مقدمه

تشخیص به موقع اوتیسم و مداخله‌ی زودهنگام، کمک زیادی به کودکان مبتلا به اوتیسم می‌کند. به همین دلیل بسیاری از والدین به دنبال روش‌های تشخیص این نوع اختلال هستند. روش‌های مختلفی برای تشخیص اوتیسم وجود دارد. شاید والدین در مورد همه‌ی این روش‌ها اطلاعات نداشته باشند. به همین دلیل این مقاله به توضیح در مورد یک تکنیک جدید برای تشخیص اوتیسم پرداخته است. شاید تعجب کنید، اما یک روش تشخیص اوتیسم با نوع نگاه کودک وجود دارد، که در این مقاله به آن پرداخته شده است.
نوع نگاه کودک نوپا به صورت شما می‌تواند نشانه اولیه اوتیسم باشد. تکنیک جدیدی وجود دارد که الگوهای نگاه کودکان را تحلیل می‌کند و ممکن است به پزشکان کمک کند، تا سریع‌تر و با دقت اوتیسم را تشخیص دهند.

سردرگمی والدین

تصور کنید پسر شما تامی (Tommy) در آستانه دوسالگی است. او پسر بچه‌ای خجالتی و شیرین است. اما ممکن است رفتارهایی غیرقابل پیش‌بینی داشته باشد. او بدترین، بدخلقی‌ها را دارد. گاهی اوقات به مدت یک ساعت گریه می‌کند و فریاد می‌زند. ممکن است حتی این عصبانیت همراه با ضربه زدن به دیگران نیز باشد. کوچک‌ترین تغییر در کارهای روزمره‌اش، او را می‌تواند سردرگم و گیج کند.

کودک - مادر - اوتیسم - حمایت
کودک – مادر – اوتیسم – حمایت

آیا او یک کودک لجباز و اخموی دوساله است؟ آیا باید کمی به تامی فرصت داد، تا از این مرحله خارج شود؟ یا آیا این علائم اختلال طیف اوتیسم (ASD) است؟ این نوع اختلال یک اختلال عصبی تکاملی است، که حدود دو درصد از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. که تقریباً معادل یک یا دو کودک در یک اتوبوس پر مدرسه است. چگونه متوجه این اختلال خواهید شد؟

والدین می‌توانند برای آشنایی بیشتر با اختلال طیف اوتیسم و نحوه‌ی تشخیص آن مقاله‌ی تشخیص اوتیسم در کودکان را مطالعه کنند.

یک گروه تحقیقاتی در گروه ریاضیات کاربردی در دانشگاه واترلو، یک روش جدید تشخیص اختلال طیف اوتیسم را ایجاد کرده است، که الگوهای مختلف چشم را از یکدیگر متمایز می‌کند تا به پزشکان کمک کند، سریع‌تر و با دقت بیشتری ASD را در کودکان تشخیص دهند.

تشخیص زودرس

 ما این کار انجام داده‌ایم، به این دلیل که تشخیص و شروع درمان زودرس، به میزان زیادی می‌تواند به کودک کمک کند. مطالعات نشان داده است، که مداخلات انجام شده قبل از چهارسالگی با پیشرفت چشمگیری در شناخت، زبان و رفتار سازگارانه همراه بوده است. به همین ترتیب، محققان پیاده‌سازی مداخلات اولیه در اختلال طیف اوتیسم را با بهبود مهارت‌های زندگی روزمره و رفتار اجتماعی مرتبط دانسته‌اند.

علاوه بر تشخیص زودرس اوتیسم، تحقیقات دیگری نیز در زمینه‌ی پیش‌بینی اوتیسم انجام شده است. توضیح کامل این روش در مقاله‌ی پیش بینی اوتیسم با آزمایش آورده شده است. والدین می‌توانند با مراجعه به این مقاله اطلاعات جالب و مفیدی را کسب کنند.

اما تشخیص دیرهنگام با افزایش استرس والدین همراه است و مداخله‌ی زودهنگام را به تعویق می‌اندازد، که این کسب نتایج مثبت با گذشت زمان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در زمینه‌ی تشخیص زودرس اوتیسم می‌توانید مقاله‌ی تشخیص اوتیسم در 6 ماهگی را مطالعه کنید.

کودک - نگاه - مادر - آغوش - اوتیسم
کودک – نگاه – مادر – آغوش – اوتیسم

مداخلات فعلی ASD

علائم اختلال اوتیسم به طور معمول در دو سال اول زندگی ظاهر می‌شوند. همچنین توانایی کودک در عملکرد اجتماعی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. درمان‌های فعلی متفاوت هستند، اما با این حال بیشتر مداخلات بر مدیریت رفتار و بهبود مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی متمرکز است.
کودک در سنین پایین‌تر ظرفیت تغییر بالایی دارد و منعطف‌تر است. به همین دلیل اگر تشخیص و مداخله در اوایل زندگی انجام شود، می‌توان بهترین نتایج را بدست آورد.

ارزیابی

ارزیابی اختلال اوتیسم شامل یک معاینه پزشکی و عصبی است. همچنین شامل یک پرسشنامه جامع و کامل درباره‌ی سوابق خانوادگی کودک و رفتار و رشد او یا ارزیابی توسط یک روانشناس است. متأسفانه این رویکردهای تشخیصی مورد استقبال و علاقه‌ی یک کودک قرار نمی‌گیرند. به عبارت دیگر کودکان بسیار سخت با این روش‌های تشخیص ارتباط برقرار می‌کنند. علاوه بر این، این روش‌های تشخیص می‌توانند هزینه‌ی زیادی داشته باشند. می‌توان تصور کرد، که برای کودکان اینکه فقط به چیزی مانند چهره‌ی متحرک یک سگ نگاه کنند، بسیار ساده‌تر از زمانی است که به سؤالات یک پرسشنامه پاسخ دهند یا توسط یک روانشناس ارزیابی شوند.

کودک -  پزشک - مادر - معاینه - اوتیسم
کودک – پزشک – مادر – معاینه – اوتیسم

ریاضیات

ممکن است تعجب کنید که ریاضیدانان با تشخیص اوتیسم چه ارتباطی دارند؟
این در واقع نمونه‌ای از تحقیقات میان رشته‌ای است، که یک گروه تحقیقاتی در گروه ریاضیات کاربردی در دانشگاه واترلو در آن فعالیت می‌کند. آن‌ها برای درک زیست‌شناسی و پزشکی از ریاضیات به عنوان میکروسکوپ (ذره‌بین) استفاده می‌کنند. این گروه مدل‌های رایانه‌ای را برای شبیه‌سازی اثرات داروهای مختلف ساخته‌اند. همچنین از روش‌های ریاضی برای تجزیه و تحلیل داده‌‌های بالینی استفاده می‌کنند. علاوه بر این آن‌ها معتقدند، که ریاضیات می‌تواند بین رفتارهای کودکان مبتلا به ASD و سایر کودکان که neurotypical هستند، تفاوت قائل شود.
neurotypical، نوعی گرایش از اوتیسم است، که به طور گسترده در جامعه اوتیسم به عنوان برچسب افرادی که بدون نقص رشد متولد می‌شوند، استفاده می‌شود.

این گروه می‌دانند، که افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم از لحاظ بصری متفاوت از افراد neurotypical، چهره‌ی یک شخص را کاوش و اسکن می‌کنند. در توسعه تکنیک جدید برای تشخیص الگوهای نگاه، آن‌ها 40 کودک را که عمدتاً کودک چهار یا پنج ساله هستند، را ارزیابی کردند. حدود نیمی از این کودکان neurotypical هستند و سایر کودکان دارای اختلال اوتیسم هستند. به هر یک از شرکت کنندگان 44 عکس از چهره‌های موجود در یک صفحه (پرده‌ی نمایش)، یکپارچه شده در یک سیستم ردیابی چشم (eye-tracking)، نشان داده شد.

دستگاه مادون قرمز مکان‌های محرکی را که هر کودک از طریق انتشار و انعکاس موج از عنبیه در آن نگاه می‌کند، تفسیر و شناسایی می‌کند.

نگاه کودکان اوتیسمی
نگاه کودکان اوتیسمی

الگوهای حرکت چشم

تصاویر به هفت قسمت اصلی تقسیم شده است، که در آن شرکت‌کنندگان نگاه خود را متمرکز کردند. این هفت قسمت شامل زیر چشم راست، چشم راست، زیر چشم چپ، چشم چپ، بینی، دهان و سایر قسمت‌های صفحه (پرده‌ی نمایش) است. ما از چهار مفهوم مختلف از تجزیه و تحلیل شبکه برای ارزیابی میزان اهمیت و توجه کودکان بر روی ویژگی‌های قرار داده شده، استفاده کردیم.

ما نه تنها می‌خواستیم بدانیم که شرکت‌کنندگان چه مدت زمان را به تماشای هر ویژگی اختصاص می‌دهند، بلکه می‌خواهیم بدانیم که چگونه چشم‌های خود را حرکت داده و چهره‌ها را اسکن می‌کنند.

به عنوان مثال، محققان می‌دانند که هنگام نگاه کردن به صورت یک فرد، یک کودک neurotypical بیشتر بر روی چشم‌ها تمرکز می‌کند در حالی که کودک مبتلا به ASD بیشتر بر روی دهان تمرکز می‌کند. علاوه بر این، یک کودک مبتلا به اختلال اوتیسم صورت را متفاوت اسکن می‌کند. به عنوان مثال، در موقعیتی که تمرکز خود را از چشم شخص به چانه او منتقل می‌کنید، یک کودک neurotypical معمولاً چشم‌های خود را سریع‌تر و از طریق مسیری متفاوت از کودک مبتلا به ASD، حرکت می‌دهد.

روند تشخیص باب میل کودک (Child-friendly)

در حال حاضر امکان درخواست چنین آزمایشی در یک مطب پزشکی وجود ندارد. امیدواریم که این تحقیق در نهایت باعث شود که استرس فرآیند تشخیص برای کودکان کمتر شود.

کودک - چشم  - اوتیسم - تشخیص - معاینه
کودک – چشم – اوتیسم – تشخیص – معاینه

برای استفاده از این فناوری به یک ردیاب چشم مادون قرمز که به ‌صورت تجاری در دسترس است، احتیاج دارید. همچنین به تکنیک تحلیل شبکه‌ای که ما ایجاد کردیم، نیز نیاز دارید. ما در این تکنیک، الگوریتم‌ها را توضیح داده‌ایم. بنابراین هر توسعه دهنده‌ی نرم‌افزار که بخواهد، از دید نظری می‌تواند آن‌ها را پیاده‌سازی کند.

سخن آخر

همانطور که گفته شد، تشخیص زودرس و مداخله‌ی زودهنگام یک کمک بسیار بزرگ برای این دسته از کودکان است. تشخیص زودرس و مداخله‌ی زودهنگام باعث بهبود کیفیت زندگی و استقلال بیشتر این دسته از کودکان در دراز مدت می‌شود.
بنابراین ما امیدواریم با برطرف کردن برخی از موانع تشخیص به موقع، بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم بتوانند مداخله‌ی زودهنگام را انجام دهند.