مقدمه
دوران بارداری همواره برای مادران همراه با چالش‌ها و مشکلاتی است. حال در این وضعیت اگر مادر بیمار شود، شرایط سخت‌تر و پیچیده‌تر می‌شود. یکی از مواردی که ممکن است مادر با آن درگیر شود، سرماخوردگی و یا آنفولانزا است. سرماخوردگی و آنفولانزا در دوران بارداری بدترین حالت است. در این شرایط مادران در مورد روش‌های درمان و داروهای مصرفی دچار تردید و اضطراب می‌شوند. به همین دلیل ما برای کمک به مادران عزیز در این مطلب به توضیح در مورد درمان سرماخوردگی و آنفولانزا در دوران بارداری پرداخته‌ایم.
با ما همراه باشید تا اطلاعات مفیدی را در این زمینه دریافت کنید.
محدودیت‌ها
دوران بارداری همواره برای مادران به دلیل حفظ سلامت مادر و جنین همراه با محدودیت‌هایی است. این محدودیت‌ها در تغذیه، داروهای مصرفی و … وجود دارد. بنابراین، وقتی مادر دچار سرماخوردگی یا آنفولانزا می‌شود، در مورد روش درمان محدودیت‌هایی دارد.
در مورد داروهای سرماخوردگی چه محدودیت‌هایی وجود دارد؟ زمانی که مادر وضعیت خوبی ندارد، چه باید کرد؟ آیا محدودیت خاصی در این مورد وجود دارد؟
تزریق واکسن
قبل از هر چیزی در مورد درمان باید بگوییم که پیشگیری بهتر از درمان است. برای پیشگیری از بیماری‌های مختلف روش‌های متفاوتی وجود دارد. به عنوان مثال تزریق واکسن یکی از این موارد است. بنابراین، در ابتدا به جای توضیح در مورد درمان بیماری‌هایی مثل آنفولانزا، در مورد روش پیشگیری از ابتلا به آن‌ها صحبت شده است. اولین موردی که برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری‌ها مادر می‌تواند انجام بدهد، تزریق واکسن است. بنابراین، اکیدا توصیه می‌شود که زنان باردار واکسن آنفولانزا را تزریق کنند.
آنفولانزا
آنفولانزا یک بیماری تنفسی شدید است که باعث تب، سرفه و احتقان می‌شود. در واقع باید بگوییم که بیماریی نیست که بتوانید از آن غفلت کنید و راحت از کنار آن بگذرید. توجه کنید که نباید آنفولانزا را با گاستروانتریت (آنفلوآنزای معده) اشتباه بگیرید.
لورا مگی (Laura Magee) متخصص زنان و زایمان است. وی در این مورد می‌گوید: “زنان باردار و مبتلا به آنفولانزا در معرض خطر عوارض جدی هستند.”
عوارض
از جمله‌ی این عوارض جدی می‌توان به ذات‌الریه، نارسایی کلیه، تورم مغز، زایمان زودرس و حتی مرگ اشاره کرد. با فهمیدن این مطالب شاید مادران دچار اضطراب شوند، اما باید بگوییم در کنار این موارد، شما می‌توانید برای پیشگیری از ابتلا به بیماری واکسن تزریق کنید. چرا که تزریق واکسن در طول بارداری بیخطر است. با این حال توجه کنید زمانی که درخواست تزریق واکسن می‌دهید مطمئن شوید که از ویروس غیر فعال ساخته شده باشد. چرا که واکسن اسپری بینی (nasal-spray) برای زنان باردار توصیه نمی‌شود. در واقع این نوع واکسن از یک ویروس زنده ساخته شده است. بنابراین، به همین دلیل برای زنان باردار توصیه نمی‌شود.
پیشگیری از بیماری
جلوگیری از بیمار شدن ممکن است اجتناب‌ناپذیر باشد. به عنوان مثال، شرایطی را تصور کنید که در داخل آسانسور هستید و همکار بیمار شما به سمت شما عطسه می‌کند. بنابراین، از در معرض بیمار شدن نمی‌توان اجتناب کرد.
با وجود همه‌ی این موارد، می‌توانید اقداماتی را برای محافظت از خود انجام بدهید. از جمله‌ی این موارد می‌توان به داشتن استراحت کافی و شستن مکرر دست‌ها در طی روز اشاره کرد. همچنین سعی کنید از محیطی که فرد مبتلایی حضور دارد فاصله بگیرید. به عنوان مثال، اگر در اتاق محل کار شما یک فرد یا چندین نفر مبتلا به بیماری هستند و شما دائما با آن‌ها در تماس هستید، سعی کنید در آن اتاق نباشید. در این شرایط می‌توانید در مورد اینکه کارهای خود از راه دور و در خانه انجام بدهید با رئیس خود صحبت کنید.
داشتن اطلاعات
داشتن اطلاعات در مورد هر مسئله‌ای می‌تواند برای شما کمک‌کننده باشد. بنابراین سعی کنید در مورد بیماری که دارید بدانید. در واقع این به معنای این است که توجه کنید که هر عطسه و سردردی لزوما دال بر ابتلای شما به آنفولانزا نیست. چرا که شاید شما سرماخورده باشید. بنابراین بهتر است بدانید علائمی که دارید برای چه بیماری است.
تفاوت در علائم
سرماخوردگی یک بیماری تنفسی خفیف است و علائم به تدریج ظاهر می‌شود. از جمله‌ی علائم سرماخوردگی می‌توان به سرفه، گلودرد و احتقان اشاره کرد.
در آنفولانزا علائم بیماری کاملا ناگهانی ظاهر می‌شوند. از جمله‌ی علائم این بیماری می‌توان به گلودرد، از دست دادن اشتها، تب، احتقان، سرفه و درد اشاره کرد. همچنین ممکن است برای سه یا چهار روز تب شدید و برای چند هفته خستگی مفرط داشته باشید. در مقابل، تب و خستگی شدید در سرماخوردگی کمتر رایج است.
کودکان مبتلا به آنفولانزا ممکن است حالت تهوع، استفراغ و اسهال را تجربه کنند، اما این علائم در بزرگسالان نادر است. اگر انواع مشکلات گوارشی ناخوشایندی را دارید، به احتمال زیاد به “آنفولانزای معده” مبتلا هستید. این بیماری توسط ویروس‌های مربوط به بیماری آنفولانزا ایجاد نمی‌شود در واقع با ویروس‌ها یا باکتری‌های دیگر ایجاد می‌شود.
مراجعه به پزشک
بیشتر سرماخوردگی‌ها هیچ خطری برای جنین در رحم مادر ندارند. این در حالی است که آنفولانزا باید جدی‌تر گرفته شود. ابیگیل کوربین (Abigail Corbin)، ماما در این مورد می‌گوید، زنان باردار زمانی که بیش از دو روز تب دارند یا بیش از حد سرفه می‌کنند باید به پزشک مراجعه کنند.
بنابراین، بهتر است در اولین فرصت حتما با پزشک خود مشورت کنید تا دقیقا بدانید که چه بیماری دارید و چگونه می‌توانید به بهترین شکل شرایط را مدیریت کنید.
اکثر افراد مبتلا به آنفولانزا فقط به صورت خفیف بیمار می‌شوند و در عرض 7 تا 10 روز احساس بهتری پیدا می‌کنند. اما اگر موردی از آنفولانزا تایید شود و به اندازه کافی در شروع آن باشد، ممکن است یک داروی ضد ویروسی مانند تامیفلو برای شما تجویز شود. این دارو طول مدت علائم آنفولانزا را کوتاه می‌کند. همچنین نشان داده شده است که مصرف این دارو در دوران بارداری بیخطر است.
داروهای بدون نسخه
داروهای بدون نسخه‌ی مناسبی را انتخاب کنید. کوربین در همین مورد می‌گوید: “بزرگ‌ترین مانع برای درمان سرماخوردگی و آنفولانزا اطلاعات نادرست است. نظریه‌‌ای وجود دارد که زنان باردار نباید از داروهای بدون نسخه استفاده کنند، بنابراین بسیاری از زنان بی‌جهت در این مورد رنج می‌برند.”
این درست است که محققان کارآزمایی‌های تصادفی و کنترل‌شده (استاندارد طلایی مطالعات علمی) را روی زنان باردار انجام نمی‌دهند. اما محققان توانسته‌اند داده‌های محکمی را از مطالعه هم‌گروهی جمع‌آوری کنند. در این نوع مطالعات سلامت صدها یا در برخی موارد هزاران بیمار در طول سالیان متمادی پیگیری و کنترل شده است.
Motherisk، یک برنامه بالینی، تحقیقاتی و آموزشی در بیمارستان SickKids است که همچنین وابسته به دانشگاه تورنتو است. این برنامه داده‌های طولانی مدت خوبی دارد که نشان می‌دهد با استفاده کوتاه مدت از بسیاری از داروهای بدون نسخه برای سرماخوردگی، احتمال خطر برای زن باردار یا کودک افزایش نمی‌یابد.
با این حال کوربین می‌گوید: “با وجود بیخطر بودن این داروهای بدون نسخه، مهم است که برچسب‌های هر مورد را به دقت بخوانید تا مطمئن شوید که فقط داروهایی را مصرف می‌کنید که برای درمان علائم خود نیاز دارید. بنابراین، وقتی در مورد مصرف داروی بدون نسخه‌ای شک دارید، از داروساز در مورد آن سوال کنید.”
درد و تب
استامینوفن مدت‌ها است که به عنوان یکی از معدود داروهای بیخطر برای مصرف در دوران بارداری در نظر گرفته می‌شد. این در حالی است که مطالعه‌ای در سال 2016 (1395 شمسی) در مجله بین المللی اپیدمیولوژی ارتباطی را بین استامینوفن و اوتیسم را نشان داد. با وجود ترسناک بودن این اطلاعات، منظور آن‌ها این نیست که زنان نباید استامیوفن مصرف کنند.
دیوید اولسون (David Olson) استاد زنان و زایمان، اطفال و فیزیولوژی در دانشگاه آلبرتا است. وی در این مورد می‌گوید: “این مطالعه یک هشدار تحت عنوان، اینکه زنان باید کاملا از مصرف استامینوفن اجتناب کنند، نیست.” در واقع مانند تمام داروها در دوران بارداری، زنان باید کمترین دوز ممکن را برای کوتاه‌ترین مدت مصرف کنند.
بنابراین می‌توان گفت به طور کلی مصرف درست استامینوفن در دوران بارداری مضر و پرخطر نیست.
ایبوپروفن
با وجود مصرف استامینوفن با رعایت برخی نکات، ایبوپروفن برای زنانی که در سه ماهه آخر بارداری خود هستند توصیه نمی‌شود. چرا که تحقیقات نشان داده است که این دارو می‌تواند سطح مایع آمنیوتیک را کاهش بدهد. همچنین این دارو می‌تواند بر رشد قلب کودک تأثیر بگذارد و شروع زایمان را به تاخیر بیندازد.
زنان باید از مصرف آسپرین در سه ماهه دوم و سوم بارداری خودداری کنند. چرا که عملکرد پلاکت‌ها را مهار می‌کند و می‌تواند خونریزی را در مادر و جنین تحریک کند.
سرفه کردن
مطالعات متعددی در مورد تأثیر داروی دکسترومتورفان، انجام شده است. این دارو برای کنترل و از بین بردن سرفه است که معمولا در داروهای سرماخوردگی بدون نسخه یافت می‌شود. نتیجه‌ی این مطالعات نشان می‌دهد که هیچ ارتباطی بین این دارو و افزایش خطر نقایص مادرزادی دیده نشده است.
عطسه کردن
هیچ یک از آنتی‌هیستامین‌های قدیمی در هنگام استفاده در هر مرحله از بارداری، احتمال بروز نقص های مادرزادی را افزایش نمی‌دهند. آنتی‌هیستامین‌های جدیدتر اغلب توسط زنان ترجیح داده می‌شوند زیرا باعث خواب‌آلودگی نمی‌شوند.
آنتی‌هیستامین‌های قدیمی شامل برومفنیرامین، کلرفنیرامین، دیفن‌هیدرامین، داکسیلامین، هیدروکسی‌زین و فنیرامین هستند. موارد جدید این دارو شامل ستیریزین، دسلوراتادین، فکسوفنادین و لوراتادین است.
Corbin در همین زمینه می‌گوید: “تحقیقات نسبتا کمتری در مورد استفاده از آن‌ها در دوران بارداری وجود دارد. اما تحقیقاتی که انجام شده است، بدون افزایش خطر نقص مادرزادی، اطمینان بخش است.”
گرفتگی بینی
برنامه‌ی بالینی Motherisk گزارش می‌دهد که ضد احتقان‌ها، مانند سودوافدرین و فنیل‌افرین، زمانی که برای چند روز، حداکثر یک هفته، مصرف شوند، ایمن در نظر گرفته می‌شوند. چندیدن مطالعه هم‌گروهی وجود دارد که در هیچ کدام در مورد افزایش خطر نقایص مادرزادی هنگام استفاده از ضد احتقان‌های خوراکی در دوران بارداری چیزی نشان نداده‌اند.
اسپری‌های بینی زمانی که تحت نظر پزشک استفاده می‌شوند نسبتا بیخطر تلقی می‌شوند. با این حال زنان باید از مصرف اسپر‌ی‌ها بیش از سه روز احتیاط کنند. چرا که استفاده طولانی مدت در واقع می‌تواند وضعیت احتقان را شدیدتر کند.
کاهش علائم
خود مسئله‌ی بارداری در حال حاضر آسیب زیادی به بدن شما وارد می‌کند، بنابراین مریض بودن می‌تواند تاثیرات نامطلوبی بر روی شما بگذارد. کوربین در این مورد می‌گوید: “استراحت و خوردن غذای مقوی از بهترین راه‌ها برای کاهش علائم و بهبودی سریع است. البته این مسئله برای همه‌ی افراد مشخص است.”
بنابراین، مهم است که به بدن خود توجه کنید و زمان بیشتری را برای تمرین مراقبت از خود اختصاص بدهید.
نوشیدنی‌های گرم زیادی بنوشید تا هیدراته بمانید و احتقان خود را کاهش دهید. مطالعه‌ای در دانشگاه کاردیف در بریتانیا نشان داد که نوشیدنی‌های گرم در مقایسه با نوشیدنی‌هایی که دمای اتاق را دارند، در کاهش آبریزش بینی، سرفه، عطسه، گلودرد، لرز و خستگی بسیار بهتر عمل می‌کنند.
