ما در این مطلب می‌خواهیم به شما راهکارهایی بدهیم که از طریق آن بتوانید به کودکتان کمک کنید که در طول شب بخوابد. بنابراین در صورتی که فرزند شما در خواب شبانه مشکل یا چالش خاصی دارد، این مطلب را که برای کمک به خواب شبانه کودک آماده شده است، از دست ندهید.
تجربه یک پدر و مادر از خواب فرزندشان
پدر و مادری از تجربه فرزندشان درباره مشکل در خواب شبانه اینگونه تعریف می‌کنند:
گویا فرزندشان که 5 سال دارد پس از اینکه به خواب می‌رود، همین که چند ساعت اول خواب میگذرد، بیدار می‌شود به اتاق والدینش می‌رود. مادر می‌گوید او را به اتاقش برمی‌گردانم اما پس از مدت کوتاهی باز هم شاهد بیدار شدن او و برگشتنش به اتاقمان هستیم. تا جایی که این موضوع باعث شده است که پدر به اتاق فرزندش برود و شب‌ها در آنجا بخوابد.
اگر فرزند شما هم مانند این کودک 5 ساله رفتار می‌کند، علاوه بر مطالعه‌ی این مقاله تا پایان، حتما پیشنهاد می‌کنیم مطلب چگونه کودکمان را وادار کنیم تمام طول شب در اتاق خودش بماند؟ را مطالعه فرمایید.
آموزش خواب به کودکان
اگر فرزندتان مشکل در خواب شبانه دارد و چندین بار بیدار می‌شود، نگران نباشید چون تنها نیستید و اینکه فرزندتان با چنین مشکلی دست و پنجه نرم می‌کند نیز اتفاق غیرمعمولی نیست. بسیاری از بچه‌ها ممکن است به آموزش خواب نیاز داشته باشند.
طبق گفته‌های یکی از پزشکان در بیمارستان کودکان آلبرتا-کانادا با نام والری کرک، حدود 40 درصد از کودکان پیش از پا گذاشتن به 18 سالگی نوعی مشکل مرتبط با خواب را تجربه خواهند کرد.
مشکل خواب در کودکان
مشکل داشتن در خواب، اصطلاحی است که هر نوع مشکلی در به خواب رفتن یا در خواب ماندن را شامل می‌شود.
اینکه کودک در خواب مشکل دارد، فقط ضررش این نیست که والدین و خود کودک نیمه شب اذیت می‌شوند، بلکه این موضوع در طولانی مدت باعث کمبود خواب کودک می‌شود. کمبود خواب نیز به نوبه‌ی خود مشکلات بسیار بزرگی همچون اختلال در رشد، اختلال در یادگیری و مشکلات در رفتار کودک را در پی خواهد داشت.
اما نگران نباشید. چون قطعا یک راه حل بالاخره وجود دارد که می‌تواند شما را کمک کند. فقط ممکن است پیدا کردن راه حل خاص فرزندتان زمان‌بر باشد. اما ارزشش را دارد.
بهداشت خواب
شاید چنین اصطلاحی را تاکنون نشنیده باشید، اما بهداشت خواب هم وجود دارد و حتما باید رعایت شود تا خواب درستی را کودک داشته باشد. بهداشت خواب شامل موارد زیر می‌شود:
- دمای خنک اتاق
- رختخواب نرم و راحت
- نور ملایم در اتاق
البته این بهداشت خواب یک چیز کلی است و برای هر شخصی با شخص دیگر می‌تواند متفاوت باشد. پس شما باید به دنبال بهترین حالت برای خواب کودکتان باشید. برای مثال درست است که اکثر افراد در اتاق خنک خواب بهتری دارند، اما استثناهایی نیز وجود دارد که دوست دارند اتاقشان گرم باشد تا خواب خوبی را تجربه کنند. در مورد نور نیز همین صادق است. نور ملایم برای برخی خوب است، برخی اما کاملا اتاقشان باید تاریک باشد تا به خواب بروند.
بهرحال علاوه بر این‌ها که معمولا مشکل اصلی والدین در خواب کودکشان نیز نیستند، ما در ادامه چهار مشکل اصلی خواب و راه‌حل‌هایی برای مقابله با آن‌ها را آورده‌ایم.
خودداری کردن از خوابیدن
برخی بچه‌ها از خوابیدن خودداری می‌کنند. آن‌ها به بهانه‌های مختلف از تخت و اتاق خود خارج می‌شوند و گویی اصلا نمی‌خواهند بخوابند. مثلا یکبار می‌گویند آب می‌خواهم، یکبار می‌گویند بوس شب بخیر می‌خواهم، یکبار بهانه می‌گیرند که گرسنه هستند و یکبار می‌گویند خوابم نمی‌آید و … . هر چیزی تمامی دارد جز بهانه‌های آن‌ها. به این حالت، امتناع و خودداری کردن از خوابیدن می‌گوییم.
یک روش خوب که برای مقابله با این حالت به شما پیشنهاد می‌کنیم، این است که به او یک برنامه مشخص بدهید. حتی در این برنامه از تصویر و نقاشی کشیدن کمک بگیرید تا کاملا قابل درک برای یک کودک باشد.
برای مثال به کودک طبق برنامه بگویید که او در آخر شب باید به ترتیب این کارها را انجام دهد: مسواک، توالت، شنیدن داستان، سپس خواب.
البته برنامه را بهتر است به کمک خود کودک بچینید. به او بگویید که چطور راحت است برنامه آخر شب را پیش ببرد و به تخت خود برود. کودکان وقتی خودشان یک برنامه را بچینند، راحت‌تر و بدون دردسر آن را انجام می‌دهند.
اما والدین هم باید انتظارات خود را بیان کنند. برای مثال بگویند بعد از خواب دیگر هیچ گزینه‌ای در برنامه آخر شب وجود ندارد.
بیداری‌های شبانه
تعداد زیادی از بچه‌ها هر شب ممکن است چندین بار از خواب بیدار شوند و این واقعا به خواب شبانه‌ی آن‌ها ضرر می‌رساند. همچنین یکی از اصلی‌ترین مشکلات والدین در جدا و مستقل کردن اتاق کودک از اتاق خودشان، همین بیداری‌های شبانه است.
یکی از مهم‌ترین دلایل این بیداری‌های در نیمه شب، اختلال تداعی خواب در کودکان است. کودکان برای خود یک سری مراحل برای داشتن خواب آرام دارند. مثلا اول کنار مادرشان دراز بکشند، سپس داستانی از زبان او بشنوند و در ادامه به خواب بروند. وقتی این معیارها برای کودک رخ ندهد. او نیمه خواب بیدار می‌شود.
برای مقابله با این موضوع مطلب چگونه کودکمان را وادار کنیم تمام طول شب در اتاق خودش بماند؟ را مطالعه فرمایید.
اضطراب قبل از خواب
یکی دیگر از مشکلات کودکان که والدین باید به آن‌ها رسیدگی کنند، تا بتوانند به خواب شبانه کودک کمک نمایند، این است که اضطراب قبل از خواب کودک را حل نمایند.
اضطراب قبل از خواب به دلایل مختلفی برای کودکان رخ می‌دهد. فوبیای شبانه همچون ترس از تاریکی، ترس از کابوس دیدن، ترس از تنها بودن در اتاق و … .
برای حل این مشکل، مهم‌ترین کاری که والدین می‌توانند انجام دهند این است که ابتدا به کودک آموزش دهند که تفاوت بین خیال و واقعیت چیست.
اگر هنوز برخی چیزها را متوجه نمی‌شوند، مثلا نمی‌دانند که هیولا واقعی نیست، یک اسپری ضدهیولا به او معرفی کنید و بگویید شب‌ها در اتاق آن را اسپری می‌کنم و این باعث می‌شود که هیولا به اتاق او نیاید.
از دیگر کارهایی که می‌توانید انجام دهید، این است که مثلا به او آموزش دهید زمانی که می‌ترسد، با کشیدن نفس عمیق آرامش را به خود برگرداند. حرف‌های مثبت مانند “من پسر شجاعی هستم” به خود بزند.
پاراسومنیا (خواب پریشی)
پاراسومنیا یا خواب پریشی یکی از اختلالات شایع مربوط به خواب است. خواب پریشی نشانه‌های مختلفی از خود نشان می‌دهد. برخی در قالب حرکت‌هایی در خواب خودشان را نشان می‌دهند مانند راه رفتن در خواب، برخی در احساسات یا کابوس‌های غیرمعمولی. برخی کودکان ممکن است در خواب خود کابوس‌هایی ببینند که بر اساس آن حتی در خواب فریاد بزنند.
راه رفتن در خواب در این سن رایج‌تر می‌شود و زمانی رخ می‌دهد که کودک بیش از حد خسته، مضطرب و/یا هیجان‌زده است.
معمولا در ساعات مشخصی این اتفاق در بچه‌ها می‌افتد، به والدین توصیه می‌شود که چند شب سعی کنند این زمان را یادداشت کنند تا پس از روالی که مشخص شد، در همان زمان کودک را از خواب بیدار کنند و از این وحشت و برانگیختگی جلوگیری کنند. پس از مدتی که این کار را انجام دهند، معمولا وقتی کودک آن ساعت خواب هم باشد دیگر این اتفاق رخ نمی‌دهد.
آپنه خواب چیست؟
آپنه‌ی خواب نسبت به دیگر اختلالات مربوط به خواب، کمتر شایع است ولی جدی‌تر است. این اختلال، 2 تا 4 درصد بچه‌ها را متاثر می‌کند. و به معنای مشکل در تنفس در طول خواب می‌باشد. یعنی فرد در زمان خواب دچار وقفه تنفسی می‌شود. اگر کودک شما خروپف می کند یا متوجه مکث های واضح در تنفس او در خواب شدید، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
