مقدمه
زمانی که کودک متولد می‌شود، سردرگمی‌های والدین در زمینه‌های مختلف شروع می‌شود. در چنین شرایطی داشتن اطلاعات در مورد هر مسئله‌ای می‌تواند به والدین کمک کند تا بهتر بتوانند شرایط را مدیریت کنند. یکی از مواردی که والدین با آن درگیر هستند، تغذیه کودک است. چرا که والدین همواره به دنبال این هستند که کودکشان مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت کند. علاوه‌بر این یکی دیگر از مسائلی که والدین را به چالش می‌کشاند، زمانی است که کودک باید غذای جامد را شروع کند. آیا شما در مورد زمان شروع غذای جامد کودکان اطلاعاتی دارید؟
در ادامه‌ی مطلب برای پاسخ به این سوال و کمک به خارج شدن والدین از سردرگمی در مورد سه علائم در کودکان برای شروع مواد جامد پرداخته‌ایم.
زمان شروع
نشانه‌های زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد کودک آماده است تا غذای جامد را شروع کند. اما در این بین چندین نشانه کاذب نیز در مورد آمادگی غذای جامد وجود دارد که می‌تواند برخی از والدین را گیج کند.
افزایش وزن
بسیاری از والدین می‌شنوند که اگر وزن نوزاد در هنگام تولد دو برابر شده است یا اگر وزن او بیش از 6.4 کیلوگرم است، وقت آن است که غذاهای جامد را شروع کنند. وزن بسیاری از نوزادان در زمان تولد، در دوره‌ی بین 4 تا 6 ماهگی دو برابر می‌شود. بنابراین، این توصیه و راهنمایی ممکن است کودک را در جدول زمانی توصیه شده برای شروع غذای جامد قرار بدهد.
نوزاد در سنین پایین
با این حال یک نوزاد کوچک‌تر (مانند نوزاد نارس) ممکن است وزن هنگام تولدش در سنین بسیار پایین‌تر دو برابر شود. این در حالی است که حتی اگر سیستم بدن نوزاد دیرتر از حد متوسط برای مواد جامد آماده شود.
اگر نوزادی با وزن 3.2 کیلوگرم به دنیا بیاید، وزن این نوزاد معمولا دو برابر می‌شود، به این معنا که بین 4 تا 6 ماهگی به دو برابر این وزن یعنی 6.4 کیلوگرم می‌رسد.
وزن بالا
توجه کنید که این دستورالعمل‌ها برای یک نوزاد معمولی اعمال می‌شود. به عنوان مثال نوزادی که با وزن 5 کیلوگرم متولد می‌شود، احتمالا تا 8 هفتگی به وزن 6.4 کیلوگرم می‌رسد که برای شروع غذاهای جامد خیلی زود است.
به طور کلی در مورد این قانون می‌توان گفت که این افزایش وزن به سادگی در اواسط سال اول پس از تولد، زمانی که نوزادان معمولا آماده هستند، اتفاق می‌افتد.
کاهش وزن
در هر چکاپ سلامت نوزاد، پزشک وزن نوزاد را روی نمودار ترسیم می‌کند تا ببیند آیا او از الگوی رشد مورد انتظار پیروی می‌کند یا خیر. برای نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، افزایش وزن در طی دو یا سه ماه اول کمی سریع‌تر از نوزادانی است که با شیر خشک تغذیه می‌شوند.
با این حال در حدود 4 ماهگی، سرعت افزایش وزن معمولا کاهش می‌یابد. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، نه به سرعت ماه‌های اول، ولی همچنان وزن آن‌ها اضافه می‌شود. این نرخ در نیمه دوم سال اول پس از تولد نوزاد حتی بیشتر کاهش می‌یابد.
شیر خشک
آیا تغذیه نوزادان با شیر خشک در شروع مواد غذایی جامد تاثیر دارد؟ در ادامه‌ی مطلب این مسئله بررسی شده است.
نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، در طول سال با نرخ ثابت‌تری وزن اضافه می‌کنند. مقداری کندی وجود دارد، اما نه به اندازه نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند. متأسفانه، الگوی ثابت افزایش وزن با چاقی دوران کودکی و بزرگسالی مرتبط است.
نمودار رشد
احتمالا نمودار رشد را دیده‌اید. این نمودارها دارای خطوط منحنی ملایم هستند و انتظار می‌رود که وزن نوزاد (تقریبا) از منحنی‌ای که او شروع کرده است پیروی کند. اگر وزن ثبت شده کودک شروع به پایین آمدن از منحنی کند، پزشک ممکن است نگران این باشد که کودک به اندازه کافی غذا نمی‌خورد.
تا همین اواخر، نمودارهای رشد که توسط اکثر پزشکان آمریکای شمالی استفاده می‌شد، اساسا بر پایه نوزادانی بود که با شیر خشک تغذیه می‌شدند. دلیل اینکه بر پایه‌ی نوزادان با شیر خشک بود، این است که بیشتر نوزادان در زمان تهیه نمودارها با شیر خشک تغذیه می‌کردند. به همین دلیل این نمودارها مشکلاتی را برای والدین نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، ایجاد کرد.
هنگامی که الگوی افزایش وزن برای نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند با منحنی‌هایی که بر اساس نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند مقایسه شد، به نظر می‌رسید که نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند دچار تزلزل شده‌اند. پزشکان به نمودارها نگاه می‌کردند و تصمیم می‌گرفتند نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند به اندازه کافی غذا نمی‌خورند. در چنین شرایطی پزشکان اگر مکمل‌های شیر خشک را پیشنهاد نمی‌کردند، اغلب شروع به غذاهای جامد را پیشنهاد می‌کردند.
سازمان بهداشت جهانی
سازمان بهداشت جهانی (WHO) با انجام یک مطالعه بزرگ با گروه‌هایی از نوزادان از چندین کشور در سراسر جهان در این زمینه تحقیقاتی انجام داد. این مطالعه فقط شامل نوزادانی بود که از شیر مادر تغذیه می‌کردند و در 6 ماهگی نوزاد توصیه شده بود که غذای جامد را شروع کنند. منحنی‌های جدید روی نمودار حدودا در 4 ماهگی صاف شدند و در 1 سالگی میانگین وزنی کمتری داشتند.
این الگوی رشد با سلامت کلی بهتر و کاهش میزان اضافه وزن و چاقی در آینده مرتبط است.
بنابراین اگر کودک شما از شیر خودتان تغذیه می‌کند و پزشک پیشنهاد می‌کند که ممکن است به غذاهای جامد برای “بازگرداندن او به منحنی” نیاز داشته باشد، می‌توانید بپرسید که آیا از نمودارهای رشد سازمان بهداشت جهانی استفاده کرده است یا خیر. در صورت استفاده نکردن از آن‌ها، از پزشک خود بخواهید که به جای آن از نمودارهای سازمان بهداشت جهانی استفاده کند تا ارزیابی بهتری داشته باشد.
دندان درآوردن
گاهی اوقات مردم به والدین می‌گویند که اگر کودکشان دندان در می‌آورد، وقت آن است که “غذای جامد” را شروع کنند. کودک در زمانی که در حال دندان درآوردن است، رفتارهایی مانند جویدن انگشتان و اسباب‌بازی‌ها یا سروصدا کردن در حین شیردهی را دارند. این نشانه‌ها می‌توانند بیانگر آمادگی کودک برای شروع غذاهای جامد باشد.
اما در نظر گرفتن دندان درآوردن به عنوان یک نشانه برای شروع غذای جامد ممکن است والدین را دچار اشتباه کند. چرا که برخی از نوزادان تا زمانی که بیش از یک سال نشوند، دندان درآوردن شروع نمی‌شود. در واقع این مشکل، این توصیه و نشانه را به یک روش غیرقابل اعتماد تبدیل می‌کند.
اگر کودک شما در 6 یا 7 ماهگی دندان نداشته باشد، آیا می‌تواند غذاهایی را که خودش می‌چشد مدیریت کند؟ چگونه می تواند بدون دندان بجود یا گاز بگیرد؟
گاهی اوقات والدین هنگام تصمیم‌گیری در مورد استفاده از رویکرد کودک محور نگران این موضوع هستند. خوشبختانه، نوزادان می‌توانند غذاهای نرم را به اندازه کافی بجوند تا آن‌ها را ببلعند. احتمالا تا به حال توسط یک نوزاد بی‌دندان گاز گرفته شده‌اید، احتمالا باید متوجه شده باشید، که آرواره‌های او چقدر قوی هستند.
در انتهای این مطلب ما به شما توصیه می‌کنیم زمانی که متوجه شدید از چه سنی باید غذای جامد کودک خود را شروع کنید، در مورد اولین غذاهای جامد اطلاعات کسب کنید. در همین مورد پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی نکاتی برای شروع غذای جامد کودکان را از سایت بهترین مادر در این زمینه مطالعه کنید.
