مقدمه
در این مطلب صحبت‌های جامعه پزشکی درباره‌ی شربت و قطرههای تسکین دهنده‌ی گاز معده کودک را آورده‌ایم. قطره‌هایی همچون قطره اوول (Ovol) و مقایسه‌ی آن با شربت گریپ واتر، قطره هومیوپاتی و پروبیوتیک که برای نوزادان کولیکی مناسب بیان شده‌اند. پیش از این در 2 مطلب، بصورت جداگانه در رابطه با تاثیر گریپ واتر بر کولیک نوزاد و بررسی پروبیوتیک برای کولیک نوزاد صحبت کرده‌ایم. در ادامه در مورد نفخ معده کودک و انواع شربت و قطرههای مختص آن توضیح داده می‌شود. اینکه آیا واقعا این قطره‌ها موثر هستند یا خیر. همچنین عوارض مصرف قطره ضد نفخ نوزاد نیز گفته شده است.
گاز معده کودک
شاید داشتن یک کودک پر سر و صدا و گاهی آشفته برای والدین عادی باشد. اما وقتی که گریه‌های شدید او چرت و خواب شبانه را مختل می‌کند، دیگر اصلا برای آن‌ها عادی و خوشایند نیست. همچنین هیچکس از چنین وضعی خوشحال و راضی نیست. چرا که علاوه بر والدین، کودک ناآرام آن‌ها نیز از این شرایط رنج می‌برد.
البته، هم گریه کردن و هم گاز معده برای یک کودک طبیعی است. باد شکم کودک حتی می‌تواند نشانه‌ی خوبی باشد. اما وقتی همه‌ی این‌ها بیش از حد شود و به نقطه‌ی اوج برسد، همچنین وقتی که ماساژ دادن شکم کودک و ضربات دوچرخه‌ای به شکم او تاثیری نداشته باشد، والدین ناچاراً به درمان‌های دارویی روی می‌آورند.
قطرههای تسکین دهنده‌ی گاز معده کودک، مخصوصا مارک اوول یکی از قطرههای محبوب است. دقیقا مانند شربت گریپ واتر، قطرههای ضد نفخ هم اغلب به عنوان درمانی برای کولیک و تسکین گاز معده کودک استفاده می‌شود. این محصولات تقریبا از نظر کارایی مشابه هم هستند. اما در واقع محصولاتی با برند‌های متفاوت هستند.
مقایسه گریپ واتر و قطره ضد نفخ نوزاد
برخلاف شربت گریپ واتر، که ترکیبی از گیاهان و جوش شیرین است، قطره ضد نفخ نوزاد به طور معمول شامل داروی سایمتیکون (simethicone) است. داروی سایمتیکون حدود سال 1952 تولید شد و باعث می‌شود گاز معده‌ی کودک راحت‌تر دفع شود. بهداشت کانادا سایمتیکون را به عنوان داروی “ضد نفخ” تعیین کرده است. اما تاکنون هیچ مطالعه‌ای بر قاطعیت تاثیر گریپ واتر بر کولیک نوزاد وجود نداشته است.
قطرههای تسکین دهنده‌ی گاز معده کودک از نظر علمی ثابت شده هستند و والدین نیز از نتیجه و تاثیر آن راضی بوده‌اند. قطره‌ی سایمتیکون (با نام تجاری ovol) بهتر و محبوب‌تر از قطرههای دیگر هستند. چرا که علاوه بر تاثیر مفید این قطره، بچه‌ها طعم آن را نیز دوست دارند.
تاثیرات و عوارض
از نظر جامعه و علم پزشکی قطرههای ضد نفخ سایمتیکون برای نوزادان بی خطر هستند. اما هنوز شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد قطره ضد نفخ نوزاد همیشه جواب می‌دهند و موثرند. جف کریچ (Jeff Critch) متخصص اطفال می‌گوید: “من شخصا این قطره‌ها را برای کودکان توصیه نمی‌کنم.” “این به تاثیر و فوایدی که از آن دارو (سایمتیکون)، انتظار دارید، بر‌می‌گردد و باید بدانید که از هر نظر اثبات نشده است.”
کریچ در برابر استفاده کردن یا استفاده نکردن از این قطرههای ضد نفخ هیچ توصیه صریحی نمی‌کند. اما طبق یک قانون کلی، قبل از دادن هر نوع دارویی به کودک خود، با پزشک متخصص حتما مشورت کنید. در حالی که قطره‌ی سایمتیکون نسبتا بی‌خطر و موثر در نظر گرفته شده است، اما احتمال واکنش آلرژیک وجود دارد. برخی تحقیقات نیز نشان داده‌اند که این قطره می‌تواند باعث اسهال شود. اگرچه اثرات تسکین دهنده آن بیشتر از عوارض آن می‌باشد.
کریچ می‌گوید: استفاده والدین از این قطرههای ضد نفخ برای کودک خود بدون مشورت با پزشک و سرخود، یک تصمیم اشتباه است. زیرا والدین نمی‌توانند علت ناآرامی کودک خود را همیشه درست تشخیص دهند. او می‌گوید: اولین کار این است که بفهمیم چه اتفاقی برای کودک افتاده است و بعد به پزشک مراجعه کنیم. پزشک کودک را معاینه می‌کند که ببیند آیا او مشکل گاز معده دارد یا خیر؟ همچنین بررسی کن د و تشخیص دهد که چه چیزی باعث تحریک کودک شده است و علت گریه او چیست؟
قطرههای هومئوپاتی و پروبیوتیک
همه‌ی قطرههای ضد نفخ نوزاد، بر پایه سایمتیکون نیستند. قطرههای هومئوپاتی پایه و اساس خاص خود را دارند. اما در مورد قطرههای هومئوپاتی نیز مانند سایمتیکون و گریپ واتر شواهد قطعی کمی وجود دارد که آیا آن‌ها همیشه موثرند و جواب می‌دهند یا خیر.
کریچ این قطره‌ها را هم مانند قطرههای سایمتیکون و گریپ واتر توصیه نمی‌کند و با آن مخالف است. اگرچه او در رابطه با پروبیوتیک می‌گوید، شواهدی در مورد تاثیر استفاده از قطرههای پروبیوتیک برای درمان گاز معده و کولیک در نوزادان وجود دارد. به ویژه برای نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند.
نحوه استفاده والدین از قطره ضد نفخ نوزاد برای کودکشان مانند استفاده‌‌ی آن‌ها از بسیاری از دارو‌های خانگی است. آن‌ها تصور می‌کنند که این قطره‌ها برای درمان گاز معده و کولیک کودکشان بطور حتم موثر است. همچنین گمان می‌کنند که می‌توانند از آن‌ها بدون تجویز و مشورت با پزشک برای کودک خود استفاده کنند. که این طرز فکر، طرز فکر اشتباهی است.
در نهایت بهتر است بدانید که تجربیات و شواهد نشان می‌دهند که واقعی‌ترین درمان برای کولیک و گاز معده نوزاد، گذشت زمان، تحمل و گذر از دوره‌ی کولیک نوزاد است.
