مقدمه
اگر در دوران بارداری، متوجه برجستگی روی ناف یا کشاله ران خود شدید، وحشت نکنید. به این برجستگی‌ها فتق می‌گویند. چند نوع فتق داریم، یکی از آن‌ها فتق شکمی است. فتق شکمی، بخشی از روده است که از دیواره شکم بیرون می‌آید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد فتق در دوران بارداری در این مطلب همراه ما باشید. با خواندن این مطلب متوجه خواهید شد که فتق در چه مواردی طبیعی است و در چه مواردی باید نگران بود؟ ادامه مطلب را همراه ما باشید.
تجربه یک مادر
مائده همیشه بطور جدی، ورزش خود را دنبال کرده است. او در سال‌های نوجوانی و در دانشگاه، به شکل رقابتی، بسکتبال بازی می‌کرد. او بیش از حد برای مسابقات وقت گذاشته است. همچنین او به عنوان یک بزرگسال، در مسابقات وزنه‌برداری و کراس‌فیت شرکت کرد.
اما پس از تولد فرزند اولش، یاسین، در سال 2014، یک فتق آزاردهنده در ناحیه‌ی ناف، برای او برخی محدودیت‌های جسمی را ایجاد کرد. او در آن زمان 30 سال داشت. فتق بخشی از روده است که از دیواره شکم بیرون می‌آید. او در رابطه با تجربه‌اش می‌گوید:
“اندکی پس از تولد یاسین، من متوجه برآمدگی بالای نافم شدم. من پیش از آن مبتلا به دیاستاز شدید تشخیص داده شده بودم. دیاستاز یعنی جدا شدن عضلات شکم از یکدیگر ناشی از زایمان. حالا نیز این برآمدگی در بین عضلات شکم من گرفتار شده بود. این برآمدگی‌ها به اندازه‌ای که عجیب و غریب بودند، دردناک نبودند. من مجبور بودم از جایی به جای دیگر حرکت کنم، تا این برآمدگی‌ها به جایی که به آن تعلق دارند، بازگردند. باور کنید یا نه، این برآمدگی‌های عجیب و غریب و ترسناک، یک وضعیت غیرعادی نیست؛ به ویژه در دوران بارداری.
دلایل
از آنجا که عضلات و تاندون‌های بدن زن، در دوران بارداری، خاصیت ارتجاعی بیشتری دارند و لازم است کش پیدا کنند، فشار کودک در حال رشد در داخل رحم بر روی عضلات، می‌تواند منجر به فتق شود. از علل دیگرِ فتق، که به بارداری مربوط نیستند، می‌توان به برداشتن وسایل سنگین، جمع شدن مایع یا افزایش فشار در شکم، اضافه وزن، سرفه، عطسه یا کشیدگی عضلات هنگام استفاده از سرویس بهداشتی اشاره کرد.
مگالی رابرت (Magali Robert)، متخصص زنان و زایمان در شهر کلگری کانادا، می‌گوید: “فتق‌های نافی، اغلب مسئله خاصی ایجاد نمی‌کنند. در حقیقت، بسیاری از فتق‌های ناف حتی نیاز به ترمیم هم ندارند.”
فتق در دوران بارداری
به گفته رابرت، این برآمدگی‌ها، یک اتفاق نسبتاً شایع در بارداری در نظر گرفته می‌شوند و فقط در صورت شدید بودن یا ایجاد درد مشکل‌ساز هستند. وقتی ناف زن در حین بارداری بیرون می‌آید، در واقع فتق محسوب می‌شود. این معمولاً یک وضعیت ناخوشایند اما غیر خطرناک است. همچنین پس از زایمان، این مشکل قابل حل است.
همچنین در بارداری روی چندقلوها، چاقی، داشتن تجربه بارداری قبلی با زایمان طولانی مدت و فتق‌های ترمیم‌شده‌ی قبلی، ریسک و خطر دچار شدن به فتق نافی را بیشتر می‌کند.
فتق مغبنی
از طرفی برخی از فتق‌های مربوط به بارداری، مانند فتق مغبنی (فتق کشاله ران)، طبیعی نیستند. همانطور که پیش از این گفته شد، برجستگی روده (فتق شکمی) از طریق یک نقطه ضعیف در دیواره‌ی شکم، مشخص می‌شود. اما فتق مغبنی در ناحیه استخوان شرمگاهی رخ می‌دهد. آن‌ها اغلب با درد ، فشار یا احساس کشیدگی در کشاله ران همراه هستند.
همانطور که مائده با یک سری حرکت‌ها، فتق نافی خود را به جای اصلی خود برمی‌گرداند، می‌توان فتق‌های مغبنی را نیز به جای خود برگرداند. اما احتمال بیشتری وجود دارد که فتق مغبنی باعث علائم بیشتری شود.
مگالی رابرت (Magali Robert)، می‌گوید: “چیزی که عجیب است، این است که هرچه فتق بزرگتر باشد، از امنیت بیشتری برخوردار است. فتق‌هایی که بزرگتر هستند، به داخل و خارج می‌روند، همچنین گرچه ممکن است ناراحت‌کننده باشند، اما به خودی خود خطرناک نیستند. اما اگر بیماران حالت تهوع، استفراغ، تب، درد شدید یا ناگهانی، تغییر رنگ برآمدگی، بی حرکتی برآمدگی یا عدم توانایی در دفع گاز یا حرکت روده داشته باشند، باید به عنوان یک وضعیت اضطراری، به پزشک مراجعه کنند. این‌ها علائم فتق حبس شده هستند. فتق حبس شده به این معنی است که قطعه‌ای از روده به دام افتاده و خونرسانی را از دست داده است و می‌تواند زندگی را تهدید کند. زیرا خون در بافتی که فتق در آن رخ داده، قطع می‌شود.”
جلوگیری
متأسفانه کارهای بسیار کمی برای جلوگیری از رخ دادن فتق ناف یا اینگوینال (کشاله ران) وجود دارد. رابرت می‌گوید: “یک پشتیبان خارجی برام کاهش فشار وارده بر عضلات، می‌تواند برای زنان کمک‌کننده باشد. برای این منظور محصولاتی همچون باند زایمان در بازار وجود دارد. این محصولات برای استفاده در دوران بارداری، زایمان و هفته‌های پس از زایمان، طراحی شده است. این محصولات برای حمایت از دیواره شکم و عضلات مادر باردار موثر هستند.
همچنین مربیانی نیز هستند که در زمینه تمرین‌های موثر برای قبل و بعد از بارداری تخصص دارند. همچنین فیزیوتراپیست‌های کف لگن، احتمالا بتوانند در زمانی که شما در دوره نقاهت بعد از زایمان هستید، به شما کمک کنند. در نهایت، باید بگوییم که تشخیص دقیق ناحیه‌ی ضعف در شکم دشوار است، بنابراین جلوگیری از آن، تقریباً غیرممکن است.
رابرت می‌گوید: “هیچ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. اگر در دوران بارداری یا پس از زایمان متوجه فتق شدید، پزشک خود را در جریان بگذارید. پزشک با توجه به میزان آزاردهنده بودن فتق، و اینکه آیا زن قصد دارد فرزندان بیشتری داشته باشد یا خیر، تشخیص می‌دهد که آیا درمان این عارضه ضروری است یا نه. رفع فتق شامل بستن لایه‌های دیواره شکم است، که گاهی اوقات با مش جراحی انجام می‌شود. مش جراحی می‌تواند توسط بارداری بعدی تحت تأثیر قرار بگیرد. همچنین در صورت تکرار، ترمیم دوم بعید به نظر می‌رسد به اندازه ترمیم اول، موثر باشد.”
عدم تمرینات سنگین در ورزش
از نظر مائده، فتق او به این معنی بود که باید نسبت به فعالیت‌هایی که باعث تشدید این مسئله می‌شود، محتاط باشد. علی‌الخصوص در انجام تمرینات سنگین در ورزش. برای هر خانمی که مبتلا به فتق قبل از زایمان یا پس از زایمان تشخیص داده شود، توصیه داده می‌شود که از انجام تمرینات سنگین در ورزش خودداری کند. مائده می‌گوید، من همچنان به کار کردن، ادامه می‌دادم، اما باید مراقب کارهای روزمره می‌بودم. من می‌دانستم که اگر فتق هرگز نتواند، دوباره سر جای خود برگردد، این موضوع می‌تواند به یک مشکل جدی تبدیل شود.”
سخن آخر
در این مطلب سعی کردیم به طور کامل در رابطه با اینکه چرا لازم نیست زیاد نگران فتق در دوران بارداری باشیم؟ صحبت کنیم. همانطور که در ابتدای متن گفته شد، چند نوع فتق داریم. 2 نوع فتق شکمی و کشاله ران، در دوران بارداری، رواج زیادی دارند. اگر به فتق در دوران بارداری مبتلا شدید، حتما آن را با پزشک خود در میان بگذارید. امیدواریم این مطلب به شما کمک کرده باشد، اگر سوال یا نظری دارید، در قسمت کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.
