مقدمه

در دوران بارداری شما آزمایشات مختلفی را در ماه‌های متفاوت متناسب با نظر ماما یا پزشک خود انجام می‌دهید. گاهی اوقات به دلایل مهمی انجام برخی از آزمایشات مهم و ضروری است. با این حال در برخی موارد پزشک یا ماما در مورد برخی آزمایشات و مشکلات ناشی از عدم انجام آن‌ها به شما توضیحاتی می‌دهد و در نهایت این شما هستید که باید در مورد انجام یا عدم انجام آن‌ها تصمیم بگیرید. یکی از این آزمایشات، آزمایش گلوکز بارداری است. در ادامه در مورد این آزمایش و مشکلات ناشی از عدم انجام آن توضیحاتی داده شده است.

دوران بارداری

پزشکان انجام آزمایش گلوکز را برای دیابت بارداری توصیه می‌کنند، اما اجباری نیست. این آزمایش معمولا در هفته 24 باردری تا هفته 28 بارداری انجام می‌شود. معمولا مادران از انجام این آزمایش می‌ترسند. در این آزمایش مایع شیرین و معمولا نارنجی برای سنجش توانایی بدن مادر برای کنترل گلوکز استفاده می‌شود. این آزمایش یکی از راه‌های غربالگری دیابت بارداری است. دیابت بارداری، نوعی دیابت موقت است که فقط در بارداری اتفاق می‌افتد و معمولا پس از زایمان برطرف می‌شود. از آنجایی که حدود 50 درصد از زنان مبتلا به دیابت بارداری به دیابت نوع 2 مبتلا می‌شوند، مهم است که بدانید آیا شما به این بیماری مبتلا هستید یا خیر و چگونه می‌توانید آن را مدیریت کنید.

آزمایش

برای انجام این آزمایش مادر یک مایع شیرین مانند آب‌میوه را می‌نوشد و سپس یک ساعت در اتاق انتظار منتظر می‌ماند. در نهایت بعد از اتمام یک ساعت، سطح گلوکز خون مادر مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. این آزمایش نیاز به ناشتا بودن ندارد و در هر زمانی از روز قابل انجام است. اگر قند خون شما پس از آزمایش نرمال باشد، به این معنی است که میزان قند خون شما کمتر از 7.8 میلیمول در هر لیتر (millimoles/L) است، بنابراین، نیازی به آزمایش بیشتر نخواهید داشت. نتیجه آزمایش شما اگر بین 7.8 تا 11.1 میلیمول در هر لیتر باشد، آزمایش دوم را در روز دیگری انجام خواهید داد که باید صبح و ناشتا انجام شود. اگر نتیجه آزمایش اولیه شما بالاتر از 11.1 میلیمول در هر لیتر باشد، دیابت بارداری برای شما تشخیص داده می‌شود و برنامه مراقبتی به شما داده می‌شود.

آزمایش گلوکز بارداری
آزمایش گلوکز بارداری

دیابت بارداری

کاترینا ساواتسکی (Katrina Sawatsky) پزشک زنان در این مورد می‌گوید: “شما نمی‌توانید انجام آزمایشی را اجباری کنید، اما انجام آزمایش‌ها به شدت توصیه می‌شود. گاهی اوقات به مادرانی که در تجربه حاملگی دوم خود هستند، بدون هیچ فاکتور خطری، این گزینه داده می‌شود که از انجام این آزمایش می‌توانند صرف نظر کنند. اما من فکر نمی‌کنم که یک مادر بتواند بدون کمک پزشک و آزمایشات، عوامل خطر را دنبال کند. به طور قطعی هیچ علامت فیزیکی در مورد دیابت بارداری در مادر وجود ندارد. بنابراین فکر می‌کنم بهتر است که آزمایشات را انجام بدهید و در سلامت باشید در مقابل اینکه ریسک کنید و سلامت شما به خطر بیفتد.”

عوامل خطر ابتلا به دیابت بارداری عبارتند از، سابقه قبلی دیابت بارداری در بارداری قبلی، داشتن دیابت نوع 1 یا 2، سابقه خانوادگی دیابت، شاخص توده بدنی (BMI) 30 یا بیشتر، مادر مسن یا نژاد غیر سفیدپوست.

تاثیر بر روی جنین

ساواتسکی می‌گوید: “توجه داشته باشید که دیابت بارداری برای جنین بسیار مهم‌تر از مادر است.” نوزاد ممکن است برای سن حاملگی بزرگ باشد و یا در هنگام تولد ماکروزومی باشد. این اتفاق به این معنی است که وزن نوزاد بالاتر از صدک 95 است. برای نوزادی که در هفته 37 بارداری و یا بعد از آن متولد شده است، به معنای حداقل 3.62 کیلوگرم است. این افزایش وزن به طور قطع زایمان را برای مادر بسیار دشوارتر می‌کند. همچنین، پس از زایمان، خطر ابتلا به هیپوگلیسمی در نوزاد بیشتر است، که ممکن است منجر به نیاز کودک به گذراندن زمانی در مراقبت‌های ویژه نوزاد شود.

آزمایشات اختیاری دوران بارداری

با این حال شواهد قطعی زیادی وجود ندارند که درمان‌های دیابت بارداری، رژیم غذایی تحت نظارت دقیق، افزایش سطح فعالیت در دوران بارداری و گاهی اوقات داروهای کنترل‌کننده گلوکز یا انسولین نتایج را بهبود بخشد. اگر ماما را به‌جای پزشک متخصص زنان و زایمان به‌عنوان ارائه‌دهنده مراقبت‌های خود انتخاب کرده‌ باشید، این که آیا می‌خواهید آزمایش گلوکز را برای شروع انجام دهید یا خیر، ممکن است به‌عنوان یک سؤال و نه به‌ عنوان یک فرض یا توصیه مطرح کنید.

سی جی بلنرهاست (CJ Blennerhassett) یک ماما است، همه‌ی آزمایش‌های بیماران او در دوران بارداری اختیاری است. حتی برخی از زنان ترجیح می‌دهند که غربالگری اولیه را انجام ندهند. این ماما در جلسات خود با مادر، تمام خطرات و فواید هر آزمایش را ارائه می‌دهد و به مادر اجازه می‌دهد تا خود او تشخیص بدهد که چه کاری را انجام بدهد. در صورت مثبت بودن پاسخ مادر در مورد هر آزمایش، روش انجام آن را توضیح می‌دهد.

بنابراین انجام آزمایش گلوکز اختیاری است،. با این حال انجمن متخصصان زنان و زایمان کانادا مادران را تشویق می‌کند که این آزمایش را انجام بدهند. خطر عوارض زایمان، پره‌اکلامپسی، دیستوشی شانه (shoulder dystocia) (که در آن شانه نوزاد در حین زایمان گیر می‌کند) و مرده‌زایی در هفته 36 بارداری تا هفته 40 بارداری را افزایش می‌دهد. همچنین می‌تواند خطر ابتلای کودک شما به دیابت نوع 2 را در مراحل بعدی زندگی افزایش دهد.

مادر - بارداری - دیابت
مادر – بارداری – دیابت

تاثیرات سبک زندگی

خلاصه‌ای از مطالعات بالینی نشان داده است که مداخلات معمول در سبک زندگی، از جمله تغییرات رژیم غذایی، فعالیت بدنی و نظارت بر سطح گلوکز خون، می‌تواند مزایای بیشتری داشته باشد. برخی از پیامدهای مثبت درمان، شامل کاهش افسردگی پس از زایمان و کاهش خطر تولد نوزاد بزرگ در سن حاملگی است.

بارداری پرخطر

در مورد دیابت بارداری، مهم‌ترین پیشرفتی که می‌بینیم در ماکروزومی و دیستوشی شانه است. اما هر دوی این موارد اغلب در مادران بدون دیابت بارداری نیز اتفاق می‌افتد. تشخیص دیابت بارداری به طور خودکار یک زن باردار را در گروه بارداری پرخطر طبقه‌بندی نمی‌کند. با این حال، اگر مراقبت‌های دوران بارداری شما عمدتا از طریق ماما و نه پزشک انجام می‌شود، ممکن است تیم مراقبتی شما نیاز به حضور یک متخصص غدد، یک متخصص تغذیه و احتمالا یک متخصص زنان و زایمان برای نظارت بیشتر در کنار ماما داشته باشد.