مقدمه
پره اکلامپسی می‌تواند یک عارضه جدی بارداری باشد، به همین دلیل برای مادران آینده مهم است که بدانند باید مراقب چه علائمی باشند. در این مطلب، تمام آن چیزی که باید در مورد پره‌اکلامپسی (pre-eclampsia) بدانید، آمده است.
آیا برایتان سوال شده که چرا فشار خون شما در هر ویزیت دوران بارداری، گرفته می‌شود؟ اندازه‌گیری فشار خون شما، به این دلیل است که پزشکان و ماماها یکی از رایج‌ترین علائم پره اکلامپسی را در بدن شما بررسی می‌کنند. بله همانطور که گفته شد، فشار خون بالا رایج‌ترین نشانه‌ی ابتلا به عارضه پره‌اکلامپسی است.
اکثر زنان مبتلا به پره‌اکلامپسی علائم خفیفی را تجربه می‌کنند و در نهایت نوزادی سالم را به دنیا می‌آورند. اما در مواردی نادر، پره‌اکلامپسی می‌تواند عوارض شدیدی از جمله مرگ مادر یا جنین را در پی داشته باشد. یکی از پزشکان زنان و زایمان در کالیفرنیا، به نام لیزا واله (Lisa Valle) توضیح می‌دهد: “ما می‌خواهیم مادران آگاه باشند که این یک احتمال است. اما در عین حال آن‌ها را مطمئن کنیم که در چنین شرایطی، تحت مراقبت قرار می‌گیرند.” لازم است بیشتر در مورد پره اکلامپسی بدانید تا سلامتی شما و کودک شما حفظ شود. پس ادامه مطلب را همراه ما باشید تا با تعریف این عارضه بطور کامل آشنا شوید.
پره اکلامپسی چیست؟
پره‌اکلامپسی یک عارضه در دوران بارداری است که به طور معمول با سه علامت اصلی مشخص می‌شود:
- فشار خون بالا
- تورم در دست و پا (همچنین به عنوان اِدِم شناخته می‌شود)
- پروتئین در ادرار
همچنین پره‌اکلامپسی می‌تواند علاوه بر سیستم قلبی عروقی و بخش عظیم کبد و کلیه‌ها، به اندام‌های دیگر نیز آسیب می‌رساند. پره‌اکلامپسی معمولاً پس از هفته 20 بارداری شروع می‌شود و اگرچه پره‌اکلامپسی معمولاً 48 ساعت پس از زایمان برطرف می‌شود، اما ممکن است زنان تا شش هفته پس از زایمان آن را تجربه کنند. همچنین در بیشتر موارد، زنی که مبتلا به پره‌اکلامپسی شده است، پیش از این دارای فشار خون طبیعی بوده است. در ایالات متحده آمریکا، پره اکلامپسی در حدود 3.4 درصد از بارداری‌ها رخ می‌دهد. پره‌اکلامپسی می‌تواند منجر به عوارض جدی و در موارد نادر منجر به مرگ برای مادر و نوزاد شود.
عوامل
علت دقیق رخ دادن پره‌اکلامپسی در بارداری مشخص نیست. اگرچه برخی از کارشناسان معتقدند که ممکن است این عارضه به ژنتیک مرتبط باشد. متخصصان تصور می‌كنند كه پره‌اکلامپسی احتمالاً مربوط به جفت و نحوه ایجاد آن در اوایل بارداری باشد. اعتقاد بر این است که پره‌اکلامپسی باعث می‌شود، جریان کافی خون بین رحم و جفت برقرار نشود.
عوامل خطر
خانمی که سابقه‌ی پره اکلامپسی دارد، در بارداری بعدی به احتمال زیاد دوباره دچار آن می‌شود. عوامل دیگر عبارتند از فشار خون مزمن، دیابت قبل از بارداری، سن بالای مادر (بالای 35 سال)، حمل چند قلو، بیماری کلیوی، پیوند عضوی قبلی، لوپوس و سابقه خانوادگی پره‌اکلامپسی.
علائم
فشار خون بالا بعد از هفته 20 بارداری علامت اصلی پره‌اکلامپسی است و پزشک یا مامای شما با توجه به این علامت به بیمار شدن شما شک خواهد کرد. دکتر Valle می‌گوید: “به همین دلیل است كه وقتی یك بیمار باردار به پزشک مراجعه می‌كند، هر بار فشار خون او را بررسی می‌كنند، زیرا این اولین علامت پره‌اکلامپسی است.”
همچنین خودتان باید مراقب علائمی مانند تغییرات بینایی نیز باشید. Valle توضیح می‌دهد: “برخی از مردم ادعا می‌كنند كه ستاره در اطراف سر خود، می‌بینند. علائم دیگر، شامل علائمی مانند سردردی است که با استامینوفن برطرف نمی‌شود و درد اپی گاستریک (درد سر دل) است. درد اپی گاستریک، دردی در نزدیکی کبد است و به طور معمول ناشی از سوزش معده، نفخ، گاز، تورم ناگهانی در دست و صورت و گاهی حالت تهوع و استفراغ است. همچنین حواستان به افزایش وزن شدیدتان نیز باشد.
درمان
تنها راه درمان پره‌اکلامپسی، زایمان کودک و جفت است. اگر این عارضه، در اوایل بارداری، قبل از هفته 34 بارداری ایجاد شود، باید ابتدا خطرات آن را را در مقابل منافع بسنجیم. در شرایطی که پره‌اکلامپسی خفیف است و حال عمومی بیمار، پایدار است، ما منتظر می‌مانیم و آزمایشگاه‌ها و علائم بیمار را دنبال می‌کنیم و مدام بررسی می‌کنیم. اما اگر شرایط عمومی بیمار بدتر شود، احتمالا پزشکان مجبور شوند، کودک را به دنیا بیاورند. همچنین اگر مادر در هفته 37 بارداری تا هفته 42 بارداری باشد، باید او را بلافاصله زایمان کنند.
مدیریت پره‌اکلامپسی غالباً از بیمارستانی به بیمارستان دیگر متفاوت است، اما به محض تشخیص این عارضه، مادر در بیمارستان بستری می‌شوند. مادر باید تحت آزمایش خون مکرر برای بررسی عملکرد کبد و کلیه و همچنین اندازه‌گیری پلاکت‌های خون قرار بگیرد. همچنین آزمایش ادرار از مادر، برای بررسی پروتئین در ادرار انجام می‌شود.
اگر بیماری بدتر شود، در صورت نارس بودن کودک، با تحریک دهانه رحم و القا، همچنین دادن استروئید به مادر باردار، کودک را از رحم مادر خارج می‌کنند. در موارد نادر، پره‌اکلامپسی می‌تواند به اکلامپسی تبدیل شود. اگر شما دچار اکلامپسی شوید، یک یا چند حمله در طول بارداری به شما رخ خواهد داد. در اینصورت برای جلوگیری از تشنج، به شما از طریق رگ، سولفات منیزیم تزریق می‌شود. داروهای ضد فشار خون، برای کمک به کنترل فشار خون بالا حتما در این دوران تجویز می‌شوند. همچنین در چنین شرایطی، زایمان واژینال (طبیعی) معمولاً برای جلوگیری از عوارض احتمالی زایمان سزارین، برای زن باردار ترجیح داده می‌شود.
تاثیر بر کودک
متأسفانه، پره‌اکلامپسی می‌تواند بر کودک شما تأثیر بگذارد. به همین دلیل بیشتر خانم‌ها در بیمارستان بستری می‌شوند. آن‌ها از این طریق، می‌توانند تحت آزمایش‌های مکرر و سونوگرافی قرار بگیرند تا رشد کودک را کنترل کنند و بتوانند از بروز عوارض جلوگیری کنند. با این حال، هنوز خطراتی در این مورد وجود دارد که باید از آن‌ها آگاه باشید.
وضعیتی وجود دارد که پره‌اکلامپسی می‌تواند باعث محدودیت رشد داخل رحمی شود، در این شرایط، کودک دیگر رشد نمی‌کند. کودک همچنین می‌تواند با کمبود مایع آمنیوتیک روبرو شود. از آنجا که پره‌اکلامپسی می‌تواند جریان خون به جفت را مهار کند، می‌تواند باعث بدنیا آمدن نوزادان کوچک‌تر یا زودرس شود.
علاوه بر این، در بعضی موارد، پره‌اکلامپسی می‌تواند عملکرد کبد و کلیه را مختل کند و باعث لخته شدن خون، ورم ریوی (انباشته شدن مایعات روی ریه‌ها) و تشنج شود. همچنین در موارد شدید یا در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر به مرگ نوزاد شود. هنگامی که پره‌اکلامپسی تشخیص داده می‌شود، نوزاد نارس است و کودک باید خیلی سریع زایمان شود، این امر منجر به بروز همه مسائل مرتبط با زایمان زودرس می‌شود. برای مثال برای کمک به تنفس کودک، باید به NICU مراجعه کنند.
عوارض دیگر
اکثر مادران مبتلا به پره‌اکلامپسی، کودک خود را به دنیا می‌آورند و کاملا خوب می‌شوند. اما از هر 200 زن، یک زن دچار اکلامپسی می‌شود. مشخصه‌ی اکلامپسی، تشنج در حین بارداری یا بعد از بارداری است. اکلامپسی یک اختلال جدی است. جدی‌ترین جنبه آن می‌تواند منجر به پارگی کبد، خونریزی، سکته مغزی، جدا شدن جفت (جفت از دیواره داخلی رحم جدا می‌شود) شود. همچنین پس از ثابت شدن شرایط عمومی مادر و برطرف شدن تشنج، زایمان اضطراری از طریق زایمان سزارین نیز باید انجام شود. اکلامپسی یکی از دلایل اصلی مرگ مادر است.
با وجود تمام این عوارض ترسناک، احتمالا بهتر متوجه شدید که چرا در مراقبت‌های دوران بارداری، دائما خطر ابتلا به پره‌اکلامپسی بررسی می‌شود. بدیهی است که مواردی که به آن‌ها اشاره شد، یک لیست ترسناک از عوارض است. اما این موضوع را به یاد داشته باشید که پزشکان و پرستاران اطراف شما برای پاسخگویی به هر گونه سوال یا نگرانی همیشه حاضر و آماده هستند.
همچنین مادران باید بدانند که پس از بارداری در معرض خطر بیماری‌های قلبی عروقی قرار خواهند داشت. همچنین بسته به شدت پره‌اکلامپسی ممکن است به سایر اندام‌ها از جمله کلیه‌ها، کبد، ریه‌ها، قلب یا چشم نیز مشکلاتی وارد شود. حدود 15 درصد از مادران مبتلا به پره‌اکلامپسی به همولیز، افزایش آنزیم‌های کبدی، تعداد پلاکت پایین مبتلا می‌شوند. این موارد باعث علائم آسیب کبدی و ناهنجاری‌های لخته شدن خون می‌شود.
جلوگیری
اگر پزشک در ویزیت اولیه، خطر ابتلا به پره‌اکلامپسی را تشخیص دهد، می‌تواند آسپیرین با دوز پایین برای کل بارداری تجویز کند. از این طریق، دکتر می‌تواند از آن جلوگیری کند. جدای از این، سعی کنید سلامت عمومی خود را حفظ کنید. منظور از سلامت عمومی این است که غذاهای سالم بخورید. به طور منظم ورزش کنید. برای داشتن سالم‌ترین وزن بدن خود تلاش کنید. همچنین در صورت امکان، استرس را به حداقل برسانید. گاهی اوقات، یک زن هیچ کاری نمی‌تواند برای جلوگیری از پره‌اکلامپسی انجام دهد. بنابراین مهم است که در رابطه با علائم پره‌اکلامپسی، آموزش ببینید. تا در صورت مبتلا شدن به آن، در اسرع وقت اقدام کنید.
