مقدمه
احتمالا با این صحنه که کودکتان در بازی با همسالان خود دچار باخت می‌شود، مواجه شده‌اید. در چنین شرایطی مسئله‌ی مهم این نیست، که کودک شما بازی را برده است یا باخته است. بلکه مسئله‌ی مهم رفتار و واکنش کودک شما به این اتفاق، یعنی بازنده شدن در بازی، است. به همین دلیل ما در این مطلب به توضیح در مورد پذیرش باخت در کودکان پرداخته‌ایم.
همچنین شش راهکار برای آموزش رفتار درست به کودکان در شرایطی که در یک بازی بازنده می‌شوند، آورده شده است. به عبارت دیگر نکاتی در مورد پذیرش باخت در کودکان و برخورد مناسب کودکان با باخت، را آورده‌ایم.
برد و باخت
همه‌ی کودکان دوست دارند که برنده‌ی یک بازی باشند. با این حال این امر که همیشه برنده باشند، امکان‌پذیر نیست. چرا که گاهی اوقات به هر دلیلی ممکن است در یک مسئله‌ای شکست بخورند. با این حال اگر کودکتان شکست بخورد، می‌توانید با استفاده از راهکارهایی وضعیت را برای کودک خود بهتر کنید. باید بتوانید زمینه‌ی پذیرش باخت در کودکان خود را فراهم کنید.
والدین عزیز توجه کنند، که رقابت در بازی‌ها و مسابقات کودکانه، چیز بدی نیست. بلکه باعث آموزش برخی مهارت‌ها به کودکان نیز می‌شود. در واقع در عرصه‌ی بازی، پیروز شدن یا باختن مهم نیست. به همین دلیل به برد و باخت در بازی کودکان تمرکز نکنید.
در واقع شما به دنبال این هستید که وقتی کودک شما در یک بازی بازنده می‌شود، واکنش درستی داشته باشد و به دنبال مسیرهای نادرست در بازی کشیده نشود. به طور مثال شما نمی‌خواهید که کودکتان بعد از این که در یک بازی بازنده شد، عصبانی شود و یا آب دهان خود پرتاب کند.
همچنین شما نمی‌خواهید، که کودک شما در شرایطی که احساس شکست می‌کند، به سمت تقلب کردن کشیده شود. علاوه بر این شما نمی‌خواهید که در چنین موقعیتی بازی را ترک کند.
به همین دلیل بهتر است به دنبال راهکارهایی باشید که کودک شما از این اتفاقات که شما از آن‌ها بیزار هستید، دوری کنند.
بنابراین، در این مقاله نیر (Nair) چند تا استراژی برای کمک به بچه‌ها مطرح می‌کند، که با آن‌ها کودکان می‌توانند احساسات خود را وقتی که بازنده هستند، کنترل کنند.
از دست دادن
با کودکان خود از دست دادن و باخت را تمرین کنید.
برای تمرین از دست دادن، استفاده از بازی‌های رومیزی خانوادگی گزینه‌ی خوبی است. بازی‌هایی مانند مار و پله را انجام دهید. در این نوع بازی‌ها اجازه ندهید که بچه‌ی شما برنده شود. به همین دلیل بازی را دوباره انجام دهید یا با لیز نخوردن به پایین از مارهای بازی دور شوید.
همچنین در مورد احساس پیروزی و احساس باخت با کودک خود صحبت کنید. خواهر و برادرها قبل از این که کودکتان با همسالان خود بازی کنند، حریفانی ایده‌آل برای تمرین هستند.
شانس
شانس را برای کودکان خود توضیح دهید. به او بگویید که شانس در بازی چه نقشی دارد و چگونه است.
در واقع در مورد این که چرا در برخی از عرصه‌های برنده می‌شویم، صحبت کنید. به کودکان خود این طور بگویید، که علت برنده شدن در یک بازی، گاهی اوقات به خاطر تلاش فرد است، گاهی اوقات شانس است و گاهی اوقات هر دو مورد در برنده شدن دخیل هستند.
عباراتی مانند این که “نتیجه‌ی برخی از مسائل قابل کنترل نیست و به شانس بستگی دارد. برای مثال ممکن است در روز بازی با دوستانتان هوا به شدت گرم و آفتابی باشد و همین باعث شکست تو بشود و یا برعکس.”، به کودک خود بگویید.
همچنین به او بگویید: “وقتی اتفاق بدی می‌افتد، باید اتفاقات و مسائل مربوط به آن را به همان روشی که هست، پذیرفت.”
اخلاق ورزشکاری
از یک اخلاق ورزشکاری الگو بگیرید.
در شرایطی که خودتان در حال انجام یک بازی هستید، یا در حال تماشای تیم ورزشی مورد علاقه‌ی خود هستید، الگوی خوبی برای کودکان خود باشید. یعنی در چنین شرایطی اگر شما بازنده بازی شدید و یا تیم مورد علاقه‌تان بازی را باخت، الفاظ زشت و نامناسب به کار نبرید. در مورد دیگر به طور مثال به داور بازی یا بازیکنان بازی بی‌احترامی و بی‌ادبی نکنید.
در هر صورت حواستان به رفتارتان باشد، چرا که کودکان متوجه رفتار و واکنش‌های بزرگسالان در اطراف خود هستند.
به جای بدهنی و گفتن الفاظ زشت به داور بازی و تیم حریف، می‌توانید جملاتی از قبیل این را بگویید: “من ناراحتم که تیم آبی بازی را از دست داد. اما این فقط یک بازی است و من می‌دانم که به زودی در مورد آن احساس بهتری خواهم داشت.”
نکات مثبت
بر نکات مثبت در یک بازی تاکید کنید، به جای این که بر برد و باخت در بازی کودکان متمرکز شوید.
هنگامی که کودک شما آرام است، در مورد معنای داشتن یک ذهنیت مثبت هنگام انجام بازی صحبت کنید. از کودک خود بپرسید که از یک بازی خاص چه چیزی را دوست دارد و فکر می‌کند چگونه می‌تواند در آن پیشرفت کند.
در واقع تمرکز خود را بیشتر در مورد لذت بردن هر چه بهتر کودک خود از بازی و بهتر شدن کودک در آن نگه دارید، تا این که دنبال برنده شدن و یا باختن باشید.
تشویق به همدلی
از کودک خود در مواردی که رفتار مناسب و خوبی از خود نشان می‌دهد، قدردانی کنید.
وقتی کودک شما شرایط پیش‌آمده در اثر باخت (یا برد) را به خوبی سپری کرد، حتما از او قدردانی کنید.
به طور مثال چنین جملاتی را او بگویید: “من دیدم که با این که تو در بازی بازنده و ناراحت بودی، اما به پسر دیگر به خاطر بردش تبریک گفتی.”
وقتی شما در مورد ورزش با کودک خود صحبت می‌کنید، تمرکز خود را به جای کسب موفقیت و برد بر روی تلاش و همدلی او بگذارید.
در واقع در چنین شرایطی باید برخورد مناسب و درست را به کودک خود آموزش دهید. برخی اوقات ممکن است کودک شما وقتی در بازی با همسالان خود شکست می‌خورد، برخورد مناسبی با کودک مقابل خود که برنده شده است، نداشته باشد.
به همین دلیل به طور مثال، بهتر است راهکارهای عذرخواهی کردن کودکان، را به کودک خود آموزش دهید. این روش در مواقعی که کودکتان رفتار نامناسبی داشته است، گزینه‌ی خوبی است.
آرام کردن
در شرایطی که کودک بی‌قرار است، سعی کنید او را آرام کنید، تا بتواند در آن شرایط تصمیم درستی بگیرد.
برای آرام کردن کودک خود می‌توانید به او بگویید که چند نفس آرام و عمیق بکشد. همچنین می‌توانید به او بگویید وقتی ناراحت است از عدد 10 برعکس و به عقب (ده، نه، هشت و …) بشمرد.
همچنین به کودک خود بگویید که وقتی آرام شد، شما در کنار او هستید، که او یک بار در مورد باختش در بازی و یا خود بازی صحبت کند و احساسات خود را بیان کند.
اجتناب از باخت
همانطور که می‌دانید، برد و باخت در بازی کودکان یک امر طبیعی است.
به همین دلیل ممکن است به این مسئله فکر کنید که جلوی شرکت بچه‌های خود را در مسابقات و بازی‌های بین همسالان را برای این که کودکتان هیچ وقت شکست را تجربه نکند، بگیرید. یا به جای شرکت در مسابقات، اجازه دهید که در بازی سرزمین شیرینی‌ها (Candy Land) برنده شود و باخت را تجربه نکند.
در واقع شما این کارها را فقط برای حفظ آرامش بعدازظهر کودک خود انجام می‌دهید.
این در حالی است که برخی از کارشناسان توصیه‌ای برخلاف این ایده‌ی والدین می‌کنند. با انجام این کار ممکن است از احساس خشم (tantrum) کودک خود جلوگیری کنید. اما باید به این مسئله، که کودک شما با دوری از این عرصه یک فرصت مهم یادگیری را از دست می‌دهد، نیز توجه کنید.
این رقابت‌ها و مسابقات به بچه‌ها نکات مفیدی را می‌آموزند. از جمله‌ی این موارد می‌توان به این اشاره کرد که کودکان یاد می‌گیرند، که استقامت در شکست می‌تواند موفقیت در آینده را به همراه داشته باشد.همچنین این شکست‌ها باعث تقویت شخصیت و ایجاد مهارت در آن‌ها می‌شود.
یادگیری در زمانی که کودک هستید، یک ورزش (سرگرمی) خوب است. در واقع باخت و یا ناکامی در بدست آوردن چیزی که شما امید به بدست آوردنش دارید، در حالی که هم‌بازی شما آن را دریافت می‌کند، به معنای از هم پاشیدگی و سقوط نیست.
بنابراین، بهتر است در مورد مسئله‌ی پذیرش باخت در کودکان و رفتار مناسب آن‌ها در چنین وضعیتی، مطالعاتی داشته باشید، تا بتوانید به درستی به کودک خود کمک کنید.
