مقدمه
والدین چقدر باید نگران سموم و فلزات سنگین در غذای کودک باشند؟ احتمالا در مورد فلزات سنگین و تاثیرات آن بر سلامت کودک اطلاعاتی داشته باشید. البته این مسئله صرفا برای کودکان نیست، بلکه این فلزات برای افراد بزرگسال نیز خطرناک است. احتمالا در مورد خطرات فلزات سنگین و وجود برخی از آن‌ها در فلزات آگاهی دارید. اگر در این زمینه اطلاعاتی ندارید و یا اطلاعات گیج‌کننده‌ای را شنیده‌اید، با ما در این مقاله همراه باشید. ما در این مطلب به توضیح در مورد فلزات سنگین در غذای کودکان و اثرات بر کودکان پرداخته‌ایم. همچنین نظر یک متخصص سم‌شناسی را در این زمینه آورده‌ایم.
فلزات سنگین
در اکتبر 2019 (آبان 1398 شمسی)، سازمان آینده روشن نوزادان سالم (Healthy Babies Bright Futures) گزارشی گسترده درباره فلزات سنگین در غذای کودک منتشر کرد. در این گزارش موادی مانند ماده غلات، پوره‌ها و آب میوه‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بنابراین، دریافتند، که بیشتر محصولات حاوی فلزات سنگین از جمله سرب، آرسنیک، جیوه و کادمیم هستند، که می‌توانند بر مغزهای در حال رشد تأثیر بگذارند.
البته که این دوز باعث ایجاد سم می‌شود و علی‌رغم عناوین هشداردهنده، هیچ یک از مقادیر فلزات موجود در غذا، در گزارش HBBF از حد بهداشت کانادا در مواردی که آن را بی‌خطر می‌دانند، فراتر نمی‌رود. با این وجود بسیاری از رسانه‌های مهم از جمله CNN و NBC، به والدین هشدار دادند که 95 درصد غذاهای کودک ناامن هستند و حاوی فلزات سمی هستند.
در قسمت بعدی ما برای رفع نگرانی والدین و دغدغه‌هایی که دارند، صحبت‌های Ryan Prosser را یک سم شناسی محیطی (environmental toxicologist) در دانشگاه Guelph و پدر یک کودک 18 ماهه است، را آورده‌ایم.
نگرانی والدین
چه میزان باید نگران فلزات سنگین در غذای کودکان باشیم؟
در پاسخ به این سوال، باید بگوییم که نگرانی در مورد وجود سموم در مواد غذایی صرفا نباید در رابطه باید کودکان باشد. بلکه ما باید نگران فلزات سنگین در تمام مواد غذایی باشیم. چرا که این مسئله می‌تواند اثرات سوئی به ویژه برای مغز در حال رشد داشته باشد.
موضوع قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین، مسئله‌ی جدیدی نیست. بنابراین، نباید به این مسئله به دید یک اتفاق نادر نگاه کرد. بلکه این مسئله را باید از نزدیک کنترل کرد.
اختلاف نظر در سازمان‌ها
چرا در برخی موارد در مورد فلزات سنگین، اختلاف نظر وجود دارد؟ بین چه سازمان‌هایی اختلاف نظر وجود دارد؟
گزارش HBBF نشان داد که چهار محصول از هفت محصول برنج، بیش از حد پیشنهادی سازمان غذا و دارو برای آرسنیک غیرآلی، 100 قسمت در میلیارد (ppb) است. این در حالی است، که بهداشت کانادا، که از داده‌های معتبر خود استفاده می‌کند، هنوز هم بر این باور است که فلزات سنگین در غذای کودک “یک مسئله ایمنی نیست.”
بهداشت کانادا و این سازمان دارای استانداردهای مختلفی برای مشخص کردن یک سقف ایمن برای موارد مختلف، مخصوصا آرسنیک، هستند. بهداشت کانادا سطح حداکثری آرسنیک، مخصوص برای غلات برنج نوزادان را ندارد. اما محدودیت‌هایی برای آرسنیک در سایر محصولات غذایی تعیین کرده است.
به طور مثال در پروتئین ماهی باید ppb 350 یا کمتر و نوشیدنی‌ها باید ppb 100 یا کمتر باشند. اتحادیه اروپا بر اساس دانش جدیدی که خطراتی که آرسنیک ایجاد می‌کند، را آشکار می‌کند. در سال 2016 (1395 شمسی) برای محصولات برنج محدودیت 100 ppb را بیان کرده است. همچنین ایالات متحده نیز این محدودیت را پیشنهاد کرده است. در همین حال، HBBF معتقد است، که این محدودیت باید 25 ppb باشد.
دو مورد ایمن بودن و قابل دستیابی بودن، چالش‌های مهمی برای نهادهای مختلف نظارتی است، که در پی مشخص کردن این محدودیت‌ها هستند.
به نظر می‌رسد که اتحادیه اروپا و ایالات متحده تصور می‌کنند، که 100 ppb آرسنیک محافظ و قابل دستیابی است. بنابراین، من فکر می‌کنم ما می‌توانیم آن را در اینجا نیز اعمال کنیم.
به نظر می‌رسد که بهداشت کانادا محدودیت‌های خاصی را برای غذای نوزادان و کودکان در نظر نگرفته است.
با این حال همانطور که ما در مورد خطرات آرسنیک اطلاعات بیشتری کسب می‌کنیم، نهادهای نظارتی در حال مرور مواردی هستند که آن‌ها را بی‌خطر می‌دانند.
منبع اصلی
منبع اصلی این فلزات کجاست؟
یکی از منابع بزرگ وجود فلزات به طور طبیعی در خاک و سنگ است. آرسنیک به طور طبیعی رخ می‌دهد. به طور مثال در غرب کانادا، کادمیم در خاک‌های غربی به طور طبیعی یافت می‌شود. همچنین به دلیل توانایی گیاهان گندم در جذب کادمیم، این مواد جذب گندم شده و در این مواد غذایی مشکل ایجاد می‌کند.
در مورد سرب، باید بگویم، که ما مدت طولانی از بنزین دارای سرب استفاده می‌کردیم. که این خود یک منبع برای این فلز سنگین است. چرا که وقتی سوخت سوزانده می‌شود، سرب در جو آزاد شده و دوباره روی زمین قرار می‌گیرد. احتمالا می‌دانید، که از رنگ‌های سرب نیز استفاده می‌شود. حتی در لحیم کاری که برای آب‌بندی قالب‌های غذایی استفاده می‌شود، سرب وجود داشته است.
همچنین فلزاتی مانند آرسنیک و جیوه طی فرآیندهای مختلف صنعتی در محیط آزاد می‌شوند.
روند تغییرات در محیط و سیستم غذایی
آیا فلزات در محیط و سیستم غذایی ما در حال افزایش هستند؟
پاسخ این به غذایی که ما در مورد آن صحبت می‌کنیم و همچنین نوع فلز بستگی دارد. اما در بیشتر موارد، از زمانی که ما پیگیری داده‌ها را دهه‌های اخیر آغاز کرده‌ایم، این فلزات در حال کاهش هستند.
به عنوان مثال، داده‌ها نشان می‌دهد که قرار گرفتن ما در معرض سرب، در 30 تا 40 سال گذشته به طور قابل توجهی کاهش یافته است. این کاهش به دلیل این است، که ما نسبت به عوارض و مشکلات ناشی از این فلزات آگاهی پیدا کرده‌ایم و سعی می‌کنیم اقدامات احتیاطی را نسبت به دور کردن آن از مواد غذایی خود انجام دهیم. این میزان کاهش، اطمینان بخش و امیدوارکننده است. با این حال راهکارها و روش‌های دیگری نیز می‌توانیم برای کاهش هر چه بیشتر این فلزات در مواد غذایی خود انجام دهیم.
راهکارهای کاهش
آیا راهکار یا روشی وجود دارد، که والدین بتوانند برای کاهش تماس فرزندان خود با فلزات سنگین انجام دهند؟
یکی از راهکارهایی که والدین می‌توانند برای دور کردن فلزات سنگین از فرزندان خود انجام دهند، محدود کردن غذای فرآوری‌شده است. به طور مثال زمانی که شما برنج را خشک می‌کنید و آن را تبدیل به آرد می‌کنید، در واقع شما ممکن است با این کار هر نوع موادی را که در آن محصول وجود دارد، متمرکز کنید. بنابراین، این خطر شامل مواردی مانند غلات برنج و محصولات برنجی (مثل تردک برنج) است.
من خود پدر یک کودک نوپا هستم، و بسیار سرم شلوغ است. به همین دلیل شما را درک می‌کنم اگر در شرایطی که سرتان شلوغ است غذای آماده را برای کودک خود سرو کنید. قاعدتا سرو کردن غذای آماده خیلی راحت‌تر از پختن یک غذا است. با این حال اگر غذاهای فرآوری‌شده را محدود کنید، از نظر سلامتی منافع بسیاری بدست می‌آورید. یکی از این منافع این است، که احتمالا فرزندانتان در معرض فلزات سنگین قرار نمی‌گیرید.
همچنین بهتر است اقدامات احتیاطی را مورد برنج به صورت غیر فرآوری‌شده (non-processed) رعایت کنید. برنج در شرایط پر از آب (اشباع شده) کشت می‌شود، که در این حالت نوعی آرسنیک را در خاک بیرون می‌کشد. همچنین گیاه برنج در جذب آرسنیک بسیار کارآمد است.
ثابت شده است که برنج قهوه‌ای نسبت به برنج سفید سطح آرسنیک بیشتری دارد. برای کاهش دادن سطح آرسنیک در برنج شما می‌توانید کارهایی انجام دهید. از جمله از کارها این است، که در هنگام پختن برنج، از شش قسمت آب با یک قسمت برنج استفاده کنید و سپس آب آن را دور بریزید. نشان داده شده است که این کار، تقریباً سطح آرسنیک را به نصف کاهش می‌دهد.
مواد غذایی ارگانیک
آیا خرید مواد غذایی ارگانیک به قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین کمک می‌کند؟
خیر، زیرا عامل اصلی تعیین‌کننده، خاکی است که محصول در آن کاشته می‌شود و نوع گیاه آن است. بعضی از گیاهان در جذب فلزات خاص، چه در ارگانیک پرورش داده شوند و چه به طور متعارف، کارایی بیشتری دارند.
در این مطلب در مورد فلزات سنگین در غذای کودکان صحبت کردیم. در کنار این مطالب ما توصیه می‌کنیم که مقالات بیشتری در مورد تغذیه کودکان خود مطالعه کنید. ما مطالعه مقالات غذاهای مغزی برای کودک نوپا را پیشنهاد می‌کنیم.
