مقدمه
ممکن است مادران به دلایل مختلفی شیردهی را متوقف کنند. در اینجا این سوال پیش می‌آید که آیا اگر شیردهی را متوقف کنند، مادران می‌توانند مجددا شیردهی را شروع کنند یا خیر؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که اگر شیردهی را متوقف کنید، می‌توانید دوباره شیردهی را شروع کنید. به همین دلیل برای کمک به مادران در این شرایط، 10 نکته برای برقراری شیردهی مجدد در این مطلب آورده شده است.
ریلکتیشن (Relactation) یا برقرای مجدد شیردهی نامی است که به فرآیند بازسازی منبع شیر و از سرگیری شیردهی در زمانی پس از قطع شیردهی داده می‌شود.
دلیل شروع شیردهی مجدد
چه چیزی باعث می‌شود که مادر تصمیم می‌گیرد که بعد از قطع شیردهی، مجددا شیردهی را شروع کند؟ پاسخ‌های متفاتی برای این سوال وجود دارد. به عنوان مثال برخی از مادران در ابتدا قصد داشته‌اند که برای تغذیه‌ی نوزاد خود از شیر خشک استفاده کنند و شروع به استفاده از شیشه شیر می‌کنند. بعد از گذشت مدت زمانی متوجه این مسئله می‌شوند که نوزاد با شیر خشک سازگار نیست.
برخی دیگر از مادران بیان می‌کنند که به دلیل اطلاعات اشتباهی که دریافت کرده‌اند تصمیم به قطع شیردهی گرفته‌اند. این در حالی است که بعد از آن متوجه شدند که اصلا نیازی به از شیر گرفتن نوزاد نداشتند.
مورد بعدی که باعث توقف شیردهی می‌شود، مشکل داشتن با مسئله‌ی شیردهی است. برخی از مادران در هفته‌های اول پس از زایمان به طور جدی با شیردهی مشکل دارند. بنابراین، تصمیم می‌گیرند به شیر خشک روی بیاورند، اما وقتی کودک کمی بزرگ‌تر شد و شرایط زندگی بهتر و پایدارتر می‌شود، برخی از مادران تصمیم می‌گیرند که دوباره شیردهی را شروع کنند.
مزایا
همیشه امکان بازگرداندن شیر به صورت کامل وجود ندراد. در واقع با کیفیت اولیه بازگشت شیر امکان‌پذیر نیست. این اتفاق با وجود اینکه شاید بازدهی اولیه را نداشته باشد، اما همچنان می‌تواند گزینه‌ی خوبی برای تغذیه نوزاد باشد. چرا که حتی مقدار کمی شیر نیز می‌تواند تفاوت بزرگی در سلامت و رشد کودک ایجاد کند. بنابراین، ما برای کمک به مادران عزیز در این زمینه، به توضیح در مورد نحوه‌ی بازگرداندن شیر مادر پس از قطع شیردهی پرداخته‌ایم.
زمان و پیشرفت کند
در ابتدای امر باید بدانید که این کار می‌تواند آهسته پیش‌برود، چرا که شیردهی مجدد بعد از توقف شیردهی ممکن است یک فرآیند کاملا زمان‌بر باشد. بنابراین، نیاز است که در این مسیر به اندازه‌ی کافی صبور باشید. دلیل زمان‌بر بودن این فرآیند مربوط به به پمپاژ کردن، شیر دادن و استفاده از مکمل‌ها برای کودک است. همچنین ممکن است چندیدن هفته طول بکشد تا یک منبع کامل شیر ایجاد شود. علاه‌بر این موارد گاهی اواقت اگر مشکلاتی مانند آبسه پستان داشته باشید، این فرآِیند بیشتر طول می‌کشد.
تحریک
برای اینکه سینه‌های شما مجددا شروع به شیردهی کنند، باید به اندازه کافی تحریک شوند. هر چه شیر بیشتری پمپاژ یا دوشیده شود، شیر بیشتری تولید می‌شود. به طور کلی شما باید حداقل هشت بار در طی 24 ساعت به نوزاد از سینه شیر بدهید یا اینکه شیر پمپ کنید.
پمپ کردن شیر
اگر برای تحریک شیردهی از پمپ استفاده می‌کنید، سعی کنید برنامه‌ای برای آن تنظیم کنید. به طوریکه هر بار که وقتتان آزاد است، شیر را پمپ کنید. زمانی که مادران از وسایلی برای پمپ شیر استفاده می‌کنند، باید بعد از هر بار پمپ آن‌ها را بشویند. اما شما می‌توانید وسایلی که با شیر شما در تماس هستند را در فاصله‌ی زمانی بین دفعات پمپ کردن در یخچال نگه‌داری کنید و فقط یک بار در روز آن را بشویید. چرا که نیازی نیست هر بار که شیر را پمپ می‌کنید همه‌ی قطعات را بشویید.
در این وضعیت دانستن نکاتی در مورد پمپ کردن شیر می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر و بدون مشکل این کار را انجام بدهید. بنابراین، توصیه می‌کنیم که مقاله‌ی نکات پمپ کردن شیر مادر را از سایت بهترین مادر مطالعه کنید.
حجم کم
در ابتدای این کار شیر بسیار کمی را دریافت خواهید کرد، اما نگران نباشید چرا که این امر طبیعی است. به این دلیل که شما به سینه‌های خود این مسئله که باید تولید شیر کند را انتقال می‌دهید. در واقع شما سینگال‌های تولید شیر را به سمت سینه‌های خود می‌فرستید. به همین دلیل چند روز طول می‌کشد که سینه‌های شما به این سیگنال‌های شما پاسخ بدهند. در این شرایط شما می‌توانید مکمل‌های مربوط به شیر یا شیر خشک را به کودک بدهید.
مکمل‌های گیاهی و داروهای تجویزی
در مسیر تولید شیردهی مجدد سعی کنید که از مکمل‌های گیاهی یا داروهای نسخه‌ای استفاده کنید تا به شما در این مسیر کمک کنند. برخی از گیاهان وجود دارند که به عنوان تقویت‌کننده تولید شیر معرفی می‌شوند. این در حالی است که در مورد اکثر این داروهای گیاهی تحقیقات خوبی انجام نشده است. در همین مورد دکتر جک نیومن (Jack Newman) مصرف شنبلیله و خار مقدس را توصیه می‌کنند. تحقیقاتی وجود دارد که نشان می‌دهد، شنبلیله موثر است.
همچنین نشان داده شده است که داروی نسخه‌ای دومپریدون تولید شیر را افزایش می‌دهد، بنابراین می‌توانید با پزشک خود در مورد این گزینه صحبت کنید.
با وجود موثر بودن این موارد مصرفی باید توجه کنید که هیچ یک از این موارد بدون مسئله‌ی پمپ کردن شیر و دوشیدن، کارساز نخواهند بود. در واقع شما با مصرف به تنهایی این داروها نمی‌توانید نتیجه بگیرید و باید حتما پمپ و شیر دادن مکرر را نیز در برنامه داشته باشید.
حمایت از کودک
در هنگامی که شما تصمیم به شیردهی مجدد می‌گیرید، باید به کودک خود کمک کنید تا شیردهی را یادبگیرند. چرا که کودک شما ممکن است به نوشیدن شیر از شیشه شیر عادت کرده باشد. همین مسئله ممکن است باعث شود مدتی طول بکشد تا به او کمک کنید که شیردهی را دوباره یاد بگیرد. البته در این مورد باید بگوییم که نیازی نیست نگران باشید. چرا که نوزادان برای تغذیه با شیر مادر به دنیا می‌آیند. به طوریکه اغلب مادران از سرعت نوزادان در یاد گرفتن شیر خوردن با سینه شگفت‌زده می‌شوند.
تماس پوست‌به‌پوست
زمانی که شما لباس نپوشیده‌اید و کودک فقط با پوشک است، سعی کنید زمان زیادی را به کودک خود اختصاص بدهید. چرا که تماس پوست به پوست در این شرایط کمک‌کننده خواهد بود. در این وضعیت دراز بکشید و آرام باشید، سپس کودک را روی سینه‌ی خود قرار بدهید و استراحت کنید.
ممکن است کودک شما فقط با کمک کمی به سینه‌ی شما قفل شود. اگر این کار را نکرد برخی از علائم و رفتار او را زیر نظر بگیرید. از جمله‌ی علائم و رفتارهایی که باید پیگری کنید در ادامه گفته شده است.
نوزاد تلاش می‌کند و به سمت نوک پستان می‌چرخد. سینه را می‌لیسد. در ادامه دهانش را باز می‌کند و برای مدت کوتاهی نوک سینه را می‌گیرد. در این وضعیت نوزاد نوک سینه را در دهانش نگه‌می‌دارد ولی شیر نمی‌مکد. اگر در این حالت سینه‌ی خود را به آرامی فشار بدهید، از سینه‌ی شما شیر خارج می‌شود. همین مسئله باعث می‌شود که نوزاد را تشویق کند که شیر را قورت بدهد و شروع به مکیدن کند. به طور کلی سعی کنید صبور باشید و به تلاش خود در این مسیر ادامه بدهید.
اطلاع از شیر خوردن کودک
یاد بگیرید که بدانید چه زمانی کودک در حال نوشیدن شیر است. همانطور که گفته شد کودک در برخی اوقات به گونه‌ای رفتار می‌کند که ظاهرا در حال شیر خوردن است. اما شما باید توجه کنید هنگامی که کودک سینه را می‌گیرد، چه زمانی شیر می‌خورد. چیزی که شما از شیر خوردن انتظار دارید، این است که نوزاد آهسته و عمیق مکیدن را شروع کند. البته در این بین ممکن است کودک در شرایطی مکث نیز بکند. همچنین اغلب صداهای زمزمه‌واری نیز می‌شنوید.
وقتی چندیدن دقیقه این نوع تغذیه را مشاهده می‌کنید، متوجه می‌شوید که نوزاد مقدار خوبی شیر خورده است. اگر چنین تغذیه‌ای را در کودک خود مشاهده نمی‌کنید، ممکن است نیاز داشته باشید که در مقابل این وضعیت مقدار شیر بیشتری پمپاژ کنید. البته شما علاوه‌بر پمپاژ می‌توانید در مورد این مسئله که چگونه دهان کودک به سینه‌ی شما قفل شود از یک فرد متخصص کمک بگیرید.
مدفوع نوزاد
آیا از روی مدفوع کردن نوزاد و یا ادرار او می‌توان در مورد برخی مسائل اطلاعات کسب کرد؟ از روی وضعیت مدفوع نوزاد می‌توانید برخی اطلاعات در مورد سلامت و تغذیه‌ی نوزاد خود کسب کنید.
بنابراین، به پوشک و وضعیت ادرار کردن کودک خود توجه کنید. از این طریق می‌توانید متوجه شوید که کودک به چه میزان شیر خورده است.
کودکی که با شیر خشک تغذیه می‌شود مدفوع قهوه‌ای و سفت دارد. در مقابل کودکی که با شیر مادر تغذیه می‌شود، مدفوع بسیار شل و زرد رنگ دارد. با افزایش مقدار شیری که کودک از شما دریافت می‌کند، خواهید دید که مدفوع شروع به تغییر رنگ و شل شدن می‌کند یا خیر. علاوه‌بر این مسئله شما می‌توانید از طریق پوشک و مدفوع کردن کودک خود متوجه شوید که کودک به اندازه‌ی کافی غذا می‌خورد یا خیر.
مصرف مکمل
توجه داشته باشید که در طی این فرآیند مصرف مکمل در ابتدا و احتمالا برای چندیدن هفته ضروری خواهد بود. بهترین راه برای این مکمل استفاده از دستگاه کمک شیردهی (lactation aid) است. استفاده از این وسیله باعث صرفه‌جویی در زمان می‌شود. شما مجبور نیستید که هم شیر بدهید و هم مکمل را بدهید، چرا که می‌توانید هر دو را در یک زمان انجام بدهید.
در واقع lactation aid وسیله‌ای است که به شما این امکان می‌دهد در حالی که کودک شما از سینه شما تغذیه می‌کند، شیر یا شیر خشک اضافی به نوزاد بدهید. این مسئله باعث می‌شود که کودک به شیر خوردن بیشتر تشویق شود. همچنین این روش دادن مکمل به کودک باعث تحریک بیشتر سینه می‌شود. می‌توانید کمک‌های شیردهی تجاری بخرید یا خودتان با یک لوله تغذیه و شیشه شیر نوزاد این کار را انجام بدهید.
تمرکز روی موفقیت طولانی مدت
برخی از مادران به طور روزانه وضعیت را چک می‌کنند که آیا پیشرفتی داشته‌اند یا خیر. در این شرایط توصیه می‌شود به جای تمرکز روی پیشرفت روزانه روی موفقیت و پیشرفت در طی بیش از یک هفته یا بیشتر تمرکز کنید.
پیشرفت هفتگی
در مورد نوزادان همه چیز به ندرت در یک خط مستقیم پیش می‌رود. در واقع یک روز کودک شما ممکن است شیر زیادی از سینه بخورد و شما مصرف شیر خشک را کاهش بدهید. از طرف دیگری ممکن است یک روز کودک بدخلقی کند و سینه‌های شما را نگیرد و بیشتر از آنچه انتظار داشتید، شیر خشک بخورد. این رفتار کودک طبیعی است.
اگر به جای مقایسه‌ی روزانه، هفته‌ای مقایسه کنید، احتمالا پیشرفت کودک خود را خواهید دید. به عنوان مثال مشاهده می‌کنید که هفته گذشته کودک به طور متوسط 340.19 گرم در روز مکمل دریافت کرده است. این در حالی است که این هفته به طور متوسط فقط 255.14 گرم در روز مکمل مصرف کرده است.
منعطف بودن
در این مسیر سعی کنید منعطف باشید. اگر یک روش کار نمی‌کند، روش دیگری را امتحان کنید. به عنوان مثال اگر کودک شما در حالی که نشسته‌اید سینه‌ی شما را نمی‌گیرد، سعی کنید که دراز بکشید.
وقتی شیر خود را پمپاژ می‌کنید، حتی بعد از چند روز، شیر زیادی دریافت نمی‌کنید؟ در این وضعیت شما می‌توانید با دست خود یا با استفاده از فلنج با اندازه‌های مختلف روی پمپ، این کار را انجام بدهید.
اگر کودک شما مریض است و یا به طور کلی تمایلی به دریافت شیر از سینه‌های شما ندارد، چه باید کرد؟ اگر این شیر کل غذایی است که او مصرف می کند، با یک قاشق یا سرنگ یا حتی یک بطری به او غذا بدهید و در آینده دوباره امتحان کنید. نگران نباشید شما در انتها به آن چیزی که می‌خواهید می‌رسید.
دریافت حمایت
تمام حمایت‌هایی که در این مسیر نسبت به شما می‌شود را دریافت کنید. تشویق دوستان و خانواده خوب است، اما کمک عملی آن‌ها که به شما زمان بیشتری برای کار تولید شیر می‌دهد. به عنوان مثال اگر در کارهای خانه کسی به شما کمک کند، شما وقت بیشتری برای رسیدگی به این مسئله خواهید داشت.
همچنین شما ممکن است بخواهید با یک مشاور شیردهی، یک پرستار عمومی یا پزشک خانواده در مورد این مسئله مشورت کنید. ممکن است از یک فرد متخصص بخواهید که پیشرفت کودک شما در این زمینه را بررسی کند و به شما این اطمینان را بدهد که کودک به خوبی غذا می‌خورد یا خیر.
