مقدمه
دوران پس از زایمان همواره برای مادران با مشکلات و چالش‌هایی همراه است. تغییرات در وضعیت پوست و مو، اختلال در شرایط روحی مثل افسردگی و … از جمله‌ی مواردی است که مادران با آن‌ها در دوران پس از زایمان دست‌وپنجه نرم می‌کنند. در چنین وضعیتی حمایت و همکاری با مادران مسئله‌ی بسیار مهمی است. به همین دلیل ما در این مطلب به توضیح در مورد نحوه‌ی حمایت از مادران مبتلا به افسردگی پس از زایمان، پرداخته‌ایم.
مشکلات پس از زایمان
زمانی که نوزاد متولد می‌شود مادران تصور می‌کنند که مشکلات و چالش‌ها به پایان رسیده است. اما باید بگوییم که مادران پس از زایمان نیز با مشکلات ناشی از زایمان و اثرات ناشی از بارداری دست‌وپنجه نرم می‌کنند. در واقع بدن بعد از زایمان هم از نظر فیزیکی و هم از نظر روحی دچار تغییراتی می‌شود. بنابراین بهتر است برای مدیریت بهتر شرایط، در مورد مشکلات پس از زایمان اطلاعات کسب کنید.
یکی از مشکلات روحی که احتمالا مادران در دوران پس از زایمان تجربه می‌کنند، افسردگی پس از زایمان (PPD) است. در ادامه‌ی مطلب به توضیح در مورد این اختلال و راهکارهایی برای کمک به مادرانی که در این وضعیت هستند، پرداخته‌ایم.
افسردگی پس از زایمان
افسردگی پس از زایمان می‌تواند یک مشکل بسیار طاقت‌فرسا باشد. همچنین می‌توان گفت که افسردگی پس از زایمان (PPD) یک وضعیت پنهان است. به همین دلیل نیاز است که این دسته از مادران مورد حمایت قرارگیرند.
در هفته‌ها و ماه‌های اولیه‌ی پس از زایمان مادران به کمک زیادی نیاز دارند. در روزهای اول پس از تولد نوزاد، کارهای جدید مربوط به نوزاد مانند حمام، تغذیه و … برای مادران به اندازه‌ی کافی چالش‌برانگیز و استرس‌زا هستند. حال در چنین شرایطی اگر مادر با یک اختلال روحی مانند افسردگی پس از زایمان درگیر باشد، شرایط سخت‌تر خواهد شد.
در چنین شرایطی بهتر است اگر می‌توانید در مراقبت و نگهداری از نوزاد به مادر کمک کنید. با این حال ما برای این که شما بدانید دقیقا چه کمک‌هایی برای مادر در چنین شرایطی مفید است، در ادامه‌ی مطلب 6 راهکار مفید در این زمینه آورده‌ایم.
با ما همراه باشید تا مطالب مفیدی در این زمینه فراگیرید.
صحبت کردن و همدردی
هنگامی که به ملاقات مادر و نوزاد تازه‌متولد‌شده می‌روید، فقط در مورد نوزاد صحبت نکنید. سعی کنید در مورد مادر نیز صحبت کنید. در واقع در زمان ملاقات بر خلاف بسیاری از افراد که تمام تمرکزشان بر روی نوزاد است، شما باید سعی کنید به مادر نیز توجه کنید و با او ارتباط بگیرید.
نحوه ارتباط درست
استیسی توماس (Stacy Thomas) روانشناس و متخصص در زمینه‌ی سلامت روان زنان است. وی در این مورد اینطور می‌گوید: “به خودتان بگویید، من باید اثر متقابل در ارتباط بین دو فرد را کنار بگذارم و بفهمم که مادر واقعا چه احساسی دارد. در واقع این ترفند به معنای این است که شما باید برای گوش دادن به حرف‌های مادر آماده باشید و هر بار در مکالمات خود در مورد او صحبت کنید.”
وی در ادامه می‌گوید: “به طور کلی شما نباید انتظار یک مکالمه‌ی معمولی و رایج که در آن هر دو طرف در حال مشارکت هستند را داشته باشید. همچنین شما نباید بیشتر از مادر صحبت کنید. سعی کنید بیشتر شونده‌ی خوبی برای مادر باشید. علاوه‌بر این تلاش کنید که یک فضای ایمن برای مادر فراهم کنید، تا مادر بتواند هر گونه احساسی که دارد، حتی اگر غیر منطقی است، را با شما به اشتراک بگذارد.”
احساسات دوسوگرایی
مادر ممکن است در دوران پس از زایمان به دلیل افسردگی پس از زایمان، دچار احساسات دوسوگرایی شود. به این معنا که ممکن است در لحظه نسبت به یک مسئله نظرات متفاوت و حتی مخالف یکدیگر داشته باشد.
کارول پیت (Carol Peat) ارائه‌دهنده خدمات و مربی در زمینه سلامت زنان است. وی در این مورد می‌گوید، به مادر اجازه بدهید که بداند می‌تواند احساس دوسوگرایی را در یک زمان حفظ کند. در چنین وضعیتی مادر می‌تواند یک انسان کوچک (نوزاد خود) را با تمام وجودش دوست داشته باشد. این در حالی است که در یک روز دیگر ممکن است احساس کند که به هیچ چیز علاقه‌ای ندارد و حالش بد است. در چنین شرایطی شما نباید مادر و رفتارهای او را نادیده بگیرید. در واقع باید به گونه‌ای برخورد کنید که مادر احساس کند که شنیده و درک می‌شود.
توقف تلاش برای حل مشکلات
مورد دیگری که می‌توانید از طریق آن به مادر کمک کنید، این است که از تلاش‌های بیهوده برای حل مشکلات او دست بردارید. معمولا ما در برخورد با فردی که ناراحت است سعی می‌کنیم با به چالش کشیدن احساساتش او را شاد کنیم. به عنوان مثال، در مورد مادری که در حال سپری کردن دوره‌ی افسردگی پس از زایمان است می‌گوییم: “تو مادر بزرگی هستی، تو از پس مشکلات بر میایی و …”
اما باید در مقابل این تلاش شما برای خوشحال کردن مادر بگوییم، که این مکالمات و صحبت‌های شما نتیجه‌ی معکوسی برای مادر دارد.
گریر اسلایفیلد کوک (Greer Slyfield Cook) یک مددکار اجتماعی در بیمارستان زنان است. وی در این مورد می‌گوید: “این رفتارها باعث نمی‌شود که او احساس کند یک مادر عالی است. در عوض این رفتارها احساسات او را مختل می‌کند و حتی می‌تواند باعث ایجاد احساس گناه در مادر بشود.”
در مقابل شما می‌توانید نگرانی‌های مادر را با جملاتی مانند “به نظر می‌رسد واقعا نگرانی؟” یا “بزرگ کردن یک نوزاد واقعا سخت است.”، “تو واقعا شرایط سختی را داری مدیریت می‌کنی” و جملات دیگر در این سبک را تایید کنید و سعی کنید با او همدردی کنید.
بیان تجربه افسردگی
اگر سابقه‌ی اضطراب یا افسردگی را داشته‌اید، حتی غیر مرتبط با بارداری، ماجرای خود را برای او توضیح بدهید و بگویید که درک می‌کنید که در حال گذراندن چه شرایطی است. این کار شما به این دلیل برای مادران مفید است، که اغلب زنان در هنگام تجربه‌ی افسردگی احساس تنهایی می‌کنند. در چنین شرایطی قطعا شنیدن تجریبات یک فرد دیگر می‌تواند برای مادر کمک‌کننده باشد.
به طور کلی سعی کنید با مادر همدردی کنید و او را درک کنید، این بهترین کار برای مادر است.
پیشنهاد ملاقات با پزشک
به مادر پیشنهاد کنید که یک قرار ملاقات با پزشک هماهنگ کند. این قرار ملاقات قرار نیست مانند قرارهای ملاقات دیگر با پزشک در مورد نوزادشان باشد. احتمالا مادران در سال اول با تیمی از پزشکان برای مدیریت شرایط در ارتباط هستند، اما این ویزیت‌ها برای مادر نیست. چرا که این معاینات و قرارهای ملاقات پس از زایمان معمولا برای نوزاد است. بنابراین، نیازها و نگرانی‌های مادر نادیده گرفته می‌شود.
متخصص توماس در این مورد می‌گوید: “این قرارهای ملاقات برای تضعیف و اذیت شدن مادر نیست. بلکه برای مطرح کردن هر چیزی است که باعث احساس ناراحتی در مادر می‌شود. حتی اگر پزشک موردی را جا بگذارد، مادر باید در مورد همه‌ی آن مواردی که باعث اذیت شدن او می‌شوند، صحبت کند.”
ممکن است در چنین شرایطی مادران در مورد پزشک و مرکزی که باید به آن مراجعه کنند، اطلاعاتی نداشته باشند. در چنین شرایطی شما می‌توانید تحقیقات مربوط به پزشک و مرکز مورد نظر را انجام بدهید.
کمک و همراهی
برخی از افراد هنگامی که به ملاقات مادر می‌روند، دائما از مادر در مورد این که آیا او کمک می‌خواهد یا خیر سوال می‌کنند. به عنوان مثال، ممکن است چنین مواردی گفته شود: “اگر به چیزی نیاز داری به من بگو من اینجا هستم یا اگر مایلی من وسایل اتاقت را مرتب کنم.”
ممکن است نیت شما از گفتن این موارد خوب باشد، اما این نوع رفتار هیچ کمکی به مادری که دچار کم خوابی است و از افسردگی رنج می‌برد، نمی‌کند. گاها ممکن است مادر در مقابل این درخواست کمک پاسخ منفی بدهد. بنابراین، در چنین وضعیتی شروع به انجام کارهایی که مانده‌اند و احتمال می‌دهید برای مادر سخت باشد، کنید.
در واقع این مدل سوال کردن و درخواست کمک دادن شما باعث به چالش کشیدن مادر می‌شود. مادر با شیندن در خواست کمک شما این مسئله در ذهن او ایجاد می‌شود که به چه چیزی نیاز دارد و شما چگونه می‌توانید به او کمک کنید. این درگیری و ایجاد چالش برای یک مادر مبتلا به افسردگی پس از زایمان کمک‌کننده نخواهد بود.
نحوه‌ی درست ارائه کمک
همانطور که گفته شد بیان غیر مستقیم درخواست کمک به مادر برای او نتایج مطلوبی ندارد. بنابراین بهتر است در امر کمک کردن به مادر به صورت مستقیم و مشخص عمل کنید. به عنوان مثال، اگر مادر فرصت خوابیدن پیدا کرد و لی تمایلی به خوابیدن نداشت، شما می‌توانید با نگهداری از کودکش، به او کمک کنید. به این صورت که می‌توانید از او بپرسید: “آیا می‌توانم در حین چرت زدن، دوش گرفتن یا رفتن به جایی برای چند ساعت کودک را در بغل بگیرم تا کمی تو استراحت کنی؟”
همچنین اگر فرزند دیگری دارد که در مهد کودک است، می‌توانید به او پیشنهاد بدهید که به دنبال کودکش بروید و او را از مهد بیاورید. مورد بعدی این است که چون در این دوران مادر به طور منظم و درست غذا نمی‌خورد، سعی کنید وقتی به ملاقات او می‌روید، غذاهای مورد علاقه‌‌اش را برای او آماده کنید.
جشن برای موفقیت‌ها
برای موفقیت‌هایی که مادر در این دوران در زمینه‌های مختلف بدست می‌آورد، جشن بگیرید. یکی دیگر از علائم PPD زمانی است که موفقیت‌های کوچک هیچ تاثیری بر احساسات مادر ندارند. به عنوان مثال، شاید یکی از مادران به خوبی توانسته است که کودکش را بخواباند اما کسی در اطرافش نبوده است که موفقیت او را به او تبریک بگوید.
در همین مورد ارائه‌دهنده‌ی خدمات پیت می‌گوید، شیرخواران نمی‌توانند شما را به خاطر غذا دادن به آن‌ها تحسین کنند. شاید یک مادر بالاخره توانست دهان کودک خود را با سینه‌های خود برای خوردن شیر تنظیم کند. همچنین ممکن است یک مادر بعد از مدت‌ها به خاطر کارهایی که کرده است، احساس این که در حال تجربه‌ی شکست بزرگی است را نداشته باشد.
بنابراین، به طور کلی دلیل خوشحالی و موفقیت مادر هر چیزی که می‌خواهد باشد، شما سعی کنید آن را جشن بگیرید و موفقیت مادر را به او تبریک بگویید.
دریافت حمایت و همدلی
سعی کنید زمانی که خودتان خسته هستید، همدلی و حمایت را از فرد دیگری به غیر از مادر دریافت کنید. با توجه مداوم به مادر، ممکن است به زودی نیاز به کسی پیدا کنید که به او تکیه کنید. در چنین شرایط بهترین کاری که می‌توانید انجام بدهید این است که به دنبال کمک و حمایت از اطرافیان خود باشید. به مادر هیچ گاه نگویید: “من خیلی نگران تو هستم و من شب گذشته به خاطر تو نتوانستم بخوابم.”
زمانی که فردی افسرده است، نمی‌توانید در مقابل همراهی و حمایت خود نسبت به او، انتظار همدردی و همراهی او را داشته باشید.
