مقدمه
در این مطلب، متخصصان به سوالات رایج شیردهی مادران پاسخ می‌دهند. این مطلب را تا انتها همراه ما باشید.
شیردهی، قطعاً برای مادر و کودک، یک امر طبیعی، عادی و عالی است. اما این موضوع بدان معنا نیست که شیردهی همیشه به راحتی پیش می‌رود. درد در ناحیه نوک سینه یا نگرانی در مورد کودک کلافه‌تان، ممکن است شیردهی را به یک چالش تبدیل کند.
اما بهتر است بدانید، بیشتر مشکلات مربوط به شیردهی، قابل حل هستند. در ادامه، پاسخ تعدادی از متداول‌ترین سوالاتی که مادران در مورد مشکلات شیردهی می‌پرسند، آورده شده است.
درد نوک سینه
سوال: نوک سینه‌های من بسیار درد می‌کند (یا ترک خورده یا خونریزی دارد). چه کاری می‌توانم انجام دهم تا شیردهی برای من، کمتر دردناک باشد؟
پاسخ: جک نیومن (Jack Newman)، متخصص اطفال و متخصص تغذیه با شیر مادر در تورنتو است و به این سوال پاسخ می‌دهد.
او در این رابطه می‌گوید: “با وجود اینکه زخم شدن نوک سینه، یک امر متداول برای مادران است، اما نباید آن را به عنوان یک قسمت طبیعی از شیردهی پذیرفت. غالباً با تنظیم نحوه قفل شدن دهان نوزاد به دور سینه، می‌توان زخم‌های نوک سینه را بهبود بخشید.”
نیومن در ادامه متداول‌ترین اشتباهات در نحوه قفل شدن دهان نوزاد به دور سینه را نام می‌برد. حالاتی از جمله زمانی که سر کودک هنگام مکیدن سینه، کمی به عقب برمی‌گردد. یا حالتی که چانه نوزاد کاملاً در محاصره پستان است و بینی اصلاً به سینه برخورد نمی‌کند. همچنین حالتی که قسمت بیشتری از سینه مادر، توسط فک پایین کودک پوشانده می‌شود تا فک بالا.
حالت قفل شدن دهان نوزاد به دور سینه
نیومن می‌گوید: “معمولاً زمانی که حالت قفل شدن دهان نوزاد به دور سینه بهتر شود، مادران بلافاصله متوجه بهبود نوک سینه خود، خواهند شد.”
گاهی اوقات زنان، زمانی که نوزاد برای اولین بار، دهانش را به دور سینه آن‌ها قفل می‌کند، درد را تجربه می‌کنند؛ اما این درد پس از چند ثانیه فروکش می‌کند. آنچه اتفاق می‌افتد، در واقع این است که کودک به خوبی، دهانش را قفل نکرده است، اما مکیدن او نوک سینه را به وضعیت بهتری می‌کشاند. متأسفانه، در چند ثانیه اول درد زیادی ایجاد می‌شود، بنابراین بهتر است از همان ابتدا نحوه قفل شدن دهان نوزاد را بهبود ببخشید.
نیومن می‌گوید که جدا کردن نوزاد از سینه و مجدداً قفل کردن دهان او به دور سینه مفید نیست. در عوض، در زمان شیردهی، موقعیت او را تنظیم کنید. این کار را با حرکت دادن بدنتان کمی بیشتر به سمت جلو، اجازه دادن به کمی بازگشتن سر او به عقب و نزدیک کردن شانه‌هایتان انجام دهید.
گره زبانی در کودکان
نیومن اضافه می‌کند: “در حالی که مشکلات قفل شدن دهان نوزاد به دور نوک سینه، احتمالاً شایع‌ترین علت ایجاد زخم نوک سینه است، اما احتمالات دیگری مانند گره زبانی در کودکان یا آنکیلوگلوسیا نیز وجود دارد.”
آنکیلوگلوسیا بدان معناست که فرنوم زبانی نوزاد بسیار سفت است و اجازه نمی‌دهد زبان به طور طبیعی حرکت کند. آنکیلوگلوسیا، بافتی است که زبان را به انتهای دهان می‌چسباند. یک پزشک می‌تواند فرنوم زبانی را برش دهد. برش فرنوم زبانی، یک روش سریع پزشکی و قابل انجام در مطب است.
رشد قارچ
علت دیگر درد نوک سینه، رشد بیش از حد قارچ (برفک) روی نوک پستان‌های مادر است. درد مربوط به رشد قارچ بر روی نوک سینه، معمولاً بصورت سوزش یا ضربه‌ای توصیف می‌شود. همچنین به طور معمول این درد در زمان تغذیه نوزاد نیز، احساس می‌شود. اگر فکر می‌کنید رشد قارچ بر روی نوک سینه، ممکن است دلیل درد پستانک باشد با پزشک خود مشورت کنید.
دریافت شیر کافی
سوال: چگونه می‌توانم تشخیص دهم که آیا کودکم به اندازه کافی شیر دریافت می‌کند یا خیر؟
پاسخ: دایانا وست (Diana West)، به این سوال در رابطه با دریافت شیر کافی پاسخ می‌دهد. وی مشاور شیردهی و یکی از نویسندگان کتاب تولید شیر بیشتر است. این کتاب یک راهنما برای شیردهی مادر جهت تولید بیشتر شیر است.
او می‌گوید: “مادران اغلب فکر می‌کنند اگر کودک زیاد گریه می‌کند یا مرتباً شیر می‌خورد، به این دلیل است که شیر کافی دریافت نمی‌کند. اما بهتر است بدانید، سروصدا لزوماً به این معنا نیست که کودک به اندازه کافی سیر نمی‌شود. همچنین طبیعی است که نوزادان تازه‌متولدشده، 8 تا 10 بار در روز و بعضی از آن‌ها حتی بیشتر، شیر بخورند.”
بنابراین چگونه می‌توانید بفهمید که کودک شما به اندازه کافی سیر می‌شود یا خیر؟ بهترین راه شمردن تعداد دفع مدفوع وی و همچنین نظارت بر افزایش وزنش است.
روش‌ها
برای نوزاد بین چهار روز تا چهار هفته، حداقل باید در هر 24 ساعت، 3 بار مدفوع را مشاهده کنید. بعد از آن ممکن است تعداد دفع مدفوع‌ها کمتر باشد اما باید همچنان قابل توجه باشد.
انتظار داشته باشید که کودک برای سه ماه اول حداقل پنج اونس (142 گرم) در هفته افزایش وزن داشته باشد. همچنین از چهار تا شش ماهگی، سه تا چهار اونس (85 تا 113 گرم) در هفته، و برای بقیه سال اول حدود دو اونس (57 گرم) در هفته، افزایش وزن مشاهده شود. اگر سرعت افزایش وزن، از آنچه گفته شد، کمتر باشد، نوزاد باید توسط پزشک بررسی شود.
افزایش وزن آهسته کودک
سوال: کودک من خیلی آهسته در حال افزایش وزن است. چگونه می‌توانم تولید شیر خود را افزایش دهم؟
پاسخ: دایانا وست (Diana West)، به این سوال در رابطه با افزایش وزن آهسته کودک پاسخ می‌دهد.
قبل از حل مشکل، باید علت افزایش وزن آهسته نوزاد را بدانید. برای این کار نیاز به کمک یک مشاور شیردهی یا متخصص دیگر دارید. گاهی اوقات، مادر شیر زیادی دارد، اما کودک به دلیل نحوه اشتباه قفل شدن دهان در اطراف نوک پستان مادر یا گره زبانی، قادر به دریافت آن نیست. همچنین امکان دارد که مادر به دفعات کافی به نوزادش شیر نداده باشد. همچنین احتمال دارد که مادر، یک بیماری پزشکی محدودکننده تولید شیر داشته باشد.
تغذیه مکرر نوزاد، استفاده از روش پمپاژ کردن شیر یا ماساژ سینه با دست، اغلب باعث تولید شیر بیشتر می‌شود. گذراندن آخر هفته در رختخواب با کودک و تغذیه هرچه بیشتر او نیز، ممکن است باعث شروع تولید بیشتر شیر شما شود. اگر بخواهید، می‌توانید گزینه مصرف مکمل‌های گیاهی یا داروی دومپریدون (یک داروی تجویزی برای تحریک شیردهی)، را با پزشک خود در میان بگذارید.
افزایش تولید شیر، ممکن است زمان‌بر باشد. بنابراین تا زمانی که شیر بیشتری تولید نمی‌کنید، ممکن است نیاز به مکمل داشته باشید. این مکمل می‌تواند شیر حیوانی یا شیر خشک باشد. از آنجا که مصرف مکمل ممکن است مقدار شیری را که کودک از پستان شما مصرف می‌کند، کاهش دهد، برای حفظ تولید شیر مهم است که شیر خود را پمپاژ کنید.
شیردهی با سینه
سوال: من در قفل کردن دهان نوزاد به دور سینه‌ام برای شیردهی موفق نبودم. به همین دلیل مجبور شدم شیرم را پمپاژ کنم و با شیشه به او بدهم. اما حالا می‌خواهم دوباره امتحان کنم. چگونه می‌توانم این کار را به درستی انجام دهم؟
پاسخ: مشاور شیردهی ساندرا یتس (Sandra Yates) از ونکوور شمالی به این سوال در رابطه با شیردهی با سینه پاسخ می‌دهد.
وی می‌گوید: “کودک به احتمال زیاد، طبق غریزه‌اش، در زمان خواب عمل مکیدن را انجام می‌دهد. بنابراین وقتی تازه دارد به خواب می‌رود یا تازه شروع به بیدار شدن می‌کند، مدت زمان زیادی، ارتباط پوست با پوست را با او انجام دهید. او را در مقابل سینه خود نگه دارید، احتمالاً خودش شروع به جستجوی پستان کند و آن را بگیرد.”
ییتس همچنین پیشنهاد می‌کند هنگام انتقال از شیردهی با شیشه به شیردهی با سینه، از محافظ نوک پستان استفاده کنید. محافظ نوک پستان احساسی شبیه به احساس استفاده از شیشه شیر را به نوزاد می‌دهد. بنابراین برخی از نوزادان که عادت به استفاده از بطری دارند، در اینصورت پستان را راحت‌تر می‌گیرند.
اگر کودک دهانش را به دور نوک سینه شما قفل کرد، همزمان با مکیدن او، پستانتان را فشار دهید (فشرده‌سازی پستان). وقتی او سینه شما را مکید اما شیر را نبلعید، سینه‌تان را فشار دهید، او شروع به بلعیدن و نوشیدن می‌کند. هنگامی‌که بلع را متوقف کرد، فشرده‌سازی را رها کنید. سپس زمانی که دوباره شروع به مکیدن کرد (اما قورت نداد)، دوباره فشرده‌سازی پستان را انجام دهید و به همین ترتیب.
وی اضافه می‌کند، برخی از نوزادان ممکن است به سرعت به شیردهی با سینه روی بیاورند، در حالی که برای برخی دیگر مدت بیشتری طول می‌کشد. اما اگر مادر به تلاش خود برای شیردهی با سینه ادامه دهد، در نهایت بیشتر نوزادان شیر خوردن از سینه را یاد می‌گیرند.
نقطه حساس و سفت در سینه
سوال: یک نقطه حساس و سفت در پستان من وجود دارد، این نقطه چیست و چه کاری می‌توانم در مورد آن انجام دهم؟
پاسخ: مشاور شیردهی ساندرا یتس (Sandra Yates) از ونکوور شمالی به این سوال در رابطه با نقطه حساس و سفت در سینه پاسخ می‌دهد.
وی می‌گوید: “احتمالاً این نقطه، یک مجرای بسته‌شده (plugged duct) در سینه است. پیشنهاد می‌کنم که دوش آب گرم بگیرید و یا از کمپرس گرم در محل استفاده کنید.”
وی اضافه می‌کند: “سپس پستان را از پشت توده، در امتداد مجرا، به سمت نوک پستان ماساژ دهید. بلافاصله پس از آن، کودک را از آن پستان تغذیه کنید. شاید مجبور باشید این کار را برای یک یا دو روز تکرار کنید. اگر طی سه روز، مشکل حل نشد، با پزشک خود مشورت کنید.”
همچنین اگر تب یا علائمی شبیه آنفولانزا، در شما ایجاد شود، ممکن است دچار التهاب پستان که ورم پستان نیز نامیده می‌شود، شده باشید. این امر باید توسط پزشک بررسی شود؛ زیرا ممکن است به مصرف آنتی‌بیوتیک نیاز باشد.
مجرای بسته‌شده یا مسدودشده سینه (plugged duct)، ناحیه‌ای از پستان است که در آن جریان شیر مسدود می‌شود.
پمپاژ و ذخیره شیر
سوال: چگونه باید شیرم را پمپاژ و ذخیره کنم؟
پاسخ: مشاور شیردهی ملیسانده نیل (Melisande Neal) از اونتاریو، به این سوال در رابطه با پمپاژ و ذخیره شیر پاسخ می‌دهد.
وی می‌گوید: هیچ پاسخ واحدی برای این سوال وجود ندارد. اگر شما شیرتان را ذخیره می‌کنید، زیرا می‌خواهید یک شب به بیرون بروید، نیاز شما متفاوت از حالتی است که در بیمارستان کودک نارس داشته باشید یا برای کار کردن در طول روز بیرون می‌روید.
نیل توضیح می‌دهد، در هر صورت ممکن است لازم باشد کمی تست کنید تا دریابید چه روشی برای شما مناسب‌تر است. برای برخی از مادران، دوشیدن سینه با دست، روش خوبی است، برخی از پمپ دستی کوچک استفاده می‌کنند و راضی هستند، برخی نیز به پمپ برقی درجه بالاتر نیاز دارند. او می‌گوید پمپ‌هایی که شامل فشرده‌سازی سینه و همچنین مکش شیر هستند، بهترین عملکرد را دارند. برای اطلاعات در مورد نگهداری شیر نیز، به نکاتی که در زیر آورده‌ایم، مراجعه کنید.
آغوز در دمای 27 تا 32 درجه سانتی‌گراد، 12 ساعت ماندگاری دارد.
شیر بالغ در دمای اتاق یعنی 19 تا 22 درجه‌سانتی‌گراد: 12 ساعت، در یخچال به مدت 8 روز، در فریزر بالای یخچال به مدت 4 ماه و در فریزر صندوقی به مدت 6 ماه یا بیشتر، ماندگاری دارد.
پیشنهاد می‌کنیم برای یادگیری پمپاژ شیر، حتما مطلب توصیه‌های دوشیدن شیر برای مبتدیان را مطالعه کنید.
ارتباط نوزاد با رژیم غذایی مادر
سوال: کودک من کلافه است و تقریباً حرکات روده‌ای (مدفوع) انفجاری دارد. من فکر می‌کنم این مشکل می‌تواند مربوط به غذایی باشد که من خورده‌ام. آیا او می‌تواند به غذاهای موجود در رژیم غذایی من حساس باشد؟
پاسخ: مشاور شیردهی ملیسانده نیل (Melisande Neal) از اونتاریو، به این سوال در رابطه با ارتباط نوزاد با رژیم غذایی مادر پاسخ می‌دهد.
نیل می‌گوید: “به نظر می‌رسد، معمول‌ترین حساسیت نوزاد به تغذیه مادر، مربوط به شیر گاو و گندم باشد. متأسفانه، این دو ماده غذایی، در بسیاری از غذاها وجود دارند، و اغلب پنهان هستند. مادران واقعاً باید به برچسب‌های روی مواد غذایی توجه کنند.”
او ادامه می‌دهد: “اگرچه در مورد جایگزینی شیر گاو با شیر سویا نیز محتاط باشید. زیرا سویا اغلب در نوزادان علائمی ایجاد می‌کند. کافئین یکی دیگر از مقصران شایع است.”
نیل به مادران پیشنهاد می‌کند که همیشه در دفترچه یادداشت غذایی خود یادداشت کنند که چه چیزی خورده‌اند. با این کار، آن‌ها احتمالاً بتوانند، ارتباطی بین آنچه که خورده‌اند و واکنش‌های نوزاد پیدا کنند.
نیل اضافه می‌کند: “شما اغلب نیاز به خارج کردن لبنیات از رژیم غذایی‌تان، به مدت سه هفته دارید. همچنین ممکن است لازم باشد با یک متخصص تغذیه صحبت کنید تا مطمئن شوید مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت می‌کنید یا خیر.”
فورمیلک و هایندمیلک
معمولا هر بار شیردهی به نوزاد، بین 15 تا 20 دقیقه زمان می‌برد. در این مدت، ترکیبات شیر مادر تغییر می‌کند. به اول شیر، فورمیلک (Foremilk) و به انتهای آن هایندمیلک (Hindmilk) گفته می‌شود. فورمیلک، حاوی پروتئین، املاح و قند است. هایندمیلک چربی و انرژی که دارد، حدود 3 برابر فورمیلک است. برای آشنایی با نکات عجیب دیگر، مطلب 6 تغییر جادویی در شیر مادر متناسب با نیازهای کودک را مطالعه کنید.
توجه به این نکته مهم است که این علائم همچنین می‌تواند به دلیل مصرف بیش از حد شیر باشد. برخی از مادرانی که شیر فراوان دارند و شیر آن‌ها، جریانی سریع دارد، دریافتند که نوزادان آن‌ها مقدار زیادی فورمیلک که چربی کمتری دارد، دریافت می‌کنند. به نظر می‌رسد، فورمیلک خیلی سریع از طریق سیستم هضم آن‌ها حرکت می‌کند و باعث گاز و حرکات منفجره‌ای روده می‌شود. راهکارهای کاهش این مشکل، شامل دادن شیر فقط از یک پستان به نوزاد در هر نوبت تغذیه است.
مصرف دارو
سوال: دکتر من توصیه کرده است که دارو مصرف کنم. آیا باید شیردهی را متوقف کنم؟
پاسخ: جک نیومن (Jack Newman)، متخصص اطفال و متخصص تغذیه با شیر مادر به این سوال که یکی از سوالات رایج شیردهی است، پاسخ می‌دهد.
نیومن می‌گوید: “فقط به استثنای چند مورد، مانند برخی داروهای ضدسرطان، مقدار دارویی که به شیر شما وارد می‌شود، بسیار کم است. بنابراین هیچ تاثیری روی کودک ندارد. نگرانی خود در رابطه با تأثیر داروها را، با پزشک خود در میان بگذارید.”
برخی از داروها می‌توانند تولید شیر را کاهش دهند. این موارد شامل داروهای هورمونی کنترل بارداری و برخی از داروهای ضداحتقان و آنتی هیستامین است.
پیشنهاد می‌کنیم مطلب داروهای سرماخوردگی در دوران شیردهی را مطالعه کنید.
مکمل برای نوزاد
یکی از سوالات رایج شیردهی مربوط به مصرف مکمل توسط نوزاد است. دیانا وست، مشاور شیردهی می‌گوید: “در گذشته به مادرانی که نیاز به دادن مکمل همراه با شیر مادر، به نوزاد داشتند، معمولاً توصیه می‌شد که ابتدا شیردهی کنند، سپس مکمل مورد نیاز کودک را، با یک بطری به نوزاد بدهند. این کار، اغلب منجر به این می‌شود که کودک هرچه کمتر از پستان استفاده کند و در نهایت، از شیر گرفته شود.”
وی پیشنهاد می‌کند قبل از شیردهی، کمی کمتر از مقدار نیاز، مکمل به کودک بدهید. این کار باعث می‌شود که کودک صبر بیشتری برای مصرف شیر داشته باشد و شیر بیشتری مصرف کند. هنگامی که کودک، مصرف شیر را به پایان می‌رساند، مکمل را دریافت می‌کند. بنابراین او یاد می‌گیرد که احساس لذت و رضایت خود را با شیردهی مرتبط سازد، بنابراین انگیزه بیشتری برای تغذیه بیشتر و بهتر با پستان دارد.
سخن آخر
گاهی اوقات شما باید بیش از یک استراتژی را امتحان کنید یا با بیش از یک نفر مشورت کنید. قبل از اینکه شیر دادن به تجربه‌ای آسان و لذت‌بخش برای شما تبدیل شود، باید تلاش زیادی داشته باشید.
امیدواریم با ارائه‌ی این مطلب، توانسته باشیم به سوالات رایج شیردهی شما، پاسخ دهیم. از اینکه تا پایان مقاله با ما همراه بودید، صمیمانه از شما تشکر می‌کنیم. امیدواریم، این مطلب، یک مطلب مفید و کاربردی برای شما بوده باشد. اگر سوال یا نظری دارید، حتما در قسمت کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.
