مقدمه
چه کاملا با تجربه باشید و چه تازه شروع کرده باشید به شیر دادن، شیر دادن به نوزاد می‌تواند بخش دوست‌داشتنی از مادر شدن باشد. البته باید این نکته را نیز گفت که شیر دادن همیشه آسان و بدون مشکل نیست. در حالی که چفت شدن در شیردهی ممکن است کمی طول بکشد، اما هم برای مادر و هم برای نوزاد وقتی ریتم خود را در شیردهی پیدا کنند، اغلب شیردهی به یک روال ثابت تبدیل می‌شود. اما آیا تا به حال فکر کرده‌اید که شیر شما چگونه ساخته می‌شود. فرآیند شگفت‌انگیز تولید شیر از هفته ششم بارداری شروع می‌شود و تا پایان شیردهی ادامه می‌یابد. در این مطلب برای آگاهی هر چه بیشتر شما مادران عزیز به توضیح در مورد این فرآیند شگفت‌انگیز یعنی تولید شیر در سینه مادران پرداخته‌ایم.
با ما همراه باشید تا مطالب مفیدی در این زمینه فراگیرید.
دوران بارداری
آیا از دوران بارداری تولید شیر شروع می‌شود؟ پاسخ این سوال مثبت است، چرا که بدن از هفته‌ی ششم بارداری شروع به تولید شیر می‌کند. در واقع هنگامی که در هفته‌ی ششم بارداری هستید، هورمون‌های بدن شما را به سمتی هدایت می‌کنند که بافت غده را به سلول‌های تولید شیر به نام لاکتوسیت‌ها (lactocytes) تبدیل کند. این سلول‌ها آلوئول‌ها (alveoli) را می‌پوشانند. آلوئول‌ها کیسه‌های بالون مانند هستند که به صورت خوشه‌ای به مجاری متصل هستند. در هفته 32 بارداری، لاکتوسیت‌ها شروع به تولید آغوز می‌کنند تا آلوئول‌ها را پر کنند.
روزهای اول بعد از تولد
شیر مادر در دوران بعد از تولد نوزاد در چه وضعیتی است؟
هنگامی که کودک و سپس جفت به دنیا می‌آید، هورمون‌ها بدن شما را به سمتی هدایتی می‌کنند که آغوز را به شیر بالغ تبدیل کنند. این تبدیل و انتقال معمولا در حدود روز دوم تا چهارم به پایان می‌رسد. برای حفظ شیر بعد از تولد نوزاد، کودک شما باید شیر بخورد یا شما باید شیر را پمپاژ کنید، چرا که در غیر اینصورت ظرف یک یا دو روز تولید شیر متوقف می‌شود.
چند ماه بعد از تولد
شیر مادر در ماه‌های آینده و پیش‌روی پس از تولد چگونه خواهد بود؟ آیا باز هم تغییراتی در شیر و تولید شیر خواهیم داشت؟ آیا میزان تولید شیر مانند روزهای اول خواهد بود؟
هورمون‌ها همیشه بخشی از فرآیند تولید شیر هستند، اما با شروع روز دهم، تولید به تدریج به عرضه و تقاضا بستگی بیشتری خواهد داشت. در واقع هر چه شیردهی بیشتر باشد و هرچه این کار را به طور موثر انجام شود و آلوئول‌ها به طور کامل تخلیه شوند، شیر بیشتری تولید خواهد شد.
دریافت شیر نوزاد
نوزاد چگونه شیر مادر را دریافت می‌کند؟ آیا تا به حال در مورد این مسئله فکر کرده‌اید؟
ابتدا زبان کودک روی سینه شما به سمت بالا فشار می‌آورد که نشان دهنده ترشح اکسی‌توسین است. اکسی‌توسین باعث انقباض بافت سینه می‌شود و فشاری ایجاد می‌کند که آلوئول‌های پر از شیر را فشار می‌دهد و شیر را به داخل مجاری و نوک پستان خارج می‌کند. در هفته‌های پس از تولد نوزاد، ممکن است شما در سینه‌های خود قبل از شیردهی احساس پری بیشتری نسبت به بعد از آن داشته باشید، اما در عرض چند ماه زمانی که میزان تغذیه کودک تنظیم شود، این وضعیت متوقف می‌شود.
دریافت شیر کافی
یکی از سوالات رایج مادران در مورد شیردهی این است که چگونه بفهمند که نوزادشان به اندازه‌ی کافی شیر دریافت می‌کند؟
هیچ راهی برای تشخیص مقدار شیری که تولید می‌کنید وجود ندارد. در واقع شما نمی‌توانید بر اساس شیری که بیرون می‌آید، پمپاژ کنید و مشخص کنید که چه میزان شیر تولید شده است. چرا که ممکن است بدن شما پاسخی را که در شیردهی به یک نوزاد دارد را نسبت به دستگاه پمپ شیردهی نداشته باشد.
در عوض باید به دنبال سرنخ‌هایی در کودک خود باشید. اگر کودک شما در حال افزایش وزن است و از روز ششم به بعد حداقل شش پوشک را برای او تعویض می‌کنید، احتمالا کودک شیر کافی دریافت می‌کند. به طور کلی زمانی که کودک شیر کافی دریافت می‌کند و تغذیه‌ی خوبی دارد، خوشحال است.
حقایق جالب شیردهی
در این قسمت از مطلب به توضیح در مورد 5 حقایق جالب در مورد شیردهی پرداخته‌ایم. احتمالا این حقایق برای شما نیز جالب و شنیدنی باشند، بنابراین با ما همراه باشید تا مطالب جالبی دریافت کنید.
ترکیب شیر
ترکیب شیر شما بر اساس نیاز کودک شما تغییر می‌کند. اشلی پیکت (Ashley Pickett)، مشاور شیردهی در تورنتو، می‌گوید عواملی مانند دفعات تغذیه، زمان خوردن کودکان و آنچه در بزاق آن‌ها وجود دارد به بدن شما می‌گوید که چه چیزی لازم است. سپس در ادامه میزان چربی، مواد مغذی و آنتی‌بادی‌های موجود در شیر مادر بر این اساس تنظیم می‌شوند.
مدت زمان شیردهی
زمانی مردم بر این باور بودند که مهم است که کودک خود را برای مدت معینی در سینه نگه‌دارید تا اطمینان حاصل شود که شیر پس از آن به اندازه کافی دریافت می‌کند. این تفکر به این دلیل بوده است که تصور می‌شده است که شیر چرب‌تر و مغذی‌تر در ابتدای شیردهی دریافت نمی‌شود و در پایان شیردهی دریافت می‌شود. اما در مقابل این افکار مشاور شیردهی پیکت می‌گوید، در مورد این مسئله دیگر جای نگرانی نیست. چرا که تا زمانی که به کودک خود اجازه بدهید هر چند وقت یک بار و تا زمانی که می‌خواهد شیر بخورد، ترکیب شیر مورد نیازش را دریافت می‌کند.
حجم شیر بسیار
معمولا شیر بیش از حد تولید و به کودک عرضه نمی‌شود و به ندرت این اتفاق می‌افتد. بنابراین هنگام ورود شیر و شیر خوردن کودک، ممکن است احساس کنید که کودک در حال خفه شدن است. در این وضعیت باید بگوییم که این اتفاق به دلیل شیر زیاد نیست، بلکه دلایل دیگری مانند چفت نامناسب بین دهان و سینه وجود دارد. ممکن است کودک در این شرایط حال خوبی نداشته باشد و با ناراحتی از سینه جدا شود. Pickett در این شرایط پیشنهاد می‌کند که مطمئن شوید که کودک به خوبی به سینه‌ی شما چفت شده است. چرا که در این صورت می‌تواند شیری که به سرعت وارد دهانش می‌شود را بهتر کنترل کند.
تولید شیر
نوزادانی که مشکل قفل کردن به سینه‌ی مادر را به دلایلی مثل گره زبانی دارند، در همان روزهای اولیه می‌توانند موجب تولید شیر شوند. با این حال اگر آن لاکتوسیت‌های شیرساز به اندازه‌ی ظرفیت خود استفاده نشوند، شروع به از بین رفتن می‌کنند که می‌تواند باعث کاهش شیر شما شود، چرا که سلول‌های باقی‌مانده برای تولید شیر باید سخت‌تر کار کنند.
حساسیت به محرک‌ها
اولین مرحله از تغذیه، به محرک‌هایی مانند صدا، لمس و بو بسیار حساس است. به همین دلیل است که برخی از زنان با شنید گریه‌ی نوزاد خود متوجه می‌شوند که شیر از سینه‌ی آن‌ها نشت کرده است.
