مقدمه
اگر کودک شما با خواندن یا موقعیت‌های اجتماعی مشکل دارد و با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کند، می‌تواند دچار مشکل اختلال تکاملی زبان (Developmental Language Disorder) شده باشد. اگرچه نسبتا این اختلال ناشناخته است، اما DLD یکی از شایع‌ترین اختلالاتی است، که امروزه کودکان در سنین مدرسه را درگیر می‌کند. بنابراین، ما در این مقاله به توضیح در مورد اختلال تکاملی زبان در کودکان می‌پردازیم.
آمار و مطالعات
این اختلال بیش از هفت درصد کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، که این 20 برابر بیشتر از اختلال اوتیسم است. با این وجود، احتمالا تشخیص اوتیسم به نسبت راحت‌تر است.
بر اساس مطالعه‌ای در مجله Communication Disorders در مورد مشکلات یادگیری زبان کودکان انجام شده است.
نتیجه‌ی مطالعه، “نود درصد افراد مورد بررسی در سراسر کشورهای اروپایی گفته‌اند، که در مورد اوتیسم چیزی شنیده‌اند، اما فقط 60 درصد در مورد بیماری DLD یا همان اختلال تکاملی زبان شنیده‌اند.”
شناسایی و تشخیص
DLD اغلب در کودکان در اواخر دوره پیش دبستانی شناسایی می‌شود. با این حال در کودکان در سن مدرسه یا بالاتر نیز قابل شناسایی است. شناسایی اختلال تکامل زبان بر اساس نمرات بسیار پایین در آزمون‌های رسمی با هدف قرار دادن جنبه‌های مختلف زبان است. همچنین بر اساس مشاهده‌ی مشکل آشکار و مشخص در استفاده از زبان در محیط‌های مختلف مانند خانه و مدرسه است.
دانش و آگاهی
نیاز فوری به آگاهی عمومی و دانش بیشتر درباره‌ی اختلال تکاملی زبان وجود دارد. چرا که این اختلال بسیاری از کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این در حالی است که ممکن است بسیاری از افراد به دلیل نداشتن دانش لازم در مورد این اختلال شاید متوجه‌ی آن نشوند.
همچنین باید توجه کنید که این اختلال دارای تاثیرات قابل توجه و طولانی مدت است، که می‌توان از طریق مداخلات مناسب این اثرات به میزان قابل توجهی کاهش داد. بنابراین، بهتر است در مورد این اختلال اطلاعات کسب کرد و به دنبال مداخلات مناسب برای رفع آن بود.
تلاش‌ها برای افزایش آگاهی عمومی در مورد اختلال تکامل زبانی در بسیاری از کشورها در جریان است.
ما به عنوان محققان آسیب‌شناسی زبان گفتاری، علائم DLD، نحوه شناختن آن در سنین مختلف، به زبان‌های مختلف و در کودکان دو زبانه و چند زبانه بررسی می‌کنیم. ما همچنین اثرات آن را در کوتاه مدت، بلند مدت و این که تا چه میزان DLD از طریق مداخله قابل جبران است، را بررسی می‌کنیم. همچنین احساسی که اختلال تکامل زبان در کودک ایجاد می‌کند، نیز مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
شیوع بالا و آگاهی کم
تا قبل از این که عبارت اختلال تکاملی زبان به عنوان اختلال در زبان کودکان تصویب شود، نام‌های مختلفی برای آن به کار برده می‌شد. همین باعث ایجاد سردرگمی در مورد این اختلال می‌شد.
در برخی موارد این اختلال جزئی از یکی بیماری گسترده‌تر مانند سندرم داون در نظر گرفته می‌شود. همچنین ممکن است به عنوان یک اختلال که در درجه اول زبان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اثرات خاص DLD را سخت‌تر کند و گاهی اوقات باعث نادیده گرفته شدن آن‌ها شود.
اما بزرگ‌ترین دلیل ممکن است این باشد که اختلال تکامل زبانی اغلب از نظر ظاهری مانند یک مشکل زبان به نظر نمی‌رسد. علائم آن در کودکان مختلف و در سراسر زبان‌ها متفاوت است. همچنین علائم در همان کودک که دارای این اختلال است، نیز با گذشت زمان متفاوت است.
مردم تمایل دارند ایده بی‌نظمی (idea of disorder) را با خطاها (جملات و اشتباهات نامناسب در اشکال مانند جمع یا زمان فعل) مرتبط کنند.
در بسیاری از تحقیقات سعی شده است با تجزیه و تحلیل الگوهای خطا، ماهیت DLD را درک کنند. با این وجود، با افزایش سن، حتی کودکان مبتلا به این نوع اختلال نیز مرتکب خطاهای دستوری نمی‌شوند و در بسیاری از زبان‌ها، اشتباهات دستوری از ویژگی‌های برجسته این اختلال نیست.
اگر کودک شما در مدرسه، در تعاملات اجتماعی یا در خواندن مشکل دارد، مشکل او ممکن است اختلال تکاملی زبان باشد.
اثرات طولانی مدت
از نظر پیامدهای کوتاه مدت و بلند مدت DLD، باید گفت، که زبان تقریبا در تمام فعالیت‌های انسانی مهم است. تعجب‌آور نیست که این نوع اختلال عواقب متنوع و گسترده‌ای را به همراه داشته باشد.
قاعدتا با توجه به شرایطی که این دسته از کودکان در مقایسه با کودکان هم سن خود دارند، تعامل با دیگران برای آن‌ها دشوار است. همچنین عواقب طولانی مدت این اختلال برای کودک و خانواده‌ی آن‌ها دشوار است. چرا که این به معنای پیگیری و مراقبت (following) از کودکان، از اوایل کودکی تا دوران مدرسه و بزرگسالی است.
این اختلال از دوران ابتدایی می‌گذرد و در دبیرستان قابل شناسایی است. اما شاید مهم‌تر از این نیز شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد کودکان مبتلا به DLD در هنگام ورود به مدرسه بیشتر در معرض خطر مشکلات خواندن و نوشتن، مشکلات بهداشت روانی هستند. همچنین می‌توان در این مورد به بیکاری در سی سالگی نیز اشاره کرد.
البته، این بدان معنا نیست که همه افراد مبتلا به اختلال تکاملی زبان، این مشکلات مداوم را دارند. اما باید خطرات و عواقب این اختلال را جدی بگیرید.
درمان
روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌تواند مهارت‌های زبانی کودکان و نوجوانان مبتلا به DLD را بهبود بخشید. مداخلات ممکن است بر اساس تحریک مهارت‌های عمومی زبان یا در یک قسمت هدفمند از زبان، مانند واژگان یا نحو (هم آهنگی قسمت‌های مختلف)، بسته به سن و نیازهای فردی باشد.
جلسات فردی یا گروهی با یک آسیب شناس گفتار – زبان متداول‌ترین راهکار و رویکرد درمانی است. اما ممکن است مداخلات شامل والدین نیز باشد. تعداد و طول جلسات و مدت زمان درمان عوامل مهمی در دستیابی به نتایج و حفظ آن‌ها با گذشت زمان هستند.
خانواده
کودکان مبتلا به DLD و خانواده‌های آن‌ها، در چه وضعیتی هستند؟
تحقیقات کیفی (Qualitative research) دانش بیشتری در مورد ماهیت پنهان این اختلال ارائه می‌دهد. در گروه‌های متمرکز (focus groups) و مصاحبه‌ها، والدین از تلاش‌های خود برای شناسایی مشکلات فرزندشان صحبت می‌کنند. همچنین در مورد مشکلات و نگرانی‌هایشان در مورد انزوای اجتماعی کودکشان در آینده، صحبت می‌کنند.
مورد دیگری که شاید والدین را اذیت کند، این است که بسیاری از مردم نمی‌توانند این دسته از کودکان را بفهمند. طوری که والدین در بین صحبت‌هایشان در مورد این مسئله نیز حرف می‌زنند.
مشکلات
راه‌های عجیب و غریب ارتباط این دسته از کودکان، ممکن است اولین چیزی باشد که شنونده را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این در حالی است، که کودکان ترجیح می‌دهند، خود را فردی شایسته و دوست‌داشتنی ببینند و معرفی کنند.
در مصاحبه‌هایی از کودکان کلاس 5 و 6 خواسته شد تا در مورد خانواده و دوستانشان بگویند. همچنین از آن‌ها خواسته شد تا در مورد اتفاقات مدرسه و فعالیت‌های اوقات فراغت خود نیز بگویند.
در ادامه آن‌ها در مورد مشکلاتی در مورد دوست شدن و انزوای ناشی از چالش‌های ارتباطی با دیگران، گزارش کردند.
یک دختر 11 ساله مبتلا به اختلال زبان اظهار داشت: “من واقعا دوستان زیادی ندارم. من بیشتر اوقات تنها هستم. من واقعا نمی‌توانم با مردم خوب ارتباط برقرار کنم.”
با توجه به مطالبی که در این مقاله گفته شد، می‌تواند نتیجه گرفت که برای کمک به این دسته از کودکان، والدین باید آگاهی بیشتری در این زمینه کسب کنند.
همچنین این بیانگر لزوم حمایت از کودکان مبتلا به اختلال تکاملی زبان و همچنین خانواده‌هایشان است. این حمایت باید به صورت مداخلات و فراهم کردن محیطی باشد، که به کودکان مبتلا به DLD امکان موفقیت و مشارکت را می‌دهد. به گونه‌ای باشد که والدین بدانند که برای دریافت کمک باید به کجا مراجعه کنند.
در اینجا شما را با “اختلال تکاملی زبان در کودکان” آشنا کردیم. از اینکه تا اینجا همراه ما بودید، از شما متشکریم. امیدواریم این مطلب برای شما مفید باشد. اگر سوال یا نظری دارید، حتما در قسمت کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.
