مقدمه
این موضوع که والدین در روند تربیتی کودکان خود، دچار اشتباه در برخی نکات تربیتی نظم و انضباط بشوند، طبیعی است. چرا که هیچ پدر و مادری کامل نیست. بنابراین والدین تا جایی که می‌توانند، سعی کنند اشتباهات خود را اصلاح کنند. اما اگر گاهی دچار اشتباه یا خطا در تربیت کودک خود شدند، اشکال ندارد. در این مقاله ما به توضیح در مورد اشتباهات تربیتی والدین و راهکارهای برطرف کردن آن پرداخته‌ایم. همچنین نظر برخی از متخصصین را در همین زمینه آورده‌ایم. با ما همراه باشید، تا بتوانید روش‌های تربیتی خود را به بهترین نحو اصلاح کنید.
اشتباهات رایج در نکات تربیتی نظم و انضباط
برخی از پدر و مادرها به اشتباه از روش‌هایی مثل داد زدن بر سر کودک و تنبیه بدنی استفاده می‌کنند. همچنین در برخی موارد دیگر، والدین از تهدیدات پوچ و خالی، برای عواقب بدرفتاری کودک استفاده می‌کنند، یا حتی والدین در مقابل بدرفتاری کودکشان، با او سرد برخورد می‌کنند. به نظر می‌رسد که این راهکارها و برخی دیگر از راهکارهای نادرست، موثر واقع می‌شوند، اما این اشتباهات تربیتی والدین، به کودکان آسیب می‌زند.
پیشنهاد ما: 9 روش جایگزین فریاد زدن بر سر کودک
در این مقاله، کارشناسان درباره نظم و انضباط صحبت می‌کنند، که این صحبت‌ها کمک می‌کند، تا رفتارهای بچه‌های خود را در طولانی مدت بهبود بخشید. در نتیجه دیگر لازم نیست از ترفندهای نادرست و زودگذر استفاده کنید.
برای بسیاری از ما، این اقدامات آخرین نکات تربیتی نظم و انضباط هستند، که ما قسم خورده‌ایم، که هرگز از آن‌ها استفاده نخواهیم کرد. رویکرد مدرن‌تر در مورد تربیت، این است، که به کودک کمک کنید، تا یک قطب نمای اخلاقی و هوش هیجانی لازم برای تصمیم‌گیری خودش و اینکه چه چیزی رفتار خوب است، را در موقعیت‌های مختلف و بدون اینکه در آن معلق باشد، ایجاد کند.
اگر نکات تربیتی نظم و انضباط خود را دوست ندارید و می‌خواهید آن‌ها را اصلاح کنید، با همراه باشید، تا با استفاده از تجربیات سه متخصص Jennifer Kolari، Kathy Lynn و Karyn Gordon، روش‌های خود را اصلاح و یا جایگزین کنید.
فریاد زدن والدین
برخی از پدر و مادرها در صحبت کردن با کودک و درخواست انجام یک کاری، داد می‌زنند.
به طور مثال به فرزند خود، با صدای بلند می‌گویید: “همین الان اون ظرف‌ها را کنار بذار.”
داد زدن و فریاد کشیدن، ممکن است توجه بچه‌ها را جلب کند. اما در مقابل Lynn بیان می‌کند: “این چیزی نیست که ما بخواهیم آموزش دهیم.”
اگر بچه‌ها درک کنند، که شما در وهله‌ی اول از طریق فریاد زدن ارتباط برقرار می‌کنید، به احتمال زیاد، از فریاد به عنوان شکل اصلی ارتباط خود استفاده می‌کنند.
علاوه بر این Kolari اضافه می‌کند: “اگر تمام مدت داد بزنید، دو حالت پیش می‌آید؛ یا برای فرزندتان وحشت‌آور هستید یا خنده‌دار هستید، که این رفتار و واکنش تاثیری ندارد.”
ارتباط چشم در چشم
در این قسمت، راهکار جایگزین به جای داد زدن، برای والدین توضیح داده می‌شود. راهکار جایگزین فریاد زدن، برقرای ارتباط چشم در چشم است.
Lynn پیشنهاد می‌کند: “به جای اینکه از اتاق دیگری با داد زدن و فریاد کشیدن، صحبت کنید، به سراغ فرزند خود بروید و توجه آن‌ها را جلب کنید. رو در رو با کودک خود صحبت کنید.” بعد از آن با بیان انتظارات خود در یک شرایطی آرام و ساکت، از درگیری‌های پر حجم خود جلوگیری کنید.
به طور مثال به کودک خود بگویید: “من انتظار دارم تو زمانی که بازی می‌کنی، سر و صدا ایجاد نکنی. اگر نمی‌تونی بدون سر و صدا بازی کنی، باید بری بیرون بازی کنی”
شاید سوال برخی از والدین این باشد، که در چنین شرایطی، که با کودک آرام صحبت کردند و او باز هم قوانین را زیر پا گذاشت، باید چه کاری انجام دهند؟
در مقابل سرپیچی کودک، خاطرنشان و تاکید کنید، که عواقب و نتایج ناشی از سرپیچی قوانین توسط آن‌ها را انتخاب کرده‌اید. در ادامه حتما پیگیری کنید، که کودک به آن عواقب و نتایج عمل کند.
تهدیدهای پوچ
برخی از پدر و مادرها در مقابل بدرفتاری کودکشان، تهدیدهایی توخالی و پوج را ارائه می‌دهند. مثلا برخی از والدین، عواقب یک کاری را بیان می‌کنند، اما پیگر نمی‌شوند که کودک به آن‌ها عمل کرده است یا خیر.
شما کارتان را انجام داده‌اید، حال باید منتظر واکنش او باشید.
شما به سختی به کودک خود هشدار داده‌اید، که هنگام تماشای تلویزیون از این کاناپه به کاناپه‌ی دیگر نپرد. نکته بعدی که می‌دانید و می‌گویید این است: “این دیگه آخرین باری بود که بهت اجازه دادم تلویزیون ببینی. دیگه فرصت تماشای تلویزیون را برای بقیه ماه نخواهی داشت.” شما اطمینان دارید، که این کار موثر خواهد بود. اما در آینده، کودک با رفتار مظلومانه‌ای که دارد، ناخودآگاه باعث می‌شود، که شما به او اجازه دهید، تا دوباره تلویزیون ببیند.
با این حال شما می‌دانید، که خیلی قبل‌تر از پایان ماه تسلیم خواهید شد. Gordon بیان می‌کند: “در دراز مدت، این مسئله دردسر ساز خواهد شد. اگر والدین کاری که می‌گویند، را انجام ندهند، بچه‌ها یاد می‌گیرند، که به والدین خود اعتماد نکنند. این یک مشکل است، زیرا اعتماد پایه و اساس همه روابط سالم است.”
فکر کردن
به جای اینکه به سرعت در مورد کار نادرست کودک خود، تهدیدهای توخالی‌ای را بیان کنید، به خود کمی وقت دهید و فکر کنید. سپس تصمیم بگیرید. به این نکته اشاره کنید که کودکتان قوانین خانه را نقض کرده است، اما توضیح دهید، که در حال حاضر عصبانی هستید. بنابراین فعلا نمی‌خواهید او را تنبیه کنید.
Kolari پیشنهاد می‌کند: “در چنین شرایطی بگویید، من می‌خواهم در مورد این کار فکر کنم و اینکه چرا تو چنین کاری را انجام نمی‌دهی و سپس دوباره بررسی خواهیم کرد. در چنین شرایطی، والدین قطعا نتیجه‌ی معقول‌تری خواهند داشت، که می‌توانند اجرا کردن یا نکردن تنبیه را پیگری کنند.”
تکنیک تربیتی وقفه کوتاه
بسیاری از پدر و مادرها از تکنیک تربیتی وقفه کوتاه یا تایم اوت استفاده می‌کنند. این تکنیک به این صورت است، که وقتی کودک بدرفتاری می‌کند، والدین او را به یک مکان دیگر منتقل می‌کنند. این مکان می‌تواند اتاق خود کودک باشد یا نشستن روی یک صندلی در قسمتی از خانه و … باشد.
وقتی از این تکنیک استفاده کنید، مهم نیست که در گوشه‌ای از اتاق باشد یا روی یک صندلی باشد. در هر صورت می‌تواند نتایج متفاوتی داشته باشد.
گاهی اوقات تکنیک وقفه کوتاه کار می‌کند. بعضی اوقات نیز کودک فقط نشسته است و در حال نقشه کشیدن است، که دفعه بعدی چه کاری بکند، که گرفتار چنین شرایطی نشود. یا ممکن است به نظر برسد که نتیجه می‌دهد، زیرا کودک از رفتار خود خجالت‌زده شده است.
والدین برای بدست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد تکنیک وقفه کوتاه، می‌توانند مقاله‌ی تکنیک تربیتی وقفه کوتاه را مطالعه کنند.
Lynn بیان می‌کند: “برای فرزند شما مکان تکنیک تایم اوت مانند استفاده از یک مجازات است. به این صورت که کودک مقصر شناخته شده است و برای مدت کوتاهی به زندان می‌رود.”
علاوه بر موارد گفته شده، قرار دادن فرزند خود در یک نقطه برای اجرای تکنیک وقفه کوتاه، می‌تواند به دعوای بین والدین و کودک تبدیل شود. این احتمال دعوا، همچنین بیشتر از درسی است، که امیدوار هستید، که کودک یادبگیرید.
والدین باید سعی کنند، جلوی دعوای شدید بین خود و کودک را بگیرند. اما اگر والدین در چنین شرایطی قرار گرفتند و دعوای بین کودک و آن‌ها پیش آمد، بهتر است با استفاده از تکنیک‌هایی شرایط را مدیریت کنند، تا شرایط بدتر نشود. برای فراگرفتن این روش‌ها، ما به والدین مطالعه‌ی مقاله‌ی دعوای بین والدین و کودک را توصیه می‌کنیم.
تغییر نام
Kolari پیشنهاد می‌کند: “منطقه تکنیک تایم اوت را به عنوان نقطه‌ی تفکر تغییر نام دهید. نیازی نیست که والدین در چنین شرایطی صحبت و سخنرانی کنند و مدام بپرسند، که “چرا این کار رو کردی.” در چنین شرایطی والدین فقط باید بگویند: “هر بار که این کار نادرست را انجام بدهی، در این نقطه می‌نشینی و فکر می‌کنی.” دیگر لازم نیست چیز دیگری به کودک بگویید.”
این حرکت و رفتار شما، ناخواسته باعث می‌شود، که فرزند شما مکث کند. در واقع به او فرصتی برای استقرار می‌دهید. او مجبور نیست که به اتاق دیگری منتقل شود. اگر ترجیح می‌دهید، این نقطه می‌تواند در نزدیکی یا کنار شما باشد.
تنبیه فیزیکی کودک
برخی از پدر و مادرها، وقتی کودکشان سرپیچی می‌کند، از تنبیه بدنی استفاده می‌کنند. والدین از مواردی مثل سیلی زدن، رو دست کودک و به باسن کودک زدن، استفاده می‌کنند.
در حالتی که شما به باسن کودک خود ضربه می‌زنید، او در همانجا سریع فکر می‌کند، که اگر بدرفتاری کند، دوباره تنبیه فیزیکی می‌شود. به همین دلیل است، که به نظر می‌رسد، تنبیه فیزیکی و کتک زدن کودک کارساز است.اما به چه دلیلی کارشناسان این عمل را رد می‌کنند؟
تنبیه بدنی پیامی گیج کننده‌ای، را منتقل می‌کند: “خوب نیست برادر خود را بزنی. بنابراین، من قصد دارم تو را بزنم.” در واقع این به این معنی است، که شما با اینکه به کودک خود می‌گویید، زدن برادرش کار درستی نیست، اما از طرف دیگر خودتان او را می‌زنید. بنابراین، چنین حرکتی باعث گیج شدن کودک می‌شود و احتمالا این سوال پیش بیاید، که آیا کتک زدن درست است یا خیر.
Gordon بیان می‌کند: “بسیاری از والدین تنبیه فیزیکی را به کار می‌برند، زیرا نمی‌دانند چه کار دیگری باید انجام دهند.”
تمرکز روی اصول اولیه
به جای تنبیه بدنی، روی اصول اولیه تمرکز کنید. در ابتدا انتظارات را به کودک خود اعلام کنید.
به طور مثال به او بگویید: “این چیزی است که تو باید انجام بدهی.”
در صورت سرپیچی کودک، عواقب و نتایج منطقی تعیین کنید و آن‌ها را برای فرزند خود توضیح دهید.
به طور مثال، به کودک خود بگویید: “اگر این کار رو نکنی، زمان بازی را تموم می‌کنم.”
سرد برخورد کردن
سرد برخورد کردن، در مواردی که والدین از دست کودک عصبی هستند، یکی دیگر از اشتباهات تربیتی والدین است. در برخی شرایط که کودکان بدرفتاری می‌کنند، یا اینکه به حرف‌های والدین خود توجهی نمی‌کنند، در مقابل والدین با آن‌ها سرد برخورد می‌کنند.
شما چندین بار از بچه‌های خود خواسته‌اید که دعوا را در صندلی عقب متوقف کنند. از شدت عصبانیت منفجر می‌شوید و می‌گویید: “دیگه نمی‌تونم تحمل کنم.” سپس سکوت می‌کنید و دیگر با بچه‌هایتان اصلا صحبت نمی‌کنید.
در حالی که قطع ناگهانی ارتباط ممکن است مشاجره را متوقف کند، اما این سکوت و سرد برخورد کردن باعث ناراحتی بچه‌ها می‌شود. کودکان می‌خواهند، که شما دوباره با آن‌ها صحبت کنید. بنابراین، آن‌ها رفتار خود را بلافاصله تغییر می‌دهند.
به نظر می‌رسد که این روش از نظم و انضباط کار می‌کند، اما شاید شما نخواهید عادت کنید. Lynn پیشنهاد می‌کند، که از خود بپرسید که چرا این کار را می‌کنید؟ اگر نیاز به استراحت دارید و نمی‌خواهید داد بزنید، سکوت کردن کار درستی است.
اما این درست نیست، که برای وقتی استفاده کنید، که عصبانی هستید و در ادامه سکوت می‌کنید، تا کودک به حالت اول بازگردد.
Lynn برای چنین شرایطی می‌گوید، باید روش دیگری برای این کار انتخاب کنید.
توضیح دادن برای کودک
اگر می‌خواهید مکث کنید، تا حالتان بهتر شود، مطمئن شوید، که ابتدا این موضوع را برای فرزند خود توضیح داده‌اید.
به طور مثال در چنین شرایطی، بگویید، که نمی‌خواهید مدتی صحبت کنید. چرا که باید آرام شوید.
اگر تمایل دارید، از برخورد سرد استفاده کنید و به این نکته اشاره کنید، که فرزند شما از یک قانون ضروری مانند قرار دادن کمربند ایمنی پیروی نمی‌کند، Lynn پیشنهاد می‌کند، که از ترفند کتاب استفاده کنید. از ترفند کتاب به این صورت استفاده کنید، که قبل از سوار شدن در ماشین، یک کتاب رمان در کیف خود قرار دهید. به طور مثال، از این رمان در شرایطی که کودک از بستن کمربند امتناع می‌کند، استفاده کنید. وقتی کودک کمربند را نمی‌بندد، به جای اینکه وارد صحنه بشوید، کتاب خود را در بیاورید و شروع به خواندن کنید.
Lynn بیان می‌کند: “در چنین شرایطی ممکن است حتی یک کلمه از آن کتاب را نخوایند، چرا که بسیار عصبی هستید. اما این رفتار شما این پیام را به کودک منتقل می‌کند، که من کتابی برای خواندن دارم. بنابراین، وقتی آماده شدید و آن کمربند را بستید، می‌توانیم دوباره حرکت کنیم.”
نادیده گرفتن برخی نکات تربیتی
در برخی شرایط، والدین وقتی از روش تربیتی که استفاده کرده‌اند، نتیجه‌ای نمی‌گیرند، کلا آن اشتباه کودک را نادیده می‌گیرند. این حرکت والدین در برخی موارد خوب است، اما در برخی شرایط خوب نیست و عواقب خوبی ندارد.
همانطور که گفته شد، اینکه والدین برخی اوقات نادیده بگیرند و عقب‌نشینی کنند، خوب است.
به طور مثال وقتی بچه‌های شما بر سر یک اسباب‌بازی دعوا می‌کنند، بهتر است، که در چنین شرایطی عقب نشینی کنید و کنار بایستید. در واقع این یک حرکت انضباطی خوب است. چرا که کودکان را وادار می‌کنید، که مشکلشان را خودشان حل کنند.
البته مداخله کردن در دعوای کودکان در برخی اوقات که شرایط خیلی بحرانی و دعوای فیزیکی پیش می‌آید، ضروری است. در این بین ما به والدین توصیه می‌کنیم، که برای انتخاب رفتار درست، در موقعیتی که بچه‌هایشان دعوا می‌کنند، مقاله‌ی دعوای خواهر و برادرها را مطالعه کنند.
اما همانطور که گفته شد، در برخی موارد، نادیده گرفتن والدین عواقب خوبی ندارد. در چنین شرایطی Kolari بیان می‌کند: “گاهی اوقات نسبت به برخی از موارد که نتیجه‌ای نمی‌گیریم، دچار بی‌حسی می‌شویم. ما داد زده‌ایم، نتیجه‌ای نگرفته‌ایم و نشسته‌ایم. در نهایت این کارهای بی‌نتیجه‌ی خود، مسئله را نادیده می‌گیریم. این کار والدین آسیب‌زا است. چرا که به بچه‌ها نشان می‌دهید، هیچ ساختاری وجود ندارد، یا هیچ کس در چنین موقعیتی کاری انجام نمی‌دهد.”
البته ناگفته نماند، رفتارهای ناخواسته‌ای مانند غر زدن، اجتناب‌ناپذیر هستند.
کنترل صبر
کنترل صبر یک راهکار برای جلوگیری از اشتباهات تربیتی والدین است. در طول روز، از یک مقیاس 1 تا 10 برای اندازه گیری میزان صبر و تحمل خود با فرزندان خود استفاده کنید. عدد یک بسیار صبور است و 10 به این معنی است، که در شرف از دست دادن صبر خود هستید. مرتبا این امتیازات خود را چک کنید. وقتی صبر شما تمام شد، کمی استراحت کنید، تا دوباره بتوانید با آرامش در کنار کودک خود باشید.
سخن آخر
در این مقاله اشتباهات تربیتی والدین در زمینه‌های مختلف گفته شد. امیدواریم که این نکات برای شما والدین عزیز کاربرد داشته باشند و بتوانید از آن‌ها در موقعیت‌های مناسب و درست استفاده کنید. همچنین امیدواریم، که والدین بتوانند، روش‌های تربیتی نادرست خود را اصلاح کنند، تا بتوانند اصولی‌تر کودک خود را تربیت کنند. با همه‌ی این مسائلی که گفته شد، والدین باید این را بدانند، که هیچ کس یک پدر و مادر کامل نیست. همچنین هیچ کسی به طور مداوم، بهترین نکات تربیتی نظم و انضباط را برای کودک خود به کار نمی‌برد.
بنابراین، اشکال ندارد، اگر گاهی اوقات اشتباه کردید.
Kolari بیان می‌کند: “اشتباه کردن، مشکلی ندارد. کمی سختی برای فرزند شما چیز خوبی است.”
