مقدمه
داشتن وزن سالم قبل از بارداری یک موضوع مهم است. اما کاهش چشمگیر وزن، همیشه کاری نیست که عملی باشد. در این مطلب، ما آنچه متخصصان درباره تناسب اندام برای بارداری و تاثیر کاهش وزن بر باروری گفته‌اند، آورده‌ایم.
تلاش برای بچه‌دار شدن
وقتی به فکر بچه‌دار شدن هستید، می‌خواهید در بهترین حالت سلامتی ممکن باشید. اگر در رابطه با تلاش برای باردار شدن با پزشک خود صحبت کنید، آن‌ها احتمالاً در مورد عادات غذایی، مکمل‌های بارداری و حتی وزنتان، از شما سوال‌هایی می‌کنند.
اضافه وزن
برخی از افراد برایشان جالب است، که وزن بخشی از معادله باردار شدن است. همچنین وقتی تاثیر کاهش وزن بر باروری را می‌بینند، تعجب می‌کنند. بهتر است بدانید اضافه وزن می‌تواند باعث تغییر در هورمون‌هایی شود که سیکل‌های قاعدگی و تخمک‌گذاری را کنترل می‌کنند و این بر توانایی بارداری شما تأثیر می‌گذارد.
نامنظمی تخمک‌گذاری
به عنوان مثال، سلول‌های چربی می‌توانند استروژن تولید کنند، بنابراین اگر اضافه وزن داشته باشید، بدن شما ممکن است استروژن زیادی تولید کند، که می‌تواند از تخمک‌گذاری منظم شما جلوگیری کند. بنابراین وقتی به طور منظم تخمک‌گذاری نکنید، ممکن است پیدا کردن بهترین زمان برای رابطه جنسی برای باردار شدن، برایتان سخت باشد. پس متوجه می‌شویم، که تعادل در وزن چگونه می‌تواند از این طریق، بر افزایش احتمال بارداری تاثیر بگذارد.
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
همچنین در برخی موارد، اضافه وزن ممکن است به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) مربوط شود. این سندرم می‌تواند باعث عدم تعادل هورمون‌های تولید مثل شود. زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، به دلیل عدم تعادل هورمونی که مانع از آزاد شدن تختخمک مدان در هر ماه از تخمدان می‌شود، در باردار شدن مشکل دارند.
همچنین بسیاری از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، مقاومت به انسولین دارند. مقاومت به انسولین، شرایطی است که در آن سلول‌های بدن پاسخ مناسبی به انسولین نمی‌دهند. همچنین از آنجا که مقادیر بالای انسولین باعث تولید بیشتر تستوسترون و کاهش استروژن در تخمدان‌ها می‌شود، باعث می‌شود، تخمک‌گذاری متوقف شود.
اگر اضافه وزن دارید، یعنی اگر BMI شما 25 یا بالاتر از 25 است، احتمالا پزشک برای تنظیم تخمک‌گذاری و تقویت باروری، کاهش وزن را به شما پیشنهاد کند. حتی اگر سندرم تخمدان پلی‌کیستیک دارید، باز هم کاهش وزن می‌تواند به بهبود شرایط کمک کند.
الزام در فعالیت بدنی
آندره فالکونه (Andrea Falcone)، متخصص رژیم درمانی و تناسب اندام، پیشنهاد می‌کند 150 دقیقه فعالیت هفتگی داشته باشید. این فعالیت می‌تواند، به هر روشی که متناسب با سبک زندگی شما است، باشد.
آندره فالکونه می‌گوید: “ترکیبی از تمرینات هوازی (ایروبیک)، تمرینات عضلات تنفسی و انعطاف‌پذیری، چیزی است که در نهایت می‌خواهید به آن برسید. اما زیاده‌روی نکنید. ورزش بیش از حد، به بدن، فشار روحی وارد می‌کند و می‌تواند تخمک گذاری را متوقف کند.”
رژیم غذایی مناسب
وقتی نوبت به رژیم می‌رسد، با یک برنامه غذایی متعادل همراه باشید. همچنین رژیم غذایی خوب، علاوه بر تاثیر در تناسب اندام، به سلامت شما برای باروری هم کمک می‌کند. برای اطلاع از جزئیات این موضوع و داشتن یک رژیم مناسب برای باردار شدن، مطلب رژیم غذایی باروری را مطالعه فرمایید. در ادامه یک رژیم غذایی مناسب برای کاهش وزن را معرفی خواهیم کرد.
- سبزیجات و میوه‌ها – 7-8 وعده در روز
- غذاهای غنی از کلسیم، ماست، شیر یا گزینه‌های شیر گیاهی
- غلات کامل و غنی شده
- پروتئین با کیفیت خوب: مرغ، ماهی، حبوبات، تخم مرغ و غیره
- ماهی با چربی امگا 3 زیاد و جیوه کم، دو بار در هفته (مانند ماهی قزل آلا و قزل آلای رنگین کمان)
- چربی‌های سالم از آجیل، روغن زیتون، آووکادو و …
- کافئین محدود (300 میلی‌گرم یا یک یا دو قهوه در روز)
- عدم مصرف الکل (تحقیقات در مورد اینکه الکل، به چه میزان می‌تواند به نوزاد در حال رشد، آسیب برساند، مشخص نیست. بنابراین بهتر است از مصرف آن خودداری کنید.)
- غذای فوق فرآوری‌شده مانند تنقلات شور، فست فود، آب نبات و شیرینی‌جات کمتر مصرف کنید.
- مصرف یک مولتی ویتامین قبل از تولد با اسید فولیک
مواد غذایی محدود
هیچ رژیم غذایی خاصی با افزایش قدرت باروری ارتباط ندارد. علاوه بر این، شروع یک رژیم کاهش وزن، با مواد غذایی بسیار محدود می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد.
دافنا استینبرگ (Daphna Steinberg)، متخصص تغذیه بالینی با برنامه زنان و زایمان پر خطر، نسبت به ارائه‌ی رژیم‌های کم کربوهیدرات احتیاط می‌کند. زیرا این دست رژیم‌ها، فاقد اسید فولیک کافی هستند. اسید فولیک در محصولات غلات غنی‌شده مانند نان و ماکارونی یافت می‌شود. اسید فولیک از نوزادان در برابر اسپینا بیفیدا (مهره شکاف) محافظت می‌کند. همچنین یک مطالعه، اخیرا نشان داده است که زنانی که رژیم کم کربوهیدرات دارند، نوزادشان با این نقص مادرزادی متولد می‌شوند.
کارشناسان اتفاق نظر دارند که قطعاً کاهش وزن یک راه حل سریع نیست. کاهش وزن دشوار است و در برخی موارد می‌تواند استرس غیر ضروری را به روند بارداری اضافه کند. تام هانام (Tom Hannam)، متخصص زنان و زایمان و مدیر مرکز باروری هانام در تورنتو می‌گوید: “کاهش وزن تنها پاسخ برای باروری نیست، به خصوص اگر رژیم گرفتن استرس شما را دو برابر می‌کند و باعث می‌شود خودتان را سرزنش کنید.”
او توضیح می‌دهد، اگر در باردار شدن مشکل دارید، دشوار است که بفهمید، آیا کاهش وزن به شما کمک می‌کند یا خیر. علاوه بر این، علی رغم تمام تلاش‌ها، دست یافتن به BMI در “محدوده سالم” همیشه قابل دستیابی نیست.
به جای تمرکز روی وزن، اهداف واقع‌بینانه دیگر داشته باشید. مثلا سعی کنید، روزانه یک وعده سبزیجات اضافی بخورید. یا هدفتان این بشود که 20 دقیقه در روز پیاده‌روی کنید. این اهداف کوچک، در نهایت به سبک زندگی سالم برای شما خواهند رسید. همچنین ممکن است کاهش وزن را به عنوان یک پاداش به شما هدیه کنند.
سبک زندگی سالم
یک خبر خوب هم برایتان داریم. آن هم اینکه حتی بدون کاهش شدید وزن، و فقط با تغییر سبک زندگی مانند خوب غذا خوردن و ورزش، می‌توانید تأثیرات مثبتی بر سطح هورمون‌های خود بگذارید. حتی از دست دادن پنج درصد از وزن بدن، می‌تواند شانس بارداری شما را افزایش دهد. همچنین یک سبک زندگی سالم هم برای مادر و هم برای پدر، مهم است. بنابراین هانام توصیه می‌کند، همسر خود را نیز درگیر سبک زندگی سالم کنید.
روی این عادت‌های سالم تمرکز کنید و خیلی به رسیدن به وزن متعادل، گیر ندهید. تاثیر کاهش وزن بر باروری به اندازه تاثیر سبک زندگی سالم بر باروری است. اشتاینبرگ می‌گوید: “عددی که شاخص توده بدنی، برای شما مناسب می‌داند، لزوماً نشان‌دهنده میزان تناسب اندام یا سلامت کلی شما نیست.”
