مقدمه

اختلال طیف الکل جنین نسبت به آنچه تصور می‌کنید، شیوع بیشتری دارد. یک مطالعه نشان داد که از هر 1000 کودک در سراسر جهان هشت نفر از اختلالات طیف الکل جنین رنج می‌برند و در برخی از کشورها میزان آن بسیار بیشتر است. در این مطلب در رابطه با شیوع ناهنجاری‌ جنینی ناشی از الکل در کشورهای مختلف و دلایل رخ دادن FASD توضیح می‌دهیم.

پیشنهاد می‎‌کنیم، پیش از خواندن ادامه مطلب، ابتدا مقاله ناهنجاری‌های جنینی ناشی از الکل را مطالعه فرمایید.

مصرف الکل

اگر تاکنون برای مصرف الکل، پیش خودتان استدلال می‌کردید که اشکالی ندارد این فقط یک لیوان شراب است و تصور می‌کردید که اختلال طیف الکل جنین (FASD) هرگز برای فرزند شما اتفاق نمی‌افتد، بهتر است بدانید، تحقیقات نشان می‌دهد که تعداد کودکانی که از FASD رنج می‌برند به طرز حیرت‌انگیزی بیش از آنچه تاکنون تصور می‌شد، است.

آمار

مشروبات الکلی
مشروبات الکلی

مطالعه جدیدی که در ژورنال انجمن پزشکی آمریکا منتشر شد، 6000 دانش آموز کلاس اول را در ایالات متحده مورد بررسی قرار داده بود. در این مطالعه نشان داده شد که یک تا پنج درصد آن‌ها از FASD رنج می‌برند.

نتایج این مطالعه، کمتر از یک سال پس از انتشار مطالعه مرکز تحقیقات اعتیاد و بهداشت روان (CAMH) منتشر شد. مرکز تحقیقات اعتیاد و بهداشت روان، یافته‌های خود مبنی بر اینکه از هر 1000 کودک در سراسر جهان هشت نفر مبتلا به FASD هستند و از هر 13 خانمی ‌که در طول بارداری هر نوع الکلی را مصرف می‌کند، یک نفر کودک مبتلا به FASD را به جهان تحویل می‌دهد، پیش از آن منتشر کرد.

متاآنالیز CAMH، که در JAMA Pediatrics (مجله پزشکی که بصورت ماهانه منتشر می‌شود) منتشر شده است، مطالعات موجود را برای تخمین شیوع FASD در کودکان در 187 کشور در سراسر جهان بررسی کرد.

سوتلانا پوپووا (Svetlana Popova)، دانشمند ارشد موسسه تحقیقات سیاست بهداشت روان CAMH، می‌گوید کودکان مبتلا به FASD اغلب به اشتباه و با خطای پزشکی تشخیص داده می‌شوند. اما داشتن این اعداد و آمار از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا بر لزوم اولویت‌بندی و برنامه‌ریزی برای مراقبت از آن‌ها تأکید می‌کند.

اختلال طیف الکل جنین یک نام برای مجموعه‌ای از مشکلات جنینی است. این مشکلات ممکن است در هنگام نوشیدن مشروبات الکلی توسط مادر، در دوران بارداری در کودک ایجاد شود. سندروم جنین الکلی (به انگلیسی: Fetal Alcohol Syndrome به طور مخفف FAS ) یکی از اختلالاتی است که زیرمجموعه‌ی FASD قرار می‌گیرد.

اثرات طولانی مدت

اثرات FASD در بدو تولد همیشه مشخص نیست. اما اثرات طولانی مدتی از جمله نقص جسمی‌، مشکلات رفتاری، مشکلات در یادگیری و مشکلات خلقی دارد. نوشیدن مزمن یا زیاد نوشیدن مشروبات الکلی، به شکل ویژه‌ای به جنین آسیب می‌رساند. اما بهتر است بدانید مصرف هر مقدار الکل می‌تواند مغز در حال رشد جنین را تحت تأثیر قرار دهد.

کشورهای مختلف

نرخ FASD و شیوع ناهنجاری‌ جنینی ناشی از الکل در سراسر جهان متفاوت است. تحقیقات CAMH پیش بینی می‌کند از هر 1000 کودک کانادایی هشت نفر مبتلا به FASD هستند. با این حال احتمالا این میزان در ایالات متحده بالاتر است. همچنین در اروپا، از هر 1000 کودک، تقریباً 20 مورد مبتلا وجود دارد.

در رابطه با آمار ناهنجاری‌ جنینی ناشی از الکل در ایران، آمار و ارقام مطمئنی در دست نیست. اما به دلیل میزان مصرف کمتر الکل توسط زنان در ایران، پیش‌بینی می‌شود که این میزان کمتر باشد. اما مصرف الکل در ایران نیز در حال افزایش است. پس باید از این بابت بطور جدی نگران بود و به عدم مصرف هر میزان الکل در بارداری تاکید کرد.

كودكانی که در شیرخوارگاه‌ها تحت مراقبت هستند، نيز احتمالا دارد که از FASD رنج ببرند. پوپووا می‌گوید: “نیاز به غربالگری و تشخیص هدفمند برای این جمعیت‌های پرخطر داریم. همچنین باید مداخلات ویژه‌ای برای جلوگیری از مصرف الكل در مادران كودكان مبتلا به FASD در رابطه با بارداری‌های بعدی‌شان باید انجام شود.”

احتمال اعتیاد در بزرگسالی کودک

دانشمندان علوم اعصاب در دانشگاه اعتیاد در دانشگاه ایالتی نیویورک در بوفالو، پیوندی را بین قرار گرفتن جنین در معرض الکل قبل از تولد، و افزایش خطر اعتیاد او در بزرگسالی کشف کرده‌اند.

طبق تحقیقات آن‌ها، جنین‌هایی که در رحم در معرض الکل قرار دارند، تغییرات دائمی را‌ در سامانه پاداش مغز خود مشاهده می‌کنند که باعث حساسیت بیشتر آن‌ها نسبت به اثرات داروها در مراحل بعدی زندگی می‌شود.

اندوکانابینوئیدها (Endocannabinoids)، مواد شیمیایی شبه شاهدانه که در خود مغز تولید می‌شوند، در مرکز این تحقیقات قرار دارند. زیرا آن‌ها در افزایش حساسیت مغز به اعتیاد نقش دارند.

اعتقاد بر این است که نوشیدن مشروبات الکلی توسط مادر در دوران بارداری با تضعیف نورون‌های دوپامین، که درگیر رفتارهای اعتیاد آور هستند، بر اندوکانابینوئیدهای نوزاد متولد شده تأثیر می‌گذارد. این تاثیر می‌تواند باعث بروز مسائلی شود که بعداً در دوران کودکی ظاهر می‌شود. همچنین در تمام دوران بزرگسالی کودک مبتلا ادامه می‌یابد.

درک این تأثیر ممکن است به دانشمندان علوم مغز و اعصاب اجازه دهد، درمان‌های دارویی و روش‌های دیگری برای مقابله با پیامدهای منفی مرتبط با قرار گرفتن در معرض الکل قبل از تولد ایجاد کنند. در حال حاضر هیچ درمانی برای اختلال طیف الکل جنین (FASD) وجود ندارد. همانطور که گفته شد، FASD یک بیماری ناشی از نوشیدن الکل در دوران بارداری است. این بیماری می‌تواند باعث مشکلات روانی (از جمله افسردگی و اضطراب) و همچنین مسائل مربوط به کنترل فشار باشد.