از زایمان به روش نیلوفر آبی و زایمان در آب تا کاشت واژینال، در این مطلب قرار است در مورد ایمنیِ کلی برخی از روش های زایمان جایگزین و رایج صحبت کنیم و در رابطه با مزایا و معایب آن‌ها بحث کنیم.

ممکن است یکی از دوستان نزدیک شما اخیراً تجربه فوق العاده ای از زایمان در آب داشته است. و سپس در اینترنت خواندید که کیم کارداشیان برای کاهش افسردگی پس از زایمان، جفت کودک خود را خورد.

احتمالا این موضوعات شما را به این فکر می‌اندازد که آیا این روش‌ها برای کودک شما بی‌خطر هستند؟ و آیا باید خودتان آن‌ها را امتحان کنید یا خیر؟

مشکل این است که بسیاری از این شیوه ها مزایای ثابت شده‌ای ندارند. بدتر از آن، برخی از آن‌ها حتی می توانند برای کودک شما خطرناک باشند.

من به عنوان یک پزشک اورژانس اطفال، نوزادان زیادی را دیده‌ام که به شدت دچار عفونت های باکتریایی و ویروسی شده‌اند. نوزادانی که اغلب به بستری شدن در بیمارستان و گاهی اوقات در ICU نیاز پیدا کردند. نوزادان یکی از پرخطرترین کودکانی هستند که من از آن‌ها مراقبت می کنم، به ویژه در هفته اول زندگی که آسیب پذیر هستند.

اما با وجود تمام اطلاعات موجود، می‌توان سخت فهمید که کدام روش‌ها کمک می‌کنند و کدام روش‌ها ممکن است واقعاً باعث آسیب شوند.

روش های زایمان
روش های زایمان

یک مقاله تحقیقاتی جامع که اخیراً در مجله Pediatrics منتشر شد، برخی از این شیوه ها را بررسی کرد. این مقاله جدیدترین داده‌ها را در مورد روش های مرسوم زایمان شامل می شود. در ادامه مطالبی را که والدین باید در مورد خطرات این شیوه های زایمان بدانند تا تصمیم بگیرند چه چیزی برای آن‌ها مناسب است، آورده‌ایم.

فهرست موضوعات پنهان کردن
1) زایمان در آب (Water birth) یکی از روش های زایمان
1.1) فواید زایمان در آب
1.2) آیا زایمان در آب بی خطر است؟
1.3) آیا باید در آب زایمان کرد؟
2) روش زایمان نیلوفر آبی یا لوتوس (lotus birth) یکی دیگر از روش های زایمان
2.1) مقایسه‌ی کلامپ یا بریدن تاخیری بند ناف و روش زایمان نیلوفر آبی
2.2) آیا زایمان نیلوفر آبی فوایدی دارد؟
2.3) عوارض احتمالی زایمان نیلوفر آبی
3) خوردن جفت
3.1) فواید جفت خواری ثابت نشده است!
3.2) آیا خوردن جفت بی خطر است؟
4) کاشت واژینال (Vaginal seeding)
4.1) آیا کاشت واژینال ایده خوبی است؟
5) به تعویق انداختن اولین حمام نوزاد
6) فواید تاخیر در اولین حمام نوزاد
7) نتیجه نهایی

زایمان در آب (Water birth) یکی از روش های زایمان

در زایمان در آب، بخشی یا تمام زایمان در حین زایمان در استخر یا وان با آب گرم اتفاق می افتد.

فواید زایمان در آب

زنان اغلب زایمان در آب را برای افزایش آرامش، کاهش درد و استفاده از تکیه گاه آب انتخاب می کنند تا قرار گرفتن در موقعیت راحت تر را آسان تر کنند. وقتی از آن‌ها درباره تجربه زایمان در آب پرسیده شد، تحقیقات نشان داده است که مادران احساس کنترل بیشتری در زایمان در آب دارند.

آیا زایمان در آب بی خطر است؟

برای اولین مرحله از زایمان، زمانی که برای اولین بار شروع به داشتن انقباضات می کنید و دهانه رحم شما شروع به باز شدن می کند، اگر بین هفته های 37 تا 42 بارداری هستید و بارداری شما بدون عارضه بوده است، غوطه ور شدن در آب بی خطر است. نشان داده شده است که غوطه ور شدن در آب در این مرحله نیاز به داروهای مسکن را کاهش می دهد.

وقتی نوبت به مرحله دوم زایمان می رسد، زمانی که کودک شما در حال حرکت از طریق کانال زایمان است که این مرحله با زایمان به پایان می رسد، در حال حاضر هیچ داده ای وجود ندارد که نشان دهد زایمان در آب برای مادر یا نوزاد مفید است. در حالی که در کارآزمایی بالینی با استفاده از زایمان در آب هیچ آسیبی برای هیچ کودکی وجود نداشته است، گزارش‌هایی مبنی بر آلوده شدن نوزادان به ارگانیسم‌هایی وجود دارد که معمولاً در خارج از آب در معرض آنها قرار نمی‌گیرند، مانند سودوموناس و لژیونلا.

این عفونت ها می توانند بسیار جدی باشند و منجر به بستری شدن در بیمارستان و مرگ شوند. البته باید توجه داشت که این موارد بسیار نادر هستند؛ و با تمیز کردن مناسب استخر یا وان و روش‌های پیشگیری مانند استفاده از لاینرهای جدید استخر/وان و تعویض منظم آب می‌توان این خطر را کاهش داد.

آیا باید در آب زایمان کرد؟

به طور کلی، با توجه به اینکه هیچ مزیت ثابت شده ای در مرحله دوم زایمان وجود ندارد، آکادمی اطفال آمریکا و کالج آمریکایی زنان و زایمان به دلیل عوارض نادر اما جدی نوزاد نسبت به زایمان در آب در مرحله دوم زایمان هشدار داده اند. با این حال، انجمن متخصصین زنان و زایمان کانادا و انجمن اطفال کانادا، توصیه یا احتیاط خاصی در این مورد ندارند.

با خطر بسیار کم عفونت و مزایای درک شده، بسیاری از زنان و همسرانشان هنوز هم زایمان کامل در آب را با یک ماما آموزش دیده، بدون هیچ مشکلی انتخاب می کنند. همچون مشکل عفونت، مشکلات دیگر مثل خطر قورت دادن آب و اختلال در تنفس نوزاد نیز بسیار نادر است. نوزادان دارای مکانیسم‌های ذاتی متعددی برای جلوگیری از این امر هستند و اطمینان حاصل می‌کنند که اولین نفس خود را پس از خارج شدن از آب می‌کشند.

روش زایمان نیلوفر آبی یا لوتوس (lotus birth) یکی دیگر از روش های زایمان

تولد نیلوفر آبی که به نام قطع ناف نیز شناخته می شود، عملی است که بند ناف را به نوزاد متصل نگه می دارد و به جای بستن و بریدن آن در مدت کوتاهی پس از تولد، به نوزاد اجازه می دهد تا به طور طبیعی از بند ناف جدا شود.

جفت به مدت سه تا 10 روز از طریق بند ناف به نوزاد متصل می ماند تا زمانی که به طور طبیعی از بین برود.

در این دوره، جفت و بند ناف هر دو خشک می شوند تا زمانی که بند ناف به طور طبیعی از ناف خارج شود. این شبیه نحوه خشک شدن و افتادن ناف در روش‌ زایمان های دیگر است.

والدین این گزینه را به دلایل مختلفی انتخاب می کنند، از جمله این باور که انتقال ملایم تری برای کودک به دنیا فراهم می کند، تغذیه مداوم از جفت را امکان پذیر می کند و آسیب ناف را کاهش می دهد.

مقایسه‌ی کلامپ یا بریدن تاخیری بند ناف و روش زایمان نیلوفر آبی

لازم به ذکر است که روش زایمان نیلوفر آبی با کلامپ تاخیری بند ناف متفاوت است. تاخیر در بریدن بند ناف به این معنی است که بند ناف بلافاصله در زمان تولد بریده نمی شود.

در عوض، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی حداقل یک دقیقه قبل از بریدن و قطع بند ناف صبر می‌کند. این عمل توسط WHO توصیه شده است و دارای چندین مزیت ثابت شده برای نوزادان ترم (زایمان در هفته 37 تا 42 بارداری) و نارس است، از جمله دادن گلبول های قرمز و آهن بیشتر به آن‌ها.

آیا زایمان نیلوفر آبی فوایدی دارد؟

در حال حاضر هیچ داده ای وجود ندارد که مزایایی را برای نوزاد تازه متولد شده با تولد نیلوفر آبی نشان دهد. پس از زایمان، جفت دیگر خونی از مادر دریافت نمی کند و دیگر هیچ گردش خونی نیز وجود ندارد. بدون این گردش خون، جفت نمی تواند تغذیه اضافی برای نوزاد فراهم کند. خارج از مادر و بدون هیچ گردشی، بافت جفت شروع به مردن می کند و این بافت در حال مرگ می تواند منبعی از مواد مغذی برای باکتری های مضر باشد که می تواند به نوزاد منتقل شود. اگرچه نادر است، اما گزارش های متعددی از عفونت های باکتریایی بسیار جدی در نوزادان ناشی از این عمل وجود دارد.

عوارض احتمالی زایمان نیلوفر آبی

همچنین چالش ها و خطرات دیگری در رابطه با روش زایمان نیلوفر آبی وجود دارد:

از آنجایی که بافت در حال مرگ است، جفت بو می دهد و والدین اغلب از گیاهان برای غلبه بر این بو استفاده می کنند. جفت نیاز به یک ظرف یا کیسه استریل دارد و باید با نوزاد حمل شود. این موضوع می‌تواند مواردی مانند سوار کردن کودک روی صندلی ماشین را چالش‌برانگیزتر کند. از آنجایی که جفت نسبتا بزرگتر و حجیم تر از بند ناف است، خطر کنده شدن بند ناف از نوزاد نیز وجود دارد که به آن کنده شدن بند ناف می گویند.

در حال حاضر هیچ توصیه یا هشدار رسمی در مورد زایمان به روش نیلوفر آبی وجود ندارد. اما والدین باید توجه داشته باشند که هیچ مزیت ثابت شده‌ای نیز ندارد و جفت در حال مرگ خطر عفونت بسیار جدی را به همراه دارد.

خوردن جفت

جفت خواری (placentophagy)، یکی دیگر از گزینه‌های رایج زایمان است. برخی از مادران جفت نوزاد تازه متولده شده‌ی خود را خام می خورند، در حالی که برخی دیگر آن را می پزند. اما محبوب ترین روش تهیه، ایجاد پودری از جفت است که می توان آن را به صورت کپسول درآورد و مصرف کرد.

فواید جفت خواری ثابت نشده است!

بسیاری از افراد مشهور گزارش داده‌اند که جفت نوزاد خود را می خورند و ادعا می کنند که فواید زیادی دارند که باعث افزایش محبوبیت این کار شده‌است. این ادعاها شامل کاهش افسردگی پس از زایمان، افزایش تولید شیر مادر و چندین مورد دیگر است. با این حال، هیچ مدرک روشنی برای حمایت از این ادعاها وجود ندارد. برخی از تازه مادران معتقدند که مواد مغذی منتقل شده به جفت در دوران بارداری نباید هدر برود و به طور بالقوه می تواند به بهبودی آن ها کمک کند. هیچ مطالعه ای در مورد جفت خواری برای حمایت از این ادعاها خارج از نظرسنجی های گزارش شده انجام نشده است.

آیا خوردن جفت بی خطر است؟

با این حال، شواهدی برای حمایت از خطرات وجود دارد. عفونت باکتریایی می‌تواند در فردی که جفت را کنترل می‌کند یا می‌خورد اتفاق بیفتد، و همچنین شواهد مستقیمی وجود دارد که نشان می‌دهد با باکتری‌ای به نام استرپتوکوک گروه B (GBS) به نوزاد آسیب وارد کرده است.

در مورد جفت خواری،SOGC  توصیه بسیار واضحی علیه آن دارد و به هیچ سود و مضرتی اشاره نمی کند.

کاشت واژینال (Vaginal seeding)

بسیاری از مادرانی که سزارین می‌شوند نگران هستند که نوزادانشان در معرض همان باکتری‌های مفیدی قرار نگیرند که نوزادانی که از طریق واژینال به دنیا آمده‌اند – و به درستی هم چنین است. داده های قابل توجهی در مورد اهمیت میکروب هایی که در داخل بدن انسان زندگی می کنند وجود دارد که میکروبیوم نامیده می شود. عدم انجام زایمان طبیعی با تفاوت در میکروبیوم نوزاد مرتبط است و برخی تحقیقات نشان داده اند که می توان این تفاوت را به طور بالقوه با کاشت واژینال به حداقل رساند.

با کاشت واژینال، مایع از واژن روی یک سواب پنبه ای یا گاز قرار داده می شود و سپس روی دهان، بینی یا پوست نوزاد اعمال می شود.

آیا کاشت واژینال ایده خوبی است؟

اگرچه کاشت واژینال ممکن است باکتری های مفید را منتقل کند، اما انتقال باکتری ها و ویروس های مضر مانند GBS، تبخال و HIV نیز امکان پذیر است.

بنابراین، کاشت واژینال در خارج از یک محیط تحقیقاتی در حال حاضر توصیه نمی شود. با وجود این، برخی از مادران هنوز هم کاشت واژینال را انتخاب می کنند. از آنجایی که توصیه نمی شود، بعید است که پزشکان مراقبت های بهداشتی کمک کنند و این عمل به والدین واگذار می شود.

توجه به این نکته نیز مفید است که اگرچه نوزادانی که از طریق سزارین به دنیا می‌آیند در مقایسه با نوزادانی که از طریق واژینال متولد می‌شوند، تفاوت‌هایی در میکروبیوم آنها در بدو تولد دارند، اما این تغییرات تا بزرگ شدن نوزاد ادامه نمی‌یابد.

اگر نگران میکروبیوم کودک خود هستید، راه‌های ایمن‌تر دیگری نیز برای بهبود ترکیب باکتری‌های کودکتان وجود دارد. این روش‌ها شامل شیردهی، تماس پوست به پوست، تاخیر در حمام کردن پس از تولد، و اجتناب از آنتی‌بیوتیک‌های غیرضروری می‌شود.

به تعویق انداختن اولین حمام نوزاد

از میان تمام روش‌هایی که در اینجا مورد بحث قرار گرفت، یکی از این موارد واقعاً ارزش انجام دادن دارد. به طور سنتی، نوزادان را بلافاصله پس از زایمان حمام می کردند. اما سازمان بهداشت جهانی در واقع توصیه می کند که اولین حمام نوزاد 24 ساعت به تعویق بیفتد. اگر این امکان وجود ندارد، حمام باید حداقل شش ساعت به تعویق بیفتد.

فواید تاخیر در اولین حمام نوزاد

تاخیر در اولین حمام پس از به دنیا آمدن نوزاد، به چند دلیل مفید است. شاید مهمترین چیز این باشد که می تواند شیردهی زودهنگام را به سادگی با نگه داشتن مادر و نوزاد در کنار هم تسهیل کند.

شیر دادن به نوزاد در ساعت اول بدنیا آمدن، فواید ثابت شده زیادی دارد، از جمله کاهش خطر عفونت. همچنین از آنجایی که مدت طولانی تری کنار هم قرار می گیرند، کودک را گرم نگه می دارد و احتمال هیپوترمی را کاهش می دهد. همچنین می تواند به حفظ میکروبیوم پوست نوزاد و ورنیکس کمک کند. ورنیکس، ماده سفید موم شکلی است که نوزادان با آن متولد می شوند و به طور طبیعی از آنها در برابر باکتری های مضر محافظت می کند.

توجه به این نکته ضروری است که اگر مادر مبتلا به عفونت شناخته شده باشد و این عفونت قابل انتقال باشد، استحمام با تاخیر توصیه نمی شود. به طور خاص، HIV، تبخال فعال، هپاتیت B و هپاتیت C بیشتر نگران کننده هستند. در این موارد، نوزادان باید در اسرع وقت پس از تولد حمام شوند.

نتیجه نهایی

والدین روش‌های جایگزین زایمان را دنبال می‌کنند زیرا می‌خواهند کودکشان سالم‌ترین و شادترین انتقال به دنیا را داشته باشد. در عین حال، مهم است که به خاطر داشته باشید که نوزادان دارای سیستم ایمنی توسعه نیافته هستند و در معرض خطر بالای عفونت هستند. برخی از روش های جایگزین زایمان ممکن است نوزادان را به طور غیرضروری در معرض عفونت قرار دهند. از این رو مهم است که هر والدینی فواید اثبات شده را در مقابل خطرات آسیب رساندن به نوزاد خود بسنجد.