در این مطلب می‌خواهیم در رابطه با نحوه تشخیص فاصله زمانی ایده آل بین به دنیا آمدن بچه‌ها و تعیین بهترین زمان برای تلاش برای به دنیا آوردن بچه دوم صحبت کنیم. اگر به دنبال پیدا کردن فاصله زمانی مناسب بین دو بارداری هستید، این مطلب را همراه ما باشید.
تجربه یک مادر
خواهر من همیشه زندگیش را طبق برنامه پیش برده است. او پس از به دنیا آوردن اولین پسرش، همه چیز را دقیقاً زمان‌بندی کرد تا سه سال فاصله سنی بین او و فرزند دومش وجود داشته باشد. سپس او این کار را دوباره بین بچه دوم و بچه سوم خود انجام داد. او این ایده را دوست داشت که فرزندانش از نظر سنی به اندازه کافی به هم نزدیک باشند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، اما نه آنقدر نزدیک که برای جلب توجه والدین خود، با یکدیگر رقابت کنند.
او خوش شانس بود: بدن و شرایط زندگی او با او همکاری کردند و نقشه او دقیقاً همانطور که امیدوار بود انجام شد. اما همه چیز هم ساده نبود: خواهرم برای بهبودی از بیماری‌های صبحگاهی به زمان نیاز داشت. سزارین برای فرزند میانی بریچ او، کار را برای او سخت کرد. و همچنین آسیب لگنی ناشی از حمل و زایمان فرزند کوچک ۶ کیلویی او، او را برای هفته‌ها بی‌حرکت کرد و چندین ماه دیگر طول کشید تا بهبود یابد.
برنامه ریزی برای به دنیا آوردن فرزند دوم می‌تواند معادله‌ای پیچیده باشد که در آن امیدها، رویاها، سلامتی و عمل گرایی، همه با در هم آمیخته‌اند. ما در اینجا برخی از سؤالات مهم را که باید قبل از اقدام برای باردار شدن مجدداً به آن فکر کنید، پاسخ می‌دهیم.
فاصله زمانی مناسب بین دو بارداری برای پیوند خواهر و برادری چه فاصله‌ای است؟
همه ما خواهر و برادرهایی را با فاصله سنی بسیار کم یا بسیار زیاد می‌شناسیم که پیوندهای ناگسستنی با یکدیگر ایجاد کردند. و همچنین خواهران و برادران با فاصله سنی نزدیک را می‌شناسیم که نمی‌توانند یکدیگر را تحمل کنند.
تجارب دوران کودکی شما احتمالاً در تصمیم شما مؤثر خواهند بود. مورگان چارلز، مادر دو فرزند در تورنتو، می‌گوید: «من و برادرم، شش سال از هم فاصله داشتیم و این یک فاصله سنی زیاد بود. بنابراین، زمانی که اولین فرزندم را به دنیا آوردم، پس از یک سال شروع به تلاش برای باردار شدن بچه دوم کردم. می‌خواستم فرزندارم از نظر سنی نسبتاً نزدیک به هم باشند، زیرا نمی‌خواستم به مشکلاتی که من و برادرم داشتیم، بربخورند.
شاید هم شما تصمیم بگیرید که برای بچه دوم تلاش کنید، زیرا فرزند اول شما در حال التماس برای یک خواهر یا برادر است. این همان اتفاقی است که برای مادر دو فرزند دیگر، نی نو ونگ، که در جزیره فوگو زندگی می‌کند، افتاد. او می‌گوید: “من بچه‌دار شدن را به تعویق انداختم، زیرا آنقدر از وقت گذرانی با بچه اولم لذت می‌بردم که نمی‌خواستم فرزند دیگری داشته باشم. همچنین یک فرزند دیگر نیاز به عشق، توجه، زمان و پول بیشتر داشت. از طرفی، من بصورت تمام وقت کار می‌کردم، بنابراین نمی‌توانستم خودم را با دو کودک نوپا در خانه تصور کنم.”
زمانی که دخترش حدوداً به چهار سالگی رسید، شروع به درخواست خواهر یا برادر کرد. بنابراین نظر مادرش تغییر کرد. همچنین او از دوستانش که تک فرزند بزرگ شدند می‌شنید که گاهی اوقات احساس تنهایی می‌کردند.
وونگ دوباره شروع به تلاش کرد و می‌گوید این یک تصمیم عالی برای همه بود. دختر بزرگم پنج سال و سه ماه از فرزند کوچکم بزرگتر است. آن‌ها در دوران کودکی دائم با هم دعوا می‌کردند، اما اکنون خواهران بسیار صمیمی هستند.
نتیجه
واقعاً هیچ فاصله سنی جادویی وجود ندارد که برای همه خانواده‌ها کارساز باشد. در برنامه ریزی برای نوزاد دوم، مهم است که با آنچه احساس می‌کنیم مناسب است و با شرایط فردی ما سازگار است، پیش برویم.
آن داگلاس، نویسنده مجموعه‌های والدین شاد، بچه‌های شاد است. او می‌گوید اگر نوزاد دیگری را به فرزندانتان اضافه کنید، باید از خود بپرسید که آیا می‌توانید برای نوزاد جدیدتان والدین خوبی باشید. سپس با توجه به پاسخ این سوال، فاصله زمانی مناسب بین دو بارداری را برای خودتان شخصی سازی کنید.
چه مدت بعد از زایمان می‌توانید باردار شوید؟ آیا حتی اگر در حال شیردهی باشید این امکان وجود دارد؟
اگر به فرزندتان شیر خودتان را ندهید، بین شش هفته تا سه ماه پس از زایمان، دوباره تخمک‌گذاری شما شروع می‌شود.
روبرتا مکنزی، متخصص زنان و زایمان در تورنتو می‌باشد. او می‌گوید: “اما اگر به طور انحصاری به فرزندتان فقط شیر خودتان را می‌دهید، ممکن است تا شش ماه بعد تخمک‌گذاری را شروع نکنید؛ یا حتی بیشتر از شش ماه.”
مکنزی می‌گوید حتی اگر از زمان زایمان تاکنون پریود نشده‌اید، به این معنی نیست که نمی‌توانید باردار شوید. این به این دلیل است که بسیاری از زنان در واقع قبل از اولین قاعدگی خود تخمک‌گذاری می‌کنند. اگر حداقل هر چهار ساعت یکبار به نوزادتان شیر می‌دهید و هیچ مکملی و شیر خشکی به او نمی‌دهید، احتمال تخمک‌گذاری شما بسیار کم است. اما به محض اینکه شیر خشک یا مواد جامد به نوزاد معرفی شوند، یا اگر فقط شب‌ها یا فقط چند بار در روز به او از شیر خودتان می‌دهید، ممکن است تخمک‌گذاری شما شروع شده باشد و قاعدگی‌تان در شرف بازگشت باشد.
نکات اصلی: اگر قصد دارید رابطه جنسی داشته باشید، اما قصد باردار شدن ندارید، از ابزار کنترل بارداری استفاده کنید! اما اگر می‌خواهید سریع باردار شوید، باید بدانید که اگر به شیردهی طولانی مدت و مکرر ادامه دهید، باردار شدن برای شما بسیار سخت‌تر خواهد بود. مکنزی می‌گوید: “گاهی اوقات مجبور می‌شوید شیر ندادن به بچه‌تان را انتخاب کنید، زیرا با شیردهی مکرر، تخمک‌گذاری شما احتمالاً به عقب رانده می‌شود.”
خطرات باردار شدن خیلی سریع چیست؟
سازمان بهداشت جهانی توصیه می‌کند بین زایمان و باردار شدن مجدد، ۱۸ تا ۲۴ ماه صبر کنید. زیرا در اینصورت خطر مرده‌زایی، به دنیا آوردن نوزاد با وزن کم و عوارض بارداری کاهش می‌یابد. یعنی طبق گفته‌ی سازمان بهداشت جهانی، حداقل فاصله زمانی مناسب بین دو بارداری ۱۸ تا ۲۴ ماه است.
مکنزی خاطرنشان می‌کند، با این حال، او و همکارانش می‌بینند که بسیاری از والدین در یک بازه زمانی کوتاه‌تر تلاش به بچه دار شدن می‌کنند، بدون اینکه چنین مسائلی پیش بیاید.
در واقع، یک مطالعه جدید از دانشگاه کرتین، اعتبار دستورالعمل‌های WHO را در کشورهای با درآمد بالاتر به چالش می‌کشد. دکتر Gizachew Tessema (گیزاچو تسما)، محقق اصلی این مطالعه، استدلال می‌کند که WHO توصیه‌های خود را بر اساس شواهد محدود از کشورهای دارای منابع محدود استوار کرده است.
تیم او مطالعه بزرگ‌تری را انجام داده است که بر پیامدهای بارداری در کشورهایی مانند ایالات متحده، نروژ و استرالیا متمرکز بود. و یافته‌ها کاملاً متفاوت به نظر می‌رسید. او می‌گوید: “ما تقریباً ۳ میلیون تولد از ۱.۲ میلیون زن با حداقل سه فرزند را مقایسه کردیم و خطر را کشف کردیم. پیامدهای نامطلوب زایمان در نوزادان به دنیا آمده بعد از فاصله زمانی کمتر از شش ماه بین دو بارداری، بیشتر از نوزاد بعدی متولد شده پس از یک فاصله ۱۸ تا ۲۳ ماهه نبود.”
مکنزی توصیه می‌کند در صورت داشتن سابقه زایمان زودرس یا سقط جنین، فاصله ۱۸ تا ۲۴ ماهه بین بارداری‌ها را برنامه ریزی کنید. اما اگر از سلامت خوبی برخوردار هستید و با عوامل خطر قابل توجهی زندگی نمی‌کنید، او می‌گوید که شش ماه معمولاً کافی است. او می‌گوید: “البته این مهم است که قبل از باردار شدن مجدد، از سلامت جسمی و روحی خود مطمئن شوید.”
اما چگونه می‌توان فهمید که از نظر جسمی و روحی آماده باردار شدن مجدد هستید؟
بارداری (و تربیت انسان‌های کوچک) سخت است، بنابراین شما باید قبل از بچه دار شدن در بهترین حالت سلامتی ممکن باشید. شرایطی مانند دیابت حاملگی، فشار خون بالا و افزایش وزن قابل توجه یا آسیب‌های ناشی از زایمان در آخرین بارداری، می‌تواند والدین و نوزاد را در معرض خطر قرار دهد.
مکنزی می‌گوید: “همه این موارد را می‌توانید و باید در فاصله بین دو بارداری بررسی کنید.”
این متخصص زنان خاطرنشان می‌کند که بهینه‌سازی سلامت روان به اندازه‌ی بهینه‌سازی سلامت جسم مهم است. او می‌گوید: “داشتن دو فرزند خردسال می‌تواند خسته‌کننده باشد. و اگر زنی مشکلات روانی داشته باشد، کمبود خوابی که داشتن دو بچه‌ی خردسال باعث آن می‌شود، می‌تواند این مسائل را تشدید کند. برای هرکسی که چالش‌های سلامت روان، به ویژه افسردگی یا اضطراب پس از زایمان را تجربه کرده است، داشتن برنامه‌ای برای نحوه شناسایی و مدیریت علائم، در صورتی که در بارداری بعدی هم این مشکلات ظاهر شوند، مهم است.”
او ادامه می‌دهد: “و داشتن یک سیستم پشتیبانی قوی نیز مهم است، صرف نظر از سابقه سلامت روانی شما. به گفته داگلاس، هر پدر و مادری باید قبل از اینکه تعداد اعضای خانواده خود را افزایش دهند، ببیند چه منابعی در دسترس آن‌ها خواهد بود. من فقط در مورد مسائل مالی صحبت نمی‌کنم، بلکه در مورد اینکه چقدر می‌توانید روی کمک و حمایت افراد دیگر حساب کنید، صحبت می‌کنم. زیرا با بزرگ شدن خانواده، نیاز شما به کمک نیز بیشتر می‌شود.”
چه مدت بعد از سزارین می‌توان باردار شد؟
اگر سزارین کرده‌اید، زمانی که باید قبل از اقدام برای باردار شدن مجدد صبر کنید تا حدی به این بستگی دارد که آیا می‌خواهید برای دفعه بعد برای زایمان طبیعی تلاش کنید یا خیر. مکنزی می‌گوید: “زایمان واژینال موفق معمولاً در مقایسه با سزارین خطر کمتری برای مادر و نوزاد دارد. بسیاری از زنانی که قبلاً سزارین داشته‌اند، دوست دارند دفعه بعد برای زایمان طبیعی تلاش کنند. اما ما می‌دانیم که در اینصورت خطر پارگی رحم وجود دارد. پارگی رحم نیز می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد. اگر زمان بین دو زایمان کوتاه‌تر باشد، این خطر افزایش می‌یابد.”
او ادامه می‌دهد: “توصیه ما به هر زنی که می‌خواهد در بارداری بعدی، زایمان طبیعی داشته باشد، برنامه‌ریزی برای این است که دو زایمان حداقل ۱۸ ماه از هم فاصله داشته باشند.”
خطر پارگی رحم کم است، اما واقعی است و می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد. با این حال، مکنزی اضافه می‌کند که تا زمانی که هیچ منعی برای تست زایمان نداشته باشید، با توجه به پایین بودن میزان عوارض مادری و نوزادی، تشویق به انجام این کار می‌شوید.
پیشنهاد می‌کنیم مطلب راهکارهایی برای بهبودی و مراقبت پس از زایمان به روش سزارین را مطالعه کنید.
اگر فرزند اول شما یک بیماری یا ناتوانی داشته باشد چه؟
مکنزی می‌گوید که اگر فرزند اول نیازهای ویژه‌ای داشته باشد، بر فاصله دو بارداری که او همیشه توصیه می‌کند، تأثیری نمی‌گذارد، اما ملاحظات و اقدامات مهمی باید قبل از باردار شدن مجدد انجام شود.
بسته به ماهیت وضعیت فرزند اول، والدین ممکن است بخواهند قبل از تلاش برای داشتن فرزند دوم، مشاوره ژنتیکی انجام دهند. مکنزی می‌افزاید: «و ما همچنین می‌خواهیم مطمئن شویم که اگر فرزند اول نقص لوله عصبی دارد، مادر قبل از تلاش برای بچه‌دار شدن، دوز کافی اسید فولیک را برای مدت طولانی مصرف می‌کند.»
در نهایت، مهم است که در مورد سطوح انرژی واقع بین باشید. اگر فرزند اول شما به مراقبت‌های اضافی، قرار ملاقات‌های تخصصی و درمان‌های زیادی نیاز دارد، یا اگر به طور مکرر در طول شب از خواب بیدار می‌شود، احتمالاً گاهی اوقات انرژی‌تان ته می‌کشد.
داشتن حمایت‌های بیشتر و مراقبت از کودک قبل از تلاش برای باردار شدن مجدد، یا منتظر ماندن تا زمانی که فرزند اول شما به سطح بالاتری از استقلال برسد یا مدرسه را شروع کند، برای شما خیلی بهتر خواهد بود.
سن مادر در فاصله زمانی مناسب بین دو بارداری چه تاثیری دارد؟
مکنزی می‌گوید: “با افزایش سن، باروری کاهش می‌یابد، و پس از ۳۵ سالگی، کاهش بسیار شدیدی رخ می‌دهد. فکر می‌کنم بیشتر زنان متوجه نمی‌شوند که چقدر این میزان کاهش، قابل توجه است. او همچنین به نرخ بالای سقط جنین برای زنانی که در اواخر دهه ۳۰ زندگی خود یا در سن‌های بالاتر از آن تلاش می‌کنند که باردار شوند، اشاره می‌کند.”
وی ادامه می‌دهد: “توصیه من برای یک زن بالای ۳۵ سال هنوز این است که از شش ماه اول که خطر زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد برای سن حاملگی وجود دارد اجتناب کنند. اما فراتر از آن، نمی‌دانم که به او بگویم بیشتر صبر کند یا نه. شما شاید واقعاً نمی‌خواهید این فرصت را از دست بدهید و دوست دارید که دوباره بچه دار شوید.”
