مقدمه
بسیاری از والدین می‌دانند که دوران کودکی می‌تواند دوره‌ای طولانی از ناامیدی و خستگی برای والدین و فرزندان باشد. همانطور که یک کودک شروع به آزمایش مرزها و محدودیت‌های خود می‌کند، والدین اغلب در مورد نحوه‌ی مدیریت رفتار و وضعیت کودک دچار مشکل می‌شوند. والدین باید بدانند که کودکان برای کشف و آزمایش ساخته شده‌اند. با این حال آموزش رفتار مناسب به کودک نوپا می‌تواند کار سخت و دشواری برای والدین باشد.
نظم و انضباط
لیندا گیلبرت (Linda Gilbert) مدیر آموزش، جوانان و رشد خانواده است. وی در این مورد می‌گوید: “برخی از این رفتارهای کودکان نوپا را والدین ممکن است بدرفتاری بدانند.”
در حالی که کودکان نوپا در تلاش برای به دست آوردن استقلال بیشتر هستند، اغلب مجموعه مهارت‌ها را ندارند، بنابراین ناامید می‌شوند. در واقع تمرکز در این سن باید بر مدیریت رفتار و نه نظم و انضباط باشد.
بنابراین دقیقا چگونه می‌توانید رفتار کودک نوپای خود را هدایت کنید؟ همانطور که کودک رفتار و کارهای مختلف را آزمایش می‌کند، شما باید تکنیک‌های انضباط خود را با توجه به سن، خلق‌وخو و ارزش‌های خود آزمایش کنید. کارشناسان بهترین تکنیک‌ها را در ادامه بیان کرده‌اند.
جلوگیری
گلیبرت می‌گوید: “همیشه از قبل فکر کنید که چگونه می‌توانید روز خود را به یک روز موفق تبدیل کنید؟” در واقع این تفکر به معنای ایجاد محیطی برای ترویج رفتار خوب است. به عنوان مثال اگر فرزند شما به لباس پوشیدن علاقه دارد، لباس‌های راحتی را فراهم کنید. در واقع لباس‌ها به گونه‌ای باشند که کودک به راحتی بتواند خودش آن‌ها را بپوشد و ناامید نشود.
وقتی نوبت به بازی‌ها می‌رسد، از قبل برنامه‌ریزی کنید تا درگیری را به حداقل برسانید.
کانی دلوری-مک‌گوان (Connie Delorey-McGowan) مدیر اجرایی و مالک مرکز کودکان Cobequid است. وی می‌گوید، در این شرایط بهتر است اسباب‌بازی‌های کافی برای به اشتراک گذاشتن (در صورت لزوم تکراری) و انواع فعالیت‌ها برای کاهش خستگی آماده باشد. کودکی که گرسنه، تشنه، خسته و یا عجله دارد، بیشتر احتمال دارد که رفتار نادرست داشته باشد. بنابراین کنار گذاشتن یک میان‌وعده شرایط را برای والدین بهتر می‌کند.
گزینه‌های پیشنهادی
از آنجایی که کودکان نوپا در حال آزمایش و یافتن استقلال هستند، مهم است که به آن‌ها فرصت‌های معقول و ایمن برای رسیدن به آن بدهید. به عنوان مثال در زمان صرف یک نوشیدنی می‌توانید از کودک خود بپرسید: “آیا آب‌میوه را در فنجان قرمز می‌خواهید یا در فنجان سبز؟” یا در زمان بیرون رفتن از او بپرسید: “دوست داری با چه چیزی به پارک برویم با کالسکه یا ماشین؟”
دلوری-مک‌گوان در همین مورد می‌گوید: “کودکان نوپا می‌خواهند انتخاب کنند. بنابراین اگر نه بگویید، آن‌ها بیشتر اصرار بر داشتن دارند.”
نظارت
ممکن است نظارت یک ابزار نظم و انضباط به نظر نرسد، اما اگر برای کودک آموزش و نظارت نباشد، نمی‌توانید به او کمک کنید تا رفتار مناسب را بیاموزد. در واقع این به این معنی نیست که برای حل هر مشکلی وارد عمل شوید، بلکه به این معناست که او را در مورد نحوه رفتار درست راهنمایی کنید. به عنوان مثال، در زمانی که کودک در حال بازی در پارک است می‌توانید بگویید: “می‌دانم که می‌خواهی از سرسره پایین بروی، اما کودک دیگری جلوی تو است. او می‌رود و تو می‌توانی بعد از آن بروی.”
به طور کلی هرچه بیشتر نظارت و تماشا کنید، بیشتر می‌توانید بگویید که چه موقعیت‌هایی کودک را آزار می‌دهد و چگونه می‌توانید به او کمک کنید.
انتظارات و پیامدها
انتظارات و پیامدهای هر رفتار و عملی را مشخص کنید. در واقع کودکان اگر قوانین را ندانند نمی‌توانند از قوانین پیروی کنند.
گیل ساتنر (Gail Szautner)، رئیس انجمن دوران کودکی و مدیر اجرایی برنامه‌های رشد کودک است. وی در این مورد می‌گوید: “اطمینان حاصل کنید که دستورالعمل‌ها و قوانین واضح و ساده هستند. با کودک در زمان بیان قوانین تماس چشمی برقرار کنید و بررسی کنید که وقتی با او صحبت می‌کنید سر تکان می‌دهد.”
مارشال در ادامه اضافه می‌کند که دستورالعمل‌هایی که از “من” در آن استفاده می‌شود برای کودکان نوپا جذاب است. به عنوان مثال گفتن: “می‌ترسم از روی صندلی بیفتید، لطفا بنشینید.”
پیشنهاد ما: مطالعه مقاله کارهای مجاز برای کودکان نوپا.
زمانی که مطمئن شدید که قوانین مشخص و روشن است، در مورد اینکه اگر قوانین رعایت نشود چه اتفاقی خواهد افتاد نیز روشن و مشخص عمل کنید. به عنوان مثال زمانی که کودک شما دائما روی دیوارها نقاشی می‌کند می‌توانید بگویید: “ما فقط روی کاغذ نقاشی می‌کنیم. اگر دوباره روی میز نقاشی کنید، باید مداد رنگی‌ها را کنار بگذارید و تا مدتی نمی‌توانید از آن استفاده کنید.”
نمایش همراه با بیان
Szautner در این مورد می‌گوید، کودکان نوپا بسیار بصری هستند و در حالی که کلمات مهم هستند، الگوبرداری از رفتاری که می‌خواهید نیز مهم است. به عنوان مثال نوبت گرفتن را در نظر بگیرید. می‌توانید به صورت بصری نشان بدهید و بگویید: “نوبت توست که سکه را در قلک بگذاری، حالا نوبت من است، حالا نوبت توست…”
ستایش
به همان اندازه که کودکان نوپا خودمحور هستند، همچنین می‌خواهند شما را نیز راضی کنند. تعریف کردن از کودک در اولین باری که او سر میز می‌آید و کمک می‌کند، نه تنها به او نشان می‌دهد که چه رفتاری خوب است، بلکه پیوند شما را نیز تقویت می‌کند. کودکان به توجه زیادی نیاز دارند و این وظیفه‌ی والدین است. Szautner می‌گوید: “مراقب رفتار مناسب باشید.”
تغییر مسیر
Szautner پیشنهاد می‌کند: “اگر کودک خود را عصبانی می‌بینید، حواس او را با کاری که دوست دارد انجام بدهد، منحرف کنید. به عنوان مثال، اگر کودک دو و نیم ساله شما از اینکه خواهر بزرگ‌تر او عروسک جدیدش را با او به اشتراک نمی‌گذارد ناامید و ناراحت است، بگویید: “بیا با برچسب‌های شما سر میز آشپزخانه بازی کنیم.” توجه کنید که در این سن، بچه‌ها دوست دارند کمک کنند. بنابراین می‌توانید از کودک خود بخواهید به شما کمک کند تا چاشنی‌ها را روی میز بگذارد یا حوله‌های تمیز را کنار یکدیگر بگذارد.
همراه با تغییر جهت، نام‌گذاری احساسات کودک ممکن است مفید باشد. به عنوان مثال به او بگویید: “به نظر می‌رسد از اینکه او ماشین تو را برده است واقعا عصبانی هستی. می‌خواهی با من بیایی روی مبل و آرام شوی؟”
حذف
اگر روش‌های آموزش، راهنمایی و تغییر مسیر تاثیر مثبت بر روی کودک نداشت، ممکن است زمان آن رسیده باشد که آن کار را حذف کنید. به عنوان مثال زمانی که در صف چیزی هستید و می‌دانید که نوبت شما نمی‌شود، می‌توانید بگویید: “اگر نمی‌توانید نوبت بگیرید، ما باید آنجا را ترک کنیم.” در ادامه مانند تمام استراتژی‌های انضباطی آن را دنبال کنید.
دلوری-مک‌گوان توصیه می‌کند زمانی که فرزندتان کنترل خود را از دست می‌دهد، مکانی راحت و آرام ایجاد کنید که بتواند به شما و حرف‌های شما توجه کند. این یک تنبیه نیست، بلکه مکانی برای آرامش و استراحت کودک است. به عنوان مثال، می‌توانید مکان‌هایی مانند روی کاناپه، روی پله یا یک نقطه روی فرش با چند بالش مکان‌های خوبی برای آرام شدن کودک هستند.
عدم تشویق کودک به تفکر در مورد رفتار نادرست
به کودک خود نگویید: “در مورد کاری که انجام داده است فکر کن.” Szautner در این مورد می‌گوید: “اینکه شما از یک فرد بخواهید که در مورد کار اشتباهی که کرده است، فکر کند، کار منطقی و درستی است. اما باید توجه کنید که فرد مقابل شما یک کودک نوپا است که برای آن‌ها این رفتار بی‌معنی است. تا آنجایی که به کودک مربوط می‌شود، این کار انجام شده است.” به طور کلی مطرح کردن این مسئله با کودک چیزی را محقق نمی‌کند. چرا که هنوز کودکان از نظر رشدی در مرحله‌ای نیست که بتواند این نوع مسائل را درک کند.
عدم بیان کلمه متاسفم
به کودکان در مقابل رفتار نادرست آن‌ها نگویید متاسفم. شما نمی‌توانید به کودک احساس پشیمانی منتقل کنید. در واقع این روش این پیغام را می‌فرستد که به عنوان مثال ضربه زدن تا زمانی که بعد از آن عذرخواهی کند کار درستی است.
حفظ آرامش
به کودکان خود برای انجام یا عدم انجام کاری امر و نهی نکنید. در واقع بهترین کار این است که به کودکان بگویید چه کاری انجام بدهند تا این که بگویید چه کاری انجام ندهند. به عنوان مثال به جای اینکه با صدای بلند بگویید “نه” می‌توانید با لحن آرام‌تری این کلمه را بیان کنید. البته بستگی به شرایطی دارد که شما قصد دارید این کلمه را به کار ببرید. به عنوان مثال زمانی که فرزند شما دست خود را به فنجان داغ می‌چسباند و یا زمانی که به سمت خیابان می‌رود، شما دیگر نمی‌توانید با آرامش برخورد کنید. بنابراین در شرایطی که مشکل و یا اتفاق خطرناکی وجود ندارد، سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید و با لحن آرام‌تری با کودک خود صحبت کنید.
عصبانیت کودک نوپا
به کودک اجازه ندهید که راه خود را داشته باشد. گاهی علی‌رغم تلاش‌های والدین، برخی اوقات کودک عصبانی می‌شود و یا از حرف‌های شما سرپیچی می‌کند. در این وضعیت نسبت به کودک خود دلسوز باشید با این حال در مقابل کودک نوپا تسلیم نشوید. فرزند شما باید ببیند و بداند که شما نسبت به حرف‌های خود محکم و جدی هستید حتی در حالی که او عصبانی باشد.
