مقدمه
در این مطلب قصد داریم، انواع اختلالات روانی پس از زایمان را همراه با علائم، میزان رایج بودن و نحوه درمانشان به شما معرفی کنیم. پس از زایمان ممکن است 3 نوع اختلال روانی برای مادر تازه زایمان کرده، پیش آید. زیرا زایمان از نظر احساسی، یک فرآیند بزرگ است که مادران در یک لحظه تجربه می‌کنند. افسردگی پس از زایمان، اضطراب پس از زایمان و گرفتگی خلق پس از زایمان از جمله این اختلالات هستند. هر کدام از این بیماری‌ها، به نوبه خود، مشکلاتی را برای مادر ایجاد می‌کنند. برای مثال افسردگی می‌تواند باعث کمبود خواب بعد از زایمان شود. همچنین از هر 7 زنی که به تازگی زایمان کرده‌اند، برای یکی از آن‌ها، این اختلالات بوجود می‌آید. ما از یک روان‌شناس به نام آریل دالفن (Ariel Dalfen) از کانادا، کمک گرفتیم تا تمام این موارد را برای شما توضیح دهد.
گرفتگی خلق پس از زایمان (baby blues)
به احساس غمگین بودنی که مادر، بعد از تولد نوزاد خود تجربه می‌کند، گرفتگی خلق پس از زایمان (baby blues) می‌گویند. برای 80 درصد مادران، گرفتگی خلق پس از زایمان، رخ می‌دهد.
علائم
- احساس نگرانی
- غم
- بدخلقی
- خستگی
- تحریک‌پذیری
علائمی که نام برده شد، ممکن است در چند هفته اول پس از زایمان، در مادر ایجاد شود. این علائم از علائم گرفتگی خلق پس از زایمان است و ممکن است تا سه هفته ادامه داشته باشد. روانشناسان معتقدند برای تشخیص تفاوت بین گرفتگی خلق پس از زایمان و افسردگی پس از زایمان باید به زمان و شدت علائم دقت کنید. اگر علائم بیش از سه هفته طول بکشد و توانایی مادر را در مراقبت از کودک تحت تاثیر قرار دهد، می‌تواند نشانه‌هایی از افسردگی پس از زایمان باشد.
میزان رایج بودن
اکثر مادران این پدیده را تجربه می‌کنند، به طوری که از هر 5 مادر 4 مادر این پدیده را تجربه می‌کنند، یعنی حدود 80 درصد آن‌ها.
درمان
مادرانی که علائم گرفتگی خلق پس از زایمان دارند برای درمان نیاز به استراحت، اطمینان خاطر و حمایت دارند.
افسردگی پس از زایمان (postpartum depression)
علائم
- از دست دادن لذت
- عدم علاقه به فعالیت‌های روزانه
- انرژی کم یا خستگی مداوم
- آشفتگی
- احساس گناه یا بی‌ارزشی
- از دست دادن قدرت تمرکز
- قدرت تصمیم‌گیری ضعیف
- تغییر ساعت خواب
- کم شدن اشتها
- عصبانیت
- احساس غرق شدن
- فکر آسیب رساندن به خود
علائم نام برده شده، از علائم افسردگی پس از زایمان هستند. این علائم می‌توانند تا یک سال پس از زایمان ادامه‌دار باشند. زنانی که سابقه دعوا در خانواده را دارند و یا زنانی که از حمایت اجتماعی قوی برخوردار نیستند و همچنین زنانی که تغییرات عمده را هم‌زمان با زایمان تجربه می‌کنند، بیشتر در معرض خطر افسردگی پس از زایمان قرار دارند.
میزان رایج بودن
با شرایطی که در دنیای امروزی وجود دارد و مشکلات فراوانی که در زندگی‌ها وجود دارد متاسفانه بین 10 تا 16 درصد مادران به افسردگی پس از زایمان مبتلا می‌شوند.
درمان
مدیتیشن، درمان دارویی یا ترکیبی از هر دوی آن‌ها برای درمان افسردگی پس از زایمان استفاده می‌شود.
اضطراب پس از زایمان (postpartum anxiety)
علائم
- نگرانی بیش از حد
- داشتن احساس اینکه یک اتفاق بد می‌افتد
- پرش افکار
- تغییرات در خواب و اشتها
- گوش به زنگ بودن در محافظت از کودک
از جمله این عوامل هستند. اضطراب پس از زایمان یک اصطلاح عمومی است که شامل چندین شرایط مختلف می‌شود. اضطراب پس از زایمان یک احساس ترس و هراسی را به مدت 15 الی 20 دقیقه در مادران ایجاد می‌کند و پس از 30 دقیقه از شدت اضطراب کاسته خواهد شد. اضطراب ایجاد شده پس از زایمان به خاطر افکار سرزده و تصاویر ذهنی مربوط به کودک است. اضطراب پس از زایمان برای مادرانی که زایمان آسیب‌پذیری داشتند، بسیار شدید است. به طوری که اضطراب پس از زایمان باعث از بین رفتن هوشیاری مادران می‌شود.
میزان رایج بودن
به خاطر شرایط روحی آسیب‌پذیر پس از زایمان، متاسفانه 17 درصد از مادران، اضطراب پس از زایمان در آن‌ها ایجاد می‌شود. این اضطراب می‌تواند برای برخی از مادران بسیار زیاد باشد و از حالت طبیعی خود خارج شود.
درمان
اضطراب‌های شدید توسط دارو کنترل می‌شود. اما در برخی از موارد ترس از زایمان، اضطراب کمی را در مادران ایجاد می‌کند. درمان اضطراب پس از زایمان به صورت مشاوره‌های گفتاری برطرف می‌شود و نیازی به تجویز دارو ندارد.
جمع بندی
زایمان مادران یکی از دشوارترین حالات روحی را برای مادران رقم می‌زند. به همین خاطر امکان دارد انواع اختلالات روانی پس از زایمان مانند افسردگی پس از زایمان، اضطراب و گرفتگی خلق پس از زایمان در مادران تشکیل شود. در این مقاله به بررسی علائم و راه‌های درمانی این سه مورد پرداختیم. امیدوارم این مقاله برای شما مفید باشد. اگر تجربه‌ای مشابه دارید، یا سوال و نظری دارید، در قسمت کامنت‌ها، با ما در میان بگذارید.
