مقدمه
ممکن است زمانی که در حال انجام کاری هستید، کودکتان به طور ناگهانی از جایی مثل تخت بیفتد. برخی از مادران شاید به دلیل ترس و حس بدی که پیدا می‌کنند، نتوانند اقدام به موقعی انجام بدهند. در هر صورت این اتفاق برای همه‌ی والدین بسیار ناخوشایند و همراه با اضطراب است.
چکاپ اولیه
زمانی که کودک به زمین می‌خورد، اولین اقداماتی که باید انجام بدهیم شامل چه مواردی هستند؟
روکسان مک نایت (Roxanne MacKnight)، پزشک خانواده، در این مورد می‌گوید: “توصیه‌ی کلی من این است که در این شرایط بیبینم کودک چگونه عمل می‌کند.”
زمانی که کودک از مکانی سقوط می‌کند، ممکن است با نوازش شما آرام بگیرد. این واکنش کودک نشان می‌دهد که احتمالا حالش خوب است. با این حال شما باید در طی یک روز یا بیشتر کودک خود را زیر نظر داشته باشید. همچنین شما در این وضعیت می‌توانید از ایبوپروفن یا استامینوفن در دوز مناسب سن کودک خود استفاده کنید.
واکنش‌های غیر طبیعی
پزشک MacKnight در ادامه اینطور می‌گوید: “در مقابل این رفتار عادی و نرمال کودکان، آن‌ها می‌توانند واکنش غرطبیعی نیز داشته باشند. مواردی مانند بدخلقی، استفراغ و راه رفتن همراه با سرگیجه، رفتارهای غیرطبییعی هستند که ممکن است کودک داشته باشد. این علائم می‌توانند نشان‌دهنده‌ی آسیب دیدن سر باشند.”
مورد بعدی که باید به آن توجه کنید این است که بررسی کنید، کودک می‌تواند اعضای بدن خود را حرکت بدهد یا خیر. چرا که در صورت افتادن کودک ممکن است احتمال شکستگی در پا، مچ پا، دست و سایر قسمت‌های بدن وجود داشته باشد.
زمان مراجعه به پزشک
تیم لینچ (Tim Lynch)، پزشک اطفال است. وی در این مورد می‌گوید: “اگر تغییری در رفتار کودک خود مشاهده کردید که به طور پیوسته تکرار می‌شود به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر شما در مورد برخی رفتارهای کودک خود نگران شدید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.”
بنابراین، اگر به نظر مشکلی وجود دارد، با پزشک خود یا یک خط تلفن بهداشت عمومی تماس بگیرید یا به اورژانس بروید. البته اگر مشکل حاد باشد، می‌توانید با اورژانس تماس بگیرید. از جمله‌ی این موارد حاد می‌توان به شکستگی، تشنج و یا عدم هوشیاری اشاره کرد.
ارزیابی و برررسی نوزادان بسیار کوچک، چهار ماهه یا کمتر، برای والدین دشوار است. در سن پایین نوزادان از ناحیه‌ی سر بسیار آسیب‌پذیر هستند. چرا که جمجه‌ی آن‌ها نسبت به کودکان در سنین بالاتر رشد نکرده است. بنابراین، در این شرایط احتیاط کنید و با پزشک خود تماس بگیرید.
بیمارستان
زمانی که به بیمارستان مراجعه می‌کنید، چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر پزشک شما را به اورژانس ارجاع دهد یا مستقیما به بیمارستان بروید، کارکنان پرستاری ارزیابی اولیه را انجام خواهند داد. اگر اولین ارزیابی نشان داد که کودک شما مشکلی ندارد و شرایط پایدار است، احتمالا با توجه به جدی بودن سایر موارد در اورژانس، باید منتظر بررسی‌های بعدی باشید.
مراجعه به پزشک
ممکن است در چکاپ کودک به یک مورد جدی و فوری برخورد کنید. در این وضعیت به سرعت به پزشک برای معاینه ارجاع داده می‌شوید. پزشک Lynch در این مورد می‌گوید: “در چنین شرایطی از والدین می‌خواهم که دقیقا آنچه را که کودک در طول ضربه و بعد از آن انجام داده است، توضیح بدهند.” از والدین پرسیده می‌شود: “آیا در زمان سقوط کودک کسی در آنجا حضور داشته است یا کودک در آن لحظه تنها بوده است؟ نوزاد از چه ارتفاعی سقوط کرده است و بر روی چه چیزی افتاده است؟ آیا کودک بیش از حد معمول بدخلقی می‌کند؟ یا کودک بیش از حد معمول خواب‌آلود است؟ بعد از سقوط کودک استفراغ داشته است؟”
اگر پزشک به اطلاعات بیشتری نیاز داشته باشد، می‌تواند عکس رادیوگرافی یا سی‌تی اسکن را درخواست کند یا برای مشاوره با یک متخصص مانند جراح مغز و اعصاب تماس بگیرد.
آسیب‌پذیرترین نقاط بدن
چه نقاطی از بدن کودک در زمان سقوط از ارتفاعی آسیب‌پذیرتر هستند؟
پزشک لینچ می‌گوید: “شایع‌ترین ناحیه برای آسیب، قسمت جلویی جمجمه است، زیرا بیشتر نوزادان هنگام فرود به سمت جلو می‌افتند. دومین مورد رایج آسیب در پشت سر است. اگر از مکانی به سمت عقب افتاده باشند، این آسیب را متحمل می‌شوند. اگر در سمت پهلوی سر خود ضربه دیده باشند، شرایط کمی نگران‌کننده‌تر می‌شود. چرا که استخوان در این قسمت کمی نازک‌تر است به همین دلیل بیشتر مستعد آسیب است و برخی از ساختارهای عروقی زیرین ممکن است آسیب ببینند.
بنابراین، پزشک علائم و نشانه‌های بیمار را ارزیابی می‌کند تا مشخص کند که آیا کودک آسیب جزئی به سر (مانند برآمدگی یا کبودی)، ضربه مغزی، شکستگی جمجمه یا آسیب جدی‌تر (مانند خونریزی در مغز) دارد یا خیر.
برآمدگی یا تورم
چه زمانی باید نگران تورم و یا برآمدگی در قسمت ضربه دیده‌ی بدن کودک باشیم؟
برآمدگی روی پیشانی کودک به میزان کمتری جدی است. با این حال به رفتار کودک خود توجه کنید و اگر به مورد مشکوکی برخورد کردید، حتما وضعیت را بررسی کنید. تورم در هر ناحیه دیگری از سر (پشت، پهلوها یا شقیقه) می‌تواند جدی‌تر باشد و ملزم این است که شما به اورژانس مراجعه کنید. به گفته‌ی لینچ نواحی نرم‌تر تورم، که چند روز پس از زمین خوردن ظاهر می‌شوند، اغلب با شکستگی‌های زیرین جمجمه همراه هستند.
شکستگی استخوان
شکستگی در استخوان‌ها نیز یکی دیگر از مشکلات است. در همین مورد لینچ می‌گوید: “اگر کودک شما با زاویه بیشتری سقوط کند و روی شانه‌هایش بیفتد، اغلب ترقوه یا استخوان ترقوه شکسته می‌شود.” استخوان‌های شکسته ممکن است در همان لحظه مشخص نباشند. با این حال شما می‌توانید از روی رفتار و عملکرد کودک خود این مسئله را تشخیص بدهید. زمانی که کودک بعد از سقوط در مورد حرکت دادن دست و یا پای خود بدخلقی می‌کند، شما باید احتمال شکستگی را در این مناطق بدهید. وی در ادامه می‌گوید، آسیب به اندام‌های داخلی با سقوط در خانه بسیار نادر است. با این حال ممکن است آسیب‌های شدیدی ناشی از افتادن از پله‌ها اتفاق بیفتد.
مراقبت‌های بعد از ترخیص از بیمارستان
زمانی که از بیمارستان به خانه برمی‌گردید، چه اتفاقی می‌افتد؟
پزشک لینچ در این مورد می‌گوید: “معمولا قبل از ترخیص در مورد مراقبت در رابطه با علائمی مانند استفراغ، بدخلقی و سردرد شدید توصیه‌ها و صحبت‌های مفیدی وجود دارد.”
در واقع در چنین وضعیتی پزشک اورژانس باید در مورد مراقبت‌های بعدی در منزل نکاتی را با شما در میان بگذارد. در صورتی که کودک شما در مورد ضربه مشکوک باشد، کودک باید استراحت کند و احتمالا پزشک بیدار کردن کودک را در فواصل زمانی منظم را به شما توصیه نمی‌کند. چرا که این روش دیگر معمول و رایج نیست.
ممکن است پزشک از شما بخواهد که در 24 ساعت اول هر دو تا سه ساعت یک بار کودک خود را بیدار کنید. در این وضعیت باید توجه کنید که کودک شما باید به راحتی از خواب بیدار شود. همچنین هیچ یک از رفتارهای غیرعادی ذکر شده در بالا را نباید داشته باشد.
پیشگیری
نوزادان دائما تمایل دارند که حرکت کنند. بنابراین مهم است که همیشه یک دست کودک خود را چه روی تخت باشند، چه روی میز تعویض پوشک و چه روی میز معاینه پزشک باشند، نگه‌دارید.
در زمان تعویض پوشک اگر می‌خواهید با خیال راحت کودکتان بازی کند، پوشکش را روی زمین عوض کنید. هرگز صندلی‌های کودک را روی پیشخوان قرار ندهید. همچنین کودک خود را بدون مراقبت بر روی مبل و یا تخت قرار ندهید. مورد دیگر اینکه همیشه سعی کنید از تسمه‌های ایمن در صندلی‌ها و کالسکه‌های کودک خود استفاده کنید.
چهار ماهگی
هنگامی که کودک چهار ماهه شد، حتما یک دروازه در قسمت راه پله‌های خانه‌ی خود نصب کنید. چرا که کودکان در این سنین شروع به غلتیدن می‌کنند و در حال پرورش مهارت‌های حرکت و خزیدن خود هستند.
پزشک لینچ در این می‌گوید: “به یاد دارم که دخترم در پنج ماهگی از روی تخت غلت خورد و به زمین خورد. زمانی که این اتفاق افتاد من باور نمی‌کردم که دخترم در این سن بتواند غلت بخورد. به طور کلی باید بگویم که این اتفاقات برای اکثر والدین می‌افتد. بنابراین، بهتر است با داشتن آگاهی در مورد این مسئله جلوی این اتفاق ناخوشایند را بگیریم.”
