مقدمه

سندروم fomo (فومو)، به معنای ترس از دست دادن یک فرصت است. برخی کودکان در خوابشان دچار سندروم فومو می‌شوند. یعنی به تمام اتفاقات اطرافشان، واکنش نشان می‌دهند و نمی‌خوابند یا خیلی دیر می‌خوابند. شاید نگران باشید که کودک شما هم دچار این سندروم شده باشد. آیا کودک شما قبل از خواب با هر سروصدایی سرش بر‌می‌گردد؟ در این مطلب شما متوجه خواهید شد که کودکتان به سندرم از دست دادن فرصت، دچار شده است یا نه. همچنین در ادامه نحوه‌ی کنترل سندرم فومو در خواب کودکان را توضیح داده‎‌ایم.

تجربه یک مادر از سندرم فومو در خواب کودکان

کودک کیت وبستر( یکی از والدین) چرت زدن را دوست ندارد. چرت زدن این کودک 7 ماهه در طول روز فقط 20 دقیقه طول می‌کشد و بیشتر از آن نیست. وبستر می‌گوید: وقتی که کودکم صدایی را می‌شنود، چشمانش را باز می‌کند و صبر می‌کند که ببیند چه اتفاقی می‌افتد. تمام آنچه که او می‌خواهد نگاه کردن به اطراف است، حتی اگر به شدت خسته باشد.

فومو اصطلاحی است که مشاور خواب، ارین یونکر (Erin Junker)، می‌گوید، هر روز از والدین خسته، آن را می‌شنود. یونکر خواب دخترش در کودکی را اینگونه توصیف می‌کند: یادم می‌آید که او فقط 45 دقیقه چرت می‌زد، زیرا او مبتلا به سندرم فومو بود.

fomo مخفف fear of missing out (ترس از دست دادن) است. والدین معمولا به یونکر می‌گویند که کودک آن‌ها نمی‌خواهد بخوابد یا چرت‌های کوتاهی دارد. به نظر می‌رسد که این کودکان، نمی‌خواهند هیچ چیزی را از دست بدهند. هر کدام از این کودکان، علائم خاصی را از خود نشان می‌دهند. برخی از کودکان واقعا هیجان زده می‌شوند، برخی گریه می‌کنند و برخی بازی می‌کنند. اما بیشتر اوقات والدین به یونکر می‌گویند کودکشان ناراحت می‌شود و گریه می‌کند یا فریاد می‌کشد و نمی‌خواهد به تختخواب برود و بخوابد.

دلایل فومو

عادت‌های خواب کودک
عادت‌های خواب کودک

مراجعه کنندگان اغلب به یونکر می‌گویند کودک مبتلا به سندرم فوموی آن‌ها، کنجکاو و تحریک‌پذیر به دنیا آمده است. او می‌گوید: اگر چه این حرف، ممکن است درست باشد، اما بدون توجه به این نکته، تقریبا همه‌ی کودکان می‌توانند خواب مناسب را یاد بگیرند.

وی توضیح می‌دهد: من فکر می‌کنم بسیاری از والدین، نخوابیدن کودک خود را فقط با فومو، توجیح می‌کنند. در حالی که ممکن است، مشکل جای دیگر باشد. آلانا مک گین (Alanna McGinn)، مشاور خواب کودک نیز همین نظر را دارد. او برخی از گرایش‌های فومو را در کودکان نو‌پا و کودکانی که در سن پیش دبستانی هستند، مشاهده کرده است. اما احتمالا این مسئله در مورد نوزادان، به عادت خواب و برنامه ریزی خواب آن‌ها برمی‌گردد. پیشنهاد می‌کنیم مطلب نحوه تنظیم برنامه خواب کودک را مطالعه کنید.

بیشتر نوزادان تازه متولد شده، علی‌رغم سروصدا یا حواس‌پرتی، می‌توانند در هر جا و هر مکانی به خواب روند. اما حدود چهار ماهگی، این موضوع دستخوش تغییر می‌شود. یونکر می‌گوید: “وقتی که بچه‌ها، مرحله‌ی نوزادی را پشت سر بگذارند، بسیار هوشیار‌تر عمل خواهند کرد و به راحتی تحریک می‌شوند.”

مک گین توضیح می‌دهد: کیفیت خوابی که آن‌ها در هر مرحله از کودکی خود دارند، هر بار تغییر می‌کند. آن‌ها در یک دوره‌ی طولانی، خوابشان سبک می‌شود. یعنی اگر آن‌ها صدای بلندی را بشنوند یا در محیطی که عوامل حواس‌پرتی در آن زیاد باشد، قرار گیرند، احتمال خواب تقریبا برای آن‌ها وجود ندارد.

وبستر در مورد خواب کودکش توضیح می‌دهد: “در ابتدا که او تازه متولد شده بود بسیار آرام بود و خوب می‌خوابید. اما حدود چهار ماهگی، اختلال در خوابش به وجود آمد و دیگر خوابیدنش راحت نبود. او دیگر خوب نمی‌خوابید.‌”

یکی دیگر از دلایل مهم سندرم فومو در کودکان زمانی است که آن‌ها مراحل عطفی رشد را تجربه می‌کنند. یونکر می‌گوید: اگر کودک شما هشت ماهه است و خزیدن یا سینه‌خیز رفتن را تمرین می‌کند، ممکن است متوجه شوید که خواب آن‌ها نسبت به گذشته طولانی‌تر شده است. آن‌ها در این مرحله خسته می‌شوند، سپس به خواب می‌روند. به همین دلیل خواب بهتر و طولانی‌تری خواهند داشت.

مدیریت کردن خواب کودک

 سندرم فومو در خواب کودکان می‌تواند در برخی موقعیت‌های خاص بوجود بیاید. اگر برای تعطیلات در خانه مادربزرگ اقامت دارید و کودک شما توسط محیط نا‌آشنا و چهره‌های جدید بیش از حد تحریک می‌شود، خوابیدن آن‌ها احتمالا چالش برانگیز‌تر خواهد بود. از طرفی اگر یک کودک بیمار باشد، نمی‌تواند خارج از محیط خانه خواب خوبی داشته باشد.

رفع مشکل

درباره برنامه خواب کودک خود تجدید نظر کنید. کودکان هر روز دقیقا در یک ساعت مشخص بیدار نمی‌شوند، بنابراین نباید هر روز در یک ساعت مشخص بخوابند. در عوض روی برنامه‌ی بیداری آن‌ها تمرکز کنید. به عنوان مثال، یونکر توصیه می‌کند که یک کودک پنج ماهه می‌تواند قبل از خواب یا چرت زدن یک ساعت و نیم تا دو ساعت زمان بیداری داشته باشد. والدین باید به علائم و نشانه‌های کودک برای خواب توجه داشته باشند. مانند کودکی که چشم‌های خود را می‌مالد، خمیازه می‌کشد یا گوش‌های خود را جمع می‌کند. اما برخی از کودکان هیچ نشانه‌ای از خستگی نشان نمی‌دهند. در عوض آن‌ها بیش از حد هیجان زده خواهند شد. به خاطر داشته باشید که حتی اگر پرانرژی به نظر برسند، شما باید دقت کنید که چه مدت بیدار بوده‌اند. همچنین به یاد داشته باشید که با رشد کودک، زمان بیداری را برای کودک می‌توانید متفاوت تنظیم کنید.

محیط خواب

اطمینان حاصل کنید که اتاق آن‌ها با پرده تیره رنگ تاریک باشد و مطمئن شوید که نور وجود نداشته باشد.‌ این امر مخصوصا در هنگام خواب در یک روز آفتابی بسیار مهم است. وسایلی مانند موبایل، آکواریوم و اسباب بازی که باعث حواس‌پرتی کودک می‌شود را از تخت او دور کنید. ابزار‌های دارای چراغ مانند چراغ خواب و برخی اسباب‌بازی‌ها را از او دور کنید. اگر دستگاهی دارای نور اتومات است، نور آن را با یه قطعه نوار چسب بپوشانید، یا دستگاه را از اتاق کودک خارج کنید.

برنامه خواب روتین

کودکان با ثبات رشد می‌کنند، بنابراین مهم است که هر‌بار که کودک را به زمین می‌گذارید، کارهای مشابه را به همان ترتیب انجام دهید تا به آن‌ها کمک کند که درک کنند زمان استراحت است. به‌عنوان مثال، آن‌ها را در یک کیسه خواب قرار داده و برای او یک داستان کوتاه بخوانید تا به بهتر خوابیدن آن‌ها کمک کند. وقتی که یک روال جدید ایجاد کردید. حداقل سه هفته طول می‌کشد تا تفاوت را ببینید. مک گین می‌گوید: تا وقتی نتیجه مثبت نگرفتید، تسلیم نشوید.

اولویت قرار دادن خواب و چرت اولیه

اگر بچه‌های دیگری دارید که باید آن‌ها را به مهد‌ ‌کودک یا مدرسه تحویل بدهید، یا فعالیت‎‌های صبحگاهی ضروری دیگری دارید، در هر صورت به اولین چرت کودک اهمیت بدهید. حتی اگر لازم بود او را در خانه در گهواره بخوابانید، بعد بیرون بروید. یا حتی او را در کریر (carier) قرار داده، بخوابانید و با خود ببرید.

مک گین می‌گوید: اگر شما یک چرت را فراموش کردید مسئله‌ی بزرگی نیست. اما اولین خواب واقعا برنامه خواب روز کودک را تعیین می‌کند. کودک هر‌چه خواب بهتری در طول روز داشته باشد، شب نیز بهتر می‌خوابد.

مدیریت کردن خواب هنگام بیماری کودک

مدیریت کردن خواب
مدیریت کردن خواب

در این شرایط تمام تلاش خود را انجام دهید تا در صورت امکان چرت و خواب کودک را ثابت نگه دارید. یونکر توصیه می‌کند: کودک خود را به مدت 10 تا 15 دقیقه به یک اتاق ساکت و آرام ببرید. و سعی کنید قبل از اینکه کودک را به زمین بگذارید، از اینکه او به خواب رفته است مطمئن شوید. وقتی صحبت از خواب می‌شود، باید بدانید که ثبات کلید اصلی است. این مهم است که درک کنید خواب مانند هر مهارت دیگری است. بچه‌ها برای یادگیری نحوه‌ی صحیح خوابیدن به کمک شما برای ثبات در برنامه خواب نیاز دارند.

سخن آخر

برخی والدین دریافتند که هر چقدر تلاش کنند، برخی از کودکان به راحتی نمی‌خوابند. وبستر سعی کرد یک برنامه خواب برای کودکش تنظیم کند. اما به نظر می‌رسد که هیچ کاری جواب نمی‌دهد. خوشبختانه کودک او شب‌ها خوب می‌خوابید. وبستر تصمیم گرفت اگر نتواند برنامه خواب روزانه کودک خود را تغییر دهد، نگرش خود را نسبت به آن تغییر دهد. او می‌گوید: “من به نوعی فقط این موضوع را پذیرفتم، زیرا وقتی که از این موضوع ناامید می‌شدم وضعیت بدتر می‌شد.