مقدمه
در مورد یادگیری در بین دختران و پسران کلیشه‌های منفی بسیاری وجود دارد. بسیاری از مشاغل که لازمه‌ی آن‌ها مهارت‌هایی مانند ریاضیات، علوم و تکنولوژی است، پسران ترجیح داده می‌شوند. این تفکیک جنسیتی نادرست و غلط از یک کلیشه‌ی منفی دال بر اینکه دختران مهارت‌های STEM که شامل علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات است، را ندارند، نشئت می‌گیرد.
حال آیا دختران توانمندی لازم برای موفقیت در مشاغل STEM را دارند؟ پاسخ این سوال مثبت است. تمامی دختران توانایی یادگیری این مهارت‌ها را دارند. تنها دلیلی که ماندع رشد دختران در این زمینه می‌شود، کلیشه‌های منفی منسوخ شده است. بنابراین جهت ارتقای آگاهی افراد در مورد این مسئله در این مطلب به توضیح در مورد رشد مهارت های STEM در دختران پرداخته‌ایم.
کلیشه‌های منفی در مورد توانایی دختران
زنان همچنان در علوم، فناوری یاتکنولوژی، مهندسی و ریاضیات یا همان مهارت‌های STEM کمتر حضور دارند. به عنوان مثال، در زمینه مهندسی، زنان کمتر از 20 درصد دکترا در سال 2014 (1392 شمسی) را کسب کردند. با این حال، چنین شکاف‌هایی نتیجه تفاوت در توانایی‌های فکری در بین دختران و پسران نیست. دختران در حال حاضر بیش از نیمی از جمعیت دانش آموزان با استعداد ایالات متحده را تشکیل می‌دهند. اگر دختران هوشمندی لازم برای موفقیت در STEM را دارند، پس چه عواملی باعث می‌شود که آن‌ها تحصیلات و مشاغل مربوط به این مهارت‌ها را در این زمینه‌ها دنبال نمی‌کنند؟
برای پاسخ به این سوال، دو نوع باور وجود دارد که دختران را از دنبال کردن STEM در سنین پایین منصرف می‌کند. مورد اول کلیشه‌های منفی در مورد عدم داشتن توامندی در مورد یادگیری دختران در زمینه‌ی این مهارت‌ها است. مورد دوم در مورد افرادی است که در این زمینه کار کرده‌اند. این تصور و تفکر وجود دارد، افرادی که در مسیر این مهارت‌ها کار کرده‌اند افرادی غیرجذاب، با روابط اجتماعی پایین و ضعیف هستند. در واقع بسیاری تصور می‌کنند که این گروه از افراد دائما در حال تحصیل و کسب دانش هستند و در مورد سایر مهارت‌های دیگر مانند روابط اجتماعی هیچ رشدی نکرده‌اند.
چگونه کلیشه‌ها و سایر عوامل روانشناختی می‌توانند دختران را از ادامه‌ی تحصیل و کسب شغل در ریاضیات و علوم منصرف کنند؟ با وجود این کلیشه‌های منفی، والدین و مربیان می‌توانند به تغییر همه چیز کمک کنند و شکاف‌های جنسیتی در STEM را از بین ببرند.
مبارزه با کلیشه‌ها در مورد جنسیت و عقل
در اوایل کلاس اول، دختران کمتر از پسرها جنسیت خود را با توانایی فکری مرتبط می‌دانند. با توجه به اینکه این کلیشه‌ها چقدر فراگیر هستند، چگونه والدین و معلمان می‌توانند وارد عمل شوند و دختران را از این باور که از نظر عقلی کمتر از پسران برخوردار هستند، محافظت کنند؟ چگونه والدین و مربیان می‌توانند این کلیشه‌ی برتری پسران نسبت به دختران در مهارت‌های STEM را از بین ببرند؟
آموزش ذهنیت رشد
یک استراتژی بالقوه این است که به دختران کمک کنیم تا یک ذهنیت رشد (Growth Mindset) داشته باشند. در واقع این تکنیک به دختران این مفهوم را می‌رساند که با تلاش و تمرین می‌توانید مهارت‌های خود را بهبود بخشید. در واقع دختران باید بدانند که مهارت‌های آن‌ها ثابت نیست و با تلاش می‌توانند مهارت‌های خود را ارتقا بدهند.
کلیشه‌های منفی بر این فرض استوار است که دختران فاقد توانایی ذاتی مورد نیاز برای موفقیت در مورد این مهارت‌ها هستند. بنابراین تاکید بر اینکه چگونه مهارت‌ها در طول زمان تغییر می‌کنند و رشد می‌کنند، این باور را به چالش می‌کشد.
هنگام ترویج یک ذهنیت رشد، انتقال آن تلاش و استراتژی‌ها باعث ایجاد توانایی می‌شود. این مسئله برای همه و نه فقط دختران صادق است. به عنوان مثال، یک معلم یا والدین ممکن است بگوید: “هر کسی که می‌خواهد در ریاضیات خوب شود، باید با انجام بسیاری از مسائل تمرین کند، به خصوص مسائل سختی که می‌توانند از آن‌ها یاد بگیرند.”
گاهی اوقات این تصور غلط وجود دارد که دختران به دلیل توانایی پایین خود در مهارت‌های ریاضی باید نسبت به پسرها بیشتر تلاش کنند تا به نتیجه برسند. به همین دلیل والدین و معلمان ممکن است به طور ناخواسته پیشنهاد کنند که دختران برای جبران توانایی پایین خود تلاش بیشتری در این مسیر داشته باشند. این نیز یک کلیشه‌ی منفی و نادرست است.
پیشنهاد ما: مطالعه‌ی مقاله مهارت های STEM در کودکان.
آموزش ارزش شکست
یکی دیگر از مؤلفه‌های پرورش ذهنیت رشد این است که شکست را به عنوان یک فرصت یادگیری به جای چیزی که باید از آن اجتناب کرد یا در هنگام وقوع آن خجالت‌زده شد، در نظر گرفت. بنابراین شما باید به دختران خود در مورد شکست و اینکه چگونه شکست می‌تواند زمینه‌ی موفقیت را برای آن‌ها فراهم کند، صحبت کنید. زمانی دید دختران در مورد شکست تغییر کند، شروع به رشد در مسیر مورد نظر می‌کنند. در نهایت در زمان رسیدن به موفقیت در مهارت‌های STEM، احساس خوبی دارند و تلاش خود را برای موفقیت بیشتر می‌کنند.
صحبت در مورد زنان موفق
در مورد زنان موفق در اطراف خود و حتی در سطح دنیا با دختران خود صحبت کنید. در واقع می‌توانید با قرار دادن دختران در معرض نمونه‌هایی از زنانی که در STEM موفق شده‌اند، کلیشه‌های منفی را به چالش بکشید. نکته کلیدی این است که این زنان را به عنوان افرادی مرتبط به تصویر بکشیم و نشان دهیم که چگونه آن‌ها دانشمند شدند و این امر برای دختران آسان‌تر می‌شود که خود را در مسیری مشابه برای موفقیت تصور کنند.
ایجاد فرصت‌هایی برای موفقیت
استراتژی دیگر این است که فرصت‌هایی برای دختران فراهم شود تا در کارهای مربوط به STEM موفق شوند تا اعتماد به نفس در آن‌ها شروع به رشد کند. به عنوان مثال، یک معلم ممکن است به جای ارائه‌ی یک تکلیف برنامه‌نویسی، آن را به عنوان یک بازی تنظیم کند. این می‌تواند به دختران جواب کمک کند تا در راستای رشد خود قدم بردارند و با کسب موفقیت اعتماد به نفس خود را افزایش بدهند.
مبارزه در مقابل کلیشه‌های نادرست
مورد بعدی این است که با کلیشه‌های نادرست در مورد STEM مبارزه کنید. هنگامی که کودکان تصور می‌کنند در آینده مشاغل مختلفی دارند، ممکن است بپرسند که آیا شبیه افرادی هستند که تمایل به داشتن آن مشاغل دارند یا خیر. عدم تطابق بین خودپنداری یک فرد جوان و برداشت آن‌ها از اعضا در یک زمینه خاص می‌تواند این رشته را به عنوان یک گزینه شغلی غیرجذاب جلوه دهد.
متأسفانه، تصاویر رسانه‌ای از افراد در STEM اغلب محدود است و کلیشه‌های نادرست را تداوم می‌بخشد. به عنوان مثال در بسیاری از موارد دانشمندان را افرادی با روابط اجتماعی پایین، عجیب‌وغریب، وسواس و متفاوت با سایر افراد دیگر نشان می‌دهند. همچنین تصور می‌کنند که دانشمندان در کار منزوی و تنها هستند و در تمام طول زندگی خود فقط در حال تحصیل و کسب دانش بوده‌اند و خودمحور هستند. این تصاویر و افکار در مورد این گروه از افراد به عنوان مانعی برای دختران عمل می‌کند.
به همین دلیل دختران به دلیل نداشتن چنین شخصیتی سعی می‌کنند به سمت مشاغلی بروند که مهارت‌های اجتماعی آن‌ها رشد کند. همچنین دختران با این تصور از دانشمندان سعی می‌کنند به سمت مشاغلی بروند که بیشتر برای مردم خدمت می‌کنند و ارتباط خوبی با سایر افراد دارند.
با این حال، بسیاری از دانشمندان مدرن با تصویر یک فرد تنهای عجیب و غریب، با روابط اجتماعی پایین و منزوی مطابقت ندارند و به طور مشترک برای خدمت به دیگران کار می‌کنند.
برقراری ارتباط کودکان با افراد با مهارت STEM
برای مقابله با اثرات این تصاویر ساختگی توسط دیگران، والدین و معلمان می‌توانند کودکان را با افرادی که در زمینه‌ی این مهارت‌ها فعالیت می‌کنند، آشنا کنند. والدین و معلمان می‌توانند این ارتباط را از طریق منابع آنلاینی که وجود دارد برقرار کنند.
والدین و معلمان همچنین ممکن است به کودکان بگویند که دانشمندان اغلب به صورت تیمی با هم کار می‌کنند و چیزهایی اختراع می‌کنند که به افراد در زندگی روزمره کمک می‌کند. این نوع پیام‌ها احتمالا به دختران و پسران کمک می‌کنند، چرا که هدف عمیق‌تری را برای یادگیری موضوعات مرتبط با مهارت‌های STEM نشان می‌دهند.
محیطی برای ترویج علم
برخی عدم حضور زنان در STEM را به ترجیحات ذاتی آن‌ها نسبت می‌دهند. با این حال، شواهد علمی نشان می‌دهد که این ترجیحات توسط باورهای فرهنگی شکل می‌گیرد. بنابراین باید بگوییم که دختران به دلیل تفاوت‌های ذاتی مسیرهای شغلی خود را انتخاب نمی‌کنند.
گفت‌وگوی والدین و مربیان در موقعیت بسیار خوبی برای کمک به رفع کلیشه‌هایی هستند که دختران را از دانشمند شدن منصرف می‌کند. یکی از بهترین راه‌ها برای انجام این کار، ایجاد محیط‌هایی است که این ایده را ترویج می‌کند که مشاغل علمی در دسترس آن‌ها است و اگر بخواهند می‌توانند در هر زمینه‌ای رشد کنند.
