مقدمه
زمانی که کودک متولد می‌شود، کارهای مربوط به مادر بسیار زیاد می‌شود. در واقع مادران در مورد کارهای مختلف از جمله، خواب، تغذیه، سلامت و … کودک دچار سردرگمی و نگرانی می‌شوند. یکی از مسائل مربوط به سلامت نوزاد، استفراغ است. دلیل استفراغ، تمیز کردن و … از مواردی هستند که باید در مورد استفراغ بدانید تا بتوانید به درستی آن را مدیریت کنید. در این مطلب برای کمک به والدین عزیز در این زمینه به توضیح در مورد استفراغ در کودکان پرداخته‌ایم.
استفراغ
قطعا استفراغ و بالا آوردن کودک اتفاق جالبی برای والدین نخواهد بود. حتی والدینی که تجربه‌ی داشتن فرزند دوم یا سوم را دارند نیز نسبت به این مسئله احساس ناخوشایندی دارند. همچنین ممکن است والدین با تجربه در این مورد دچار سردرگمی شوند. با این حال واقعیت این است که استفراغ وجود دارد و وقتی این اتفاق می‌افتد ممکن است سوالاتی برای شما پیش بیاید.
در ادامه‌ی این مطلب سعی شده است تا پاسخ سوالات رایج والدین در این مورد داده شود.
دلیل
چه چیزی می‌تواند دلیل استفراغ کودک باشد؟ پاسخ این سوال یک جواب ثابت یا واحد نیست. چرا که کودک به دلایل مختلفی استفراغ می‌کند. در ادامه چند مورد از رایج‌ترین دلایلی که بچه‌ها دچار استفراغ می‌شوند، آورده شده است.
برخی از کودکان به طور ذاتی استفراغ را دارند. وقتی سرفه می‌کنند، گریه می‌کنند یا خیلی هیجان‌زده می‌شوند، زیاد می‌خورند یا می‌نوشند … بالا می‌آورند.
بیماری‌ها
گاستروانتریت، که به عنوان آنفلوآنزای معده نیز شناخته می‌شود، شایع‌ترین دلیل استفراغ در کودکان است. این عفونت می‌توان از چند روز تا بیش از یک هفته ادامه داشته باشد. در موارد دیگر کشف شده است که کووید-۱۹ نیز باعث استفراغ به ویژه در کودکان می‌شود.
بیماری حرکت، یکی از دلایل رایج استفراغ است. به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده، حدود 50 درصد از کودکان گاهی اوقات هنگام حرکت در اتومبیل یا هواپیما احساس ناراحتی می‌کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیماری حرکت در بچه‌ها می‌توانید مقاله‌ی بیماری حرکت در کودکان را از سایت بهترین مادر مطالعه کنید.
مورد بعدی مسمومیت غذایی است. علائم آن شبیه به گاستروانتریت ویروسی است و از چند ساعت تا چند روز پس از خوردن غذای آلوده شروع می‌شود.
برخی از بیماری‌ها یا مشکلات گوارشی طولانی‌مدت، مانند عدم تحمل لاکتوز یا بیماری سلیاک، می‌توانند باعث استفراغ مزمن شوند که ماه‌ها به طور مداوم ادامه پیدا می‌کند.
عفونت
استفراغ می‌تواند ناشی از انواع دیگری از عفونت‌ها باشد که برخی از آن‌ها می‌توانند کاملا جدی باشند. اگر کودک شما مکررا استفراغ می‌کند و علائم دیگری مانند تب، بی‌حالی یا درد دارد، با پزشک خود مشورت کنید.
کم آبی بدن
اگر کودک استفراغ کرده باشد، آیا باید نگران کم آبی بدن کودک بود؟ پاسخ این سوال مثبت است. زمانی که کودک استفراغ می‌کند، بیشترین نگرانی مربوط به کم آبی بدن است. کودکان بعد از این اتفاق همراه با این که می‌خواهند طعم دهانشان عوض شود، تمایل به نوشیدن آب دارند. با وجود تمایل کودکان به نوشیدن آب، شما نباید یک لیوان بزرگ آب به آن‌ها بدهید. چرا که احتمال دارد که بلافاصله آب را مجدد بالا بیاورند.
بعد از استفراغ
پس از اینکه کودک استفراغ کرد چه کاری باید انجام داد؟ بعد از استفراغ جرعه‌های کوچک اما مکرر آب یا آب‌میوه را به کودک خود بدهید. همچنین می‌توانید از یک محلول آبرسانی خوراکی مانند پدیالیت برای کودک خود استفاده کنید. این محلول حاوی تعادل مناسبی از قند و نمک است که برای به حداکثر رساند جذب مایعات است. اگر این اتفاق برای کودک شما افتاد، 6 تا 12 ساعت اول را با آب جایگزین کنید. ممکن است لازم باشد مایع (یا آب) را هر چند دقیقه یک بار را با قاشق به کودک خود بدهید.
آب زنجبیل
آیا آب زنجبیل برای استفراغ مفید است؟ بسیاری از افراد معتقدند که آب زنجبیل حالت تهوع را تسکین می‌دهد و برخی مطالعات نیز آن را تأیید می‌کنند. با این حال مصرف بیش از حد آن می‌تواند مشکلات معده را تشدید کند. چای زنجبیل گرم، شیرین شده با کمی عسل انتخاب بهتری است.
شیردهی
اگر کودک از سینه‌ی شما تغذیه می‌کند، به شیردهی ادامه بدهید. این کار را به طور مکرر و با پیروی از نشانه‌های کودک خود انجام بدهید. در واقع شیردهی می‌تواند به شما کمک کند که اطمینان حاصل کنید مایع از دست رفته کودک جایگزین می‌شود.
علائم کم آبی
در بین مسائلی که مربوط به استفراغ وجود دارد، مراقب علائم کم آبی بدن کودک خود باشید. علائم کم آبی بدن شامل دفع ادرار کمتر از حد معمول، دهان خشک، عدم ریختن اشک در زمان گریه و بی‌حالی یا تحریک‌پذیری است. همچنین تنفس عمیق و سریع نیز از دیگر علائم کم آبی است. در صورت وجود تمام یا برخی از این علائم به پزشک مراجعه کنید.
تغذیه
وضعیت تغذیه کودکان بعد از استفراغ چگونه خواهد بود؟ آیا بچه‌ها بعد از استفراغ می‌توانند غذا بخورند؟ هر چقدر هم که این برای بزرگسالان بد به نظر می‌رسد، بسیار معمول است که یک بچه محتویات معده خود را استفراغ کند و پنج دقیقه بعد از او یک میان‌وعده بخواهد. آیا باید بعد از این اتفاق به کودک اجازه بدهید که چیزی بخورد؟
برای این سوال پاسخ قطعی وجود ندارد. در واقع نظرات پزشکان در این مورد متفاوت است. برخی از پزشکان توصیه می‌کنند در صورتی که کودک شما به دلیل گاستروانتریت استفراغ می‌کند، قبل از ارائه غذا تا هشت ساعت صبر کنید. سایر پزشکان می‌گویند اگر کودک شما بلافاصله پس از استفراغ گفت که گرسنه است، می‌توانید مقدار کمی غذا به او بدهید.
نوع غذا
کودک بعد از استفراغ چه چیزی باید بخورد؟ در مورد پاسخ به این سوال باید بگوییم که پزشکان نظرات متفاوتی دارند. بسیاری توصیه می‌کنند که به رژیم غذایی برات پایبند باشید. این رژیم شامل موز، برنج، سس سیب و نان تست است. اما تحقیقات جدیدتر نشان می‌دهد که بچه‌های بیمار در واقع می‌توانند همان غذاهایی را که همیشه می‌خورند، بدون هیچ مشکلی بخورند. احتمالا منطقی است که از غذاهای سرخ شده، چرب و همچنین لبنیات و شکر زیاد خودداری کنید. با این حال به طور کلی سعی کنید از پزشک خود در مورد تغذیه کودک خود بعد از استفراغ راهنمایی بگیرید.
ترس کودکان
زمانی که کودک استفراغ می‌کند احتمالا با این صحنه برخورد کرده‌اید که کودک دچار ترس شده باشد. در این شرایطی که کودک دچار ترس شده است، چه کاری باید انجام داد؟ در مرحله‌ی اول سعی کنید شما آرامش خود را حفظ کنید. عصبانی نشوید، چرا که کودک به رفتارهای شما نگاه می‌کند و هر گونه رفتار شما روی آن‌ها تاثیر می‌گذارد.
به طور کلی در این شرایط سعی کنید که فرزندتان را آرام کنید و پشت او را بمالید. سعی کنید احساسات کودک خود را بپذیرید و به او بگویید که مشکلی نیست و به زودی این مشکل تمام خواهد شد.
برگشت به مدرسه
بچه‌ها چه زمانی می‌توانند پس از بی‌حالی به مدرسه برگردند؟
هر گونه بروز استفراغ در دوران بیماری همه‌گیری کرونا، می‌تواند به طور بالقوه COVID-19 باشد. بنابراین، در دوران کرونا باید به دستورالعمل‌های مدرسه کودک خود در مورد این بیماری توجه کنید. در صورت امکان کودک شما باید برای این بیماری تست بدهد.
در صورت مشکوک شدن به کم آبی، یا اگر اسهال و استفراغ با درد یا تب 38.5 درجه سانتی‌گراد یا بالاتر همراه بود، از فرستادن کودک خود به مدرسه صرف نظر کنید.
هنگامی که علائم کاهش پیدا کردند و کودک توانست مایعات و غذای جامد را بدون اینکه بیمار شود بخورد، می‌توانید در مورد مدرسه رفتن کودک خود تصمیم بگیرید.
داروی گراول
آیا می‌توان برای قطع استفراغ کودک خود از داروی گراول (Gravol) استفاده کرد؟ پزشکان خانواده کانادا می‌گویند که به نظر می‌رسد داروی گراول برای کودکان دو سال و بالاتر بی‌خطر است. اگر کودک شما کوچک‌تر است، از پزشک خود برای مصرف آن مشاوره بخواهید.
Gravol برای استفراغ ناشی از بیماری حرکت مؤثرتر است. پزشکان به طور کلی استفاده از آن را برای گاستروانتریت توصیه نمی‌کنند، زیرا ویروس خودبه‌خود برطرف می‌شود و تمرکز بر هیدراته ماندن بدن اهمیت بیشتری دارد.
نظافت
چگونه بهم‌ریختگی و کثیف کاری ناشی از استفراغ را تمیز کنیم؟ پاک کردن استفراغ بچه یکی از افتضاح‌ترین کارها برای والدین در این وضعیت است. در اینجا چند نکته برای کمک کردن به والدین در این زمینه وجود دارد.
حوله
در شرایطی که کودک استفراغ می‌کند، حوله‌ها می‌توانند برای شما کمک‌کننده باشند. زمانی که کودکتان مریض است، تعدادی حوله را همیشه در اطراف خود داشته باشید. چرا که انداختن حوله در ماشین لباس‌شویی بسیار آسان‌تر از برداشتن و پاک کردن استفراغ از روی زمین، یا بدتر از آن، فرش است.
تعویض ملحفه
ملحفه‌ها و پتوهای اضافی را نیز در اتاق کودک خود داشته باشد. سعی کنید این وسایل در دسترس شما باشند. به این دلیل که در صورت بروز هر نوع کثیف‌کاری گسترده‌ای سریع بتوانید شرایط را با تعویض ملحفه‌ها به حالت اول برگردانید. همچنین می‌توانید به جای گذاشتن یک ملحفه روی تخت کودک خود چندیدن ملحفه بگذارید که در صورت بروز استفراغ ملحفه کثیف را به سرعت بردارید. علاوه‌بر این می‌توانید یک روکش ضد آب در بین ملحفه‌های روی تخت بگذارید.
یک روکش تشک ضدآب را همیشه روی تخت کودک خود نگه‌دارید تا از بد بو شدن و لکه دار شدن تشک جلوگیری کنید. در نیمه‌های شب، روکش تشک، ملحفه‌ها و پتوها را جمع کنید و در جایی قرار بدهید که بوی آن تا روز بعد، کسی را آزار ندهد.
سایر نکات
در زمانی که شما درگیر تمیزکاری ناشی از استفراغ هستید، همسر شما باید بلافاصله کودک را تمیز کند و مراقب او باشد. توالت ممکن است برای یک بچه کوچک که نیاز به استفراغ دارد بسیار دور به نظر برسد. بنابراین، یک سطل یا سطل زباله را نزدیک تخت بگذارید و به کودک خود بگویید که این سطل برای چیست. چوب‌های درخشان را زیر کیسه پلاستیکی قرار بدهید تا به بچه‌ها کمک کنید ببینند کجا را برای بالا آوردن هدف قرار دهند.
امکان سرایت
آیا استفراغ مسری است؟
بسته به علت استفراغ قطعا ممکن است مسری باشد. گاستروانتریت ویروسی بسیار مسری است و اگر از کودک خود مراقبت می‌کنید و یا او را تمیز می‌کنید، قطعا در معرض خطر هستید. هر چیزی که استفراغ روی آن است با آب بسیار داغ تمیز کنید. برخی از والدین با پوشیدن دستکش لاستیکی استفراغ را پاک می‌کنند و این ایده بدی نیست.
