقی - زن
بیماری قلبی عروقی – زن

هورمون‌های برون‌زا، که برای تحریک تخمک‌گذاری استفاده می‌شوند، ممکن است پوشش رگ‌های خونی را نیز مختل کنند. همچنین باز هم مشخص نیست که این در دراز مدت ادامه دارد و خطرناک است یا خیر. به نظر می‌رسد که IVF با زایمان زودرس و پره‌اکلامپسی (غش یا بیهوشی در زنان باردار) ارتباط دارد. هر دوی این‌ها، در اواخر زندگی با بیماری‌های قلبی عروقی مرتبط هستند.

بیماری‌های مرتبط

اودل با توجه به مطالعه‌ای که در رابطه با بیماری‌های مرتبط با داروهای باروری انجام شده، این ارتباطات را جستجو کرد. او زنانی را که تحت IVF قرار گرفتند و بعد از یک سال باردار نشده‌اند، با کسانی که همان درمان را داشتند و باردار شدند، مقایسه کرد. این مطالعه نشان داد که کسانی که در معالجه باروری ناموفق بودند، حدود 19 درصد بیشتر، در معرض مشکلات قلبی، از جمله نارسایی قلبی در آینده قرار داشتند. اودل توضیح می‌دهد که از هر 1000 زن برای 4 مورد از آن‌ها این اتفاق پیش می‌‌آید.

سندروم تخمدان پلی‌کیستیک

سندروم تخمدان پلی‌کیستیک - تخمدان سالم - تفاوت
سندروم تخمدان پلی‌کیستیک – تخمدان سالم – تفاوت

لقاح آزمایشگاهی به عنوان یک روش درمان باروری می‌تواند به دو نوع هورمونی و تزریقاتی صورت گیرد. چگونه می‌توان هنگام لقاح آزمایشگاهی تمام آمپول‌ها و تزریق هورمون‌ها را تحمل کرد. زنانی که باردار نشده‌اند، ممکن است یک بیماری زمینه‌ای داشته باشند. که هم باعث ناباروری می‌شود و هم در آینده می‌تواند منجر به بیماری قلبی در آن‌ها ‌شود. به عنوان مثال: سندروم تخمدان پلی‌کیستیک، باعث ناباروری می‌شود. در عین حال زنان را در معرض خطر بیشتری از دیابت و چاقی قرار می‌دهد. که هر دو‌ی آن‌ها پیش‌در‌آمد بیماری‌های قلبی هستند.

سرطان

دایان می‌گوید: نگرانی دیگر در گذشته این بود که افزایش هورمونی ناشی از IVF، ممکن است باعث ایجاد برخی سرطان‌ها شود. اولین مطالعات در این باره، که در دهه 1990 و اواسط دهه 2000 انجام شد، حاکی از آن است که زنانی که تحت درمان IVF هستند، احتمالا بیشتر از جمعیت عمومی مبتلا به سرطان تخمدان، سرطان پستان و سرطان رحم تشخیص داده می‌شوند. اما مطالعات بیشتر در مورد این موضوع چنین چیزی را نشان نمی‌دهد. 

یک مقاله از دانمارک، که در سال 2009 منتشر شد، بیش از 50000 زن دانمارکی را که داروی باروری مصرف می‌کردند بررسی کرد. و هیچ خطر افزایش سرطان تخمدان را مشاهده نکرد. مقاله دیگری که در سال 2011 منتشر شد، با بررسی بیش از 24000 زن سوئدی نشان داد که نه تنها IVF باعث سرطان نمی‌شود، بلکه IVF در واقع احتمال ابتلا به این سه سرطان را در زنان کاهش می‌دهد.

آلن پنزیاس، متخصص غدد درون ریزتولیدمثل و یکی از نویسندگان مشترک انجمن پزشکی باروری آمریکا در مورد داروهای باروری و سرطان می گوید: نتیجه‌ی خالص خالص این است که می توان اطمینان خاطر داشت که داروها و روش‌های درمان باروری بر این سه نوع سرطان هیچ تاثیری ندارند.

نکات لازم

طی یک دهه آینده، کشور کانادا قرار است، اطلاعات بهتری در مورد این موضوع را در اختیار زنان قرار دهد. دایان با حمایت مالی موسسه تحقیقات بهداشتی کانادا، گروه متنوعی از متخصصان را گرد هم آورده است، تا درباره تحقیقاتی که فکر می کنند مهم است، همکاری کنند. مثلا در مورد تأثیرات سلامتی در درمان باروری، اشتراک اطلاعات با یکدیگر و در مورد پروژه های تحقیقاتی آینده با یکدیگر همکاری کنند. دایان توضیح می دهد: “ما محققان، اپیدمیولوژیست‌ها، متخصصان باروری، متخصصان قلب و پزشكان و تعدادی دیگر از متخصصان را داریم كه می توانند اثرات سلامتی مادر و كودک را بررسی و چک کنند.”

او امیدوار است که این برنامه و همکاری به بدست آوردن دانش بیشتر، برای مشکلاتی که ممکن است در درمان‌های باروری به وجود بیاید، کمک کند. همچنین امیدوار است که حتی در درمان‌های شخصی برای افرادی که در معرض افزایش خطرات طولانی مدت هستند، نیز بتوانند کمک کنند. مانند زنان با بیماری قلبی عروقی که از قبل، این بیماری در آن‌ها وجود داشته است.

در همین حال، هیدر شاپیرو (Heather Shapiro)، رئیس سابق انجمن باروری و آندرولوژی کانادا و متخصص ناباروری در بیمارستان تورنتو می گوید: در عین حال، یک سیستم ثبت قوی‌تر که بتواند موفقیت IVF و نتایج سلامتی ناشی از آن را به هم متصل کند، در سراسر جهان هنوز لازم است. با استفاده از یک سیستم رجیستری بهتر، می‌توانیم درخواست و سوالات افراد را به صورت طولی دنبال کنیم. هم برای سوالاتی که امروزه درباره‌ی این موضوع می پرسیم و هم برای سوالاتی که ممکن است در آینده پیش بیاید.”

توضیحات

پیشرفت در ردیابی و کسب اطلاعات بیشتر از روش های درمانی IVF با بودجه عمومی، گامی در مسیر درست است. دایان می گوید: “با بهبود نظارت بر داده های باروری در کشورها، انواع بهتری از مطالعات عملی، انجام خواهد شد. ما اکنون در موقعیتی هستیم که می توانیم به آینده نگاه کنیم. ما مطمئناً هنوز چند سال با درک واقعی خطرات طولانی مدت فاصله داریم. اما من می دانم که با گذشت زمان، این موضوع را بهتر درک خواهیم کرد.”

اودل می گوید: “بدون داشتن اطلاعات جامع و دقیق، پزشکان به طور کلی جنبه‌ی سلامتی و تاثیر مثبت و طولانی مدت آن را به مراجعه کنندگان برای IVF نمی‌گویند. اینطور نیست که ما در مورد فاجعه‌ها و عوارض این درمان که گاهی در اینجا اتفاق می‌افتد به آن‌ها بگوییم. به همین دلیل ما پیشنهاد نمی‌کنیم زنان از درمان های باروری چشم پوشی کنند.”

افراد با بیماری زمینه‌ای

افرادی كه از قبل بیماری‌های مختلفی مانند فشار خون، دیابت یا بیماری مادرزادی قلبی دارند، باید به یک متخصص مراجعه کنند تا در مورد جوانب مثبت و منفی آن با جزئیات بیشتری بحث کنند. مطمئناً، هر زنی که به دنبال درمان IVF باشد، هرگونه خطر و ریسک احتمالی را در مقابل یک سود بالقوه بزرگ (به دنیا آوردن حتمی بچه) می‌سنجد.

همچنین کسی که تاکنون از ناباروری رنج می‌برده است، مایل است که یک خانواده‌ی پرجمعیت داشته باشد. همچنین مردم بیشتر مایل به انجام کاری هستند که کمی خطرناک و پرریسک باشد. اما نتیجه دلپذیری داشته باشد. ما هنوز نمی‌دانیم که با چه روشی در مورد این درمان باید اطلاعاتی کسب کنیم که باعث پیشرفت باشد. اما تمام تلاش خود را در این راه به کار می‌گیریم.