در این مطلب می‌خواهیم، شایع‌ترین دلایلی که وجود دارد و باعث می‌شود کودک شما در پایین تنه‌ی خود احساس ناراحتی کند، از عفونت‌های دستگاه ادراری گرفته تا کرم‌های سوزنی (کرمک)، را می‌خواهیم به شما معرفی کنیم. اصلی‌ترین مشکلات پایین تنه کودکان شامل 7 مورد می‌شود که در ادامه در رابطه با علائم هر کدام و نحوه درمان آن‌ها صحبت می‌کنیم.
تجربه یک مادر از مشکل موجود در فرزندش
وقتی کودک پنج ساله‌ام شکایت کرد که زمانی که ادرار می‌کند، درد دارد، بلافاصله مشکوک به عفونت ادراری در او شدم و با دکتر تماس گرفتم. معلوم شد دلیل اینکه دخترم در پایین‌تنه‌ی خود، احساس درد می‌کند این است که به درستی بعد از مدفوع و ادرار خودش را تمیز نمی‌کند و نتایج غیربهداشتی باعث ناراحتی زیادی برای او شده است. من از این موضوع بسیار ناراحت شدم و به سرعت رفتم و دستمال مرطوب خریدم تا به او کمک کنم که به خوبی خودش را تمیز کند.
بیشتر مشکلات موجود در پایین تنه‌ی کودکان، معمولاً در دورهمی‌هایی که مادران با هم دارند، مورد بحث قرار نمی گیرد. زیرا در این مورد، چیزی به نام “حریم خصوصی” برای آن‌ها وجود دارد.
اکثر والدین‌ها نمی‌خواهند که والدین دیگر فکر کنند که آن‌ها به درستی از کوچولو و پایین‌تنه‌ی او مراقبت نمی کنند.
میشل پونتی، متخصص اطفال در لندن، می گوید: “لطفا در این مورد، احساس گناه را فراموش کنید. درست است که گاهی اوقات بهداشت نامناسب می تواند یک عامل برای این مشکلات باشد، اما معمولا ربطی به مراقبت والدین از کودک ندارد.”
اصلی‌ترین مشکلات پایین تنه کودکان
ما از پونتی و سایر کارشناسان مراقبت های بهداشتی خواستیم تا در مورد مشکلاتی از این دست، به ما توضیحاتی را ارائه دهند.
شقاق مقعدی (Anal fissures)
یکی از مشکلات پایین تنه کودکان که گاهی اوقات برای کودکان دختر و پسر پیش می‌آید، شقاق مقعدی (Anal fissures) است.
اگر کودک شما هر بار که مدفوع می کند گریه می کند و همچنین شما نیز متوجه رگه هایی از خون روی مدفوع او شده‌اید، احتمال زیادی وجود دارد که او یک پارگی کوچک به نام شقاق مقعدی داشته باشد؛ به خصوص اگر مدفوع او سفت باشد. هنگامی که کودکان دچار یبوست می شوند، ممکن است برای مدفوع کردن، فشار وارد کنند و پوست اطراف مقعد پاره شود. در این حالت، اگر بخش دفع مدفوع کودک خود را چک کنید، پارگی یا شکاف به راحتی قابل مشاهده است.
برای رفع مشکل شقاق مقعدی چه باید کرد؟
هنری اوکپه، استادیار بالینی اطفال می‌گوید که شقاق مقعدی، به محض درمان یبوست به خوبی بهبود می یابد. از پزشک بخواهید نرم‌کننده‌ی مدفوع برای کودک شما بنویسد و به او مایعات (به خصوص آب) و فیبر بیشتری بدهید و این‌ها به مقدار بیشتر به رژیم غذایی کودکتان اضافه کنید. همچنین استفاده از وازلین روی محل درد به کاهش درد او کمک می کند.
بالانیت یا التهاب کلاهک آلت تناسلی (Balanitis)
یکی دیگر از مشکلات پایین تنه کودکان که به کودکان پسر مربوط است، بالانیت یا التهاب کلاهک آلت تناسلی (Balanitis) می‌باشد.
التهاب سر آلت و قسمت ختنه گاه آلت تناسلی در پسربچه‌هایی که ختنه نشده‌اند بسیار شایع است. پسرتان احتمالا در این حالت بخاطر خارش و ناراحتی این قسمت شکایت داشته باشد و شما متوجه تورم خفیف، قرمزی و مقداری ترشح بخصوص در زیر پوست ختنه گاه او خواهید شد. مایکل واینستین، مدیر بخش بستری اطفال در بیمارستان کودکان تورنتو، می گوید: “بالانیت معمولاً زمانی ایجاد می شود که ناحیه بین سر و پوست ختنه گاه به درستی شسته نشود.”
برای رفع مشکل بالانیت یا التهاب کلاهک آلت تناسلی چه باید کرد؟
رعایت بهداشت مناسب و یک آنتی بیوتیک موضعی یا ضد قارچ معمولاً این مشکل را حل می کند. واینستین در این رابطه توضیح می‌دهد: “گاهی اوقات ما باید به پدرو مادرها در مورد اینکه چگونه می‌توانند به درستی آن قسمت از بدن کودک را تمیز کنند، مشاوره دهیم.
والدین این تصور غلط را دارند که باید بتوانند پوست ختنه گاه را جمع کنند و زیر آن را تمیز کنند. اما پوست ختنه گاه در پسران کوچک جمع نمی‌شود. تنها چیزی که برای تمیز کردن لازم است تمیز کردن آرام قسمت بیرونی پوست ختنه گاه با آب و صابون می‌باشد. تا زمانی که پسرتان پنج یا شش ساله شد، به او بیاموزید که وقتی حمام می‌کند هفته‌ای یک بار پوست ختنه‌گاهش را جمع کند و زیر آن را تمیز کند.
چسبندگی لبیال (Labial fusion) یا چسبندگی آلت تناسلی در دختران
سومین مشکل از سری مشکلات پایین تنه کودکان فقط به کودکان دختر ربط دارد و چسبندگی لبیال (Labial fusion) یا چسبندگی آلت تناسلی در دختران نامیده می‌شود.
اگر به نظر می رسد که پوست اندام تناسلی دخترتان به هم چسبیده است، نترسید. اگرچه این وضعیت نگران کننده به نظر می رسد، اما در دختران کوچک بین سنین سه ماه تا شش سال بسیار شایع است و به ندرت باعث ایجاد مشکل می شود.
ادرار، مدفوع، بثورات پوشک و سایر محرک‌ها همگی می‌توانند باعث التهاب لابیا (لب‌های پوست اطراف ورودی واژن) شوند. لب ها ممکن است در حین بهبودی به هم جوش بخورند و تا حدی دهانه واژن را بپوشانند. اوکپه می‌گوید: “چسبندگی لب‌ها تنها زمانی باعث نگرانی می‌شود که لابیاها آنقدر به هم چسبیده باشند که دخترتان در ادرار کردن مشکل داشته باشد.”
برای رفع مشکل چسبندگی لبیال چه باید کرد؟
اول از همه دقت کنید که هرگز سعی نکنید لابیاها را به شدت از هم جدا کنید. اگر چسبندگی جریان ادرار را مسدود کرده باشد، پزشک ممکن است یک کرم موضعی استروژن برای او تجویز کند. برای جلوگیری از ایجاد چسبندگی های جدید نیز، از روان کننده هایی مانند وازلین به صورت روزانه استفاده کنید.
سعی کنید از عوامل تحریک کننده (حمام کف، نرم کننده‌ی پارچه، صابون های معطر) اجتناب کنید و هر روز کمی، حدود 10 الی 15 دقیقه به کودک خود زمان دهید تا لخت باشد.
کرمک (Pinworms) در کودکان
یکی از شایع‌ترین مشکلات پایین تنه کودکان که هم در دختران و هم در پسران پیش می‌آید، کرمک (Pinworms) در کودکان است.
کرمک‌ها، کرم‌های ریز، سفید و نخ مانند و اغلب آزاردهنده‌ای هستند، که کودکان را دچار خارش می‌کنند. هنگامی که کودک آلوده به این کرمک، ناحیه خارش دار (معمولاً مقعد، و در برخی موارد آلت تناسلی در دختران) را می‌خارانند و تخم کرم سوزنی روی انگشتان یا زیر ناخن هایشان می‌رود، به راحتی پخش خواهد شد.
برای رفع کرمک (Pinworms) در کودکان چه باید کرد؟
می‌توانید صبح‌ها قبل از بیدار شدن کودک، یک تکه نوار چسب شفاف را روی پوست اطراف مقعد او بچسبانید و از پزشک بخواهید آن را از نظر وجود کرم‌های سوزنی و تخمک‌های آن بررسی کند. همچنین اگر کودک شما در شب از خارش شکایت می‌کرد، می‌توانید چراغ قوه خود را بردارید و ناحیه‌ی خارش‌دار را ببینید، شاید بتوانید هر چیزی را که از بدنش بیرون می آید تشخیص دهید.
عفونت کرم سوزنی با داروی ضد انگلی خوراکی درمان می شود. گاهی اوقات کل خانواده نیاز به درمان دارند. برای جلوگیری از عفونت مجدد، مطمئن شوید که همه‌ی افراد پس از رفتن به دستشویی دست‌های خود را به‌خوبی با آب و صابون یا آب و مایع شست و شو می‌دهند، ناخن‌های خود را کوتاه نگه دارند و لباس‌ها و ملافه‌ها را مرتب بشویید.
عفونت های دستگاه ادراری (UTI)
عفونت ادراری به دلیل آناتومی دستگاه تناسلی زنانه، در دختران دو برابر پسران بوجود می‌آید. اما یکی از مشکلات پایین تنه مخصوص فقط دختران نیست و در پسران نیز بوجود می‌آید.
درد و سوزش هنگام ادرار کردن، یک نشانه بزرگ برای ابتلا به این بیماری است. سایر علائم گویای UTI عبارتند از: تکرر ادرار، ادرار بدبو یا کدر و گاهی تب.
همانطور که پیش از این در مطلب عفونت ادراری در کودکان گفتیم، تشخیص عفونت مثانه در کودکان نوپا دشوار است، زیرا ممکن است نگویند که هنگام ادرار کردن سوزش دارند. گاهی اوقات تب و تحریک پذیری تنها علائم برای متوجه وجود این بیماری شدن در کودکان هستند.
برای رفع عفونت های دستگاه ادراری (UTI) در کودکان چه باید کرد؟
دقت داشته باشید، شما باید برای اینکه از ورود آسیب به کلیه‌های کودک جلوگیری به عمل آورید، در صورت مشاهده‌ی علائم عفونت ادراری در او، باید ظرف 24 ساعت او را نزد پزشک ببرید. آنتی بیوتیک های خوراکی برای رفع این مشکل در کودکان بسیار کارساز هستند. علاوه بر این نوع داروهای تجویزی پزشک، شما نیز باید مایعات زیادی به او بدهید تا بنوشد (آب و آب زغال اخته گزینه های خوبی هستند). همچنین برای جلوگیری از عفونت های بیشتر، او را تشویق کنید که زمانی که حس می‌کند ادرار دارد، سریع برود و آن را نگه ندارد.
ولوواژینیت (Vulvovaginitis)
ولوواژینیت ششمین مشکل از سری مشکلات پایین تنه در کودکان است که می‌خواهیم به شما معرفی کنیم.
قرمزی، ناراحتی و خارش قسمت بیرونی واژن در دختربچه‌ها شایع است. پوشش واژن نازک است، بنابراین مستعد عفونت ناشی از مدفوع و سایر عوامل تحریک کننده می‌باشد.
بهداشت نادرست می‌تواند عامل اصلی ولوواژینیت باشد. دختران چهار – پنج ساله در در بیشتر موارد پس از دستشویی خود را به درستی پاک نمی‌کنند یا اصلاً پاک نمی‌کنند؛ زیرا برای بازگشت به بازی خود عجله دارند.
برای رفع بیماری ولوواژینیت در کودکان چه باید کرد؟
به دخترتان بیاموزید که پس از دستشویی، از سمت جلو به عقب خودش را پاک کند، مخصوصاً بعد از دفع مدفوع. تا تکه‌های مدفوع به ناحیه واژن ختم نشود. همچنین پس از دستشویی به او برای رعایت بیشتر بهداشت، سختگیری کنید. از محرک های شیمیایی در حمام کف و صابون های بسیار معطر خودداری کنید و اجازه ندهید که او برای مدت طولانی در لباس حمام خیس بنشیند.
عفونت های قارچی (Yeast infections)
هم دختران و هم پسرها ممکن است دچار بثورات مخمری پوشک ناشی از کاندیدا آلبیکنس شوند.
بثورات قرمز خشمگین دارای مرز و کمی برجسته است و ممکن است پوسته پوسته شود. بثورات پوشک که درمان نشده رها می شود می تواند به راحتی با مخمر آلوده شود و کودکانی که آنتی بیوتیک مصرف می کنند یا به تازگی برفک دهان داشته اند (عفونت مخمری دهان) نیز برای دچار شدن به این بیماری، مستعدتر هستند.
برای رفع مشکل عفونت های قارچی (Yeast infections) چه باید کرد؟
کرم های راش پوشک عفونت مخمری را درمان نمی کنند. شما باید از یک کرم ضد مخمر یا ضد قارچ مانند نیستاتین، کلوتریمازول یا میکونازول استفاده کنید. سعی کنید با تعویض مکرر پوشک کودک و استفاده از پوشک های یکبار مصرف بسیار جذب کننده، رطوبت را محدود کنید. و سعی کنید تا حد امکان اجازه دهید بدن کودکتان کاملا قبل از پوشک کردن، خشک شود.
