مقدمه
اگر باردارید یا در انتظار باردار شدن هستید، بدون شک شنیده‌اید که باید اسید فولیک مصرف کنید. زیرا مدت‌هاست ثابت شده است، زنانی که قبل از بارداری و در دوران بارداری از مکمل‌های اسید فولیک استفاده می‌کنند، به طور قابل توجهی کمتر احتمال تولد بچه با نقص لوله عصبی (NTDs) مانند اسپینا بیفیدا را دارند. نقص لوله عصبی، یکی از نقایص هنگام تولد است. در این بیماری شکاف در ستون فقرات یا جمجمه از ابتدای تولد فرد، همراه او باقی می‌ماند. پیش از این نیز در رابطه با اینکه چرا مادران در دوران بارداری و قبل از آن به اسید فولیک نیاز دارند؟ صحبت کرده‌ایم. در این مطلب در رابطه با اینکه مصرف زیاد اسید فولیک در بارداری بصورتی که بیش از حد اندازه باشد، چه ضرری دارد؟ صحبت خواهیم کرد.
تعریف
اسید فولیک فرم مصنوعی فولات (ویتامین B) است. فولات بطور طبیعی در سبزیجاتی مانند اسفناج و کلم‌پیچ، حبوبات، لوبیا قرمز، عدس و میوه‌هایی مانند پرتقال، گریپ فروت و آووکادو یافت می‌شود. اما هرکسی به طور طبیعی در رژیم غذایی خود فولات کافی دریافت نمی‌کند.
همانطور که احتمالا می‌دانید نقص لوله عصبی در اوایل بارداری اتفاق می‌افتد. یعنی قبل از اینکه بسیاری از خانم‌ها حتی از حامله بودن خود مطلع شوند. همچنین چون بارداری غالباً بصورت برنامه‌ریزی نشده اتفاق می‌افتد، سازمان بهداشت توصیه می‌کند، همه زنانی که امکان باردار شدنشان وجود دارد، روزانه یک مولتی ویتامین حاوی 0.4 میلی‌گرم اسید فولیک مصرف کنند. اگر قصد باردار شدن دارید، توصیه می‌شود حداقل از سه ماه قبل، از مکمل استفاده کنید. سپس در حاملگی مصرف آن را به 0.6 میلی‌گرم افزایش دهید.
میزان اضافی
موارد مربوط به مصرف زیاد اسید فولیک از طریق مواد طبیعی بسیار کم رخ می‌دهد. زیرا شما واقعاً نمی‌توانید در خوردن عدس و اسفناج زیاده‌روی کنید. اما نگرانی‌های فزاینده‌ای در مورد اثرات احتمالی مصرف زیادی اسید فولیک دارویی وجود دارد.
مصرف یک مکمل حاوی 0.4 میلی‌گرم اسید فولیک به همراه تعدادی وعده غذایی غنی از فولات در روز، توصیه روزانه 0.6 میلی‌گرم اسید فولیک (فولات) در دوران بارداری را تأمین می‌کند. اما بسیاری از خانم‌ها بسیار بیشتر از این‌ها مصرف می‌کنند. با توجه به اینکه، اکثر مکمل‌های دوران بارداری حاوی 1 میلی‌گرم اسید فولیک هستند، نتیجه می‌شود به خودی خود مصرف فولیک اسید در بارداری، بسیار بیشتر از مقدار توصیه شده است.
بهداشت جهانی توصیه می‌کند که غذاهایی مانند آرد سفید، ماکارونی غنی‌شده و آرد ذرت، با اسید فولیک غنی شوند. تولیدکنندگان بسیاری از غذاهای دیگر، مانند نوشیدنی‌های گیاهی، (شیرسویا، شیر بادام و‌نوشیدنی برنج) غلات‌های صبحانه، شیر بز و برنج از قبل پخته شده، را نیز با اسید فولیک غنی می‌کنند. حتی مخمر تغذیه‌ای نیز اغلب با مقادیر قابل توجهی اسید فولیک غنی می‌شود.
مشکل مصرف بیش از حد
تحقیقات به برخی از اثرات منفی مصرف زیاد اسید فولیک در بارداری اشاره می‌کند. اثرات منفی مانند اختلال در رشد جنین، افزایش خطرات بیماری‌های دوران کودکی مانند آسم و اوتیسم و رشد برخی سلول‌های سرطانی.
مطالعاتی که علت و تأثیر مصرف بیش از حد اسید فولیک را نشان داده‌اند، بر روی حیوانات بررسی شده است. آنچه در رابطه با تاثیرات آن بر انسان وجود دارد، فقط طبق مشاهدات بوده است. این موضوع به این معنی است که عوامل دیگری نیز می‌توانند در این ناهنجاری‌ها نقش داشته باشند. بهتر است بدانید انجام مطالعات کنترل شده یا بالینی در این مورد غیراخلاقی است. یعنی انجام آزمایش به صورتی که به زنان اسید فولیک بیشتری دهند تا اثرات آن را ببینند، یک کار غیراخلاقی است و به همین دلیل انجام نمی‌شود.
ویتامین‌های بارداری
همچنان که نگرانی در مورد اسید فولیک بیشتر می‌شد، یک کارگاه آموزشی در این زمینه در کانادا انجام شد. این کارگاه شامل سهامداران دانشگاه، صنعتگران، دولتمردان و گروه‌های حرفه‌ای بهداشت در نوامبر 2017 در اتاوای کانادا بود. نتیجه این کارگاه در دسامبر 2018 در مجله آمریکایی تغذیه بالینی منتشر شد. نتیجه از این قرار بود که دقیقاً مشخص نیست که اسید فولیک بیش از حد می‌تواند مضر باشد یا نه. اما ممکن است جنین با اپی ژنتیک (وراژن شناسی) درگیر شود. این موضوع ممکن است در پیشرفت بیماری در زندگی آینده او نقش داشته باشد.
به خانم‌هایی که در معرض خطر بیشتر برای بچه‌دار شدن با نقص لوله عصبی هستند توصیه می‌شود که تحت نظر پزشک خود دوزهای بیشتری مصرف کنند. اما برای بیشتر زنان مصرف بیش از دوز توصیه شده اسید فولیک فایده ای ندارد. دبورا اوکانر، استاد گروه علوم تغذیه‌ای کانادا در این رابطه می‌گوید: “اگر هیچ منفعتی در مصرف بیشتر اسید فولیک نباشد، پس فقط امکان خطر برای آن وجود دارد.”
اقدامات
یک نگرانی عمده که در این گزارش ذکر شده، عدم دسترسی به مکمل‌های حاوی 0.4 میلی‌گرم اسید فولیک توصیه شده، است. پزشکان معمولاً آنچه را که به طور کلی در بازار موجود است تجویز می‌کنند. اکثر مکمل‌های دوران بارداری نیز دارای 1 میلی‌گرم اسید فولیک هستند. شرکت‌های بیمه فقط هزینه مکمل‌های تجویز شده را بازپرداخت می‌کنند. بنابراین زنان معمولاً به آنچه پزشکشان تجویز می‌کند، پایبند می‌مانند. علاوه بر این، شرکت‌های خصوصی تمایلی به کاهش دوز اسید فولیک در مکمل‌های بارداری ندارند زیرا ممکن است آن‌ها را نسبت به سایر محصولات در معرض ضعف رقابتی قرار دهد.
البته برخی شرکت‌ها، از جمله شرکت نستله (Nestlé)، اخیراً میزان اسید فولیک موجود در مکمل‌ها را از 1 میلی‌گرم به 0.6 میلی‌گرم کاهش داده‌اند. همچنین این شرکت دستورالعمل‌های مربوط به مصرف اسید فولیک در دوران بارداری را در وبسایت خود قرار داده تا مردم را در مسیر درست آگاه سازد.
