سقط جنین
آیا تا به حال تجربه‌ی سقط جنین داشته‌اید؟ در صورت داشتن تجربه‌ی سقط جنین، بعد از آن چه اقداماتی انجام داده‌اید؟ آیا در مورد علائم سقط جنین اطلاعاتی دارید؟ چند نوع سقط جنین وجود دارد، که ممکن است در هر فردی متفاوت باشد. در ادامه در مورد انواع سقط جنین و دیلاتاسیون و کورتاژ (D&C) که راهکاری برای کامل کردن فرآیند سقط جنین است، به طور مفصل توضیحاتی داده شده است.
انواع
وقتی ضربان قلب نوزاد در دوران بارداری متوقف می‌شود، معمولا منجر به سقط جنین طبیعی (natural miscarriage) می‌شود. البته ممکن است منجر به سقط جنین فراموش شده (missed miscarriage) نیز شود.
کنستانس ناسلو (Constance Nasello)، رئیس انجمن متخصصین زنان و زایمان انتاریو است. وی در این مورد توضیح می‌دهد: “به طور معمول با کاهش هورمون بارداری هاش سی جی، بافت جفت از دیواره رحم جدا می‌شود. هورمون‌های دیگر باعث می‌شوند دهانه رحم نرم و باز و در نتیجه رحم منقبض شود و جنین و بافت جفت را خارج کند. اگر این فرآیند بلافاصله اتفاق نیفتد، به آن سقط جنین از دست رفته یا فراموش شده گفته می‌شود.
اما اگر فرآیند گفته شده بلافاصله شروع شود و به طور طبیعی تمام بافت‌های حاملگی را حذف نکند، یک سقط ناقص (incomplete miscarriage) اتفاق می‌افتد.
در سقط جنین فراموش شده بدن گاهی اوقات به گونه‌ای عمل می‌کند، که گویی همچنان مادر باردار است. در این وضعیت فرد همچنان احساس بارداری می‌کند و هیچ نشانه‌ای از سقط جنین مانند گرفتگی و خونریزی ندارد. بنابراین احتمالا نیاز به سونوگرافی باشد تا متوجه شود که رشد کودک متوقف شده است. به دلایل مختلف گاهی اوقات پس از تشخیص سقط جنین از نوع فراموش شده و یا سقط جنین ناقص برای کمک به شروع یا تکمیل سقط جنین، یک روش به نام دیلاتاسیون و کورتاژ (D&C) به شما توصیه می‌شود.
دیلاتاسیون و کورتاژ (D&C)
زمانی که شما سقط جنین ناقص داشته‌اید یا خودتان تصمیم به سقط جنین داشته باشید، دیلاتاسیون و کورتاژ (دیاندسی یا D&C) به شما پیشنهاد می‌شود.
دی مخفف دیلاتاسیون و سی مخفف کورتاژ است. اتساع به باز شدن دهانه رحم اشاره دارد که با استفاده از داروهایی مانند میزوپروستول یا یک ابزار کوچک انجام می‌شود. میزوپروستول قرصی است که به صورت خوراکی مصرف می‌شود یا در واژن قرار داده می‌شود.
کورتاژ برداشتن بافت غیر طبیعی از رحم با استفاده از ساکشن یا یک ابزار به نام کورت است. در واقع کورت برای خراش دادن بافت‌ها جهت برداشتن آن استفاده می‌شود.
ناسلو در این مورد می‌گوید: “این یک روش جراحی بسیار رایج است و تنها برای زنانی که سقط جنین دارند، استفاده نمی‌شود. چرا که به عنوان یک ابزار تشخیصی برای زنانی که مشکلات پریود، خونریزی و گاهی اوقات برای زنانی که تحت عمل‌های ناباروری قرار می‌گیرند، نیز استفاده می‌شود. مطمئن شوید که اندومتر به طور مناسب در طول چرخه‌ی قاعدگی تغییر می‌کند.”
نحوه انجام
جراحی D&C معمولا در حالی که بیمار تحت بیهوشی است توسط متخصص زنان و زایمان انجام می‌شود. متخصص ناسلو در این مورد می‌گوید: “ممکن است یک بیهوشی عمومی سبک باشد. گاهی اوقات دارویی مانند conscious sedation استفاده می‌شود. این دارو به صورت داخل وریدی تجویز می‌شود تا بیمار بدون درد بماند. همچنین امکان بیداری سریع بعد از جراحی را فراهم می‌کند.”
مدت زمان
چه مدت زمانی طول می‌کشد تا عمل جراحی D&C انجام شود؟ آیا این عمل جراحی دردناک است؟
دیلاتاسیون و کورتاژ معمولا حدود 10 دقیقه طول می‌کشد. از آنجایی که فرد باردار تحت بیهوشی است، هیچ دردی احساس نمی‌کند. پس از اتمام جراحی، متخصص بیهوشی، بیهوشی را متوقف می‌کند و بیماران معمولا به زودی به هوش می‌آیند. فرد بیمار سپس به یک واحد مراقبت پس از بیهوشی منتقل می‌شود. در این بخش حدود نیم ساعت فرد تحت نظر قرار می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که قبل از رفتن به خانه به خوبی بهبود پیدا کرده است.
طول دوره‌ی بهبودی
چه مدت طول می‌کشد تا مادر از عمل جراحی کوتاژ بهبود پیدا کند؟
در پاسخ به این سوال ناسلو می‌گوید، بیشتر افراد اتاق ریکاوری را با احساسی کاملا طبیعی ترک می‌کنند. وی در ادامه می‌گوید، معمولا بیماران به مدت هفت روز خونریزی خفیف و گاهی تا 14 روز لکه‌بینی دارند. همچنین مقداری گرفتگی خفیف نیز طبیعی است. اکثر بیماران برای اطمینان از بهبودی خوب خود، با پزشک متخصص زنان و زایمان، پزشک خانواده وضعیت خود را پیگری می‌کنند.
اگر فردی بعد از 10 تا 14 روز همچنان خونریزی شدید و طولانی مدت را تجربه می‌کند، این می‌تواند نشانه یک عفونت با درجه پایین به نام آندومتریت باشد. این عفونت التهاب پوشش داخلی رحم است. در همین مورد Nasello هشدار می‌دهد، خونریزی در این شرایط معمولا تیره‌تر، مخاطی‌تر و پاک کردن آن دشوار است. اگر نگران وضعیت خود هستید حتما با یک متخصص زنان و زایمان، ماما و یا پزشک خانواده در مورد این مسئله مشورت کنید.
تغییرات احساسی
یکی دیگر از مسائل و جنبه‌های مهمی که وجود دارد، جنبه‌ی عاطفی در مادران است. Nasello در همین مورد می‌گوید، سقط جنین یک رویداد مهم در زندگی است. در چنین شرایطی همه‌ی افراد نمی‌توانند شما را درک کنند. فردی که سقط جنین را تجربه کرده است ممکن است طیف وسیعی از احساسات از جمله شوک و غم را احساس کند. مانند سایر اشکال غم و اندوه، این احساسات می‌توانند با دیدن لباس‌های بارداری یا چیزهایی که برای نوزاد خریده‌اند تجدید شوند. همچنین نظرات دیگران یا خبرهای خوب بارداری شخص دیگری باعث ایجاد احساساتی در مادر می‌شود.
مراجعه به پزشک
عدم ثبات عاطفی پس از سقط جنین کاملا طبیعی است، اما اگر مدت‌ها پس از انجام عمل، غم و اندوه مداوم را تجربه می‌کنید، باید با پزشک خانواده یا ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود صحبت کنید.
در همین مورد ناسلو اضافه می‌کند، که برخی از افراد احساس انزوا می‌کنند. در واقع ممکن است مادر به یک اختلال خلقی کوتاه یا افسردگی پس از زایمان مبتلا شده باشد. وی همچنین در ادامه اینطور می‌گوید، در هنگام رزرو نوبت برای دریافت مشاوره به ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود اطلاع بدهید که در مورد چه چیزهایی می‌خواهید صحبت کنید. این می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا برنامه خود را تنظیم کنند و مطمئن شوند که می‌توانند زمان بیشتری را با شما بگذرانند و مراحل بعدی را ارائه بدهند.
عوارض و خطرات
آیا عوارض جانبی و خطرات پس از عمل جراحی کورتاژ پس از سقط جنین برای مادران اتفاق می‌افتد؟ خونریزی یکی از عوارض جانبی احتمالی روش D&C است و کمتر از یک درصد از مواقع افراد عوارض ناشی از خونریزی را تجربه می‌کنند. در این موارد نادر، پزشکان با دارو یا تکنیک‌های تهاجمی‌تر که بر خونریزی فشار وارد می‌کنند، خونریزی را متوقف می‌کنند.
خونریزی
اگر فردی قبل، در طول و بعد از جراحی کورتاژ خونریزی را تجربه کند، متخصص Nasello می‌گوید، حدود دو هفته طول می‌کشد تا بدنش هموگلوبین جدید بسازد. همچنین اگر blood count کاهش یافته باشد، مصرف مقداری آهن برای کمک به افزایش ذخایر آهن مهم است.
دهانه رحم در دوران بارداری و سقط جنین به طور طبیعی نرم می‌شود. با این حال اگر رحم بسته باشد باید با استفاده از ابزارهایی مانند گیره یا گشادکننده دیلاتور باز شود. همین امر می‌تواند باعث خونریزی یا سوراخ شدن رحم شود.
عفونت و التهاب
خطر عفونت یا التهاب در این نوع عمل جراحی کم است. این امر بیشتر در صورتی شایع است که فردی در هنگام انجام D&C در وسط سقط قرار داشته باشد. چرا که در این مرحله دهانه رحم او باز است و ارگانیسم‌ها و باکتری‌ها می‌توانند وارد شوند و باعث التهاب شوند. نتیجه‌ی این اتفاق می‌تواند منجر به عفونت و ایجاد اندومتریت شود.
اقدامات پیشگیرانه
پزشکان اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از آسیب تا حد امکان انجام می‌دهند. از جمله‌ی این موارد می‌توان به استفاده از میزوپرستول برای باز کردن دهانه رحم قبل از انجام عمل D&C اشاره کرد. ناسلو در این مورد می‌گوید، احتمال سوراخ شدن دهانه رحم حدود دو تا چهار درصد است. نوع دیگری از سوراخ شدن که در موارد نادر می‌تواند رخ بدهد سوراخ شدن رحم است که به خوبی بهبود می‌یابد و به ندرت عوارضی دارد. عارضه دیگر جای زخم داخل رحمی است که می‌تواند منجر به ناباروری شود.
Nasello می‌گوید: “D&C یک روش رایج است و این عارضه بسیار نادر است. بیش از 99 درصد مواقع همه چیز طبق پیش‌بینی پیش می‌رود.”
محدودیت‌ها
آیا پس از جراحی D&C، بیمار باید از چیزی اجتناب کند؟
بیشتر افراد می‌توانند فعالیت‌های منظم خود را از روز بعد از سر بگیرند. در همین مورد ناسلو می‌گوید: “گاهی اوقات بازگشت به فعالیت‌های عادی به افراد در بهبود شرایط عاطفی کمک می‌کند و گاهی اوقات اینطور نیست. این واقعا یک چیز فردی است. همچنین برای اطمینان از بسته بودن دهانه رحم و کاهش خطر التهاب و عفونت، بهتر است به مدت 10 تا 14 روز از رابطه جنسی خودداری کنید.”
تاثیر بر بارداری مجدد
آیا روش D&C می‌تواند بر شانس باردار شدن مجدد شما تأثیر بگذارد؟
ناسلو می‌گوید: “به محض اینکه هورمون بارداری (hCG) از جریان خون پاک شود، باروری باز می‌گردد. به همین دلیل برخی از افراد می‌توانند از اینکه در عرض دو یا سه هفته پس از D&C باردار شده‌اند بسیار متعجب شوند.”
برخی از افراد نگران باردار شدن سریع بعد از عمل هستند، اما این موضوع نگران‌کننده‌ای نیست. بیش از هر چیز، اکثر پزشکان به بیماران هشدار می‌دهند که از آمادگی عاطفی کامل برای شروع مجدد بارداری برخوردار باشند. اگر هنوز از نظر عاطفی کاملا آماده نیستید، سعی کنید تا آمادگی کامل از راهکارهای پیشگیری از بارداری استفاده کنید.
دلایل انتخاب
چه زمانی یک پزشک به بیمار توصیه می‌کند که عمل دیاندسی را در مقابل سایر گزینه‌های سقط از دست رفته داشته باشد؟
پزشکان تعدادی از عوامل از جمله سن حاملگی را در نظر می‌گیرند. اگر سقط فراموش‌شده قبل از هفته 10 بارداری تشخیص داده شود، گزینه‌ای برای مصرف دارو برای تحریک سقط جنین وجود دارد. با این حال، اگر خونریزی وجود داشته باشد یا رحم به طور کامل تخلیه نشود، بیمار همچنان باید تحت یک روش D&C قرار گیرد. اگر سقط از دست رفته پس از هفته 10 بارداری تشخیص داده شود، به احتمال زیاد D&C فورا توصیه می‌شود.
ناسلو توضیح می‌دهد: “در اواخر بارداری، این دارو ممکن است آنقدر مؤثر نباشد و زنان بیشتری ممکن است برای سقط جنین ناقص یا خونریزی طولانی‌مدت نیاز به جراحی D&C داشته باشند.” اگر قرار است سقط جنین به طور طبیعی اتفاق بیفتد، معمولا قبل از هفته هشتم بارداری اتفاق می‌افتد.
سایر راهکارها
اگر یک سقط جنین فراموش شده داشته باشید و تصمیم به انجام D&C نداشته باشید، چه کاری باید انجام بدهید؟
برخی از بیماران ترجیح می‌دهند منتظر بمانند زیرا امیدوارند جنین هنوز در حال رشد است. همچنین ممکن است گروهی دیگر از مادران ترجیح بدهند که سقط جنین به طور طبیعی اتفاق بیفتد.
اگر بیمار خونریزی بیش از حد نداشته باشد، منتظر ماندن می‌تواند بی‌خطر باشد. در این مدت زمانی که مادر منتظر است اگر خونریزی داشته باشد، ممکن است نیاز به کورتاژ اورژانسی داشته باشد. پزشکان سعی می‌کنند تمام اطلاعاتی را که زنان برای انتخاب آگاهانه نیاز دارند، در اختیارشان قرار بدهند.
نکته‌ی مهم دیگری که وجود دارد این است که مادران باید بدانند که هیچ کاری نمی‌توانند برای پیشگیری از سقط جنین انجام بدهند.
