مقدمه
دوران بارداری همواره برای مادران همراه با چالش‌ها و مشکلات متعددی است. حال اگر این بارداری، از گروه بارداری پرخطر باشد، چالش‌ها و مشکلات بیشتر می‌شوند. بارداری پرخطر حتی فعالیت‌های روزانه‌ی مادر را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. در ادامه برای آگاهی بیشتر مادران در این زمینه، به توضیح در مورد پیامدهای بارداری پرخطر پرداخته‌ایم.
بارداری پرخطر
در بارداری پرخطر چه اتفاقی می‌افتد؟
آیا زندگی مادران به کل تحت تاثیر قرار می‌گیرد؟
آیا مادران نمی‌توانند فعالیت‌های روزانه‌ی خود را به تنهایی انجام بدهند؟
در این دوران ممکن است قرار ملاقات‌های شما با مامای مورد نظرتان بیشتر شود. همچنین ممکن است مجبور شوید که آزمایشات بیشتری را در طی این دوران انجام بدهید. علاوه بر این موارد، ممکن است تغییراتی در برنامه‌ی زایمان شما اتفاق بیفتد.
با این حال استرس نگیرید و نگران نباشید. چرا که با وجود تغییرات احتمالی، شما هنوز هم می‌توانید زایمان خوبی داشته باشید. همچنین نگران نوزاد خود نیز نباشید. چرا که شما با مراقبت‌های بیشتر می‌توانید نوزاد خود را نیز در سلامت کامل به دنیا بیاورید.
دلایل
چه مواردی بارداری را در گروه بارداری پرخطر طبقه‌بندی می‌کند؟
اگر مادر بیماری زمینه‌ای داشته باشد، در گروه افراد با بارداری پرخطر قرار می‌گیرد. از جمله‌ی این بیماری‌ها می‌توان به فشار خون بالا، دیابت و بیماری خودایمنی در مادر اشاره کرد.
همچنین ممکن است این دسته از بیماری‌ها برای خود نوزاد و یا حتی رشد جفت نیز مشکل ایجاد کنند.
تغییر در سبک مراقبت‌ها
جولیا کفوری (Julia Kfouri) متخصص طب مادر و جنین (MFM) در تورنتو است.
وی در مورد بارداری پرخطر می‌گوید: “قرارگیری مادر در گروه بارداری پرخطر، به معنای عدم موفقیت در زایمان نیست. چرا که قرارگیری در این گروه فقط ممکن است در روند مراقبت از مادر تغییراتی ایجاد کند.”
وی در ادامه می‌گوید، این دسته از مادران باید در طول دوران بارداری مراقبت‌های بیشتری را در برنامه‌ی خود داشته باشند.
توجه کنید که این مراقبت‌ها محدود به دوران بارداری مادر نیست. چرا که در دوران پس از زایمان نیز باید مراقبت‌ها و کنترل‌های بیشتری را در برنامه‌ی مراقبتی خود داشته باشند.
این مراقبت‌ها ممکن است شامل آزمایش خون و سونوگرافی‌های متعدد باشد.
وی در ادامه می‌گوید:”بسته به علت ایجاد بارداری پرخطر، احتمالا مادر تحت نظر و مراقبت متخصصین دیگری نیز قرار بگیرد. این متخصصین می‌توانند شامل متخصصین داخلی، اطفال، رادیولوژی، بیهوشی یا جراح عمومی باشند.”
ماما
هنگامی که یک مادر در گروه بارداری پرخطر قرار می‌گیرد، سوالات و نگرانی‌های متعددی برای او پیش‌می‌آید. یکی از این سوالات رایج در مورد داشتن ماما است.
آیا مادران در دوران بارداری پرخطر، علاوه بر مراجعه به متخصصین دیگر، می‌توانند زیر نظر یک ماما نیز باشند؟
طبق گفته‌ی دانشکده‌ی مامایی انتاریو، ماماها زمانی می‌توانند در طول بارداری از مادر مراقبت کنند، که بارداری کم خطر و یا بدون عارضه است. با این حال برخی از ماماها برای ارائه‌ی مراقبت‌های بیشتر برای مادران، در این دوران آن‌ها را همراهی می‌کنند.
البته این مسئله فقط زمانی امکان‌پذیر است که مادر در اواخر بارداری خود در گروه بارداری پرخطر قرار بگیرد. به طور مثال، ممکن است یک مادر تا هفته‌ی 20 بارداری زیر نظر یک ماما باشد، اما در ادامه‌ی بارداری ممکن است به دلایلی در گروه بارداری پرخطر قرار بگیرد. در چنین وضعیتی، مادر به متخصص ارجاع داده می‌شود. با این حال در چنین موقعیتی ممکن است ماما همچنان در کنار مادر حضور داشته باشد.
همراه زائو
اگر بارداری مادر از همان ابتدا پرخطر تشخیص داده شود، یک همراه زائو می‌تواند به مادر کمک کند. در واقع یک همراه زائو می‌تواند در چنین شرایطی بیشتر مراقب مادر باشد.
همچنین همراه زائو می‌تواند خدمات عالی را برای دوران قبل از زایمان، حین زایمان و پس از زایمان ارائه بدهد. برخی از مادران زمانی که نمی‌توانند یک ماما را کنار خود داشته باشند، از همراه زائو کمک می‌گیرند.
تغییر سبک زندگی
آیا بارداری پرخطر در سبک زندگی مادران تاثیر می‌گذارد؟
یکی از پیامدهای بارداری پرخطر تغییر در سبک زندگی مادران است. به همین دلیل مسئول بهداشت از این دسته از مادران می‌خواهد که تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنند.
کار و موقعیت شغلی
در همین مورد Kfouri می‌گوید، تغییر در سبک زندگی ممکن است مربوط به تغییر در وضعیت کاری و شغلی مادر باشد. به عنوان مثال، زنان مبتلا به فشار خون بالا نباید در محیط کاری پر تنش و استرس‌زا قرار بگیرند.
بنابراین، اگر یک مادر چنین وضعیتی در محیط کار خود دارد، باید برای مدتی از کار خود صرف نظر کند. در چنین شرایطی مادر نیاز به حمایت و پشتیبانی بیشتری دارد.
برخی از مادران ممکن است به دلایلی نتوانند به طور کلی از شغل خود استعفا بدهند. به همین دلیل بهتر است که مادر با رئیس محل کار خود در مورد وضعیتی که دارد صحبت کند. گرفتن مرخصی استعلاجی یا کوتاه مدت می‌تواند گزینه‌ی خوبی برای مادران باشد. البته باید مادر بررسی کند که این گزینه‌ها جزو شرایط کاری‌اش هستند یا خیر.
کارهای روزانه
استراحت مطلق معمولا در بارداری برای مادران توصیه نمی‌شود. با این حال ممکن است مادر نتواند همه‌ی فعالیت‌های عادی خود را مانند سابق به راحتی انجام بدهد.
به طور مثال، ممکن است برای برخی از مادران، ایستادن بیش از چند دقیقه ممنوع باشد. همچنین اگر مادر در چنین وضعیتی فرزند دیگری نیز داشته باشد، احتمالا در رسیدگی به او دچار مشکل شود.
علاوه‌بر موارد گفته شده، ممکن است لازم باشد که مادر رژیم غذایی یا برنامه‌ی ورزشی خود را نیز تغییر بدهد.
حمایت عاطفی
زنانی که بارداری پرخطر دارند، ممکن است به حمایت عاطفی بیشتری نیاز داشته باشند.
مادران در دوران بارداری کم خطر یا بدون عارضه با فشارهای روانی مختلفی درگیر هستند. حال اگر این بارداری از نوع پرخطر باشد، قطعا فشارهای روانی برای مادر بیشتر خواهد شد. همین مسئله باعث می‌شود که سطح اضطراب و استرس مادر افزایش پیدا کند.
به همین دلیل احتمالا در چنین شرایطی حمایت عاطفی از مادر می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
مراجعه به روان‌پزشک
برای مدیریت ترس و نگرانی مادر راهکارهای مختلفی وجود دارد. یکی از این موارد مراجعه به روان‌پزشک است.
یک از مادران در مورد شرایط روحی خود در دوران بارداری پرخطر خود اینطور می‌گوید: “زمانی که با این مسئله برخورد کردم، دچار ترس و اضطراب شدم. اما با مراجعه به روان‌پزشک توانستم ترس و اضطراب خود را مدیریت کنم.”
وی در ادامه می‌گوید: “علاوه‌بر این، موارد دیگری مثل افسردگی پس از زایمان را نیز روان‌پزشک کنترل می‌کند. روان‌پزشک مورد نظرم برای جلوگیری از درگیر شدن من با این نوع افسردگی، علائم مربوط به آن را در من کنترل می‌کرد.”
زایمان طبیعی
آیا با وجود قرارگیری برخی از مادران در گروه بارداری پرخطر، هنوز هم آن‌ها می‌توانند زایمان طبیعی داشته باشند؟
در چه شرایطی مادر می‌تواند زایمان طبیعی داشته باشد؟
آیا سزارین برای مادران در چنین وضعیتی اولین و آخرین گزینه است؟
در پاسخ به این سوالات Kfouri می‌گوید: “در هر بارداری، زایمان طبیعی، اگر بی‌خطر باشد، ترجیح داه می‌شود. هدف ما همیشه این است که زایمان طبیعی برای مادر داشته باشیم. البته این مسئله در صورتی امکان‌پذیر است، که منع مطلق برای زایمان طبیعی وجود نداشته باشد. در واقع ما سزارین را برای مواردی که زایمان طبیعی همراه با خطر است، به کار می‌بریم.”
بارداری مجدد
آیا مشکلات دوران بارداری پرخطر باعث می‌شود که مادران از بارداری مجدد منصرف شوند؟
آیا داشتن سابقه‌ی بارداری پرخطر، بارداری بعدی مادران را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
بسته به دلیل پرخطر بودن بارداری اول مادر، ممکن است بارداری‌های بعدی در گروه پرخطر قرار نگیرند.
در ادامه کفوری می‌گوید، اگر یک مادر زایمان زودرس را تجربه کرده باشد، ممکن است او مجددا بارداری پرخطر را تجربه کند. همچنین اگر مادر در بارداری اول دچار عارضه‌ی پری-اکلامپسیا شده باشد، احتمالا در معرض خطر بارداری پرخطر قرار خواهد گرفت.
اما در برخی دیگر از بارداری‌ها اینطور نیست. به عنوان مثال، اگر نوزاد تحت تأثیر یک ناهنجاری مادرزادی قرار گرفته باشد، در آن صورت بارداری‌های آینده می‌تواند کم خطر در نظر گرفته شود.
