9 عامل کاهش تعداد اسپرم در مردان 

مقدمه

وقتی قصد دارید باردار شوید، همسرتان باید عاداتی که باعث کاهش تعداد اسپرم می‌شود و در احتمال بارداری شما تاثیر می‌گذارد، را ترک کند. ما به هیچ عنوان قصد نداریم عزت نفس مردان را خدشه‌دار کنیم. اما باید قبول کرد که اسپرم مردان مدرن در حال کم شدن است.
طبق مطالعه انجام شده در سال 2017، تعداد اسپرم‌های مردان در 40 سال گذشته 50 درصد کاهش یافته است. با این که دانشمندان قادر نیستند یک توضیح دقیق برای این اتفاق ارائه دهند، اما مطالعات نشان داده است که احتمالا برخی تغییرات در سبک زندگی افراد، نقش بزرگی در کاهش تعداد اسپرم مردان ایفا کرده است.
خبر خوب این است که، بیشتر مواقع، این عوامل ماندگار نیستند. یعنی بعد از مدتی دیگر اثری بر روی اسپرم‌ها ندارند. آری براتز (Ari Baratz)، پزشک مرکز باروری در تورنتو می‌گوید: “تولید اسپرم معمولا 60 تا 90 روز طول می‌کشد.” به عبارتی اثرات سبک زندگی نامناسب طی دو یا سه ماه قابل برگشت هستند. در ادامه تعدادی از رایج‌ترین رفتارهایی که باعث کاهش تعداد اسپرم مردان می‌شود، را معرفی خواهیم کرد. به شما خواهیم گفت که باید چه کرد.

کم بودن دفعات انزال

این یک تصور غلط است که مردان در نزدیکی بچه‌دار شدن باید اسپرم خود را ذخیره کنند. در واقع، فعالیت مکرر جنسی برای سلامت اسپرم مهم است. براتز می‌گوید: “اگر بدن پیام تولید اسپرم را دریافت نکند، به همان اندازه در تولید اسپرم تنبل خواهد شد.” متخصصان بهداشت توصیه می‌کنند، مردان برای حفظ تولید مثل هفته‌ای یک یا دو بار رابطه جنسی و انزال داشته باشند.”

نوشیدن زیاد قهوه

تحقیقات نشان داده است، مصرف متوسط کافئین هیچ اثر منفی بر تعداد یا کیفیت اسپرم ندارد. منظور از مقدار مناسب قهوه، حدود 300 میلی گرم یا دو فنجان قهوه است. کیتلین دان (Caitlin Dunne)، یک پزشک باروری در مرکز باروری ونکوور می‌گوید: “البته مردانی که خیلی به نوشیدن انواع قهوه علاقه‌مند هستند، باید بدانند کافئین اضافی می‌تواند اثر نامطلوب داشته باشد.” یک مطالعه در سال2017 در مجله تغذیه Nutrition Journal نشان داد مردانی که بیش از چهار فنجان قهوه در روز می‌نوشند، نسبت به مردان دیگر، میزان بیشتری از اسپرم‌های غیرطبیعی را دارا هستند. اسپرم طبیعی دارای سری بیضی شکل با دمی بلند است. سر و دم اسپرم غیرطبیعی دارای نواقصی است مثل بزرگ‌بودن یا بد شکل بودن و … .

کار روی کاناپه

قرار گرفتن در معرض حرارت نیز به عنوان عامل اثرگذار بر کاهش تولید اسپرم مردان شناخته شده است. سونا، وان‌های آب گرم و حتی صندلی‌های گرم‌کننده ماشین همگی مشکل‌ساز هستند. اما لپ‌تاپ‌ها یکی از رایج‌ترین منابع گرما هستند. لپ‌تاپ‌ها به معنای واقعی کلمه می‌توانند اسپرم‌ها را بپزند. استفاده گاه به گاه مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما استفاده از لپ‌تاپ روی پا در تمام روز یا هر روز می‌تواند بر کیفیت اسپرم تاثیر بگذارد.
مردان باید روی یک بالش یا رو میزی به جای میز، لپتاپ‌شان را روشن کنند. همچنین قابل ذکر است مشاغل خاصی که در معرض گرما هستند، مانند کار به عنوان یک آشپز در آشپزخانه گرم یا به عنوان یک آتش‌نشان یا یک نانوا، می‌تواند بر تعداد اسپرم تاثیر منفی بگذارد.

سیگار کشیدن

سیگار کشیدن، استعمال تنباکو یا ماریجوانا ممکن است تعداد اسپرم، کارایی یا کیفیت آن را کاهش دهد. سموم و آلاینده‌ها از ریه‌ها از طریق دستگاه گردش خون به بیضه‌ها راه می‌یابند. یک مطالعه در سال 2015 در مجله پزشکی تحصیلات تکمیلی (Postgraduate Medical Journal)، نشان داد که دود سیگار می‌تواند تعداد اسپرم‌ها را تا 17.5 درصد کاهش دهد. طبق یک مطالعه در سال 2015 در مجله آمریکایی اپیدمیولوژی، استعمال ماریجوانا بیش از یکبار در هفته می‌تواند باعث کاهش غلظت اسپرم‌ها تا 28 درصد شود. اما توقف سیگار کشیدن در یک مرد به راحتی می‌تواند بر افزایش تعداد اسپرم‌ها تاثیر بگذارد.

استرس داشتن

محاسبه اثر استرس به صورت کمی، به دلیل ذهنی بودن ماهیت آن، دشوار است. کارشناسان باروری به طور کلی، به مردان توصیه می‌کنند استرس خود را کاهش دهند. محققان دانشگاه کلمبیا دریافتند، مردانی که احساس استرس دارند احتمال بیشتری برای کاهش غلظت اسپرم‌های‌شان وجود دارد. استرس منجر به افزایش سطح هورمون گلوکوکورتیکوئید می‌شود. افزایش گلوکوکورتیکوئید می‌تواند بر تولید تستوسترون و اسپرم تاثیر منفی بگذارد. مصرف دارو‌های ضد افسردگی و ضد اضطراب می‌تواند مشکل را بدتر کند. دان می‌گوید: “برخی داروها می‌توانند باعث اختلال نعوظ شوند و بر میزان انزال تاثیر بگذارند.” کارشناسان توصیه می‌کنند فعالیت‌های طبیعی مثل ماساژ، یوگا و طب سوزنی باعث از بین رفتن استرس می‌شوند.

داشتن شاخص توده بدنی (BMI) بالا

محققان دانشگاه دانمارک دریافتند با افزایش شاخص توده بدنی یک مرد، تعداد اسپرم او کاهش می‌یابد. حتی مردانی که BMI آن‌ها اندکی از 25 بیشتر است می‌توانند 22 درصد کمتر اسپرم داشته باشند. یکی از راه‌های مقابله با اضافه وزن، رژیم غذایی غنی از میوه و سبزیجات است. این نوع رژیم علاوه بر پایین آوردن شاخص توده بدنی، می‌تواند از روش‌های دیگر نیز به کیفیت و تعداد اسپرم کمک کند. ویتامین‌های بسیاری در میوه‌ها و سبزیجات وجود دارد که کیفیت اسپرم را بهبود می‌بخشد، از جمله ویتامین C، A، سلنیوم و زینک.

پوشیدن لباس زیر یا شلوار تنگ

پوشیدن لباس تنگ یا هر لباسی که کیسه بیضه را به بدن بچسباند، به مردان توصیه نمی‎‌شود. درجه حرارت مناسب برای تولید اسپرم چند درجه پایین‌تر از دمای بدن است. به همین دلیل بیضه‌ها کمی دورتر از بدن قرار می‌گیرند. وقتی بیضه‌ها خیلی به بدن نزدیک شوند، نمی‌توانند دمای خود را برای تولید اسپرم سالم تنظیم کنند.

نوشیدن بیش از اندازه الکل

هنگامی که الکل در مقدار بالا مصرف شود، می‌تواند بر توانایی بیضه‌ها در تولید اسپرم تاثیر بگذارد. گفته شده، مصرف متوسط شراب قرمز (14 نوشیدنی یا کمتر در هفته، نه بیش از دو یا سه تا در یک زمان) ممکن است اثر محافظتی روی اسپرم داشته باشد. آنتی اکسیدان‌هایی در شراب قرمز یافت شده است که می‌تواند کمک کند تا اسپرم‌ها کمتر در معرض رادیکال‌های آزاد باشند. رادیکال‌های آزاد می‌توانند به سلول‌ها و DNA صدمه بزند.

عدم مصرف کافی فولیک اسید

مدت‌هاست که اسید فولیک به عنوان بخش مهمی در سلامت پیش از بارداری در زنان در نظر گرفته می‌شود. اکنون فولیک اسید در حال بررسی شدن، برای توانایی تقویت کیفیت اسپرم است. محققان دانشگاه کالیفرنیا دریافتند، مردانی که روزانه فولیک اسید بیشتر از مقدار توصیه شده مصرف می‌کنند کمتر اسپرم غیر طبیعی دارند. به گفته براتز، تحقیقات جدید نشان می‌دهد که فولیک اسید ممکن است بر سلامت نسل‌های آینده هم تاثیر بگذارد. براتز می‌گوید: “به عقیده ما، مواد مغذی مانند اسید فولیک در مردان ممکن است بر چگونگی وراثت بیماری‌های پیچیده مانند بیماری‌های قلبی، دیابت، اوتیسم، بیماری‌های روحی و حتی سرطان‌ها تاثیر بگذارد.”