مقدمه
برخی از مادران بعد از اولین یا دومین بارداری خود، تصمیم می‌گیرند که بارداری مجدد نداشته باشند. برای جلوگیری از بارداری راهکارها و روش‌های مختلفی وجود دارد. اما ممکن است مادران در مورد این مسئله دچار سردرگمی شوند. به همین دلیل بهتر است مادران در مورد روش‌های مختلف بدانند و بعد تصمیم بگیرند که چه کاری انجام بدهند. یکی از روش‌های جلوگیری از بارداری در زنان بستن لوله های رحمی است. ما در این مطلب برای ارائه‌ی اطلاعات به مادران، به توضیح در مورد این روش پرداخته‌ایم.
روند باروری
تخمدان‌ها هر کدام توسط یک لوله فالوپ به رحم متصل می‌شوند. در طی تخمک‌گذاری معمولی، یکی از تخمدان‌ها تخمک بالغی را آزاد می‌کند که از طریق لوله فالوپ مجاور خود حرکت می‌کند و ممکن است توسط اسپرم بارور شود. برداشتن یا مسدود کردن هر دو لوله فالوپ مانع از حرکت تخمک‌ها در هر ماه می‌شود. در واقع این به معنی این است که دیگر لقاح انجام نمی‌شود.
روش‌های مختلفی برای بستن لوله‌های فالوپ وجود دارد، با این حال عوامل زیادی وجود دارد که باید قبل از انجام این جراحی که به انتخاب خودتان است، در نظر بگیرید. در ادامه‌ی مطلب همه‌ی آن چیز که در مورد تصمیم‌گیری در این مورد شما به آن نیاز دارید، وجود دارد. با ما همراه باشید تا اطلاعات مفیدی در این زمینه فراگیرید.
راهکارهای کنترل بارداری
آیا شما به بارداری مجدد فکر می‌کنید؟ اگر قصد بارداری مجدد ندارید، چه راهکارهایی برای جلوگیری از آن را در پیش گرفته‌اید؟ آیا روش دائمی برای کنترل و جلوگیری از باردار شدن وجود دارد؟
دو نوع عقیم سازی برای زنان در کانادا وجود دارد.
مورد اول، سالپنژکتومی است که در آن لوله‌های فالوپ به طور کامل بسته می‌شوند.
مورد دوم، قطع لوله است که معمولا به عنوان بستن لوله‌ها نیز شناخته می‌شود. در روش دوم، یک تکه از هر لوله برداشته می‌شود. البته ممکن است به جای برداشتن قسمتی از لوله، از گیره‌های Filshie برای مسدود کردن لوله‌ها استفاده شود.
سن زنان
سن توصیه شده برای بستن لوله‌های رحمی برای خانم‌ها چقدر است؟ آیا محدودیت سنی در مورد این جراحی وجود دارد؟
با وجود این که سن خاصی برای این مسئله توصیه نشده است، اما زنان زیر 30 سال ممکن است زمانی که این مسئله را با پزشک خود مطرح می‌کنند، با مخالفت پزشک مواجه شوند.
بریجید دینلی (Brigid Dineley) متخصص زنان و زایمان است.
وی در مورد این واکنش پزشکان اینطور می‌گوید: “امیدوارم این روند مخالفت پزشکان در این مورد تغییر کند. چرا که استقلال در مورد باردار شدن و نشدن و همچنین استقلال در مورد بدن بسیار مهم است. البته توجه به این نکته ضروری است که اکثر زنان پس از جراحی لوله‌های رحمی پشیمان نمی‌شوند. با این حال یک مطالعه نشان می‌دهد که احتمال پشیمانی برای زنان زیر 30 سال کمی بیشتر است. اما بدیهی است که این مسئله برای همه صدق نمی‌کند و مردم بدن خود را بهتر از هر کسی می‌شناسند. بنابراین زنان باید در مورد این که این جراحی را انجام بدهند یا خیر خودشان باید تصمیم بگیرند.”
روند انجام
روند بستن لوله‌های رحمی در زنان شامل چه مواردی است؟ اگر تصمیم گرفته‌اید و می‌خواهید تحت عمل جراحی لوله‌های رحمی قرار بگیرید، باید با پزشک خانواده خود ملاقات کنید. همچنین شما می‌توانید به یک کلینیک مراجعه کنید تا شما را در ادامه به متخصص زنان ارجاع بدهند. در قرار ملاقاتی که با پزشک دارید، در مورد روش بستن لوله‌ها و نحوه‌ی عملکرد آن برای شما توضیحاتی داده می‌شود. سپس برای هفته‌ها یا ماه‌ها بعد وقت جراحی رزرو خواهد شد.
تقریبا تمام جراحی‌های لوله‌ها به روش لاپاروسکوپی انجام می‌شوند. این روش به این صورت است که سه برش کوچک در شکم شما یعنی در قسمت ناف و دو برش دیگر در قسمت پایین آن ایجاد می‌شود. همچنین برای اطمینان از باردار نبودن شما، قبل از عمل آزمایش بارداری از شما گرفته می‌شود، تا عدم بارداری ثابت شود. جراحی شما 45 دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد و سپس معمولا بعد از آن روز به خانه می‌روید.
خطرات و عوارض
آیا بستن لوله های رحمی برای زنان همراه با خطر یا عارضه‌ی جدی است؟
هیچ خطر خاصی برای قطع لوله یا سالپنژکتومی وجود ندارد. با این حال همه‌ی جراحی‌ها خطراتی مانند عفونت، خونریزی و آسیب به اندام‌های اطراف ناحیه جراحی (در این مورد، روده یا مثانه) را دارند.
مدت زمان بهبودی
چه مدت طول می‌کشد تا مادران پس از بسته شدن لوله‌ها و عمل جراحی مربوط به آن بهبود پیدا کنند؟ آیا مدت زمان زیادی برای بهبودی نیاز است؟
از آنجایی که این روش‌ها بر روی لوله‌های فالوپ تأثیر می‌گذارند، نه تخمدان‌ها، هیچ عارضه‌ی هورمونی وجود ندارد. با این حال عوارض جانبی رایج مربوط به جراحی لاپاروسکوپی کم تهاجم را تجربه خواهید کرد. به طور کلی منظور از این عوارض جانبی، درد و ناراحتی‌هایی است که در همه‌ی عمل‌های جراحی یک مسئله‌ی رایج و طبیعی است.
بهبودی شما احتمالا تا دو هفته طول می‌کشد و در این مدت نیاز به استراحت دارید. همچنین اگر شاغل باشید، باید مرخصی استعلاجی برای خود از قبل در نظر بگیرید. علاوه‌بر این موارد از بلند کردن اجسام سنگین، ورزش‌های شدید و رانندگی اجتناب کنید. با این حال این مسائل بستگی به داروهای مسکنی که به شما می‌دهند نیز دارد.
متخصص دینلی در این مورد می‌گوید: “در وازکتومی به یک دوره انتظار سه ماهه و سپس آزمایش نیاز دارید تا مطمئن شوید که عمل واقعا مؤثر بوده است. این در حالی است که سالپنژکتومی یا قطع لوله‌ها به سرعت جواب می‌دهد. وازکتومی یک عمل جراحی در مردان برای جلوگیری از باروری است.”
با این حال، اگر چند روز قبل از جراحی بدن شما تخمک‌گذاری کرده باشد و یک تخمک هنوز در رحم شما وجود داشته باشد، در معرض خطر بارداری در همان هفته اول هستید. بنابراین، توصیه می‌شود که زوج‌ها از محافظ پشتیبان در طول مقاربت به مدت هفت روز پس از عمل استفاده کنند.
عدم قابلیت برگشت
آیا بستن لوله یا سالپنژکتومی قابلیت برگشت، به معنای برگشتن لوله‌ها به وضعیت قبلی را دارند؟ ممکن است واجد شرایط انجام بستن لوله‌های رحمی خود باشید، اما تعداد محدودی از متخصصان زنان این نوع جراحی پیچیده را انجام می‌دهند. از طرف دیگر، سالپنژکتومی غیرقابل برگشت است. با این حال ممکن است همچنان بتوانید از طریق آی‌وی‌اف باردار شوید.
کاهش خطر سرطان تخمدان
سالپنژکتومی برگشت‌ناپذیر است، اما یک مزیت مازاد یعنی توانایی کاهش خطر مادام‌العمر سرطان تخمدان را دارد. در همین مورد دینلی می‌گوید: “ما فکر می‌کنیم بسیاری از سرطان‌های تخمدان در واقع از لوله‌های رحمی شروع می‌شوند و به تخمدان می‌روند.”
وی در ادامه می‌گوید، در سال‌های قبل از میلاد، اکثر پزشکان به جای قطع لوله، سالپنژکتومی را پیشنهاد می‌کردند. قطع لوله‌ها نیز خطر سرطان را کاهش می‌دهد، اما سالپنژکتومی نرخ کاهش بیشتری دارد.
تصمیم برای بارداری
اگر زنان لوله‌های خود را بسته باشند، آیا قابلیت بارداری مجدد را دارند؟ آیا می‌توان گفت این روش‌ها به طور صددرصد مانع از بارداری می‌شوند؟
هیچ روشی برای جلوگیری از بارداری به طور کامل و 100 درصد نیست. همه‌ی انواع جراحی لوله‌ها بیش از 99 درصد موثر هستند. فرقی ندارد چه لوله‌های فالوپ خود را به طور کامل برداشته باشید و چه به سادگی بخشی از لوله را برداشته باشید. آی‌یودی‌ها نیز کمتر از یک درصد میزان خطا و ایجاد مشکل دارند.
دوران پریودی
آیا بستن لوله‌ها بر روی پریودی تاثیر می‌گذارد؟
برداشتن یا انسداد لوله‌های فالوپ بر هورمون‌ها یا توانایی رحم شما برای ساختن پوشش ماهیانه تأثیر نمی‌گذارد. این مسئله به این معنی است که شما حتی پس از بستن لوله یا سالپنژکتومی، دوره‌های پریودی طبیعی خود را خواهید داشت. منظور از دوره‌های طبیعی این است که هر آنچه که برای شما در قبل از این اتفاق رایج بوده است، اتفاق می‌افتد.
دستگاه آی‌یودی
چرا یک زن ترجیح می‌دهد به جای آی‌یودی (IUD)، لوله‌های خود را ببندد؟
به عنوان یک روش موثر در کنترل بارداری، جراحی‌های لوله رحمی و آی‌یودی تقریبا مشابه هستند. پس چرا برخی از مادران این مسیر دائمی و قابل برگشت را انتخاب نمی‌کنند؟
دینلی در پاسخ به این سوال می‌گوید: “من فکر می‌کنم دلایل زیادی وجود دارد. برخی از زنان از داشتن چیزی در بدن خود خوششان نمی‌آید.”
دو نوع آی‌یودی وجود دارد. نوع اول مس دارد و عادت ماهانه شما را سنگین‌تر می‌کند. مورد دیگر که هورمونی است، هورمون پروژسترون در آن وجود دارد.
او همچنین خاطرنشان می‌کند که برخی از زنان به راحتی می‌خواهند که دیگر هرگز به کنترل بارداری فکر نکنند و در واقع این انتخابی است که هر زنی باید آن را داشته باشد.
