مقدمه
در این مطلب، در رابطه با اینکه، چرا نباید در دوران بارداری، مقدار زیادی آنتی اسید مصرف کنید، صحبت کرده‌ایم. این مطلب را همراه با بیان تجربیات یکی از زنانی که از مصرف بیش از حد آنتی‌اسیدها، ضرر کرده است، با شما هستیم. با ما تا انتهای مطلب بمانید تا با مضرات مصرف بیش از حد آنتی اسید آشنا شوید.
تجربه یک زن
من بهاره هستم. می‌خواهم از تجربه‌ام برای شما بگویم. این کار را می‌کنم تا مادران دیگر، به مشکلی که من به آن برخوردم، برخورد نکنند.
زمستان گذشته، چند هفته گرفتگی معده داشتم، تا اینکه با یک قاعدگی نامنظم روبرو شدم. در آن لحظه بسیار تعجب کردم. هنگامی که یک روز صبح با درد شدید و کشیدگی کشاله ران و کمر، از خواب بیدار شدم. فکر کردم این باید یکی دیگر از پریودهای پردرد من باشد. به نظر می‌رسد خونی که در توالت دیدم، فکر من را تأیید می‌کند. اما وقتی این درد، برای من غیر قابل تحمل شد، من متوجه شدم که قطعا یک مشکلی وجود دارد.
در عرض چند ساعت،در اتاق اورژانس بیمارستان نشسته بودم. بعد از آزمایش خون و سونوگرافی، دکتر سرانجام فهمید که چه چیزی باعث درد شدید شده است: سنگ کلیه.
سه نوبت مرفین، سپس، من را با نسخه‌ای برای اکسید کوردون (مسکن) به خانه فرستادند تا آن را مصرف کنم. این دارو را باید تا زمانی که سنگ برداشته شود، مصرف کنم. این سوال بزرگ من که چرا، در 39 سالگی و در سلامت کامل، دچار سنگ کلیه شده‌ام، بی‌جواب ماند.
سنگ کلیه
سنگ کلیه، توده‌های کوچک و دندانه‌ای از نمک‌ها و مواد معدنی است که در داخل کلیه‌ها تشکیل می‌شود. همچنین ممکن است در قسمت انتهایی دستگاه ادراری حرکت کند. سپس در آنجا باعث درد شدیدی در ناحیه تحتانی شکم، کشاله ران یا پشت می‌شود. همچنین گاهی اوقات، منجر به حالت تهوع و خون در ادرار خواهد شد.
اندازه این توده‌ها، می‌تواند از یک لکه کوچک تا یک توپ گلف باشد. سونوگرافی من نشان داد که سنگ کلیه‌ی من شش میلی‌متر است. همچنین در لوله حالب، که از کلیه به مثانه می‌رود، گیر کرده است.
من تحقیق کردم و متوجه شدم که سنگ‌های بزرگ‌تر از پنج میلی‌متر، معمولاً به خودی خود عبور نمی‌کنند. بسته به اندازه و موقعیت سنگ، عبور از آن، یا گرفتار شدن در مجاری ادراری، می‌تواند آزاردهنده باشد.
دلایل
دلایل پیچیده‌ای برای سنگ کلیه وجود دارد. اگر آب کافی ننوشید (حداقل هشت لیوان در روز) یا رژیم غذایی بیش از حد نامتعادل، با نمک، گوشت و غذاهای فوق فرآوری‌شده، داشته باشید، احتمالا انواع خاصی از سنگ کلیه را تجربه کنید.
به طور کلی، توصیه می‌شود مایعات زیادی بنوشید و برای جلوگیری از سنگ کلیه، یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید. اگر سنگ کلیه شما به دلیل کلسیم بیش از حد، متداول ترین نوع سنگ کلیه، ایجاد شده باشد، ممکن است به شما توصیه شود که اگزالات مواد غذایی، مانند چغندر، آجیل و شکلات را کاهش دهید.
اگزالات‌ها از جذب کلسیم توسط بدن جلوگیری کرده و باعث ریخته شدن آن، در ادرار می‌شوند. پزشکان معمولاً توصیه نمی‌کنند منابع طبیعی کلسیم را از رژیم غذایی خود حذف کنید، اما به افرادی که در معرض خطر سنگ کلیه هستند توصیه می‌کنند که از مکمل‌های کلسیم استفاده نکنند.
سوزش معده
من هیچ عامل خطر شناخته شده‌ای برای سنگ کلیه نداشتم. آزمایش‌هایی که انجام دادم، این موضوع را تأیید کرد. همچنین رژیم غذایی من، هیچ چیز بدی نداشت. اما من 14 ماه پیش، دختر دومم را به دنیا آوردم و قسمت دوم بارداری من با آنتی‌اسیدهای کربنات کلسیم گذشت. این آنتی‌اسیدها را مصرف می‌کردم تا با سوزش سر دل وحشتناکم مقابله کنم.
پیشنهاد می‌کنیم، مطلب بررسی 6 درمان طبیعی برای رفع سوزش معده دوران بارداری را مطالعه کنید.
قرص‌های آنتی‌اسید، چون بدون نسخه هستند، به نظر می‌رسد که بی ضرر باشند. برای اینکه روشن شود، من چه مقدار از آن‌ها را مصرف کردم، باید بگویم حداکثر دوز؛ یعنی شش قرص فوق قدرت. این مقدار 1800 میلی‌گرم کلسیم، در بالای ویتامین قبل از تولد، به صورت روزانه در سه ماهه سوم بارداری با فاصله کمتر از دو سال، وجود داشت.
پیشنهاد می‌کنیم مطلب کدام یک از داروهای بدون نسخه در دوران بارداری بی‌خطر هستند؟ را مطالعه کنید.
سه ماهه سوم، زمانی است که سوزش معده و ریفلاکس بارداری، به معنای واقعی، زیاد می‌شود. زیرا تغییرات هورمونی باعث شل شدن دریچه بین مری و معده شما می‌شود و به این ترتیب اسید به داخل قفسه سینه و گلو می‌ریزد.
همچنین با رشد کودک و رحم، فشار بیشتری به معده شما وارد می‌شود. این موضوع باعث می‌شود اسید معده به عقب برگردد. در مراحل بعدی بارداری، بسیاری از زنان نمی‌توانند یک وعده غذایی، هرچند کوچک، غیرتند و غیراسیدی را بدون احساس تحریک و سوزش، هضم کنند.
اما کربنات کلسیم می‌تواند به رفع این سوزش معده کمک کند. متخصص ارولوژی و جراح سنگ کلیه، پیتر ولاویچ (Peter Vlaovic)، در بیمارستانی در شهر تورنتو، می‌گوید که دستورالعمل کلی این است که مصرف کلسیم برای زنان باردار یا شیرده از 19 تا 50 سال نباید بیش از 1000 میلی‌گرم در روز باشد.
کلسیم مصرفی
جوردن وینستین (Jordan Weinstein)، مدیر پزشکی کلینیک پیشگیری از سنگ کلیه در تورنتو، می‌گوید: “کاملاً واضح است که اگر شما بیش از حد، کلسیم مصرف کنید، خطر سنگ کلیه با شما همراه است. با این حال، اگر کلسیم را محدود کنید، نیز خطر سنگ کلیه وجود دارد که به نظر کمی متناقض می‌رسد.”
وینستین توضیح می‌دهد اگر کلسیم را از رژیم غذایی خود خارج کنید، یک ماده مهم اتصال اگزالات در روده را از دست می‌دهید. به همین دلیل، اگزالات از طریق ادرار دفع می‌شود و در خطر سنگ کلیه نقش دارد. بنابراین چیزی که درست به نظر می‌رسد، این است که شما باید تعادل کلسیم و اگزالات را به خوبی نگه دارید.
وینستین خاطرنشان می‌کند که مصرف ویتامین D اضافی که احتمالاً در ویتامین‌های دوران بارداری، وجود دارد، نیز به بدن کمک می‌کند کلسیم اضافی را جذب کند. بنابراین مصرف یک مکمل ویتامین D، ممکن است خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد. بنابراین با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود، در مورد مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید، حتما صحبت کنید.
ایجاد سنگ کلیه در دوران بارداری در واقع، یک امر بسیار نادر است. به طوری که، از هر 2500 تا 3000 زن، تنها یک نفر دچار سنگ کلیه می‌شود. اما استفاده از مکمل‌های کلسیم، از جمله Tums و Rolaids، مطمئناً می‌توانند در مسیر بارداری، مشکلاتی را برای شما ایجاد کنند.
وینستین می‌گوید: “به طور کلی، به یاد داشته باشید که سنگ کلیه یک شبه تشکیل نمی‌شود. در حقیقت، اگر بدنتان، تمایل به تشکیل سنگ داشته باشد، بیشتر خانم‌ها در دوران بارداری، آن‌ها را دفع می‌کنند. زیرا دستگاه ادراری در پاسخ به هورمون‌های بارداری گشاد می‌شود. گشاد شدن دستگاه ادراری، در واقع اجازه می‌دهد که سنگ‌ها به راحتی عبور کنند. برخی از زنان حتی نمی‌دانند که سنگ کلیه داشته‌اند و آن را دفع کرده‌اند.”
مضرات مصرف بیش از حد آنتی اسید
چند ماه بعد از حمله‌ای که به دلیل سنگ کلیه تجربه کردم، آن را با جراحی برداشتند. خوشبختانه در آن زمان ته نشین شده بود، بنابراین درد مداومی ایجاد نمی‌کرد. پزشک من، سنگ را تجزیه و تحلیل کرد. او متوجه شد، که این ماده به دلیل مصرف بیش از حد کلسیم یا اگزالات، در ادرار من ایجاد شده است.
وقتی به او گفتم که در دوران بارداری، من این کلسیم‌ها را مصرف کردم. او تحقیقاتی را انجام داد که نشان می‌داد زنان باردار، تمایل بیشتری دارند که کلسیم را در ادرار خود نشت کنند. این تحقیق نشان داد که مکمل کلسیم، با داروهای ضد اسید یا غیر آن، در زنان دارای تغذیه خوب در دوران بارداری ایده خوبی نیست.
بنابراین، چرا در مورد عوارض جانبی هشدار داده نمی‌شود؟
قبل از شروع مصرف آنتی اسیدها، با پزشکم تماس گرفته بودم. او به من توصیه كرد از آن‌ها استفاده كنم. زیرا هیچ خطری برای سلامتی جنین ندارند. اما یک مطالعه کوچک توسط کالج پزشکی در سال 2015، نشان داد که مصرف مکمل‌های کلسیم (که در واقع همان قرص‌های ضد اسید کربنات کلسیم است) ممکن است بیماری سنگ کلیه را برای بیمارانی که از قبل این بیماری را داشته‌اند، بدتر کند.
همچنین مطالعات دیگر، استفاده از کربنات کلسیم برای سوزش معده در زنان باردار را زیر سوال برده است. نویسندگان یک مطالعه موردی در سال 2013 از بیمارستان Mount Sinai و دانشگاه تورنتو با اشاره به این واقعیت که زنان باردار به طور طبیعی کلسیم بیشتری دفع می کنند، می‌گویند: “باید در مورد استفاده از مکمل‌های کربنات کلسیم، که به طور کلی “بی خطر” محسوب می‌شوند، احتیاط کرد.”
داروی مناسب برای رفلاکس معده
آن‌ها همچنین اضافه كردند، که اگر مقدار كم از كربنات كلسیم، علائم ریفلاکس را تسكین ندهد، زنان باردار نباید در مصرف داروهای مسدودكننده هیستامین نوع 2 (مسدودكننده‌های H2 مانند رانیتیدین، با نام تجاری Zantac) یا مهارکننده‌های پروتون پمپ (PPIها مانند امپرازول، با نام تجاری Losec) که ایمن بودن آن‌ها ثابت شده است، تردید کنند.
سندرم کلسیم قلیا
یک دلیل دیگر که اگر بشنوید، دیگر قطعاً نمی‌خواهید، بیش از حد کلسیم مصرف کنید، (خواه باردار باشد یا نه)، یک بیماری نادر اما ترسناک است. این بیماری، سندرم کلسیم قلیا (CAS) نامیده می‌شود و می‌تواند منجر به نارسایی کلیه شود. همچنین علائم دیگری از جمله استفراغ و کم آبی بدن را به همراه دارد. پس دانستیم یکی دیگر از مضرات مصرف بیش از حد آنتی اسید ابتلا به CAS است.
سوزش معده در بارداری
در حال حاضر واضح است که وقتی تصمیم گرفتید که از آنتی‌اسیدها، برای رفع سوزش معده استفاده کنید، باید در این مورد به پزشک مراجعه کنید. آماندا سلک (Amanda Selk)، متخصص زنان و زایمان در بیمارستان کالج زنان کانادا، در این رابطه توضیح می‌دهد: ” اگر برچسب [Tums] بر روی یک آنتی‌اسید، بود، یعنی به شما می‌گوید بیش از دو هفته آن را مصرف نکنید؛ مگر اینکه پزشک به شما بگوید.”
به گفته سلک، كلسیم كربنات، ضد اسید خوبی برای شروع نیست. بنابراین بسیاری از خانم‌ها بهتر است چیزی قوی‌تر مصرف كنند. نتیجه نهایی این است که، اگر سوزش معده در دوران بارداری امری است که نمی‌توانید با رژیم غذایی خود آن را کنترل کنید، یا از بروز آن جلوگیری کنید، بهتر است ترکیبی از درمان‌ها را امتحان کنید. نه اینکه در مصرف یک چیز، زیاده‌روی کنید.
اگر بیمار، برای سوزش معده یا ریفلاکس اسید نیاز به تسکین داشته باشد، بسته به شدت، با دوزهای کوچک دو تا چهار قرص Tums در روز شروع کند. اما اگر این میزان اثری نداشته باشد، یک قدم پیش‌تر بروند.
مثلا شربت معده گاویسکون (Gaviscon) را امتحان کنند. شربت معده گاویسکون، یک سوسپانسیون آنتی‌اسید ساخته شده از هیدروکسید آلومینیوم و کربنات منیزیم است. از این مواد به جای کلسیم در این شربت استفاده شده است.
پس از آن نیز یک هیستامین نوع 2، مانند Zantac که بدون نسخه، به فروش می‌رسند، را مصرف کنند. سرانجام، در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است PPI مانند امپرازول (Losec)، برای بیمار تجویز کند.
اگرچه تمام این گزینه‌ها، برای مصرف در دوران بارداری ایمن تلقی می‌شوند، اما همه آن‌ها با مشکلات کلیوی مرتبط هستند. بنابراین، این مهم است که با پزشک خود در مورد شروع مصرف هر دارویی، صحبت کنید. پزشک به شما خواهد گفت که کدام گزینه برای، بارداری شما بی‌خطر است.
سخن آخر
می‌بینیم که خوددرمانی با داروهای ضداسید کلسیم بدون نسخه، برای سوزش معده در بارداری احتمالاً چندان هوشمندانه نیست. بیشتر زنان باردار، تمایلی به مصرف داروی قوی‌تر یا داروی تجویز شده ندارند. آن‌ها فرض می‌کنند که چون فقط ویتامین‌ها و مواد معدنی را در همراه با این داروها مصرف می‌کنند، پس نمی‌توان هیچ ضرری برای خودشان یا کودکشان داشته باشد.
وینستین می‌گوید: “این یک تصور غلط رایج است که، مواد طبیعی برای مصرف ایمن هستند و مواد دارویی خطرناک هستند. این مسئله چه در بارداری و چه در خارج از بارداری، یک تصور غلط است. اکنون که مضرات مصرف بیش از حد آنتی اسید را فهمیدید، پس بدون دستور پزشک، به هیچ وجه، سراغ این دست داروها نروید.”
