چه بخواهید اکنون یک وقفه بدهید و نخواهید باردار شوید و چه بچه‌هایی که خواسته باشید را به دنیا آورده باشید و دیگر نخواهید بچه‌دار شوید، به هر حال این مطلب ما که به معرفی ابزار کنترل بارداری می‌پردازد به شما کمک می‌کند.
قرص، چسب (پچ: patch) یا حلقه (رینگ: ring)
این‌ها چه هستند؟ وقتی صحبت از کنترل بارداری هورمونی به میان می‌آید، نام قرص، چسب یا حلقه به میان می‌آید. تنها تفاوت آن‌ها در نحوه استفاده‌شان است: قرص بلعیده می‌شود، چسب روی پوست گذاشته می‌شود و حلقه در واژن قرار می‌گیرد.
نحوه کارکرد: نحوه کارکرد این‌ها به این شکل است که از تخمک‌گذاری جلوگیری می‌کنند و مخاط دهانه رحم را غلیظ می‌کنند تا اسپرم را خارج کنند.
اثربخشی: بین ۹۲ تا ۹۹.۷ درصد.
راحتی: قرص روزانه مصرف می‌شود. چسب باید بر روی باسن، بازوها، پایین شکم یا قسمت بالایی بدن هفته‌ای یکبار چسبانده شود. و حلقه نیز به مدت سه هفته وارد واژن می‌شود.
بهترین برای: زنان غیرسیگاری زیر ۳۵ سال، با رعایت پارامترهای بهداشتی خاص.
عوارض جانبی: خونریزی نامنظم، حساس شدن سینه ها، سردرد و حالت تهوع برای چند ماه در برخی از زنان.
خوب است بدانید: ممکن است شش ماه طول بکشد تا پس از قطع مصرف قرص، چسب یا حلقه، شما شروع به تخمک‌گذاری کنید و باروری خود را دوباره به دست آورید.
اطلاعات بیشتر در مورد قرص
این قرص با جشن گرفتن ۵۱ سال مبارزه با بارداری، یکی از داروهای قدیمی تجویز شده در جهان است.
دارا میکر، پزشک خانواده در بیمارستان کالج زنان در تورنتو می‌گوید: “این قرص راه طولانی‌ای را طی کرده است. دوز هورمون در این قرص، تقریباً ۵۰ درصد کاهش یافته است، بنابراین عوارض جانبی کمتری نسبت به قبل دارد.”
او می‌گوید که اکثر زنان هنوز در مورد افزایش وزن و تغییرات خلقی نگران هستند، اما او می‌گوید که شما نباید در مصرف قرص‌ها تفاوتی در این موضوعات احساس کنید. گاهی اوقات برای یافتن قرصی که برای شما مناسب است، فقط کمی آزمون و خطا لازم است.
به علاوه، این قرص مزایای اضافی نیز دارد. روی مالسون، استادیار بالینی تمرین خانواده در دانشگاه بریتیش کلمبیا، می‌گوید: اولاً، اگر عادت ماهانه را دوست ندارید، می‌توانید دوره‌های خود را دستکاری کنید. و این قرص می‌تواند به از بین بردن آکنه کمک کند، قاعدگی شما را سبک کند و از شما در برابر سرطان محافظت کند.
او می‌گوید: “یک سال مصرف قرص به شما ۱۵ سال محافظت در برابر سرطان‌های آندومتر و دهانه رحم می‌دهد، خطر ابتلا به سرطان گردنه را تا ۵۰ درصد کاهش می‌دهد و خطر ابتلا به سرطان تخمدان را تا ۸۰ درصد کاهش می‌دهد. در واقع با کاهش خطر ابتلا به عفونت‌های جدی از باروری شما محافظت می‌کند.”
از جنبه‌های منفی این قرص این است که خطر لخته شدن خون را افزایش می‌دهد و نباید توسط زنانی که سکته مغزی، سرطان وابسته به استروژن (سینه یا تخمدان)، بیماری فعال کبدی، فشار خون بالا یا بالای ۳۵ سال داشته‌اند یا سیگار استعمال می‌کنند، مصرف شود.
تزریق
چیست: تزریق پروژسترون.
نحوه عملکرد: از تخمک‌گذاری جلوگیری می‌کند و پوشش داخلی رحم را نازک می‌کند.
اثربخشی: حدود ۹۹.۷٪.
راحتی: برای تزریق باید هر سه ماه یکبار به پزشک مراجعه کنید.
بهترین برای: زنانی که نمی‌توانند استروژن داشته باشند، از جمله مادران شیرده.
عوارض جانبی: خونریزی نامنظم و افزایش وزن تا دو و نیم کیلوگرم. حدود ۵۰ درصد از زنان پریود نمی‌شوند. ممکن است یک سال طول بکشد تا دوباره بارور شود.
خوب است بدانید: پروژسترون می‌تواند منجر به کاهش تراکم استخوان شود که با قطع تزریق بهبود می‌یابد.
دیافراگم
چیست: یک کلاه لاتکس که دهانه رحم را می‌پوشاند و اسپرم را مسدود می‌کند.
چگونه کار می‌کند: با اسپرم کش پر شده و قبل از رابطه جنسی وارد واژن می‌شود.
اثربخشی: بین ۸۴ تا ۹۴ درصد.
راحتی: می‌توان آن را چند ساعت قبل از رابطه جنسی گذاشت.
بهترین برای: زنانی که هورمون نمی‌خواهند، اما می‌خواهند یک روش مانع کنترل کنند.
عوارض جانبی: افزایش خطر عفونت ادراری.
خوب است بدانید: دیافراگم باید با ژل اسپرم کش استفاده شود.
اسفنج ضدبارداری
چیست: یک اسفنج فوم یکبار مصرف حاوی اسپرم کش.
چگونه کار می‌کند: اسپرم را جذب و از بین می‌برد.
اثربخشی: بین ۸۴ تا ۹۱ درصد اگر زایمان نکرده‌اید و بین ۶۸ تا ۸۰ درصد اگر زایمان کرده‌اید. باید با روش دیگری از پیشگیری از بارداری استفاده شود.
راحتی: می‌توان آن را چند ساعت قبل از رابطه جنسی گذاشت.
بهترین برای: زنانی که بک آپ برای کاندوم می‌خواهند.
عوارض جانبی: ممکن است خطر عفونت واژن را افزایش دهد.
خوب است بدانید: اسفنج به مدت ۱۲ ساعت موثر است.
کاندوم: ابزار کنترل بارداری
آن چیست: می‌دانید، یک غلاف لاتکس که بر روی آلت تناسلی هنگام رابطه جنسی کشیده می‌شود.
چگونه کار می‌کند: یک مانع فیزیکی برای عاری از اسپرم نگه داشتن واژن ایجاد می‌کند.
اثربخشی: بین ۸۵ تا ۹۸ درصد.
بهترین برای: زوج‌هایی که بچه‌های خود را با فاصله از یکدیگر به دنیا می‌آورد، زیرا کاندوم بر باروری تأثیر نمی‌گذارد.
عوارض جانبی: حساسیت در برخی از مردان. همچنین، آلرژی به لاتکس می‌تواند مشکل ساز باشد (به دنبال کاندوم‌های پلی اورتان یا روکش سیلیکونی باشید).
خوب است بدانید: کاندوم‌ها تنها روش ضد بارداری هستند که از عفونت‌های مقاربتی (STIs) محافظت می‌کنند، اما ممکن است از شما در برابر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) محافظت نکنند.
اسپرم کُش: ابزار کنترل بارداری
چیست: یک ماده شیمیایی کشنده اسپرم به شکل کرم، ژل، فوم یا شیاف.
چگونه کار می‌کند: اسپرم را در لحظه تماس از بین می‌برد.
اثربخشی: به تنهایی استفاده می‌شود، بین ۷۱ تا ۸۲ درصد است.
راحتی: کمی خلق و خو را بد می‌کند. باید درست قبل از رابطه جنسی وارد شود (برای حدود یک ساعت موثر است) و ممکن است باعث کثیف کاری شود.
بهترین برای: زنانی که از روش‌های مانع (مانند دیافراگم) استفاده می‌کنند که آرامش بیشتری می‌خواهند.
عوارض جانبی: ممکن است اندام تناسلی هر دو طرف را تحریک کند.
خوب است بدانید: اسپرم کش از عفونت‌های باکتریایی و بیماری‌های التهابی لگن محافظت می‌کند و می‌تواند به عنوان ابزار کنترل اضطراری مورد استفاده قرار گیرد (به عنوان مثال، در صورت بروز مشکل در کاندوم، اسپرم کش می‌تواند هر اسپرم فراری را در هنگام تماس از بین ببرد).
دستگاه داخل رحمی (IUD): ابزار کنترل بارداری
چیست: دو مورد وجود دارد: Mirena یک IUD کوچک هورمونی T شکل، و IUD مسی.
چگونه کار می‌کند: Mirena هورمونی ترشح می‌کند که پوشش رحم را نازک می‌کند و مخاط دهانه رحم را ضخیم می‌کند، در حالی که IUD مسی رحم را برای اسپرم غیرقابل پذیرش می‌کند.
اثربخشی: اثربخشی میرنا ۹۹.۹٪ است. و اثربخشی سیم مسی ۹۹.۲٪ است.
راحتی: پس از قرار دادن آن، لازم نیست حداقل به مدت پنج سال در مورد کنترل بارداری فکر کنید.
بهترین برای: زنانی که نمی‌توانند استروژن مصرف کنند و خواهان یک نوع ابزار کنترل بارداری نیمه دائمی برای پیشگیری از بارداری هستند.
عوارض جانبی: IUD مسی می‌تواند باعث پریودهای سنگین‌تر و دردناک‌تر شود.
خوب است بدانید: یک تصور غلط رایج این است که IUD می‌تواند در بدن شما ناپدید شود، اما اگر به درستی وارد شود، تا زمانی که توسط پزشک شما خارج نشود، باقی می‌ماند.
صرف نظر کردن (Withdrawal)
منظور از این روش کنترل بارداری چیست؟ شریک زندگی شما در حین مقاربت قبل از انزال بیرون می‌کشد.
چگونه کار می‌کند؟ این روش از شما قبل از انزال مرد که حاوی اسپرم است محافظت نمی‌کند. یعنی باید مرد خیلی سریع قبل از انزال، آلتش را بیرون بکشد.
اثربخشی: حدود ۳۰٪ (اما به بالا مراجعه کنید).
راحتی: راحت در گرمای لحظه؛ اما ممکن است نه ماه بعد ناخوشایند باشد.
بهترین برای: زنانی که خیالشان راحت است که اگر هم باردار شدند مشکلی ندارد.
عوارض جانبی: بارداری.
خوب است بدانید که باید اسید فولیک هم مصرف کنید زیرا احتمال باردار شدن وجود دارد.
پیگیری میزان باروری بدن (کنترل طبیعی بارداری)
چیست: روش‌های طبیعی کنترل بارداری (مانند روش آگاهی از باروری یا FAM) مستلزم این است که مرحله باروری چرخه قاعدگی خود را تشخیص دهید.
چگونه کار می‌کند: زنان دمای پایه بدن و تغییرات مخاط دهانه رحم را کنترل می‌کنند و یا چرخه‌های ماهانه خود را در تقویم دنبال می‌کنند.
اثربخشی: به طور معمول ۷۰ تا ۸۰٪.
راحتی: برای اینکه قابل اعتماد باشد به چرخه‌های منظم نیاز دارید.
بهترین برای: زنانی که از مثبت بودن تست بارداری ناراحت نمی‌شوند.
عوارض جانبی: بارداری.
خوب است بدانید: هرچه روش‌های بیشتری برای ردیابی باروری بدن خود استفاده کنید، می‌تواند موثرتر باشد.
وازکتومی: ابزار کنترل بارداری
چیست: یک عمل سرپایی است که تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و نیاز به ارجاع به متخصص اورولوژی دارد.
چگونه کار می‌کند: مجاری اسپرم مرد مسدود می‌شود، بنابراین اسپرم نمی‌تواند وارد انزال شود.
اثربخشی: میانگین نرخ شکست، سه در ۱۰۰۰ است.
بهترین برای: مردانی که تمام فرزندان مورد نظر خود را دارند.
عوارض جانبی: روش بدون چاقوی جراحی خطر عوارض را تا ۸۰ درصد کاهش می‌دهد، اگرچه ممکن است مقداری تورم وجود داشته باشد.
خوب است بدانید: برگشت ممکن است داشته باشد، اما هیچ تضمینی وجود ندارد. شما باید وازکتومی را دائمی در نظر بگیرید.
رونالد وایس، استادیار پزشکی در دانشگاه اتاوا می‌گوید: “وازکتومی کمترین میزان شکست را در بین هر نوع روش پیشگیری از بارداری دارد. اکثر شکست‌ها در ۱۲ هفته اول اتفاق می‌افتد، زمانی که هر اسپرمی ممکن است هنوز زنده باشد.” او می‌گوید: “ممکن است بعد از آن شکست بخورد، اما بسیار نادر است. بدن توانایی قابل توجهی برای التیام خود دارد و در برخی موارد، لوله‌ها دوباره به هم می‌پیوندند. اگر نگران هستید، یک آزمایش ساده اسپرم می‌تواند خیال شما را راحت کند.”
بستن لوله‌ها
چیست؟ لوله‌های فالوپ با جراحی قطع می‌شوند.
چگونه کار می‌کند: تخمک هرگز با اسپرم ملاقات نمی‌کند.
اثربخشی: تا ۱۰ سال بعد تا ۲.۵٪ احتمال شکست وجود دارد زیرا لوله‌ها ممکن است خود را «درمان کنند».
بهترین برای: زنانی که دیگر بچه نمی‌خواهند.
عوارض جانبی: درد، خونریزی و حالت تهوع و همچنین خطر عفونت.
خوب است بدانید: حاملگی خارج از رحم (حاملگی خارج از رحم) در زنان مبتلا به بستن لوله‌ها بیشتر است.
حرف آخر
وقتی «طرح A» شکست می‌خورد، همیشه طرح B نیز وجود دارد. طرح B، قرص پیشگیری از بارداری اضطراری است که در ایران نیز تایید شده است. این قرص، یک قرص پروژسترون است که تخمک‌گذاری و لانه گزینی را تا پنج روز پس از رابطه جنسیِ محافظت نشده مهار می‌کند.
دارا میکر، پزشک خانواده در بیمارستان زنان در تورنتو، می‌گوید: “من اغلب توصیه می‌کنم یک بسته قرص اضطراری را در خانه نگه دارید، زیرا احتمال خرابی کاندوم وجود دارد. اما اگر متوجه شدید که آن را زیاد مصرف می‌کنید، با پزشک خود در مورد یک روش جایگزین کنترل بارداری صحبت کنید که برای شما بهتر عمل کند.”
