مقدمه
آیا کنجکاو شده‌اید بدانید که سقط جنین چه حسی دارد؟ ما به شما می‌گوییم. در این مطلب به معرفی علائم سقط جنین و اینکه هر کدام چگونه به نظر می‌رسند، پرداخته‌ایم. ادامه مطلب را همراه ما باشید که بدانید اگر، چه نشانه‌هایی در شما وجود داشت، یعنی در حال سقط جنین هستید و چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید یا به او مراجعه کنید. ابتدا از تجربه یک مادر می‌گوییم سپس به بررسی علائم کلی سقط جنین می‌پردازیم.
تجربه یک مادر
زمانی که روی فرزند اولم، شش هفته باردار بودم، به سوارکاری اسب رفتم. به سوارکاری علاقه داشتم. با اینکه می‌دانستم شش هفته باردار هستم، اما فکر نمی‌کردم، مشکلی پیش بیاید. اسب کوچک زیبای من همیشه آرام بود. اما آن روز، یک مگس اسبی آزاردهنده به او چسبید و او را اذیت کرد. اسب کوچکم دیگر آرام نبود. او تقلا می‌کرد تا خودش را از شر آن مگس لعنتی خلاص کند. در این بین از روی اسب افتادم. صدمه خاصی ندیدم. فقط پاهایم کمی کبود شد. کمی راه رفتم و اسبم را آرام کردم و با او برگشتم.
صبح روز بعد، هنوز کمی پاهایم بخاطر افتادن دیروزم درد می‌کرد. به دستشویی رفتم، متوجه لکه‌های خون در لباس زیرم شدم. قلبم لرزید. لکه‌های خون در لباس زیر، یکی از علائم سقط جنین است.
زنان بعد از سقط جنین، شرایط روحی خوبی ندارند. اگر فردی در اطراف شما، دچار سقط جنین شد، حتما باید از او حمایت کنید و او را دلگرم کنید. پیشنهاد می‌کنیم مطلب چند راهکار مفید برای بهبود شرایط زنان بعد از سقط جنین را برای کمک بهتر و موثرتر به این دسته از زنان، مطالعه کنید.
سقط جنین
نگرانی در مورد سقط جنین، یک امر شایع بین زنان باردار است. در واقع، از هر چهار بارداری، یکی از آن‌ها به سقط، منجر می‌شود. گاهی اوقات این سقط جنین بطور طبیعی و بی دلیل در سه ماهه اول بارداری رخ می‌دهد که به آن سقط خودبه‌خودی (spontaneous abortion) می‌گویند.
دکتر هایم آبِنهایم (Haim Abenhaim)، متخصص زنان و زایمان از دانشگاه مک‌گیل (McGill) کانادا، در این رابطه توضیح می‌دهد: “این روزها، سقط جنین نسبت به گذشته معمول‌تر شده است و آمار نشان می‌دهد، زنان بیشتر به سقط جنین مبتلا می‌شوند. البته یکی از دلایل بالا رفتن آمار این است که اکنون با آزمایش به سادگی می‌توان متوجه شد که سقط جنین برای زنان رخ داده است. اما در گذشته، زنان بدون اینکه متوجه باردار بودن خودشان شوند، در همان هفته‌ها و ماه‌های اول، سقط جنین و خونریزی می‌کردند و آن را با پریود دیررس، اشتباه می‌گرفتند.”
شایع‌ترین علائم سقط جنین
در ادامه به معرفی علائم رایج سقط جنین طبق صحبت‌های دکتر هایم آبِنهایم (Haim Abenhaim)، می‌پردازیم.
خونریزی
اولین نشانه هشداردهنده سقط جنین، خونریزی است. اما هر خونریزی هم به این معنی نیست که جنینتان را سقط کرده‌اید. زیرا لکه بینی در سه ماهه اول بارداری بسیار شایع است. اگر فقط چنین لکه خون نقطه‌ای، بر روی لباس زیر خود دیدید، احتمالا مشکل خاصی وجود ندارد و به احتمال زیاد این خون ناشی از لانه‌گزینی جنین، داخل رحم شما است. خونریزی ناشی از سقط جنین، بیشتر شبیه به خونریزی دوران پریود است. رنگ خون مربوط به لانه‌گزینی جنین، رنگ صورتی روشن یا قهوه‌ای است. اما رنگ خون پریود قرمز روشن یا تیره است. همچنین شما کمی گرفتگی عضلانی نیز خواهید داشت.
دلایل خونریزی در سه ماهه‌های مختلف
سه ماهه اول بارداری:
- حاملگی خارج رحمی (ectopic pregnancy)
- سقط جنین (miscarriage)
- جفت سر راهی (placenta previa)
- زایمان زودرس (preterm labor)
- دکولمان جفت یا کندگی جفت (placenta abruption)
- اولین نشانه زایمان
گرفتگی
آیا گرفتگی بدن بدون خونریزی هم می‌تواند نشانه‌ای از سقط جنین باشد؟
انقباضات براکستون هیکس
برخی گرفتگی‌ها در دوران بارداری وجود دارند که در طول بارداری، کاملا عادی هستند و ناشی از سقط جنین نیستند. گاهی برای برخی زنان، گرفتگی‌های خیلی شدیدی ایجاد می‌شود. در واقع این گرفتگی‌ها، آنقدر شدید هستند، که باید بایستید تا از بین بروند. بعد از مدت کوتاهی، این انقباضات برطرف می‌شوند. اما روز بعد دوباره شروع می‌شوند. این گرفتگی‌ها احتمالا انقباضات براکستون هیکس هستند و ربطی به سقط جنین ندارند.
انقباضات براکستون هیکس فقط به دلیل گسترش دادن رحم برای جای دادن جنین شما در رحم ایجاد می‌شوند. این انقباضات همزمان با شروع بارداری، شروع می‌شوند.
گرفتگی مربوط به سقط جنین
از طرفی، گرفتگی یا انقباضاتی که رفته رفته، به تدریج شدیدتر می‌شوند، ممکن است واقعا یکی از علائم سقط جنین باشند. در برخی زنان، با کمر درد شدید شروع می‌شود و با پیشرفت به گرفتگی عضلات تبدیل می‌شود. با یک سونوگرافی، دکتر می‌تواند تشخیص دهد که آیا جنین ضربان قلب دارد یا نه. اگر نداشته باشد، سقط جنین رخ داده و برای پایان دادن به بارداری، باید دارو مصرف شود.
دردهای حاد یا مداوم
درد ناشی از رشد رحم
در دوران بارداری، اتفاقات زیادی در بدن رخ می‌دهد. بنابراین خیلی جای تعجب نیست که گاهی اوقات با درد همراه شوید. این دردها همچنین ممکن است حالت حاد و تیر کشیدن داشته باشند یا دردهایی خفیف باشند. دلیل این دردها در دوران بارداری، رحم در حال رشد شما است. رحم برای جای دادن جنین در خود، دائم در حال رشد است. این رشد باعث می‌شود، باقی اعضای بدن از مسیر خود خارج شوند، تاندون‌هایی که در حالت عادی در سر جای خود قرار دارند، کش بیایند و این دردها، گاهی اوقات می‌توانند ناخوشایند باشند.
عفونت مثانه
یکی دیگر از دلایل احتمالی این دردهای مداوم یا متناوب، عفونت مثانه است. زنان در دوران بارداری بیشتر مستعد ابتلا به عفونت مثانه هستند. باید به دکتر مراجعه کنید تا عفونت مثانه شما، درمان شود.
حاملگی خارج رحمی
همچنین درد در ناحیه شکم می‌تواند نشانه‌ای از حاملگی خارج رحم باشد. بنابراین اگر شما یک درد مداوم دارید، باید به پزشک متخصص یا ماما مراجعه کنید تا این دردها رفع شود.
نداشتن حالت تهوع
یک مادر به نام سارا، که اولین بارداریش را به خوبی گذرانده است، می‌گوید: “من از ابتدا تا انتهای بارداری اولم با حالت تهوع سپری شد. اما وقتی برای بار دوم باردار شدم، فقط 5 هفته اول حالت تهوع داشتم. من در این پنج هفته، فوق‌العاده بیمار بودم و برای حل آن، دکتر برایم دارو تجویز کرد. اما از حدود هفته 11 بارداری، کمتر حالت تهوع داشتم. مصرف داروها را کاهش دادم، اما حالم کاملا خوب بود و خبری از حالت تهوع نبود. ابتدا تصورم این بود که شاید، این بار، بارداری من هم شبیه بارداری آدم معمولی‌های دیگر است و فقط سه ماه اول، حالت تهوع داشتم. اما کاهش یهویی میزان حالت تهوعم کمی مرا نگران کرد.”
او ادامه می‌دهد: “پیش از این برای اینکه صدای ضربان قلب فرزندم را بشنوم، یک دستگاه داپلر خریده بودم. تصمیم گرفتم آن را امتحان کنم. می‌خواستم از سلامت فرزندم مطمئن شوم. اما این بار، برخلاف دفعات پیش، نمی‌توانستم ضربان قلبش را پیدا کنم. حدود یک ساعت تلاش کردم. اما موفق نشدم. صبح روز بعد دوباره امتحان کردم و باز هم موفق نشدم. بالاخره سونوگرافی رفتم. سونوگرافی تایید کرد که نوزاد من فوت کرده است.”
دکتر هایم آبِنهایم (Haim Abenhaim)، تاکید می‌کند، با اینکه از بین رفتن حالت تهوع در هفته 12 بارداری، کاملا عادی است. اما در برخی زنان نشانه سقط جنین است.
نداشتن احساس بارداری
نطرتان در مورد علائم معمول بارداری مثل حساس بودن سینه‌ها، تکرر ادرار، تهوع صبحگاهی و … چیست؟ آیا اگر این علائم از بین بروند، نشانه بدی است؟
نه لزوماً. هر بارداری با بارداری دیگر متفاوت است. برای مثال وقتی برای بار اول باردار می‌شوید، سینه‌های شما حساس و دردناک خواهند بود. زیرا در حال رشد و توسعه سیستم مجاری تولید شیر برای فرزند شما هستند. اما در بارداری دوم یا سوم، مخصوصا اگر به بارداری اول نزدیک باشند، رشد و توسعه کمتری وجود خواهد داشت. بنابراین حساسیت و درد سینه کمتر خواهد بود و بعد از مدتی کاملا رفع خواهد شد.
مثال دیگر می‌توانیم به تکرر ادرار اشاره کنیم. در طی سه ماهه اول بارداری، رحم در حال رشد، فشار زیادی به مثانه وارد می‌کند. بنابراین شما دائم احساس داشتن ادرار می‌کنید و تکرر ادرار خواهید داشت. اما با گذشت زمان، وقتی رحم بزرگ‌تر شد و فشار روی مثانه کاهش یافت، این احساس نیز در شما کم و کمتر خواهد شد و در نهایت تکرر ادرار دیگر نخواهید داشت. در حالت کلی اکثر زنان باردار، با ورود به سه ماهه دوم بارداری، علائم اذیت‌کننده بارداری را دیگر نخواهند داشت.
اما باید روی دیگر قضیه را نیز ببینیم. سقط جنین اجنتاب‌ناپذیر است. اگر زن باردار، سقط جنین را تجربه کند، قطعا در حالاتی که دارد، تفاوت‌هایی خواهد داشت. وقتی کودک در داخل رحم مادر می‌میرد، جفت، هورمون‌هایی که تاکنون باعث ایجاد این حالات در مادر می‌شد را تولید نمی‌کند. بسیاری از زنانی که تجربه سقط جنین داشتهاند، اینطور توصیف می‌کنند که بدن آن‌ها ناگهان تغییر می‌کند و آن‌ها می‌فهمند که بارداریشان به پایان رسیده است و جنینشان سقط شده است.
عوامل سقط جنین و جلوگیری از آن
تمام مادران باردار، در حالت عادی نگران این هستند که مبادا، دچار سقط جنین شوند. سوال اصلی آن‌ها این است که آیا می‌توان از سقط جنین جلوگیری کرد؟ در جواب این سوال باید بگوییم، در برخی موارد، شاید بشود جلوگیری کرد.
در یک مطالعه در دانمارک در سال 2011 منتشر شد، بیش از 100000 زن را از ابتدای بارداری تحت نظر گرفتند. در این مطالعه، یک سری عوامل که خطر سقط جنین را بالا می‌برند، شناسایی شدند. این عوامل عبارتند از مصرف مشروبات الکلی، نوشیدن مقادیر زیاد قهوه، سیگار کشیدن (درمان‌های جایگزین نیکوتین شامل آن نمی‌شوند)، اضافه وزن یا کمبود وزن قبل از بارداری و آموزش کم در مورد بارداری. نتیجه دیگری از این مطالعه یافت شد، که کمی تعجب‌آور بودند. برای مثال شیفت کاری در شب، ورزش‌های شدید و سن پدر کودک بالای 45 سال از این دست عوامل بودند.
نگرانی
سونوگرافی بهترین تایید برای سقط جنین یا عدم سقط جنین و پایان دادن به نگرانی شما است. بهتر است در عوض نگران بودن و جستجوی علائم سقط جنین در خود، به پزشک مراجعه کنید. زیرا گاهی اوقات داشتن علائم سقط جنین، به معنای تمام شدن کار نیست. بلکه گاهی اوقات، نشان‌دهنده شروع سقط جنین است. گاهی اوقات شما با مراجعه به پزشک و تحت مراقبت قرار گرفتن، می‌توانید از سقط جنین جلوگیری کنید.
همچنین اگر پیش از این، سه بار یا بیشتر، تجربه سقط جنین داشته‌اید یا تجربه سقط جنین بعد از هفته 12 بارداری را داشته‌اید، بهتر است به یک متخصص مراجعه کنید. متخصص با تشخیص عوامل اصلی سقط جنین‌های پیشین، در کاهش خطر سقط در بارداری بعدی شما، شما را کمک خواهد کرد.
بارداری مجدد
اگر سقط جنین را تجربه کردید، تصور نکنید، رویای مادر شدنتان به پایان رسیده است. شما دوباره می‌توانید باردار شوید. از اطرافیانتان سوال کنید؛ بسیاری از آن‌ها که اکنون چند فرزند دارند، احتمالا تجربه سقط جنین را نیز داشتهاند. یکی از مادران که یکبار جنینش را سقط کرده بود، پس از 3 سال دوباره باردار شد. او در مورد باردار شدنش تعریف می‌کند:
“مثل شکنجه بود برای من. هر وقت حالم بهتر می‌شد، احساس وحشت می‌کردم. می‌خواستم دائم حالت تهوع داشته باشم. زیرا حالت تهوع این تضمین را به من می‌داد که هنوز باردار هستم. اما در هر صورت همه چیز خوب پیش رفت و دخترم لیلی به دنیا آمد. کاملا سالم و سلامت.”
سخن آخر
با وجود اینکه، سقط جنین رایج است، اما از آن طرف اکثر بارداری‌ها نیز به خوبی پیش می‌روند و مشکلی برای جنین پیش نمی‌آید. اگر بارداری مشکلی نداشته باشد، حتی سقوط از اسب هم باعث سقط جنین نمی‌شود. در این مطلب علائم سقط جنین را به شما معرفی کردیم. امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد. اگر تجربه‌ای دارید یا سوال و انتقادی دارید، در قسمت کامنت‌ها با ما در میان بگذارید. در اولین فرصت به کامنت شما پاسخ خواهیم داد.
