مقدمه
دو نوزادی که تازه متولد می‌شوند، طبیعی است که از هر نظر با یکدیگر متفاوت باشند. مدفوع نوزاد نیز در هر دوره و برای هر نوزاد ممکن است تکرر، رنگ و سختی متفاوتی داشته باشد. همچنین مدفوع آنها، دارای رنگ‌های مختلفی است. هر رنگ مدفوع می‌تواند نشانه‌ای از بیماری در نوزاد باشد یا کلا ممکن است هیچ مشکلی نیز نباشد و نوزاد سالم باشد. شاید شما از خود بپرسید آیا شکل یا رنگ مدفوع فرزند من طبیعی است یا نه؟ در این مطلب در رابطه با ویژگی‌های مختلف مدفوع نوزاد از رنگ‌های مختلف آن گرفته تا علت خونی بودن آن بطور کامل صحبت خواهیم کرد.
تجربه یک مادر
دخترم تازه به دنیا آمده بود و فقط چند روز داشت. من از دیدن رگه‌هایی از خون در مدفوع او خیلی متعجب شدم. نوزادم را سریع به دکتر رساندم. بعد از اینکه دکتر نوزادم را معاینه کرد، او به من اطمینان داد که جای هیچ نگرانی‌ای نیست. من با تجربه‌ای که کسب کردم خیلی سریع 2 درس مهم را که مادران باید بدانند یاد گرفتم. یک: مدفوع نوزاد انواع مختلفی دارد. دو: قبل از اینکه از یک موضوع بترسید و نگران شوید، اول با دکتر مشورت کنید.
مدفوع نوزاد
وقتی که صحبت از عادت‌های روده‌ای نوزاد می‌شود، بهتر و راحت‌تر است که در موردش با پزشک مشورت کنید. ریچارد شرایبر (Richard Schreiber)، متخصص گوارش نوزادان در بیمارستان نوزادان BC و یک محقق بالینی است. او در مورد عادت‌های روده‌ای و گوارشی نوزادان صحبت می‌کند. وی می‌گوید: “حدود 25 درصد افرادی که به من مراجعه می‌کنند، والدینی هستند که نگران تکرر، رنگ و سختی مدفوع نوزاد خود هستند.”
پیگیری و چک کردن مدفوع کودک تازه متولد شده می‌تواند خیال مادر را راحت و آسوده کند. به خصوص برای مادران شیردهی که نمی‌توانند ببینند که نوزادشان چه مقدار شیر تغذیه می‌کند، چک کردن مدفوع نوزاد می‌تواند گاهی به والدین در مورد سلامتی یا بیماری نوزاد کمک کند. شرایبر می‌گوید: مدفوع نوزادان تنوع زیادی دارد و این کاملا طبیعی است.
اولین مدفوع نوزاد، مکونیوم نامیده می‌شود. این مدفوع ظرف 36 ساعت پس از تولد ظاهر می‌شود. این ماده از مواد بلعیده شده توسط نوزاد در رحم مادر تشکیل شده است. مکونیوم، ماده‌ای قیر مانند است که می‌تواند به رنگ سبز تیره یا سبز مایل به سیاه باشد. همچنین این مدفوع اولیه چون سفت و سخت است، کمی دشوار است نوزادتان را از آن کاملا پاک و تمیز کنید. اما به زودی، مدفوع او نرم‌تر و رنگ آن نیز روشن‌تر می‌شود.
توضیحات
مدفوع نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، حالت خمیری و چسبنده دارد. اما مدفوع آن دسته از نوزادانی که از شیر خشک استفاده می‌کنند، جامد‌‌تر است. همچنین شرایبر می‌گوید: که این ویژگی‌ها ربطی به سلامت نوزاد ندارد. رنگ مدفوع نیز از هر نوزاد به نوزاد دیگر بسیار متفاوت است. مدفوع کودک تازه متولد شده، بیشتر مایل به زرد خردلی یا زرد مایل به قهوه‌ای است. ممکن است قهوه‌ای یا حتی سبز باشد. رنگ مدفوع همچنین می‌تواند مربوط به محتویات آنچه نوزاد خورده است یا عبور سریع مدفوع از بدن نوزاد باشد. اگر مدفوع فرزند شما زرد کم رنگ، سبز کم رنگ، سفید گچ مانند یا خاکستری رنگ بود، فورا به پزشک اطلاع دهید. مدفوع رنگ روشن، به ویژه در نوزادی که زردی گرفته است، می‌تواند شاخص مهمی برای بروز مشکل کبدی باشد.
نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، معمولا یک تا هشت بار در روز شکم آنها کار می‌کند (مدفوع می‌کنند). اما میانگین آن چهار بار در روز است. برخی از نوزادان دیگری که نیز سالم هستند و با شیر مادر تغذیه می‌شوند، بسته به سیستم هضم و گوارش آنها فقط هر هفت یا ده روز یک بار مدفوع می‌کنند. نوزادانی که شیر خشک مصرف می‌کنند به طور متوسط دو بار در روز مدفوع می‌کنند. اما نوزادان شیر خشکی ممکن است بیشتر از دو بار در روز هم مدفوع کنند.
پیشنهادات
ساول گرینبرگ (Saul Greenberg)، متخصص اطفال و نوزادان بیمار در تورنتو، می‌گوید: در هفته‌های اولی که نوزاد به دنیا آمده است، والدین باید هر روز انتظار مدفوع کردن نوزاد را داشته باشند. بعد از آن، سیستم نوزاد به یک روال عادی و روتین تبدیل می‌شود. گرینبرگ به والدین پیشنهاد می‌کند که اگر نوزاد آنها از شیر مادر تغذیه می‌کند و 10 روز مدفوع نداشته باشد، یا اگر نوزاد با شیر خشک تغذیه می‌شود و در طول روز هیچ مدفوعی دفع نکند، با متخصص اطفال تماس بگیرند. اگر شما به نوزاد خود هر دو تا چهار ساعت شیر می‌دهید، طبیعی است که نوزاد چندین پوشک در روز مصرف می‌کند.
اگر نوزاد شما تازه متولد شده و به نظر می‌رسد به سختی به خود فشار و زور می‌آورد و قرمز می‌شود، ممکن است یبوست داشته باشد. شرایبر در این باره توضیح می‌دهد: که نوزادان به دلیل کانال‌های مقعدی کوچکی که دارند، ممکن است هنگام دفع مدفوع سر و صدا کنند. با این حال اگر نوزاد شما به شدت ناراحت و آشفته است و باد معده زیاد دفع می‌کند، همچنین اگر او استفراغ می‌کند یا شکم او متورم شده است و با لمس شکم نوزاد احساس می‌کنید که سفت و سخت است، با پزشک خود تماس بگیرید. هرگز از تنقیه (فرو کردن آب یا هر مایع دیگر به داخل روده بزرگ) یا شیاف برای نوزاد استفاده نکنید. یا هر چیز یا داروی دیگری را بدون تایید پزشک از طریق مقعد وارد روده‌ی نوزاد نکنید.
علت مدفوع خونی
به گفته‌ی یکی از والدین : همانطور که دفع مدفوع خونی برای نوزاد من اتفاق افتاد، خون در مدفوع نوزاد می‌تواند نگران‌کننده باشد. اگر چه شما در این مواقع باید به دکتر مراجعه کنید، اما ممکن است مشکل خاصی هم وجود نداشته باشد. شرایبر در مورد آنچه که برای دخترم اتفاق افتاد می‌گوید: “شایع‌ترین دلیل مدفوع خونی شکاف یا پارگی کوچک در ناحیه مقعد به علت یبوست، هنگام دفع مدفوع است. یا می‌تواند نشانه‌ای از آلرژی به پروتئین شیر گاو باشد، که می‌تواند روده نوزاد را حساس کند و منجر به دفع مدفوع خونی شود. این وضع می‌تواند در نوزادان با مصرف شیر خشک و نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند نیز اتفاق بیفتد. زیرا پروتئین موجود در لبنیات می‌تواند از طریق شیر مادر عبور کند و به نوزاد برسد و به نوبه خود بر نوزاد تاثیر بگذارد.
از آن‌جا که هر نوزاد متفاوت است. بهترین راه این است که اگر نگران دفع یا عدم دفع مدفوع کردن نوزاد خود هستید با پزشک خود مشورت کنید.
رنگ مدفوع
آیا مدفوع سبز رنگ نوزاد طبیعی است؟ در ادامه مطلب در مورد انواع رنگ مدفوع در نوزادان گفته شده است.
زرد خردلی
چرا مدفوع یک نوزاد رنگ زرد خردلی می‌شود؟ زرد خردلی یک رنگ بسیار استاندارد برای نوزادانی است که از شیرمادر تغذیه می‌کنند. شیر مادر حاوی چربی و کلسیم است (کاملا رایج) که به راحتی هضم می‌شود. بنابراین نوزاد با مدفوع زرد خردلی مشکل خاصی ندارد و به همان رویه‌ای که او را شیر می‌دهید، ادامه دهید.
زرد مایل به قهوه‌ای
نوزادانی که از شیر خشک تغذیه می‌شوند. معمولا مدفوع رنگ زرد و قهوه‌ای خمیری مانند دارند. بنابراین این حالت و رنگ مدفوع نیز رایج و عادی است. پس به روال طبیعی تغذیه نوزاد ادامه دهید.
مدفوع سیاه رنگ
مدفوع‌های چسبناک و قیر مانند نوزاد، مکونیوم نام دارند. مدفوع سیاه اگرچه نگران‌کننده است، ممکن است به این دلیل باشد: اگر نوک سینه‌های مادر زخم یا ترک خورده باشد، خون می‌تواند از طریق این ترک‌ها وارد گوارش نوزاد شده و نوزاد آن را هضم کند و وارد مدفوع او شود. بنابراین مدفوع سیاه همراه با خون از نوزاد دفع می‌شود. برای شیردهی‌های بعدی به نوزاد، نوک پستان خود را التیام دهید و درمان کنید. از سوتین‌های مناسب شیردهی استفاده کنید و آن را محکم ببندید. از شیر سینه‌ی خود برای نرم کردن و تسکین دادن نوک پستان استفاده کنید. به سینه‌های خود استراحت بدهید و بگذارید کمی هوا بخورد و آزاد باشند.
اگر شما نگران هستید که شاید مشکل از نوک سینه نباشد و مدفوع خونی نوزاد دلیل دیگری داشته باشد. می‌توانید به پزشک مراجعه کنید و او می‌تواند یک آزمایش سریع از مدفوع او انجام دهد تا ببینید علت دقیق خون داخل مدفوع چیست.
سفید گچی یا بی رنگ
مدفوع رنگ خود را از کیسه صفرا می‌گیرد. در صورتی که مدفوع کودک تازه متولد شده، بی‌رنگ یا سفید گچی باشد، به این معنی است که صفرا درست کار نمی‌کند. بنابراین مدفوع سفید رنگ ممکن است نشانه مشکلی در کبد یا کیسه صفرا باشد. در این صورت چه کاری باید انجام داد؟ اگر فقط دفع مدفوع سفید یک بار اتفاق افتاد، پس نگران نباشید. اما اگر بیش از یک بار و پشت سر هم اتفاق افتاد، نمونه‌ی مدفوع سفید رنگ نوزاد را باید برای آزمایش به دکتر ببرید.
مدفوع قرمز رنگ
رنگ قرمز مدفوع معمولا مربوط به خوردن لبو و چغندر است. اگر نوزاد شما چغندر نخورده باشد و مدفوعش قرمز باشد. ممکن است رنگ قرمز موجود در مدفوع فرزند شما، خون باشد. لکه‌ها یا رگه‌های قرمز در مدفوع می‌تواند نشانه‌ای از یک واکنش یا آلرژی باشد. که هم نوزادان شیر خشکی و هم نوزادان تغذیه‌شونده با شیر مادر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین مدفوع قرمز ممکن است مشکل روده‌ای در نوزاد را نشان دهد. اگر نوزاد شما یبوست دارد و مدفوع سخت و گلوله مانند دفع می‌کند، خون داخل مدفوع می‌تواند ناشی از پارگی سطحی چاک‌های کوچک مقعد باشد. بنابراین خون ناشی از چاک‌های مقعد همراه با مدفوع از نوزاد دفع می‌شود. کاری که در این باره باید انجام دهید این است که، اگر نوزاد شما یبوست نداشت و خون داخل مدفوع ناشی از یبوست نبود، به پزشک خود مراجعه کنید.
مدفوع سبز رنگ
رنگ سبز یک رنگ بسیار رایج برای مدفوع است. مدفوع سبز رنگ به دلیل عبور مدفوع با سرعت بیشتر از حد معمول از روده است. چه کاری باید در این صورت انجام دهید: اگر نوزاد شما به خوبی تغذیه می‌کند و هیچ نشانه‌ای از علائم و ناراحتی نشان نمی‌دهد. پس نگران اینکه مدفوع فرزندتان سبز رنگ است نباشید.
