مقدمه
بسیاری از والدین شاهد شکایت و گلایه کودکان خود، در مورد اینکه نسبت به آن‌ها در خانه بی‌عدالتی شده است، بوده‌اند. این به دلیل اختلاف در روش‌های تربیتی والدین، برای هر کودک است. یکی از دلایل اختلاف در تربیت کودکان، به دلیل این است، که خلق و خوی کودکان با یکدیگر متفاوت است. مورد دیگر که باعث ایجاد تفاوت می‌شود، تفاوت سنی قابل توجه بین کودکان یک خانواده است. مشکل دیگری، که خلق و خوی متفاوت کودکان و اختلاف سنی قابل توجه بین آن‌ها ایجاد می‌کنند، این است که برقراری نظم و انضباط بین کودکان سخت می‌شود. در چنین شرایطی رفتار مناسب چیست؟ والدین در مقابل این جمله رایج کودکان “این عادلانه نیست”، باید چه واکنشی نشان دهند؟
برای دریافت پاسخ سوالات خود می‌توانید در این مقاله که به توضیح در مورد برقراری عدالت بین فرزندان پرداخته است، با ما همراه باشید.
عدالت بین فرزندان
Sarah Kibblewhite، روانشناس بالینی در مرکز بهداشت روان کودکان تورنتو، می‌گوید، اگر درجه نظم همیشه برابر نباشد، خوب است. در ادامه بیان می‌کند: “اگر یک کودک به رسیدگی یا نظم بیشتری نیاز دارد، احساس گناه را کنار بگذارید. چرا که شما بهترین کارها را برای نیازهای فردی او انجام می‌دهید.” با بزرگ‌تر شدن کودکان، توانایی آن‌ها در مقایسه قوانین و مشاهده هر گونه بی‌عدالتی قابل درک، افزایش می‌یابد.
بنابراین، چگونه می‌توانید با فریادهای اجتناب ناپذیر “این عادلانه نیست”، کنار بیایید؟ راهکار مناسب برای برقراری عدالت بین فرزندان چیست؟
رفتار درست
Kibblewhite به والدین می‌گوید، که در مقابل کودک خود که از بی‌عدالتی شاکی است، این بی‌عدالتی را تایید کنید و سپس توضیح دهید، که قوانین به چه دلایلی بین او و خواهر یا برادرش متفاوت هستند.
به طور مثال، در شرایطی که خواهر یا برادر کوچک‌تر به دلیل اینکه نمی‌تواند از لپ تاپ مادر استفاده کند، غر می‌زند، فقط بگویید: “وقتی بزرگ‌تر شدی، می‌تونی از لپ تاپ استفاده کنی.” اگر میبینید، که عصبانی است، حواسش را با اسباب‌بازی مناسب سنش پرت کنید. گاهی اوقات یک لپ تاپ یا گوشی همراه اسباب‌بازی، در چنین شرایطی موثر واقع می‌شود. این اسباب‌بازی‌ها، کودک کوچک‌تر را نه به طور دائم، اما حداقل برای مدت زمانی راضی نگه می‌دارد.
در صورت امکان، از ایجاد چنین شرایطی که کودک کوچک‌تر در استفاده از لپ تاپ پافشاری می‌کند، اجتناب کنید. مثلا شما می‌توانید، طوری برنامه‌ریزی کنید، که وقتی کودک کوچک‌تر در حال چرت زدن است، کودک بزرگ‌تر از لپ تاپ استفاده کند.
اگر پافشاری کودک شما در مورد استفاده از لپ تاپ ادامه داشت، سعی کنید، عصبی نشوید. در مقابل با پافشاری بچه ها باید اصولی و هوشمندانه رفتار کرد.
ما به والدینی که کودکشان دائما در مورد هر مسئله‌ای پافشاری می‌کند، مطالعه‌ی مقاله‌ی پافشاری بچه ها را پیشنهاد می‌کنیم. شاید با استفاده از راهکارهای این مقاله، بتوانید در مقابل کودک خود برخورد درستی داشته باشید.
جلوگیری از بی‌عدالتی
برای جلوگیری از گسترش این جمله کودکان: “این عادلانه نیست”، کودک را وادار کنید، که کار جدید دیگری را به تنهایی امتحان کند و او را به خاطر انجام آن کار جدیدش تحسین کنید. در رابطه با بچه‌های پیش دبستانی، خیلی راحت برای اینکه حواسشان را پرت کنید، می‌توانید به آن‌ها بگویید که خودشان لیوان آب خود را برای نوشیدن پر کنند یا اینکه لباس‌های خود را جمع کنند.
اگر یک کودک، بیشتر اوقات به خاطر رفتار نادرستش، تنبیه می‌شود، Kibblewhite توصیه می‌کند، که وقتی رفتارش خوب است، از او تعریف و تمجید کنید. اگرچه بسیار وسوسه انگیز است، اما هرگز خواهر و برادرها را با عباراتی مانند: “خواهر تو همیشه منظم تر است و مقرراتت را بهتر رعایت می‌کند، اما چرا تو نمی‌تونی قوانین و نظم را به خوبی رعایت کنی؟” با یکدیگر مقایسه نکنید.
تربیت متناسب با خلق و خو
Jennifer Kolari درمانگر کودک و خانواده و همچنین نویسنده کتاب ” Connected Parenting” می‌گوید، کاملا درست است و معمولا لازم است، که روش‌های انضباطی را مطابق با خلق و خوی یک کودک تنظیم کنید. کودکانی که او آن‌ها را “گلادیاتور” صدا می‌کند، شاد و بامزه هستند. به طور مثال وقتی به این دسته از کودکان، می‌گویید، بشینید، نمی‌شینند. چرا که نشستن برای آن‌ها سخت است. همچنین وقتی به آن‌ها می‌گویید: “یک کاری بس و کافی است، دیگر ادامه نده”، درک نمی‌کنند. در واقع، بس و کافی بودن را درک نمی‌کنند.
Kolari می‌گوید، در رابطه با این شخصیت، بهتر است، آرامش داشته باشید. در ادامه بیان می‌کند، اگر فریاد بزنید، شما در واقع انرژی او را افزایش داده‌اید. چنین شرایطی، برای کودک یک انتخاب قابل درک ارائه دهید. شما می‌توانید به او بگویید: “تو می‌توانی این نتیجه یا آن نتیجه را داشته باشی. اگر نمی‌توانی تصمیم بگیری، من تصمیم بگیرم.”
بسیار خوب است، که در مورد کودکانی که خوشحال و بامزه هستند، یا نسبت به محیطشان بسیار حساس هستند، ملایم‌تر رفتار کنید.
راهکارهای موثر
Kolari بیان می‌کند: “سعی کنید، بگویید: “ما باید در مورد اینکه چه کاری باید انجام دهیم، صحبت کنیم. به نظر تو چه نتیجه‌ی خوبی می‌تواند داشته باشد؟”
بچه‌های پانزده ساله با مجازات‌های سخت‌تری نسبت به پدر و مادرشان روبرو می‌شوند.
استفاده از تکنیک تربیتی وقفه کوتاه می‌تواند، برای کودکان واکنش‌پذیر، مفید باشد. کودکان از آن نه تنها به عنوان یک نتیجه، بلکه به عنوان فرصتی لحظه‌ای آن استفاده می‌کنند.
برای یک کودک آرام، یک یادآوری ملایم یا استفاده از لحنی محکم احتمالا مفید باشد.
Kibblewhite بیان می‌کند: “در برخورد با یک کودک حساس، باید به صدای خود توجه کنید. اگر بیش از حد سختگیرانه باشد، ممکن است قبل از رسیدن به یک تصمیم، کودک گریه کند.”
با توجه به موارد گفته شده، سن می‌تواند تعیین کند که از کدام روش استفاده برای کودک استفاده کنید. بچه‌های با سن کمتر، به نتایج و عواقب فوری نیاز دارند. در حالی که کودک در سنین بالاتر (بزرگ‌تر)، زمانی که در هنگام صبح یک کار اشتباه یا بد رفتاری کرده است، عواقب و تنبیه‌اش می‌تواند، در نوبت شام، حذف شام او باشد.
حمایت‌های مثبت، برای بیشتر کودکان موثر است. پاداش یک خواهر یا برادر ممکن است، وقت اضافی در تماشای تلویزیون باشد، در حالی که خواهر و برادر دیگری جایزه‌اش داشتن یک روز خوب با پدر است.
راهکاری برای تمامی کودکان
تکنیک دیگری که Kolari معتقد است، برای همه‌ی خلق و خوها کار می‌کند، آینه کاری است. به کودک خود نشان دهید که اوضاع را از دید او میبینید. وی اذعان دارد، که این ممکن است در لحظه‌ای که عصبی هستید یا وقتی که عجله دارید، سخت باشد، بنابراین به تمرین نیاز دارید.
به عنوان مثال، یک برادر بزرگ، خواهر کوچک خود را به سختی از اتاق خود خارج می‌کند، اما خواهرش به دفعات بسیاری به اتاق او می‌آید، تا او را اذیت کند. ممکن است پدر و مادر، خواهر کوچک را آرام کنند و برادر را تنبیه کنند.
در چنین شرایطی برخی از والدین به صورت زیر برخورد می‌کنند:
“خواهرت همیشه خواهان توجه است و این می‌تواند واقعا آزاردهنده باشد. اما می‌دونی، او به تو نگاه می‌کند و فکر می‌کند تو بهترین و بزرگ‌تر او هستی. بیا در مورد قوانین جدید صحبت کنیم تا او از زندگی و کاری‌های تو دور شود. اما تو هنور هم می‌تونی یک برادر بزرگ باحال باشی و به او یاد دهی که چگونه کارهای جدید و جالبی انجام دهد.”
علاوه بر موارد گفته شده، والدین باید در رابطه با برقراری عدالت بین فرزندان به دعوای بین خواهر و برادرها نیز توجه کنند. باید بتوانند در زمانی که دعوایی بین کودکانشان اتفاق می‌افتد، بی‌طرف باشند، تا حس بی‌عدالتی که کودکان از آن شاکی هستند، در آن‌ها ایجاد نشود. برای مدیریت دعوای بین فرزندانتان توصیه می‌کنیم، مقاله‌ی دعوای خواهر و برادرها را مطالعه کنید.
عدم تنبیه به خاطر شخصیت کودک
Kibblewhite به والدین یادآوری می‌کند، مهم نیست، که کودک چه رفتاری دارد، در هر صورت از کودک و شخصیت منحصر به فرد او حمایت کنید.
مثال:
اگر فرزند خودرای یا خودسری دارید، به او اجازه دهید، آنچه را می‌خواهد در مدرسه بپوشد، خودش انتخاب کند، به جای اینکه هر روز در مورد این مسئله دعوا کنید.
اگر فرزند پرانرژی دارید، انتظار نداشته باشید، که او دو ساعت در رستوران بنشیند و اگر نمی‌تواند این مدت را در رستوران صبر و تحمل کند او را مجازات کنید.
بنابراین، فرزند خود را به خاطر شخصیتش مجازات نکنید.
